23
No Kapabayo ni Josyas so Katōlagan
Pinatawag ni Āri Josyas tabo panglakayen saw do Joda kan do Jerosalem. Somnonget āryaw a nangay do timplowaw ni ĀPO. Nachangay dya tabo tawotawo do Joda, tabo saw omidi do Jerosalem, siraw papādyaw, kan siraw propītaw. Myan daw tabo saw tawotawo a yapo do kabobodisan kan katotohosan so saad. Inbāsa na a adngedngeyen daw tabo chirin saw do librowaw no tōlag a nadongso do timplo ni ĀPO. Naytēnek āryaw do bīt naw no pareyaw kan nachitōlag do salapenaw ni ĀPO, tan monot di ĀPO kan tongpalen na saw bilbilin, linlinteg, kan pangeddeng na saw do tābo pōso na kan tābo pahad na, as kan parinen na saw chirin no katolāganaw a naitolas do dyaya libro. Do dāwri, nagkari sa paw tabo tawotawowaw so katongpal da so katolāganaw.
Binilin no āryaw si Hilkyas a matohos a pādi, siraw papādi a kasidong na, kan siraw manggwardyaw so asdepan a pakarohen da do timplowaw ni ĀPO tabo warawara a naparin a para di Baal kan Asera, kan para do tabo myan do kahanyihanyitan. Inpasosoh na sa do gaganaw no Jerosalem do bengkag saw do Payahosongan a Kidron, kan inpahap na a inyangay ahbekaw do Betel. Pinakaro na saw papādi*23:5 Sira nyaw papādi, ki maylaylay sa so mabaheng. Ki siraw papādi ni ĀPO, ki maylaylay sa so maydak. daw no didyosen a tinongdo dan ar-āri no Joda a naysosoh so insinso dyirad logaraw a pagdaydayāwan do idiidi saw do Joda kan do maypadibonaw do Jerosalem. On, pinakaro na sa a naysosoh so insinso para di Baal, do araw, bohan, dyirad bitohen saw, kan do tabo myan do kahanyihanyitan. Inpapahtot naw postyaw ni Asera do timplo naw ni ĀPO a inikwan do Payahosongan a Kidron do gagan no Jerosalem, kan inpasosoh na daw. Pinayahbek na kan pinaksoy naw ahbekaw do hapot daw no tantanem da no tawotawo a sinsinan. Inparakrak na saw pagyanan daw no mahahakay saw a balangkantis23:7 1 Ār. 14:24 a myan do irahemaw no timplo ni ĀPO a do pagabelan daw no mababakes so para di Asera.
Inpayangay ni Josyas do Jerosalem tabo Lebita a papādi a yapo do idiidi saw no Joda, kan linaposan na saw pagdaydayāwan tan maosar paba23:8 2 Ār. 23:10, 16, 20 a yapo do Geba a manda do Beerseba a paysoysososohan dan papādyaw so insinso dyirad didyosen. Inparakrak na sa paw pagdaydayāwanaw§23:8 Myan mabata a siraw nya pagdaydayāwan, ki yanan dan didyosen no kalding. Leb. 17:7; 2 Kron. 11:15 a myan do asdepanaw do rowanganaw a pinatnek ni Joswe a gobirnador no Jerosalem. Iyaw nya rowangan, ki myan do mangket do kaholi no rowanganaw no syodad. Siraw papādyaw a nagsīrbi dyirad pagdaydayāwan, ki napalobōsan saba a magsīrbi do altaraw ni ĀPO do Jerosalem. Ki aran komwan, napalobōsan sa a machakan so tināpayaw a abos yapo dyirad rārayay da saw a papādi.
10 Linaposan na paw Topet a myan do Payahosongan no Ben-hinnom, tan abo mangosar sya a pangidātonan so anak na a mahakay mana mabakes do apoy di Molek. 11 Inpapakaro na pa do asdepan do timplo ni ĀPO kabalyo saw a indidikar da no ar-āri saw no Joda do kapagdaydāyaw do araw a domada. Myan sa do atataw a masngen do kwartwaw no asa opisyal a mayngaran so Natan-melek. Sinosohan pa ni Josyas loglogan saw a pachigobat a naididikar do araw.*23:11 Simna Āri Manasses kan Amo, ki indidikar da saw kabalyowaw da a panggoyod siras logan tan nagloganan dan magdaydāyawaw so araw a bayaten daw dadan no araw, kan daydāyawen da iya.
12 Siraw altar a pinatnek dan ar-āri no Joda do dapagaw a atep do anmwaw no kwarto ni Ahas kan siraw altar saw a pinatnek ni Manasses do dadwaw a atat no timplo ni ĀPO, ki inparakrak sa ni Josyas. Inpahomek na sa, kan inpapoha naw ahbek naw do Payahosongan a Kidron. 13 Linaposan na saw pagdaydayāwanaw a logar a myan do dayāenaw no Jerosalem do abagātanen no Paytokonan no Kinakōsit. Siraw nya, ki pinatnek ni Solomon a āri no Israel a para di Astoret a makabābaba a dyosa da no taga Sidon, di Chemos a makabābaba a dyos dan taga Moab, kan para di Molek a makabābaba a dyos dan Ammonita. 14 Inpaap-sapsa pa ni Josyas masantwan saw a bato a posti, kan inpatongeh na sa paw postyaw ni Asera. Sinpangan na, inpapon na saw nawri a yanan so tohatohang no tawotawo.
15 Aran iyaw altaraw do Betel kan iyaw pagdaydayāwanaw a pinatnek ni Jeroboam a pōtot ni Nebat a napawnot siras tawotawowaw no Israel a naygatos, ki inparakrak na sa. Sinosohan naw pagdaydayāwanaw kan pinayahbek na. Sinosohan na paw postyaw ni Asera. 16 Sinpangan na, minidit si Josyas kan naboya na saw aschipaw a tanem a myan do paytokonanaw. Ipapakaro na saw tohatohangaw, kan sinosohan na sa do hapot naw no altaraw tan malaposan. Nyaw sigon do chirinaw ni ĀPO a inpadto no tawowaw no Dyos do nakarahan do kayanaw no pista a ranan nakapaytēnek ni Āri Jeroboam do masngenaw no altaraw.23:16 1 Ār. 13:2
Minidit pa si Josyas, kan naboya naw aschipaw a tanem no tawowaw no Dyos a nangipadto siras nya a naparin.
