13
Hay Nilahhinan nan Bunag
Henen algaw ya imbahami nan liblun nitud'an nan Uldin Moses ta dengngol an amin nan tatagu, ya waday inah'upanmih nan Uldin hi nangalyanah adi mabalin an miyabulut an middum nan holag Ammon ya nan holag Moab hinan ahayupan nan tatagun Apo Dios. Manu ay adida mi'yamung ti agguyda indat di ma'an ya danum hinan holag Israel hidin nakakandad Egypt ti undaat goh linagbuan hi Balaam ta idutana dida.* Deut. 23:3-6. Mu hay inat Apo Dios an Dios tu'u ya numbalinonah den idut hi wagah. Num. 23:11; Deut. 23:4-5. Ya unat goh dengngol nan tatagu din Uldin Apo Dios an indatnan Moses ya ente"adan mumpamakak an amin hidin bunag di a'apuda.
Wada Goh di Inat Nehemiah hi Pumhodan
Din hopapna ya nan padin hi Eliashib Agguy tu'u inilah un hiyay Nabagtun Padi (Neh. 3:1, 20-21; 13:28) unu nob'on an padi. di napto' an manalimun hinan puntalepnan an kuwaltuh nan Timplun Apo Dios. Tulang Eliashib hi Tobiah, at hiyanan inyabulutnan mihinah Tobiah hinan ohan ongol an kuwaltun din italepnan an amin nan numbino'ob'on an na'amung hi nidat an paguy, ya incense, ya nan gina'un ma'usal hinan Timplu, ya nan nidat an mun'iyapulun nalpuh nan nabto' an paguy, ya bayah, ya nan lanan di olibon hiyah ne inalin nan inyuldin Apo Dios ay Moses an midat hi usalon nan holag Levi, ya nan kumakanta, ya nan mun'adug hinan Timplu, ya nan nidat hi bagin nan papadih din hopapna.
Mu hay na'atan ne ya mi'ida' hidid Jerusalem ti hidin miyatulumpulu ta duway tawon§ Unu hidin 433 B.C. hi numpapto'an nan Alin hi Artaxerxes hi ad Babylon* Bahaom nan footnote di Ezra 6:22 ta innilaom di anaad ta nitudo' hitu an hiyay alid Babylon ti hiyay alid Persia tuwali. ya numbangngada' ay hiya ta ibaag'uy na'na'at. Mid mapto' ya hi Hanani an agin Nehemiah di nipallog ay hiyan nunggobelnadol ad Judah eden ohay tawon ti indat Nehemiah ay hiyay biyangnan numpapto' ad Jerusalem (Neh. 7:2). Ya agguy nadnoy ya inyabulut nan alin mumbangngada' ad Jerusalem. Numbangngad hidin 432 B.C. At ohay tawon din ami'idan Nehemiah ad Judah. Ya impidwan Nehemiah an nunggobelnadol, mu agguy tu'u inilay negpongana (mu inila tu'u an ente"an Bagohi an nunggobelnadol hidin 407 B.C., at mahapul an mapogpog nan nunggobelnadolan Nehemiah). Ya unat goh nidatonga' hidi ya ininnila' an na"appuhy inat Eliashib hinan nangiyabulutanah ihinan Tobiah hinan ohan kuwaltuh nan Timplu! Ya ma'abbungota', at nun'ipa'wah'uh gettaw an amin din gina'un Tobiah hinan kuwaltuna. Ya inali' hi idawatda hadin kuwaltun Apo Dios ta paddungnay maleneh goh ta nalpah ya unda pun'ipabangngad din gina'un ma'usal hinan Timplun Apo Dios, ya din paguy an onong, ya din incense.
10 Ya ininnila' goh an nan holag Levi ya din kumakanta an mangipangpanguluh nan mundayaw hinan Timplu ya nun'akakda ta numbangngaddan muntamuh nan payawda ti agguy nidnidat din nilahhin an midat ay dida tuwali. 11 Ya impa'ayag'u din a'ap'apu ta na'amungda, ya nun'ihingal'u dida, ya inali' ay diday, “Anaad ta ninganuy nan Timplun Apo Dios?” At nun'ayaga' nan holag Levi ya din kumakanta ta mumbangngadda ta ituluydan aton nan tamuda tuwalin mumpapto' hinan Timplu.
12 At an amin nan tatagud Judah ya nun'iyuyda din mun'iyapulun nalpuh nan inhabaldan paguy, ya bayah, ya din lanan di olibo ta inyuydah nan kuwaltun nan Timplun puntalepnan. 13 Ya pento"u din tulun linala'in nun'ahamad di ugalida ta diday okod an mangidat hinan mahapul di i'ibbada, ya hay ngadanda ya hi Shelemiah an padi, ya hi Zadok an nuntudtuduh nan Uldin, ya hi Pedaiah an holag Levi. Ya pento"u goh han bumadang ay dida an hi Hanan an hina' Zakkur an ap'apun Mattaniah. 14 Ya inluwalu' ay Apo Dios an inali' di, “Apo Dios, adim aliwan hanan mun'aphod an inat'uh nan Timplum ya nan atonmin mundayaw hidi.”
Hay Aat di Algaw an Ngilin
