7
Hay Ne'egtadan Jesus hinan Behtan di A'ab'abbung*Mid mapto' ya na'at hidin Tishri/Ethanim 15-21 (unu September-October), 29 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nipaligligatan Jesus.
Hi Jesus ya nan A'aginan Linala'i
1 Unat goh nalpah hi Jesus an nun'ul'ulgud ya limmane'le'od hidih nan Provinciad Galilee. Ya agguy immuy hinan Provinciad Judea ti wah dida nan Hudyun mangana'anap ay Hiya ta patayonda. 2 Ya magadyuh an madatngan nan Gotad hi Pangiyammaan nan Hudyuh A'ab'abbung ta way ihi'ugandah ohay duminggu. 3 Ya inalin nan a'agin Jesus an linala'iy,†Hay ngadanda ya nitudo' hi Mk. 6:3. “Taynam heten babluy ta umuy'ad Judea an wadan nan gotad ta way aton nan tatagun mangunud ay He"an mannig hinan ato'atom an umipanoh'a! 4 Ti nan tagun mamhod hi a'al'alyana ya adi mihinah nan adagwin niyohhan babluy! At hay maphod hi atom ya umuy'a ta ipattigmun amin hinan tataguy ato'atom an umipanoh'a!” 5 Ya manu ay inalin nan a'aginah ne ti agguyda kinulug Hiya.‡Psa. 69:8.
6 Ya inalin Jesus di, “Adia' umuy ad ugwan ti agguy nadatngan di gutud di pangipa'innilaa' hi aat'u, mu da'yu ya malgoman impattigyuy abalinanyu. 7 Ti mi'id ah mamahiw ay da'yuh tun tatagu, mu Ha"in ya pahipahiwona' ti nan gun'u pangulgudan hinan aat di anappuhin di ugalida. 8 At da'yuy umuy hinan gotad, mu adia' mi'yalid ugwan ti bo'on ad ugwan di gutud di pangipa'innilaa' hi aat'u.” 9 Ya unat goh lempah Jesus an ni'hapit hinan a'agina ya agguy ne'yekak, at nataynan hinan Provinciad Galilee.
Hay Inayan Jesus an Ne'egtad
10 Unat goh immuy din a'agin Jesus an ne'egtad eden algaw ya nangunud, mu agguy nipattig hinan tataguh din immatamana. 11 Ya ana'anapon din ap'apun di Hudyuh Jesus hidih nan way gotad an inaliday, “Hay wadan nin Jesus hitu?”
12 Ya uma'umanon din tataguy aat Jesus, ya inalin din udumnay, “Maphod di ugalina!”
Mu nan udum ya inaliday, “Adi ahan ti un bumalbalih nan tatagu!” 13 Mu agguyda impadngol nan inul'ulguddah nan ap'apuda ti tuma'otda.
14 Ya unat goh immaginawa din gotad ya immuy hi Jesus hinan gettaw di Timplun Apo Dios ad Jerusalem ta nuntudtudu. 15 Ya manoh'ada ahan din a'ap'apun di Hudyun inaliday, “Anaad nin ta agguy nun'ihkul Hiya ya nala'eng udot an muntudtudu?”
16 Ya tembal Jesus an inalinay, “Nan itudtudu' ya bo'on hay nomnom'uy nalpuwana ti hi Apo Dios an nannag ay Ha"in. 17 Ya wa ay di mamhod an mangunud hinan pohdon Apo Dios at innilaonay nalpuwan nan itudtudu' hi un nalpun Apo Dios unu hay nomnom'u ya anggay. 18 Nan tagun hay wah nomnomna ya anggay di ulgudona ya un hay a'al'alyanay pohdona. Mu adi' pohdon di umat hina ti hay pohdo' ya nan nannag ay Ha"in di ma'al'ali. At hiyay panginnilaanyu an adia' ahan munlayah. 19 Ya indat Moses nan Uldin ay ditu'u,§Ex. 31:18. mu mi'id ah ohan da'yuh nangunud! Ti gulat ta inunudyuh nen Uldin at adiyu lomon an mamatoy ay Ha"in!”
20 Ya inalin nan tataguy, “Un'a nahu'lungan hi nappuhin lennawa ti undan way mangalih un da'a patayon?”
21 Ya tembal Jesus an inalinay, “Manoh'a ayu ti inat'uy ohan umipanoh'a,*Hay alyon nan udum ya hiyah ne umipanoh'an inat Jesus hi Jn. 5:1-15, mu bo'on nin ti nabayag an na'at. Mid mapto' ya waday ohan inat Jesus hidi an agguy nitudo' hinan Biblia. ya hay ngilin an Habaduy nangipa'adaoga' hinan nundogoh. 22 Mu da'yu ya kugitonyuy imbabaluyyun linala'ih nan Habadu an paniaw hi puntamuan (mu bo'on hi Moses di nangete"an nen ugali ti nan o'ommod tu'uh din penghana an da Abraham ay Isaac, ya hi Jacob di nahhun an nangat†Gen. 17:9-14.). 23 Ya mungkugit ayuh Habadu ta ma'unud nan immandal Moses,‡Ex. 12:44, 48; Lev. 12:3. at anaad udot ta mabungot ayun Ha"in hi un hay Habaduy pangipa'adaoga' hinan way lewohona? 24 Agguyyu ay hinamad di inat nan ibbayun tagu, ya adiyu ipanuh di aatnah un nappuhi unu adi ta awni ta hamadonyuh mahhun ya unyu ipanuh!”
