22
Hay Nipa"el an Hay Aat di Gotad di Mun'ahawa
1 Nun'ul'ulgud hi Jesus hinan tatagu, ya hay nipa"el goh di inulgudna. 2 Ya inalinay, “Heten ulgudo' ya itudunay aat di Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan. Ti umat hinan ali an malhin han imbaluynan lala'i, at impidadaan nan aliy gotad. 3 Ya impa'innilan nan alih den gotad hinan pohdonan ayagan. Ya unat goh nidadaan ya hennagnay baalna ta ayaganda mahkay dida, mu nan na'ayagan ya adida pohdon an me'egtad.
4 At hennagna goh di udumnah baalna, ya inalinan diday, Alyonyuh nan inayaga' di, Nidadaan nan do'ol an ma'an ti pinalti' nan manilhig ya nan uyaw an baka, at umali ayun me'egtad ti ten malhin han imbaluy'u! 5 Mu adi haghaggungon nan na'ayagan heden inalin nan baal, at innayunayundah de han tamuda ti han oha ya immuy muntamuh nan payawna, ya nan oha ya immuy hinan punla'uana, 6 mu nan udum ya dempapda nan baal di ali, ya hinuplitda, ya pinatoyda. 7 Ya unat goh dengngol han alih de han inatda ya ma'ama'abbungot, at hennagnay tindaluna ta pinatoyda nan namatoy hidin baalna, ya genhobda nan babluyda.
8 Ya inayagana goh di udumnah baalna, ya inalinan diday, Nidadaan di kasal hi pangahawaan ten imbaluy'u, mu din nahhun an inayaga' ya adida ahan mabalin an umali ti nappuhida! 9 At umuy ayuh nan akalakalata ta ayaganyun amin nan ah'upanyuh di. 10 At immuyda nan baalnah nan akalakalata, ya inamungdan amin din tatagun inah'upanda an ta"on hi unda nun'appuhi unu mun'aphod ta inyuyda didah nan kasal. At do'ol ahan di tatagun ni'kasal.
11 Ya immuy heden ali ta tigona dida, ya tinnigna han lala'in agguy nunlubung hi lubung di umuy mi'kasal. 12 Ya inalin han alin hiyay, Agi', anaad ta agguy'a nunlubung hi lubung di mi'kasal?*Gapu ta nun'wotwot an amin di nipallog an na'ayagan hi kasal at mid di maphod hi lubungda, at mid mapto' ya indat nan alin diday nepto' an lubungda ta adida mabainan. Mu gapu ta tinnigna han ohan lala'in agguy nangabulut hinan adaw an nidat ay hiya at bimmungot ay hiya ti munha'it di punnomnomana.
Mu agguy tembal den lala'i.
13 Ya inalin nan alih nan baalnay, Hawidonyuy ngamayna ya hu'ina, ya impa'wahyu hiyah nan way helong an awadan di ahikikila ya ahingengelot di babada.”
14 Ya inalin goh Jesus di, “Do'ol di ma'ayagan, mu manghanday mapili.”
Hay Aat di Buwit an Midat ad Rome
(Mk. 12:13-17; Lk. 20:19-26)
15 Tinaynan din Pharisees hi Jesus ta immuyda hinahapit di ibagadan Jesus ta wada ay di mibahhaw hi pambalna ya hiyay pangidalatandan mummoltan Hiya. 16 At hennagday udumnan intudtuduwanda an Pharisees, ya initnudda goh din udumnah nan Herodians†Unu Helodyanos. Inabulutda an waday biyang nan Alin hi Herod an mumpapto' ay didan Hudyu ti niddum hi Herod hinan Pumpapto'an nan iRome, mu nan do'ol ay didan Hudyu an umat hinan Pharisees ya agguyda ahan inabulut hene. ta umuydan Jesus. Ya inalidan Jesus di, “Apu, inilamin nahamad di nomnommu, ya nahamad di puntudtudum hinan Tugun Apo Dios ti ta"on un nan pahiwon di tatagu ya itudum damdama ti bo'on hay taguy nomnomom hi ipadenolmu. 17 Ya wada han ibagamin He"a. Hay punnomnommuh aat nan buwit ti undan ipawan di Uldin tu'un Hudyuy buwit an midat hinan alid Rome, unu adi?”
