26
Bakuutu ba Bayuudayo bakuti Yiisu mapfuundu
(Malako 14.1-2; Luka 22.1-2; Yowani 11.45-53)
Mu taanga di Yiisu amani uha nziisili yi yoosi, nde aleeli kwaa miyii mia nde: «Beni diayaaba ti biluumbu bioolo bisiaali tswaamini a mukuungi a Paaka. Ni mu iluumbu kii, bakaayeelele Mwaana a muutu paa bamukomo nha kuruwa.» Ninha, banguu ba bangaanga ba Nziaambi na bakuutu ba Bayuudayo bakukini kutso lipaanga la nguu a bangaanga ba Nziaambi, wa kuumbu Kayifa. Mu itwaari, bo baholi kesili ya ukaanga Yiisu mu tsweeyi na udusu nde. Bo bakileele: «Bisa-beni a dikaangani pe nde mu taanga dia mukuungi, leeti baata sa batemene mu utulu bikiindi.»
Mukaasa mosi ayitili manaasa nha yula mutswe a Yiisu
(Malako 14.3-9; Yowani 12.1-8)
Yiisu ali ku Betania ku nzo a Simooni, mubeeri a bwaari. Bu nde ali kuu, mukaasa mosi aswesii kwaa nde na ibasa kia kuumbu alabaatere*alabaatere Mutindi a manya lahembuu li bali mu usalila mu uyiluu bibasa bia mananaasa., kiali kialuulu mu mananaasa ma tala yalaa. Nde ayitili maari maa nha yulu a mutswe a Yiisu, mu taanga di nde ali nha meese. Bu miyii miamoni buu, mio miabayi kesi na bafuuli: «Mu ima nde ali mu usa mananaasa ma pfunu? Aba utuu uyaluu mananaasa ma mu tala yalaa, na uha mboongo kwaa bawele!» 10 Yiisu ayaabi ma bo bakitsuu na wabaleeli: «Mu ima beni dili mu ukwaamisa mukaasa wu? Ka nde yilii ndaa yimbwe mu me. 11 Taanga dioosi, bawele sa baba itwaari na beni. Ka me, a niba pe itwaari na beni taanga dioosi. 12 Nde maayitili mananaasa ma mu nyutu a me, mundaa uyiluu ndiili a me. 13 Mu ngwanya me nadileeli: Mambuu moosi ma buyaabisa Ndaa Yimbwe yi, mu tsi yoosi, sa batsuu mu ma mukaasa wu ayilii. Mu taanga dii, sa balibili moonyi mu ma nde ayilii mu me.»
Yuuda ali na nzala ya uyeelele Yiisu kwaa banguu ba bangaanga ba Nziaambi
(Malako 14.10-11; Luka 22.3-6)
14 Ni mu buu, mosi mu miyii kuumi na mioolo wa kuumbu Yuuda Isikarioti, ayimono banguu ba bangaanga ba Nziaambi. 15 Wabaleeli: «Ima beni dikaaha me so me nadiyeelili Yiisu?» Bo bataangi maku matata ma mikuti mia mboongo na bahi nde mio. 16 Umatuu mu taanga dii, Yuuda abaandii usaa makuulu ma uyeelele Yiisu kwaa bo.
Yiisu adiiri biloo bia Paaka na miyii mia nde
(Malako 14.12-21; Luka 22.7-14,21-23; Yowani 13.21-30)
17 Mu iluumbu kia tsiomi kia mukuungi a mapa mahele na liviiri, miyii miayifuulu kwaa Yiisu: «Kuni we tooni ti bisi diyiluu we biloo bia Paaka?» 18 Yiisu wabavutili: «Diyene ku ngaanda kwaa muutu mosi, na dileele nde: “Muyiisi maleele: Taanga dia me dimaato. Ku nzo a we me ni yadia biloo bia Paaka na miyii mia me.”» 19 Miyii miayilii ma Yiisu atumi bo, na bayilii biloo bia Paaka. 20 Taanga a tsitsii bu diatoori, Yiisu adiaali nha meese, itwaari na miyii mia nde kuumi na mioolo. 21 Mu taanga di bo bakidia, Yiisu wabaleeli: «Mu ngwanya me nadileeli: mosi mu beni sa ayeelele me.» 22 Miyii miakoti mu ngebe dialaa, na babaandii mu ufuulu nde mosi mosi: «A me pe Pfumu?» 23 Yiisu avutili: «Wuu watsubu lipa la nde na me, mu ikoombo, ni nde kaayeelele me. 24 Mwaana a muutu sa akwa weti bu Mabasonuu ma ngira mali mu uyaabisa mundaa nde. Ka ki pili a ngebe kwaa muutu wu uyeelele Mwaana a muutu! Ali yavulu bubwe kwaa muutu wuu mu uhele ubutuu.» 25 Yuuda, wakiyeelele nde atsuyi na afuuli: «Muyiisi, ni me?» Yiisu wamuvutili: «We leeli buu.»