Hay Nunnomnomandah un hi Jesus ya hi Kristun Mumpapto'
25 Inalin din udumnan tatagud Jerusalem di, “Undan bo'on hete din lala'in alyonday patayonda? 26 Anaad udot ta ipadngolnan amin hinan tataguy panudtuduna, ya mi'id di mangipadinong ay Hiya? Undan inilan nan a'ap'apu tu'uh un Hiyah Kristu ta adida ihingal? 27 Mu bo'on nin, ti gulat ta nan Alin Pento' Apo Dios an mumpapto' hitun tataguy umali at mi'id di nanginnilah nalpuwana, mu heten tagu ya inila tu'uy nalpuwana.”
28 Ya hidin nuntudtuduwan Jesus hinan Timplun Apo Dios ad Jerusalem ya enlo'enlotnan himmapit an inalinay, “Undan immannung an inimmatunana'? Ya undan inilayu goh di nalpuwa'? Bo'on Ha"in ad nomnom hi immalia' hitu ti waday nannag ay Ha"in, ya Hiyay ma'akkulug, mu agguyyu goh inila Hiya. 29 Mu inila' Hiya ti Hiyay nalpuwa', ya Hiya goh di nannag ay Ha"in.”
30 Ya wadada din mamhod an mampap ay Jesus, mu agguyda dempap ti agguy nagtud di pangabulutan Apo Dios hi pampapandan Hiya. 31 Mu do'ol di nangulug ay Hiyah nan tatagun na'amung hinan Timplun Apo Dios, ya inaliday, “Immannung an Hiyah te lala'in Alin Pento' Apo Dios hi umalin mumpapto' ti hanan ato'atonan umipanoh'a, ya hiyah ne tuwaliy aton Kristun mumpapto'!”
Hay Nannagandah nan Tindalun Mampap ay Jesus
32 Unat goh dengngol nan Pharisees ya nan ap'apun di papadiy inul'ulgud nan tataguh aat Jesus at hennegday pulis an mumpun'adug hi Timplu ta umuyda dapopon Hiya. 33 Ya inalin Jesus di, “Adi madnoy di ihina' ay da'yu, at umuya' hi wadan nan nannag ay Ha"in. 34 Ya anapona' ay da'yu, mu adi ayu pa"ah'up ay Ha"in ti nan umaya' ya adi mabalin an umali ayuh di.”
35 Ya inalin din Hudyuy, “Hay umayana udot ta alyonay un tu'u adi pa"ah'up ay Hiya? Umuy nin hinan udumnan babluy di iGreece an nunhituwan di udumnah Hudyu ta nan iGreece di itudtuduwana? 36 Ti anaad ta inalinay, Ana'anapona', mu adi ayu pa"ah'up ay Ha"in? Ya inalina goh di, Nan umaya' ya adi mabalin an umali ayu. Ya hay pohdon ne nin an alyon?”
Nan Danum an Dumalat hi Pi'taguan ay Apo Dios
37 Din algaw hi angunuh din gotad ya hiyah ne nan nabagtun algaw.§Lev. 23:40. Nan Hudyu ya inudmandah balbaluy ugalida ta panginomnomandah din nanalimunan Apo Dios hidin o'ommoddah din penghanah nan mapulun. Hay aatna ya abigabigat ya umuy nan papadih nan Lobong an Siloam ad Jerusalem ta iyanamutdah nan Timplun Apo Dios di ohan tibung an nittuwan di danum, ya inhiitdah nan pun'onngandah nan Onong an Moghob. Mu hinan miyawalun algaw an ma'alih nabagtun algaw ya agguyda inat ti paddungnay dimmatongdad Canaan hi awadan nan do'ol an danum. Ya henen algaw ya timma'dog hi Jesus hinan wadan di na'amung an tatagu, ya enlotnan himmapit an hay nipa"el di nangalinan inalinay, “An amin di ma'uwaw ya umalidan Ha"in ta uminumda! 38 Ti inalin nan impitudo' Apo Dios di, Nan tagun kumulug ay Ha"in ya wah odolna nan ay danum an hiyay dumalat hi pi'taguanan Apo Dios, ya paddungnay obob an bumuhubuhu' di danum ta way inumon di udumna goh.”*Isa. 58:11. 39 Ya nan ay danum an inalin Jesus ya hiyah ne nan Na'abuniyanan an Lennawan magadyuh di pannagan Apo Dios ta miyo'odol hinan mangulug ay Jesus. Ya hidin nangalyan Jesus ya agguy ni' nahnag hinan tatagu ti agguy timmulud abuniyan hinan ipabagtuana.