18 Mu inilan Jesus an nappuhiy wah nomnomda, at inalinan diday, “Layahyu! Anaad ta padahonyun mamalbalin Ha"in? 19 Ipattigyun Ha"in nan palatan pihhun midat hi buwit!”
Ya impattigda han palatan Hiya.
20 Ya inalinan diday, “Ad latlatu ya ad ngadan enen nitudo'?”
21 Ya tembaldan inaliday, “Han alid Rome an hi Caesar.”‡Nan pangngelna ya nilatlatuy angah nan Alin hi Tiberius (14-37 A.D.), ya nan pangngelna ya waday nitudo' hinan hapit di iRome an ma'alih Latin an inalinay, Tiberius Caesar Augustus an imbaluy nan madayaw an hi Augustus. Ya manu ay impiyamman Tiberius hanan do'ol an palatan pihhu ta way aton nan tataguh alutalutan mumbayad hi buwitdan hiya.
Ya inalin Jesus ay diday, “Nan bagin Caesar ya idatyun hiya, ya nan bagin Apo Dios ya idatyu goh ay Hiya.”
22 Unat goh dengngoldah nen nambalna ya manoh'ada, ya tinaynanda Hiya.§Manoh'ada ti gulat ta inalin Jesus an adida idat di buwitda ay Caesar at ipa'innilan nan Herodians heneh nan gobelnadol ta ipapatoynah Jesus, mu gulat ta inalin Jesus an mahapul an idatda at ipa'innilan nan Pharisees hinan tatagu an mid di pamhod Jesus hinan Hudyu. Mu agguy nahuluh Jesus ti nob'on din inalina.
Hay Aat di Amahuan di Tagu
(Mk. 12:18-27; Lk. 20:27-40)
23 Wada han himpampun an Sadducees di ngadanda, ya diday muntudtudun mangalih un adi mamahuan di tagu. Ya heden algaw di inayan din intudtuduwan di Pharisees ay Jesus ya immuy goh di udumnah nan Sadducees ay Hiya. 24 Ya inaliday, “Apu, hay intudun Moses hidin penghana ya gulat ta matoy nan lala'i ta waday ahawana mu mi'id imbaluyda ya mahapul an ahawaon han agin di natoy henen babai ta waday hanat de din natoy.*Deut. 25:5-6. 25 Ya din hopapna ya waday pitun linala'in hina"agin nunhituh tu. Ya nalhin heden pangpangullu, mu natoy, ya mid ah imbaluyna, at numbentanan din aginan netob ay hiya din babai. 26 Mu la'tot ya natoy goh, ya mid imbaluyna. Ya numbentanan goh din miyatlu, ya na'at hete ta nangamung hidin miyapitun udidian. 27 Ya la'tot goh ya natoy heden babai. 28 Ya heden algaw an amahuan di nun'atoy ya hay ad ahawa mah eden babai ti an amindan pitu ya inahawada hiya?”
29 Ya inalin Jesus ay diday, “Nahihinnuh ne han inaliyu ti mi'id inilayuh aat di impitudo' Apo Dios, ya mi'id inilayu goh hi aat di abalinan Apo Dios. 30 Ti hay amahuan di tatagu ya umatdah nan a'anghel ad abuniyan an adida mangahawa. 31 Mu anaad ta adi ayu pa"innilah un mamahuan di tagu? Dan agguyyu na'awatan din impitudo' Apo Dios an inalinay,
32 Ha"in hi Apo Dios an dayawon da Abraham, ya hi Isaac, ya hi Jacob?†Ex. 3:6.
Ya hay itudun te ya Hiyay Dios di matagu an bo'on hay natoy.”