15 Wada han ohan algaw ya tinnig'u nan tatagud Judah an gunda mumpolpolegoh hinan greyp hi miyammah bayah hinan Habadun ngilin. Ya waday udumnan mangikalkalgah nan bogah, ya bayah, ya greyp, ya figs, ya nan udumna goh an mila'u, ya nun'itakaydah nan dongkida ta iyuydah did Jerusalem an ila'u, mu heden algaw ya Habadun ngilin. At pinadana' didan inali' di, “Mahapul an adi ayu umuy an munla'uh nan gutud den algaw!”
16 Ya wadaday iTyre an ni'hitud Jerusalem an nangiyuy hi ekan ya nan numbino'ob'on an mila'u ta ila'udah nan tatagun iJudah hinan algaw di Habadun ngilin. 17 At nun'ihingal'u nan a'ap'apud Judah an inali' ay diday, “Anaad ta atonyuh nen na"appuhi an paddungnay adiyu e'gonan nan ngilin an Habadu? 18 Undan bo'on hiyah ne din inat nan o'ommod tu'u, at hiyah ne dimmalat hi bimmungtan Apo Dios hi nummoltaanan ditu'u ya nama"ianan ten babluy tu'u? Ya da'yu ya unyu ud'udman di bumungtan Apo Dios an dumalat nan adiyu pange'gonan hinan Habadun ngilin!”
19 Ya immandal'u an mahapul an mitangob nan numbino'ob'on an tangob hinan Alemanah mahdom, ya adi mibugbughul ta nangamung un malpah henen ngilin an Habadu. Ya impiyadug'uh nan udumnan tatagu' nan pantaw ta ipawaday way mangihigup hi mila'uh nan gutud di Habadun ngilin. 20 Ya namenghan unu namidwa nan mungkumeldun immiyan hinan gettaw di allupnan babluy ad Jerusalem an munla'uh nan numbino'ob'on an mila'u, 21 mu pinadana' didan inali' di, “Anaad ta hituy umiyananyuh tun gettaw di allup? Gulat ta ipidwayun aton at gilato' da'yu!” At nete"an de ya adida mahkay umuy an mungkumelduh nan gutud di Habadun ngilin. 22 Ya tinugun'u nan holag Levi ta idawatday odoldan Apo Dios ya unda umuy an mangiyadug hinan pantaw ta way aton nen algaw an Habadun ngilin hi me'gonan.
At nunluwalua' an inali' di, “Adim ni' goh ahan aliwan Apo Dios tun inat'u, ya hom'ona' ay He"a an dumalat nan nidugah an pamhodmu!”
23 Ya henen gutud goh ya tinnig'un do'ol di linala'in iJudah an nangahawah din binabain i'Ashdod,§ Ohan babluy ad Philistia. ya nan holag Ammon, ya nan holag Moab. 24 At nan godwah nan imbabaluyda ya nan hapit ad Ashdod di hapitda, unu nan hapit di udumnan tataguy inilada, ya mi'id at goh iniladan mangihapit hinan hapit ad Judah. 25 At inhingal'u ya numpadngola' dida, ya nunhaplat'uy udum ay didan linala'i, ya nun'inat'uy buu' di udumnan dida. Ya nunhapatao' dida ta inhapatadan Apo Dios an adida ahan ipidpidwan ipa'ahawa nan imbabaluydan binabaih nan linala'in nalpuh nan udumnan babluy, ya adida goh iyahawa nan binabain nalpuh nan udumnan babluy unu ipa'ahawa nan imbabaluydan linala'ih nan binabaida. 26 Ya inali' di, “Undan agguyyu inila an umat hinay numbaholan Solomon? Hi Apo Dios ya penpenhodnah Solomon an alid Israel, at indatnay nidugah an la'engna ya abalinana ta hiyay nabagtun alih tun luta.* I Ki. 3:13, 16-28; II Chron. 1:12. Mu unat goh inahawan Solomon din babain bunag ya hiyay dimmalat hi numbaholana! I Ki. 11:1-8. 27 At hay pohdonyu mah hi donglonmi ya ta"on da'yu ya atonyuh nen nappuhin ma'at ya adiyu haggungon hi Apo Dios hinan pangahawaanyuh nan binabain bunag?”
28 Hi Joiada an imbaluy nan Nabagtun Padin hi Eliashib ya wada han imbaluynan nangahawah nan babain imbaluy Sanballat an iBeth Horon, Nan Nabagtun Padi ya anggay nan balahang an Hudyuy mabalin hi ahawaona (Lev. 21:13-15). At adi mabalin an hi Joiada an ohan imbaluynan mipallog ay amanah un matoy ti inahawana nan Hentil an iSamaria. at pinilit'un pinakak hidid Jerusalem.
29 Ya nunluwalua' goh ay Apo Dios an inali' di, “Nomnomom ta adim aliwan henen inatda, O Apu! Ti linugitda nan tamudan papadi, ya nan Tulagmun dida, ya ta"on nan ibbadan holag Levi!”
30 At hay inat'u ya leneneha' an amin nan papadi ya nan holag Levi ti pinakak'un amin nan bunag hidi, ya impiyapong'uy tamudan amin, ya inhamad'u ta iniladan manamuh nan tamuda. 31 Ya impapto"u nan mangiyuy hinan mitunguh nan pun'onngan hinan gutud di ahapulanda. Ya impapto"u goh nan mangamung hinan idat di tataguh nan hopap di ma'alah nan bungan an amin nan inhabalda.
Ya nunluwalua' ay Apo Dios an inali' di, “Apo Dios an Dios'u, wagahana' ni' hinan inat'u an mun'aphod!”