Hay Nagodwaan din Tatagu
40 Do'olday tatagun nangngol enen inalin Jesus, ya inalin din udumnay, “Immannung an Hiyay Propetan hodon tu'u!”†Deut. 18:14-19.
41 Mu inalin din udumnay, “Hiyah Kristu!”
Mu waday udumnan nangalih, “Undan mah hinan Provinciad Galilee di alpuwan nan Alin Pento' Apo Dios an mumpapto' hinan tatagu? 42 Ti inalin nan impitudo' Apo Dios an nan pot'on Apo Dios hi mumpapto' hitun tatagu ya malpuh nan holag David, ya ad Bethlehem di itungawana an babluy hi nunhituwan David hidin penghana.”‡Psa. 132:11; Mic. 5:2. 43 At nagodwada din tatagu ti dumalat hi Jesus 44 ti nan godwana ya penhoddan dapopon hi Jesus, mu nan godwa ya penpenhodda Hiya. At mi'id di nangipadah an nampap ay Hiya.
45 At numbangngad din binaaldan pulis an mun'adug hinan Timplun mampap ay Jesus. Ya inalin din a'ap'apun di papadi ya din Pharisees an nannag ay diday, “Anaad ta mid initnud Hiya?”
46 Ya inalin din pulis di, “Mi'id di dengngolmih umat hinay panudtuduna!”
47 Ya inalin din Pharisees di, “Undan ta"on goh da'yu ya nabalbaliyan ayuh nan panudtuduna? 48 Undan way inilayuh ohah nan ap'apun di Hudyu ya nan Pharisees hi kimmulug ay Hiya? 49 Ti nan tatagun mangunud ay Hiya ya didanay mid adaldan agguy nanginnilah nan Uldin Apo Dios ay Moses, at idutan Apo Dios dida!”
50 Ya niddum ay didah Nicodemus an din immuy ay Jesus hidin labi ti hiyay oha goh hinan a'ap'apun di Hudyu, ya inalinah din i'ibbanay, 51 “Nan Uldin tu'u ya agguy ay nahumalya nan tagu ta agguy nibaag di inatna ya adi mabalin an mamolta. At goh ta pohdonyun moltaon Hiya?”
52 Ya inalidan hiyay, “Ay ihunay un he"a goh di ohah nan iGalilee an ibbada ti omod nan panapitmu! Adya bahaom nan impitudo' Apo Dios at mid ah'upam an ta"on un ah ohah mangalih un ad Galilee di alpuwan nan propetan Apo Dios!”§Nibahhawda ahan ti hi Jonah ya iGalilee (II Ki. 14:25). Ya impa'innilan Isaiah an umat hi hapang unu halepeng nan Alin Pento' Apo Dios (Isa. 11:1), ya iHapang (unu iNazareth) hi Jesus ti hay pohdon ten ngadan an ibaga ya hapang.
Nan Babain Nangilugtap hi Ahawana*Nan nabayag an nali'up an pepel an nitud'an di Hapit Apo Dios ya mi'id ay dida nan Jn. 7:53-8:11.
53 At way ohaan immanamutdah abungda.
*^ Mid mapto' ya na'at hidin Tishri/Ethanim 15-21 (unu September-October), 29 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nipaligligatan Jesus.
†7:3 Hay ngadanda ya nitudo' hi Mk. 6:3.
‡7:5 Psa. 69:8.
§7:19 Ex. 31:18.
*7:21 Hay alyon nan udum ya hiyah ne umipanoh'an inat Jesus hi Jn. 5:1-15, mu bo'on nin ti nabayag an na'at. Mid mapto' ya waday ohan inat Jesus hidi an agguy nitudo' hinan Biblia.
†7:22 Gen. 17:9-14.
‡7:23 Ex. 12:44, 48; Lev. 12:3.
§7:37 Lev. 23:40. Nan Hudyu ya inudmandah balbaluy ugalida ta panginomnomandah din nanalimunan Apo Dios hidin o'ommoddah din penghanah nan mapulun. Hay aatna ya abigabigat ya umuy nan papadih nan Lobong an Siloam ad Jerusalem ta iyanamutdah nan Timplun Apo Dios di ohan tibung an nittuwan di danum, ya inhiitdah nan pun'onngandah nan Onong an Moghob. Mu hinan miyawalun algaw an ma'alih nabagtun algaw ya agguyda inat ti paddungnay dimmatongdad Canaan hi awadan nan do'ol an danum.
*7:38 Isa. 58:11.
†7:40 Deut. 18:14-19.
‡7:42 Psa. 132:11; Mic. 5:2.
§7:52 Nibahhawda ahan ti hi Jonah ya iGalilee (II Ki. 14:25). Ya impa'innilan Isaiah an umat hi hapang unu halepeng nan Alin Pento' Apo Dios (Isa. 11:1), ya iHapang (unu iNazareth) hi Jesus ti hay pohdon ten ngadan an ibaga ya hapang.
*7:52 Nan nabayag an nali'up an pepel an nitud'an di Hapit Apo Dios ya mi'id ay dida nan Jn. 7:53-8:11.