16
Tímɔti arɔk nɛ Pɔ̌l nɛ Sáilas
Pɔ̌l nɛ Sáilas barɔk baghaka Dɛ́be nɛ bafu nɔkɔ arɛ barɔk Lístra. Nkoŋo Yesu amɔt abhak arɛ́ anɛ áká nnyɛ́n bɛ́ Tímɔti. Máyi abhak mmu Israɛl anɛ ánókó Yesu, kɛ aywi chí abhak mmǔ Grik. Bǒnkwɔ abhɛn Lístra nɛ Ikɔ́niɔm bárɛ̀m nyaka ɛrɨrɨ ɛ̌ti Tímɔti. Ɛ́kʉ́ Pɔ̌l are yaŋ bɛsɔt Tímɔti bɛ andɔk nɛ bhɔ. Akʉ yɛ básyɛ́p yi mbɔnyunɛ bo Israɛl bachi nyaka ndǔ bɛtɔk ɛbhɔ nɛ bárɨ́ŋɨ bɛ chi Tímɔti achi chi mmǔ Grik. * Bo Israɛl bachi nyaka Lístra nɛ Ikɔ́niɔm. Ndu Pɔ̌l áyàŋ bɛ bo Israɛl mangok ɛnyɨŋ ɛnɛ yi ághàti bhɔ, akʉ básyɛp Tímɔti. Bo Israɛl bárɨŋɨ nyaka bɛ babhɨkɨ syɛp Tímɔti mbɔnyunɛ ɛtayi achi nyaka mmu Grik, kɛ máyi mmu Israɛl. Arɔk yɛ nɛ Pɔ̌l nɛ Sáilas. Ndu bárɔ̀ŋ, mángati nɔkɔ bo ndu yɛ̌ntɨkɨ ɛtɔk ɛnɛ bachwɔbhɛ arɛ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bǒnto nɛ bǒbati ɛtɔk abhɛn bachi Yerúsalɛm bárɛ́mɛ́, nɛ mánsɛmti nɔkɔ bhɔ́ bɛ mámbʉrɛ bɛbhé ɛbhɔ sayri. Ɛyɔ ɛkʉ bakwɔ Yesu bárɔk ambɨ bɛ́sɨkɨ ntɨ nɛ Yesu, nɛ mpǎy yap anjá andɔkɔ nɔkɔ chi ambɨ.
Pɔ̌l aghɔ́ kɛnɔ́ amɨk anti fúú bɛ bábhɨ̀ŋɨ yi ndǔ ɛtɔk Masidónia
Pɔ̌l nɛ Sáilas nɛ Tímɔti baghat bafʉɛt atú Frijia nɛ atú Galéshia mbɔnyunɛ Ɛfóŋó Bɛdyɛrɛ abhɨ́kɨ́ ka bɛ mángati bo Ɛyɔŋ Mandɛm atú Esia. Bágháká nɔ́kɔ́ kɛ́kwɔ́t nɛ ndiɛrɛ ɛbhɨ Mísia nɛ Bitínia, báré yaŋ bɛrɔŋ atú Bitíni, kɛ Ɛfóŋó Yesu kɛka bɔ́ mándɔ́k. Ɛ́kʉ́ baghat bafʉɛt atú Misia, bárɔ́k Troas. Arɛ́, Pɔ̌l aghɔ́ kɛnɔ́ amɨ́k antifú nɛ bɛti ndǔ mmu Masidónia áté ánɨ̀kmʉɛt andɛm nɔkɔ ntá yi bɛ, “Twɔ́ fá Masidónia kwak bhɛsɛ!” 10 Pɔ̌l ághɔ́ nɔ́kɔ́ kɛnɔ́ ɛkɔ, sɛ́ká bɛ́ Mandɛm abhɨ́ŋɨ́ bhɛsɛ́ sɛ́ndɔ́k sɛ́ngátí Mbok Ndɨ́ndɨ́ ntá bǒ atú Masidónia. Tɛ́mté wu, Mmɛ Lukas nchɛm nɛ bhɔ sɛ́tóŋti mmʉɛt bɛ́rɔ́ŋ arɛ́. Lukas mmu asɨ́ŋɨ́ ɛkáti ɛnɛ́ achɛm mmʉɛt nɛ bɔPɔ̌l, are kɔ nɛ bhɔ.