Biloo bia Pfumu
(Malako 14.22-26; Luka 22.14-20; 1 Kolito 11.23-25)
26 Mu taanga dia udia, Yiisu aholi lipa. Bu amani uvutulu matoondo kwaa Nziaambi, nde abukili lo na ahi lo kwaa miyii mia nde. Nde wabaleeli: «Diholo na didia, yiinayi ni nyutu a me.» 27 Nha mbisi nde aholi mbasa a viinyi. Bu amani uvutulu matoondo kwaa Nziaambi, nde wabaheeri yo. Aleeli: «Dinywa yo beni boosi. 28 Ka ma ni makili ma me, makili mali mu uhamisa lilasina la Nziaambi, na matsiaamii mu baata babalayi. Mo matsiaamii mundaa nyaalili a masumu ma bo. 29 Me nileele kwaa beni: Umatuu mu taanga di, me a ni bwanywa mala ma viinyi ma pe. Me a ni bwanywa mo pe, natee iluumbu ki me ni nywa mamanyatii, itwaari na beni, mu Ipfumu kia Taayi a me.» 30 Nha mbisi, bo bayimbi mikuunga mia mukuungi, tumake bo bayeni ku Mulaanda a Olive.
Yiisu ayaabisi kwaa miyii mia nde ti Peetero sa wamutunu
(Malako 14.27-31; Luka 22.31-34; Yowani 13.36-38)
31 Ninha, Yiisu aleeli kwaa miyii mia nde: «Butsuu ba beni boosi sa dibwoongolo me. Ka dili mu utaanga mu Mabasoonuu ma ngira: “Me sa dusu mukebi, na mukaanga a bindombo sa atsaamuu na uyene butsa-butsa.”» 32 Ka Yiisu abwileele: «Mu taanga di me kaasimbuu mu babakwa, me sa tswaamina beni ku Ngalili.» 33 Peetero avutili, aleeli kwaa nde: «So bana boosi busiisi we, me a ni siisi we so hoolo pe.» 34 Yiisu avutili kwaa nde: «Mu ngwanya me nileele kwaa we: mu butsuu ba, tswaamina tsutsu ukookolo, we sa tunu mbala tata.» 35 Peetero aleeli kwaa nde: «So aba ti me nafwaana ukwa itwaari na we, me utuu pe utunu we, so bwafwaana, me utuu ukwa na we!» Na miyii mini mioosi ka mialeeli bumosi.
Yiisu akuundi ku Ngetesemane
(Malako 14.32-42; Luka 22.39-46)
36 Ni mu buu, Yiisu atoori na miyii mia nde ku mbuu mosi ya kuumbu Ngetesemane. Nde aleeli kwaa bo: «Diaalani nha, mu taanga di niyene me kunaanga mu uyakuundu.» 37 Tumake, nde abiti Peetero na baana ba Zebedaayi bo baboolo. Nde abaandii umono ngebe na boomo. 38 Ninha nde wabaleeli: «Mutimi a me aluulu mu ngebe mundaa likwa. Diba nha, na diba likanda itwaari na me.»