17 Inyahes no āryaw a kāna, “Āngo konōkonaya a maboya ko?”
Binata da no tawotawowaw do dawri a idi a kon da, “Pangilasīnan so tanemaw no tawowaw no Dyos a nangay a yapo do Joda, kan nangipadto siras nya a pinarin mo a maikontra do altaraw do Betel.”
18 Binata ni Josyas a kāna, “Inolay nyo daw. Palobōsan nyo abaw aran sino a mapayadis so tohatohang na saw.” Dawa, ninonolay daw tohatohang na saw kan siraw tohatohang daw no propītaw a yapo do sākop no Samarya.23:18 Iyaw nawri a propīta, ki iyaw malkemaw a propīta a yapod Betel. Do dāwri a chimpo, Betel, ki myan do sākop no Samarya. 1 Ār. 13:11, 30-31
19 Akmas pinarin naw do Betel, inpapakaro ni Josyas tabo saw pagdaydāyawanaw do matohos saw a logar do idiidi saw no Samarya a pinatnek da no ar-āri saw no Israel a nawriw pinamasoli da si ĀPO. 20 Tabo papādi a myan daw a nagsirsīrbi dyirad didyosen do pagdaydayāwan saw a logar, ki inpadiman ni Josyas do altar da saw a pagsirsīrbyan da. Inpasosoh na paw tohatohang daw no tawotawo dyirad altar saw tan malaposan sa a dya maosar. Sinpangan na, somnabat do Jerosalem.
No Kasilibrar no Pakanaknakman so Nakahabas no Anghil
(2 Kron. 35:1-19)
21 Inmandar no āryaw dyirad tabo tawotawo a kāna, “Silibraren nyo Pakanaknakmanaw so Nakahabas no Anghil a pagdāyaw di ĀPO a Dyos nyo akmas naitolas do dyaya libro no tōlag.” 22 Abaw komwan a kapagsilibrar a naparin nakayapo do chimpwaw no ok-okom a nangitoray so Israel, mana do kayan no chimpo daw no ar-āri do Israel kan siraw ar-āri naw no Joda.§23:22 Jos. 5:10; 2 Kron. 35:18 23 Ki do chaasa poho naw kan wawaho a katawen no kapagāri ni Āri Josyas, nasilibrar nyaya Pakanaknakman so Nakahabas no Anghil do Jerosalem a pagdāyaw di ĀPO.
24 Narohnwan pa a pinaksyat ni Āri Josyas saw manolib kan ispiritista. Inpapakaro na saw didyosen saw a para bahay, siraw bolto saw, kan tabo makabābaba saw a maosar do kapagdaydāyaw siras didyosen a maboya do Joda kan Jerosalem. Siraw nyayaw pinarin na tan matongpal chirin saw do linteg a naitolas do librowaw a nadongso ni Hilkyas a pādi do timplowaw ni ĀPO. 25 Do nanmanma pa kan si Josyas mana somnarono saw dya, ki aba polos akma dya a āri a naybidi di ĀPO tan nagsīrbi dya do tābo pōso na, do tābo katawo na, as kan do tābo kayit na*23:25 Deot. 6:5; 2 Ār. 18:5; Mt. 22:37; Mk. 12:30; Lk. 10:27 sigon do tabo linteg naw ni Moyses.
26 Aran komwan, padichanen naba ni ĀPO iyaw taywara karanggas no soli na do Joda maynamot do tabo pinarinaw ni Manasses a pinangpasoli dya. 27 Dawa, binata ni ĀPO a kāna, “Pakarohen ko panchiw Joda do salapen ko akmas nakapakaro ko so Israel. Chaskeh ko sanchiw Jerosalem a syodad a pinidi ko kan iyaw nyaya timplo a nangibaheyan ko a kon ko, ‘No ngaran ko, ki myan anchi daw.’ ”23:27 1 Ār. 8:16, 29;
28 Siraw kadwan saw a napariparin do nakapagāri ni Josyas, kan tabo a pinaripinarin na, ki naitolas sabawri do librowaw no pakasaritāan dan ar-āri no Joda?
29 Do kadama paw ni Josyas a āri, nangidaōlo si Paraon Neko a āri no Egipto so bōyot na a lomongo do Oksong a Oprates, tan sidongan naw āryaw no Assirya. Minohtot met si Āri Josyas a machigobat dya. Ki do nakabayat naw sya ni Paraon Neko, diniman na si Josyas do Megiddo. 30 Inhap dan pachirawatanaw bangkayaw ni Josyas do loganaw a pachigobat yapo do Megiddo a inyangay do Jerosalem, kan intābon da do bōkod naw a aschip a tanem. As siraw tawotawowaw do dawri a tana, ki inhap da si Jehoahas a pōtot ni Josyas, kan pinadwan da so lanaw oho naw, as kan pinayparin da a āri a nachitādi di āmang na.
Si Jehoahas a Āri no Joda
31 Nagtawen si Jehoahas so dadwa poho kan tatdo do nakapagāri na, kan nagāri do Jerosalem so tatdo a kabohan. No ngaran ānang na, ki si Hamotal a pōtot a mabakes ni Jeremyas a taga Libna.23:31 Si propīta Jeremyah, ki taga Anatot. 32 Pinarin naw marahet do kapanyideb ni ĀPO a akmas pinarin dan popoon na. 33 Nangay si Paraon Neko, kan kinadinaan na si Jehoahas a naiyangay do Ribla do tana no Hamat, tan dya makatongtong a magāri do Jerosalem. Pinagbwis naw tawotawo no Joda so 3,750 a kakīlo no pirak kan 35 a kakīlo a balitok. 34 Pinayparin ni Paraon Neko si Elyakim a pōtot ni Josyas a āri a nachitādi di āmang na a si Josyas, kan tinādyan ni Paraon ngaran ni Elyakim so Jehoyakim. Ki inyangay na si Jehoahas do Egipto, kan dawriw nakadimanan na. 35 Nagbwis si Jehoyakim di Paraon so inbilin naw a pirak kan balitok. Ki tan makahap so nya a pagbāyad a itoroh di Paraon, pinagbwis na saw tawotawowaw do dawri a tana so pirak kan balitok da sigon do kinabaknang da.
36 Nagtawen si Jehoyakim so dadwa poho kan dadima do nakapagāri na, kan nagāri do Jerosalem so asa poho kan asa katawen. No ngaran ānang na, ki si Sebida a pōtot a mabakes ni Pedayas a taga idi a Romah. 37 Pinarin naw marahet do kapanyideb ni ĀPO a akmas pinarin dan popoon na.