*13:2 Deut. 23:3-6.

13:2 Num. 23:11; Deut. 23:4-5.

13:4 Agguy tu'u inilah un hiyay Nabagtun Padi (Neh. 3:1, 20-21; 13:28) unu nob'on an padi.

§13:6 Unu hidin 433 B.C.

*13:6 Bahaom nan footnote di Ezra 6:22 ta innilaom di anaad ta nitudo' hitu an hiyay alid Babylon ti hiyay alid Persia tuwali.

13:6 Mid mapto' ya hi Hanani an agin Nehemiah di nipallog ay hiyan nunggobelnadol ad Judah eden ohay tawon ti indat Nehemiah ay hiyay biyangnan numpapto' ad Jerusalem (Neh. 7:2).

13:7 Numbangngad hidin 432 B.C. At ohay tawon din ami'idan Nehemiah ad Judah. Ya impidwan Nehemiah an nunggobelnadol, mu agguy tu'u inilay negpongana (mu inila tu'u an ente"an Bagohi an nunggobelnadol hidin 407 B.C., at mahapul an mapogpog nan nunggobelnadolan Nehemiah).

§13:23 Ohan babluy ad Philistia.

*13:26 I Ki. 3:13, 16-28; II Chron. 1:12.

13:26 I Ki. 11:1-8.

13:28 Nan Nabagtun Padi ya anggay nan balahang an Hudyuy mabalin hi ahawaona (Lev. 21:13-15). At adi mabalin an hi Joiada an ohan imbaluynan mipallog ay amanah un matoy ti inahawana nan Hentil an iSamaria.