39 Nde ayeni mwaana taka, nde abwiisi kiinzi mu tsini, na akuundi mu mandaa ma: «Taayi a me, so butuu uba, takala la na me mbasa ya mapasi yi. Ka a bu li litoono la me pe, ka bu we tooni.» 40 Nha mbisi, nde ayiri avutuu kwaa miyii mitata mi, na wababaasi bala tolo. Nde aleeli kwaa Peetero: «Beni diakoono uba likanda itwaari na me so mu nguungu mosi? 41 Diba likanda, na dikuundu paa dihele ubwa mu mapuusu. Mutimi a muutu li na nzala yalaa ya uyiluu mamabwe, ka musunyi a nde adee.» 42 Nde abwitakuu mu mbala ya dioolo, na akuundi mu mandaa ma: «Taayi a me, so a butuu pe uba ti mbasa yi yitakuu na me, kwahele ti me nywa yo, nyaala litoono la we liyilima!» 43 Nde abwiyiri avutuu kwaa miyii mia nde, na wabamoni bala tolo, mundaa ti misi mia bo miali miamaaleme mu tolo. 44 Yiisu abwisiisi bo, atakii na akuundi mu mbala ya mutata, mu mandaa ma nde akwikuundu tsiomi.
45 Tumake, nde ayiri avutuu kwaa miyii na wabaleeli: «Beni dikeni matolo na dili mu uwuumu? Mu taanga di, nguungu yamaato, na Mwaana a muutu sa bamuyeelele nha mioo mia bangaa masumu. 46 Ditemene, tsweendani! Dimono, muutu wu uyeelele me kwaa bo, nha ali!»
Bakaangi Yiisu
(Malako 14.43-50; Luka 22.47-53; Yowani 18.3-11)
47 Yiisu ali keni mu utsuu, mu taanga di Yuuda ayiri. Nde ali mosi mu miyii kuumi na mioolo. Nde ayiri itwaari na koongi yineni ya baata, babali na mikasa na mamboondi. Banguu ba bangaanga ba Nziaambi na bakuutu ba Bayuudayo babatsindii. 48 Yuuda, muyeelili a Yiisu kwaa bo, wabaheeri iliimbi ki nde akaasalila mu taanga dii: «Baala li me kaanyumbutu, ni muutu wu beni dili mu usaa. Diamukaanga.» 49 Mawasa-mawasa Yuuda aswesii kwaa Yiisu, wamuleeli: «Bwee, Muyiisi!» Na wamunyumbuti. 50 Yiisu avutili kwaa nde: «Nduu a me, yi we yiri mu uyiluu, yiluu yo mawasa.»
Ninha babamosi baswesii, baholi Yiisu mu koo na bamukaangi. 51 Mosi mu babali na Yiisu apalisi mukasa a nde, ateti musiali a nguu a bangaanga ba Nziaambi. Nde akesi litswi la musiali wuu. 52 Ninha, Yiisu aleeli kwaa nde: «Vutulu mukasa a we nha mbuu a nde, mundaa ti boosi ba busalila mukasa mu udusu bana, nde ka sa badusu mu mukasa. 53 We a ayaaba pe ti me utuu uloombo libaasila kwaa Taayi a me? So me ndoombi buu, mawasa-mawasa, nde utuu utsinduu me mikaanga mia batumu ba Nziaambi mialutu iteesi kia kuumi na mioolo. 54 Ka, mbii buu, buni Mabasonuu ma ngira mutuu uyene tsitsi? Mo mali mu uleele ti, ni buu ka mandaa mafwaana uyilimi.» 55 Tumake, Yiisu aleeli kwaa koongi: «Beni aba na nzala uyiri na mikasa na mamboondi mu ukaanga me. Me ihaangi ndi? Biluumbu bioosi, me nakidiaala mu Nzo a Nziaambi mu uyiisi, ka bunu, beni a diakaangi me pe. 56 Ka ma moosi mamaayilimi paa masonuu mibili mia Nziaambi, mayene tsitsi.» Mawasa-mawasa, miyii mia nde miamusiisi na miabati.