Lídia anoko Mbok Ndɨ́ndɨ́ ɛ̌ti Yesu ɛtɔk Fílipi
11 Sɛ́chwe áchwi anɛ árɔ̀ŋ Troas. Sɛ́rɔk téé sɛ́gháká Samótras, ɛtɔk ɛnɛ́ nnyɛ́n nɛ́kábhɛ́. Ɛ́gháká nɔ́kɔ́ ntɨnywɔp, sɛ́gháká Neápolis. 12 Sɛ́fú nɔkɔ arɛ́, sɛkɔ amɨk sɛ́gháka Fílipi. Fílipi abhak ɛtɔk ɛgho atú Masidónia, nɛ abhak antɛn Mfɔ Rom. Sɛ́bhak Fílipi ndu mpǎy manywɔp. 13 Ɛ́gháká nɔ́kɔ́ nywɔbhɛ́ nɛywěmʉɛt bo Israɛl, sɛ́fú amɛm ɛtɔk sɛ́rɔk angɔkɔnyɛ́n ndǔ nɛbhʉɛt anɛ sɛ́káysí bɛ́ bo báchɛ̀m arɛ mɛ́nɨkmʉɛt. Sɛ́chɔ́kɔ amɨk sɛ́ndɛm nɔkɔ kɛpɨ nɛ baghɔrɛ́ abhɛn báchɛ́mtí arɛ́. 14 Ngɔrɛ́ amɔt anɛ aká nnyɛ́n bɛ Lídia afʉ́ ɛtɔk ɛgho ɛnɛ babhɨŋɨ bɛ Tiatíra. Abhak nkɔsíɛ́ ndǔ ndɛn ɛnɛ́ ɛ́chí mmʉɛt chu nɛ ɛ́yá nkáp. Ǎchyɛ nyaka Mandɛm kɛnókó. Mandɛm akʉ yi anɛnɛ ntɨ ɛni aghók sayri nɛ anoko ɛnyɨŋ ɛnɛ Pɔ̌l árɛ̀m. 15 Bájwiti yi nɛ *ɛfo ɛyi. Anɨk bhɛsɛ mmʉɛt arɛm bɛ, “Mbák bǎsɔt mɛ mbɔ mmǔ anɛ ánókó Yesu tɛtɛp, twɔ́ ká chɔkɔ́ ɛkɛt ɛyá.” Anyiɛrɛ bhɛsɛ́ ɛnyu ɛyɔ kpát sɛrɔk.
Báfyɛ́ Pɔ̌l nɛ Sáilas kɛnɔŋ ɛtɔk Fílipi
16 Ɛwak ɛ́mɔ́t, ɛnɛ́ sɛ́rɔ̀ŋ ndǔ nɛbhʉɛt nɛnɨkɨ́mʉɛt, sɛ́tɛ́mɛri mɔ́ngɔsɔ́ŋ anɛ áchi nsɛm. Ɛfóŋó ɛbʉ́ɛbʉ ɛbhak nɛ yi ɛ́kʉ́ are rɛ́m mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛ́bhɔŋɔ bɛfakari. Ɛyɔ ɛ́chyɛ̀ nyaka bo abhɛn bábhɔ́ŋɔ́ yí bɛyǎ nkáp. 17 Ághɔ́ nɔ́kɔ́ bhɛsɛ nɛ Pɔ̌l, abho bɛkoŋo bhɛsɛ ambɨkɨ nɔkɔ bɛ, “Bǒbhɛn chí bǒ bɛtok Mandɛm mfay! Bághàti bhe ɛnyu Mandɛm ápɛmɛ bho.” 18 Arɔk ambɨ bɛkʉ nɔ ndǔ bɛyǎ manywɔp kpát ntɨ nɛ́bé Pɔ̌l, ayibhiri mmʉɛt asáy ɛfóŋó ɛbʉ́bʉ ɛnɛ́ ɛ́chí ngosɔ́ŋ wu amʉɛt bɛ, “Ndǔ nnyɛ́n Yesu Kristo nchí ghati wɔ bɛ ɔ́mfú yí amʉɛt.” Tɛ́mté wu ɛfóŋó ɛbʉ́bʉ yɔ ɛ́rɔ́ ngɔsɔ́ŋ wu.
