Mukaanda a Pawuli wa tsiomi kwaa basi
Kolito
Kotili a mukaanda
Pawuli abali libuundu la ku ngaanda a Kolito, mu taanga dia midieenge mia nde mia isala kia Nziaambi, mia mbala ya dioolo. Ngaanda a Kolito yili mosi mu mangaanda mamali na mufunu mu tsi a basi Eleene, mundaa ti yo yili na mambuu moolo ma mabootu mali mu utsikini. Mutso ngaanda yii muli na batee balaa na bawele. Uli na baata babalayi mu ngaanda yii bali mu udiaata butsa-butsa.
Mu taanga dii, basi Kolito bakiduku matsimi moosi ma mupili na mupili, na mabuundu moosi. Babalayi mu balibuundu bakikuundu mu mabuundu ma bangooyi, tswaamina bo buba bangaa Kristo.
Pawuli ayaki mukaanda wamati kwaa libuundu la Kolito (1.11; 7.1). Matsimi ma bangaa Kristo ba ku ngaanda a Kolito mamaaviinzuu, mundaa kwali na mandaa mamalayi mamatala ndiaatili a bangooyi ba mu ngaanda yii. Pawuli li mu uha mamvutu mu mandaa maa, mu mukaanda a nde watsiomi kwaa basi Kolito.
Mu biiti bia 1—4, Pawuli li mu utsuu mu bangaa Kristo ba ku Kolito na mu babayaabisi bo Ndaa Yimbwe. Uli na makaama, na libuundu la Kolito lamaakabuu. Pasi muutu li mu usoolo kaba la wayiisi nde, na li mu umeengele kaba la wahele uyiisi nde (1.10-13; 4.6). Mu yii, bo bamaadiimbili ndaa yavulu mufunu: Kristo, so a buu pe, wu Nziaambi atsinduu, bamukomi nha kuruwa. Ndaa yi yavulu buyeri ba imuutu (1.18—2.15). Baata ba Yiisu Kristo atsinduu kwaa matsi, bali baata babayaaba usa isala kia Nziaambi mu itwaari (3).
Mu biiti bia 5.1—11.16, Pawuli li mu uha mamvutu mu mandaa mali mu umonuu. Nde li mu uyaabisa ka buni bangaa Kristo bali baata ba bunyanga (9). Uba na kuumbu ya «Ngaa Kristo», na uba na ndiaatili yimbi, yili ndaa yi libuundu lafwaana ubisi (5—6). Pawuli li mu uha ka mamvutu mu ndaa yatala makweele (7), na mu ndaa yatala ndiaatili a mabuundu ma bangooyi (8—10). Mu mandaa maa moosi, nde li mu uloombo kwaa bangaa Kristo mu ukwasaa buni bo butuu ubaasila bambaayi na ukiinzi bo.
Mu biiti bia 11.17—14.40, Pawuli li mu utsuu mu idiingi mutso libuundu la bangaa Kristo. Nde li mu utsuu mu mandaa mali mu ubee kabini. Nde li mu ubiindili mandaa mali mu utuungu itwaari kia libuundu la Kristo. Pasi walibuundu li na ndutu. Mu ngwanya, bangaa Kristo bali weti nyutu mosi: pasi inama kia nyutu ili na ndutu kwaa nyutu yoosi. Litoono lili mu ubiti idiingi kia libuundu (13).
Kiiti kia 15 ili mu ulibili moonyi ti Nziaambi asiimbili Yiisu mu likwa, na mbari babakwa sa basiimbuu ka. Mbiiti bangaa Kristo bali mu usa imiini mu mandaa ma, idiingi kia bo nha tsini a toto na imiini kia bo bili na ndutu.
Weti mikaanda mi mimosi, mukaanda wu ka li mu uwa mu mamvuungu na mabwee ma tsieelele (16).
Basi Kolito a bali pe bangaa Kristo bakuu. Ka bunu, Pawuli li mu uvutulu matoondo kwaa Nziaambi mu ndaa bo (1.4-9). Mapasi na nziisili ya pia bili mu mabuundu moosi. Ka so bu yili buu, Nziaambi li mu uhama mu uyiluu mamabwe ma nde, na mu uta bangaa Kristo mbili mu idiingi kiavulu unambita mu mandaa ma nde.
1
Mabwee
1 1 Me Pawuli, wu Nziaambi ata mbili mu uba tumu a Yiisu Kristo mu litoonola nde. Itwaari na mwaana nguu a bisi Sositene. 2 Bisi dili mu usonuu mukaanda wu kwaa libuundu la Nziaambi lili ku kolito baba li biaalisa mu Kristo Yiisu, bisi dili mu utsinduu nde ka kwaa boosi ba bali bakangama mu Nziaambi mu itwaari na Yiisu Kristo, na kwaa boosi ba yaki mbili mu ubaa na idiingi mu nde, na kwaa boosi babali mu ukiinzi kuumbu a Pfumu a bisi Yiisu Kristo, Pfumu a bo na wa bisi. 3 Nyaala Nziaambi Taayi a bisi na Pfumu Yiisu Kristo baha beni bweese na iyeenge!