33 Ya unat goh dengngol din tataguh den inalina ya manoh'adan de han panudtuduna.
Hay Aat di Ma'ahhapul an Uldin
(Mk. 12:28-34)
34 Dengngol nan Pharisees an mi'id pambal nan Sadducees ay Jesus, at na'amungda ta hinahapitday atonda. 35 Ya waday ohan didan abugadu, ya immuy ay Jesus ta tinapngana Hiya, at inalinan Hiyay, 36 “Apu, hay aptan nin an Uldin hi unudon ya un nan udumnan Uldin?”
37 Ya tembal Jesus an inalinay,
“Mahapul an pa'appohpohdonyuh‡Hene ya hapit di iGreece an agape an bo'on phileo. Apuyun hi Apo Dios
ya un nan pamhodyuh nan udumnan numbino'ob'on§Deut. 6:5.
38 ti heten Uldin ya hiyay ma'ahhapul ya un nan udumnan ma'unud. 39 Ya hay miyadwa ya,
Pohdonyuy ibbayun tagu an umat hi pamhodyuh odolyu.*Lev. 19:18.
40 Ya daten duwan Uldin di puun an amin din inyuldin Moses ya nan intudtudun din propetah din penghana.”
Hay Aat nan Alin Holag David an Pento' Apo Dios
(Mk. 12:35-37; Lk. 20:41-44)
41 Unat goh na'amung din Pharisees ya inalin Jesus ay diday, 42 “Hay inilayuh aat Kristu, ya hay ad holag?”
Ya inaliday, “Henen Alin Pento' Apo Dios an hodon tu'u ya ap'apun David.”
43 Ya tembal Jesus an inalinay, “Oo, immannung hene, mu intudun nan Na'abuniyanan an Lennaway hapiton David, at hiyanan inalinay Apunah nen Alin Pento' Apo Dios. Ti immannung an inalin David di,
44 Hi Apo Dios ya inalinah nan Apu' di,
Umbun'ah appit hi agwan'u
ta engganay ameho' an amin nan buhulmu.†Psa. 110:1.
45 Ya gulat ta alyon David di Apuna Hiya at undan mabalin ta alyon tu'uy imbaluy David Hiya?”
46 Ya mid ah ohan didah nambal hinan inalin Jesus, at nete"an den algaw ya mi'id mangitulid an mamagbagan Hiya.
*22:12 Gapu ta nun'wotwot an amin di nipallog an na'ayagan hi kasal at mid di maphod hi lubungda, at mid mapto' ya indat nan alin diday nepto' an lubungda ta adida mabainan. Mu gapu ta tinnigna han ohan lala'in agguy nangabulut hinan adaw an nidat ay hiya at bimmungot ay hiya ti munha'it di punnomnomana.
†22:16 Unu Helodyanos. Inabulutda an waday biyang nan Alin hi Herod an mumpapto' ay didan Hudyu ti niddum hi Herod hinan Pumpapto'an nan iRome, mu nan do'ol ay didan Hudyu an umat hinan Pharisees ya agguyda ahan inabulut hene.
‡22:21 Nan pangngelna ya nilatlatuy angah nan Alin hi Tiberius (14-37 A.D.), ya nan pangngelna ya waday nitudo' hinan hapit di iRome an ma'alih Latin an inalinay, Tiberius Caesar Augustus an imbaluy nan madayaw an hi Augustus. Ya manu ay impiyamman Tiberius hanan do'ol an palatan pihhu ta way aton nan tataguh alutalutan mumbayad hi buwitdan hiya.
§22:22 Manoh'ada ti gulat ta inalin Jesus an adida idat di buwitda ay Caesar at ipa'innilan nan Herodians heneh nan gobelnadol ta ipapatoynah Jesus, mu gulat ta inalin Jesus an mahapul an idatda at ipa'innilan nan Pharisees hinan tatagu an mid di pamhod Jesus hinan Hudyu. Mu agguy nahuluh Jesus ti nob'on din inalina.
*22:24 Deut. 25:5-6.
†22:32 Ex. 3:6.
‡22:37 Hene ya hapit di iGreece an agape an bo'on phileo.
§22:37 Deut. 6:5.
*22:39 Lev. 19:18.
†22:44 Psa. 110:1.