*23:5 23:5 Sira nyaw papādi, ki maylaylay sa so mabaheng. Ki siraw papādi ni ĀPO, ki maylaylay sa so maydak.

23:7 23:7 1 Ār. 14:24

23:8 23:8 2 Ār. 23:10, 16, 20

§23:8 23:8 Myan mabata a siraw nya pagdaydayāwan, ki yanan dan didyosen no kalding. Leb. 17:7; 2 Kron. 11:15

*23:11 23:11 Simna Āri Manasses kan Amo, ki indidikar da saw kabalyowaw da a panggoyod siras logan tan nagloganan dan magdaydāyawaw so araw a bayaten daw dadan no araw, kan daydāyawen da iya.

23:16 23:16 1 Ār. 13:2

23:18 23:18 Iyaw nawri a propīta, ki iyaw malkemaw a propīta a yapod Betel. Do dāwri a chimpo, Betel, ki myan do sākop no Samarya. 1 Ār. 13:11, 30-31

§23:22 23:22 Jos. 5:10; 2 Kron. 35:18

*23:25 23:25 Deot. 6:5; 2 Ār. 18:5; Mt. 22:37; Mk. 12:30; Lk. 10:27

23:27 23:27 1 Ār. 8:16, 29;

23:31 23:31 Si propīta Jeremyah, ki taga Anatot.