Yiisu nha kulu a pfuundu a ikuutu kia Bayuudayo
(Malako 14.53-65; Luka 22.54-55,63-71; Yowani 18.12-14,19-24)
57 Babakaangi Yiisu bamubiti kwaa Kayifa, nguu a bangaanga ba Nziaambi. Ni kuu kwali kwakukunu bayiisi ba mikele na bakuutu ba Bayuudayo. 58 Peetero akiduku Yiisu nha lilala, natee ku lipaanga la Kayifa, nguu a ngaanga Nziaambi. Nde akoti ku kati a lipaanga, na adiaali na bakebi mu umono buni ndaa yisuku. 59 Banguu ba bangaanga ba Nziaambi na Pfuundu a bakuutu kia Bayuudayo yioosi, bakisaa toono so ya pia mu Yiisu, paa bamuha tsieembili ya likwa. 60 Ka a babayi toono pe, so bu baata babalayi bayiri, na mifuundu mia pia mu nyutu a nde. Nha tsieelele, baata boolo bayipala. 61 Baleeli: «Muutu wu aleeli: “Me utuu utsala Nzo a Nziaambi, na ubwatuungu yo mu biluumbu bitata.”» 62 Kayifa nguu a ngaanga a Nziaambi atemini, na aleeli kwaa Yiisu: «We a li na ya uvutulu pe, mu mi baata ba bali mu uleele mu we?»
63 Ka Yiisu a atsuyi ndaa pe. Ni mu buu, Kayifa nguu a ngaanga a Nziaambi aleeli kwaa nde: «Mu kuumbu a Nziaambi wa moonyi, me ni loombo kwaa we mu uvutulu bisi mvutu, na ulaba mukisi: we ni Mesiya, Mwaana a Nziaambi?» 64 Yiisu avutili kwaa nde: «We leeli buu. Ka me nadileeli: Umatuu mu taanga di, beni sa dimono Mwaana a muutu adiaala nha koo kia babaala, kia Nziaambi Ngaa Litu. Na beni sa diamumono ka, li mu uyira mu matuti ma yula.» 65 Ni mu buu, Kayifa nguu a ngaanga a Nziaambi akaki bikutu bia nde, na aleeli: «Nde maatuu Nziaambi! A dibwisaala na tsata a bambaangi pe! Beni dimaayuu itari ki nde atuyi Nziaambi. 66 Beni ima ditsimi mu ndaa yii?» Bo bavutili: «Nde li na matoono, na afwaana uholo tsieembili ya likwa.» 67 Tumake bo bamutswiili mate ku busu, na bamuteti bikaba. Babamosi bamuteti mambata, 68 baleeli: «Bili! We wuli Mesiya, leele bisi na teti we!»
Peetero atuni Yiisu
(Malako 14.66-72; Luka 22.56-62; Yowani 18.15-18,25-27)
69 Peetero ali adiaala kutso lipaanga lii. Musiali mosi wa mukaasa, aswesii kwaa nde na wamuleeli: «We ka, we beeri itwaari na Yiisu, musi Ngalili wuu.» 70 Ka nde atuni nha kulu a baata boosi, aleeli: «Me a nayaaba pe mi we tooni uleele.» 71 Tumake, nde ayeni ku peembi a idibuu kia lipaanga. Musiali mukimi wa mukaasa wamumoni, na aleeli kwaa babali nha mbuu yii: «Wuunawu ka beeri na Yiisu musi Nazareti.» 72 Na Peetero abwitunu bu aleeli: «Me ni laba mukisi, me a nayaaba muutu wu pe!» 73 Nha mbisi a taanga hoolo, babali nhaa baswesii kwaa Peetero, na bamuleeli: «Ngwanya, we ka li mosi mu bo, mundaa ti tsuuhili a we yili mu umweese ku we amata.» 74 Ninha Peetero aloyi: «So me futi pia, nyaala Nziaambi asieembe me! Me ndabi mukisi, me a nayaaba pe muutu wu!»
Mu dii na taanga dii, tsutsu akookili. 75 Peetero alibili moonyi, mu ndaa yaleeli nde Yiisu: «Tswaamina tsutsu ukookolo, we sa tunu me mbala tata.» Nde apali ku mbari na alili kwalaa.

*26:7 alabaatere Mutindi a manya lahembuu li bali mu usalila mu uyiluu bibasa bia mananaasa.