Mamabwe madiayaki mu Kristo
4 Me nibaavutulanga matoondo kwaa Nziaambi taanga dioosi, mu ndaa bweese ba nde amweesi kwaa beni, mu itwaari kia beni na Yiisu Kristo. 5 Mu ngwanya, mu itwaari kia beni na Kristo, Nziaambi aluusi beni mu busini boosi, vulu-vulu, busini ba uyaaba uyaabisa mandaa ma Nziaambi na ma nziaabili. 6 Mandaa ma bisi diayaabisi beni mu ndaa Kristo mayiluu udiaalila nha kati a beni. 7 Mu yii, a uli na bungori so bumosi pe bali mu uhele mu beni, bu beni dili mu ukebe taanga di Pfumu Yiisu Kristo akaamonuu. 8 Ni nde kaaha beni mifuri mia uhama natee ku manini, paa bahele ubahala ndaa ya usieembe beni na iluumbu ki Pfumu a bisi Yiisu Kristo a kaa nziriri. 9 Nziaambi nde makulu ati beni mbili mu udiaata mu itwaari na Mwaana a nde Yiisu Kristo Pfumu a bisi: Nde li ahama mu ndasina dia nde.
Kabini mu tso libuundu la Nziaambi
10 Baana ba nguu ba me, mu kuumbu a Pfumu a bisi Yiisu Kristo: me ndi mu uhamisa beni. Diyuhusunu, na dinyaala uba na itaata nha kati a beni. Diba itwaari nha kati a beni, na diba na mutimi mosi na matsimi mamosi. 11 Mu ngwanya, baana ba nguu ba me, basi nzo ba Kolowe bayaabisi me ti, uli na makaama nha kati a beni. 12 Mono mi me natoono uleele, nha kati a beni, mosi li mu leele ti: «Me ndi wa Pawuli». Wumumosi ti: «Me ndi wa Apolo!». Wunu mukimi li mu ubwaleele ti: «Me ndi wa Peetero!» Ka me, me ndi wa Kristo. 13 Beni bu dili mu utsimi ti utuu ukabala Kristo? Pawuli akwa nha muti wa kuruwa mu beni? Mu kuumbu a Pawuli babootii beni? 14 Me nivutulu matoondo kwaa Nziaambi, bu me nahele ubootuu muutu so mosi mu beni, nha yulu a Kirisipusi na Ngayusi. 15 Ni mu buu, a so mosi pe mu beni wu utuu uleele ti, mu kuumbu a me babootii nde. 16 Aa! Ngwanya, me nabootii ka likaanda la Estefana, ka me a ndi na tsimi pe ti me nabootii muutu mukimi. 17 Kristo a atsindii pe me mu uyabootuu baata. Ka nde atsindii me mu uyayaabisa Ndaa Yimbwe, kwahele a usalila tsuyili ya buyeri ba imuutu. Me ndi mu uyiluu buu, paa me nyaala umaasa lituu lili mu likwa la Yiisu nha muti wa kuruwa.
Buyeri ba tsi yi bali buwulu
18 Mu ngwanya, uyiisi ndaa ya likwa la Kristo nha muti wa kuruwa ili lari kwaa babali mu udiimbili. Ka bisi badili mu kuulu ya liyobolo, dili mu ubahala lituu la Nziaambi mu nziisili yii. 19 Mono buli mu uleele Mabasonuu ma Ngira:
«Me sa tsara buyeri ba biyeri,
me sa maasa nziaabili a ba ngaa mayele✡Yes 29.14.»
20 Ninha, iyeri kuni ili? Muyiisi a Mikele kuni ali? Wayaaba uyiluu usa paa mu tsi yi kuni ali? Nziaambi amweese ti buyeri ba tsi yi ni buwulu✡Yes 44.25!
21 Mu ngwanya, baata boosi na buyeri ba bo, bakooni uyaaba Nziaambi, nha nde akimweese buyeri ba nde. Ni mu buu, Nziaambi aholi kesili ya uyobolo babali mu usa imiini mu nziisili a bisi dili mu uyiisi na nziisili me yili mu umonuu weti lari. 22 Bayuudayo bali mu uloombo biliimbi bia kimi-kimi. Basi Eleene bali mu usaa buyeri. 23 Ka bisi dili mu uyaabisa Kristo wubakomi nha muti wa kuruwa. Yo yili baka kwaa Bayuudayo na lari kwaa babali a Bangooyi. 24 Ka kwaa baa ba Nziaambi ata mbili, babali Bayuudayo, so a buu pe, basi Eleene, Kristo li lituu na buyeri ba Nziaambi. 25 Ka buwulu ba Nziaambi bavulu uyele na buyeri ba baata. Na ndeeyili a Nziaambi yavulu mifuri mia baata.
Ndaa yi Nziaambi asoolo
26 Baana ba nguu, dilibili moonyi, beni bana diali, mu taanga di Nziaambi asiooli beni! Mu matsimi ma imuutu, a kwali pe na bangaa buyeri balaa nha kati a beni, a kwali ka pe na bangaa litumu balaa nha kati a beni, na kwali pe na baata bala bapala mu makaanda manaanguu.
27 Ka Nziaambi asooli biloo bili mu umonuu weti buwulu nha misi mia baata ba tsi, mu umweese baata ba buyeri tsionyi, na biloo bia hele na mifuri mu ndaa umweese bangaa mifuri tsionyi. 28 Nziaambi asiooli babavutuu mbisi, babatsoro, so a buu pe, babahele na ndutu nha kulu a baata, mu ufuusu ba tsi yili mu umono ti bo bali ba ndutu. 29 Mu yii, muutu so mosi pe wu utuu uzoo nha kulu a Nziaambi. 30 Ka Nziaambi avuuti beni na Yiisu Kristo, na nde asi ti Kristo aba buyeri ba bisi. Ni Kristo li mu ukitisi bisi mu uba balibweeye na babatsieeme nha kulu a Nziaambi. Ni nde li mu uha bisi muswa mu udiaata weti bu Nziaambi atoono, na nde li mu ukuulu bisi mu masumu. 31 Ninha, weti buli mu uyaabisa Mabasonuu ma Ngira: «So mutuu tooni uzoo, nyaala nde azoo mu mi Pfumu ayiluu✡Yel 9.23.»