19 Ndu ɛ́fákárí nɔ, bo abhɛn bábhɔ́ŋɔ́ yi bághɔ́ bɛ mbǐ wap bɛbhɔŋ nkáp áchɔŋti. Bákɛ́m Pɔ̌l nɛ Sáilas, báya gbaka gbaka gbaka bárɔk nɛfísiɛ, bɛsí bǒbatí ɛtɔk, amɛm ɛkɛrɛ́ manyé. 20 Bágháká nɔ́kɔ́ arɛ́ bárɛm bɛ, “Bǒbhɛn chí bo Israɛl nɛ báchyɛ̀ ɛsɔŋɔri amɛm ɛtɔk ɛyɛsɛ́. 21 Bátɔ̀ŋ bhɛsɛ bɛpɨŋɨ́tɔk ɛbhɛ́n ɛbhé ɛyɛsɛ́ ɛ́bhɨ́kɨ́ ka bɛ sɛ́nkóŋó. Sɛ́chí bo Rom nɛ sɛ́pú kwáy bɛ́kóŋo bɛpɨŋɨ́tɔk ɛbhap.” 22 Bɛyǎ bo abhɛn bachi arɛ bachɛm nɛ bǒ ngɔsɔ́ŋ wu bɛbhat bɔPɔ̌l barak amʉɛt. Bataŋá manyé báchyɛ́ ɛyɔŋ, báyók bɔ́ ndɛn amʉɛt nɛ bádɛ́n bɔ́ nɛ bɛkpa. 23 Bádɛ́n nɔ́kɔ́ bhɔ́ sayri, bágʉɛ́p bhɔ́ ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ, bágháti mmu anɛ ábhàbhɛri ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ bɛ́ ánsɔ́t mpok bɛ́ bákɛ́ bʉɛ. 24 Mbabhɛri wu ághókó nɔ́kɔ́ nɔ, asɔt bhɔ́, arɔk afyɛ́ ndu mɔ́kɛt anɛ achi tɛ amɛm. Báfyɛ́ bhɔ́ bɛko bɛkak. Bɛko: Chi mbɨŋí mɛnɔk ɛnɛ bo Rom bágwɔt nyaka bo bɛkak bɛ bákɛ́ bʉɛ mamfu ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ. 25 Kɛ ɛ́gháká nɔ́kɔ́ mbɔ nɛ́ntɨ́bhɛti, Pɔ̌l nɛ Sáilas babho mɛnɨkmʉɛt mánkway nɔkɔ bakwáy ndu bɛbɨti Mandɛm, batɨ̌ bǒkɛnɔŋ bachak mángoko nɔkɔ. 26 Bápɛ́rɛ ghɔ́ nɛnyɨkɨsí mmɨk nɛ́kwɛ́n, kpát mmɨk anɛ báté ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ arɛ́ anyɨkɨsi. Babhǐnywɔp ánɛ́nɛ ndǔ mmʉɛt yap tɛ́mté, ngɛm ɛnɛ́ báfé bǒkɛnɔŋ nɛ yɔ ɛ́káŋári ɛnkɛm, ɛ́kwɛ́nti amɨk. 27 Mbabhɛri ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ afate. Ághɔ́ nɔ́kɔ́ babhǐnywɔp fúfú, akaysi bɛ́ bǒkɛnɔŋ mankɛm bábʉɛ. Agwɔp akparɛnja ywi ndu bɛway mmʉɛt. 28 Kɛ Pɔ̌l abɨk arɛm bɛ, “Ɔ́kɛ́ way mmʉɛt. Bɛsɛ́ mankɛm sɛ́chí fá!” 29 Mbabhɛri wu arɛm bɛ́ mántwɔ́ yí nɛ ɛrɔ́ŋɔ́. Bátwɔ́ nɔ́kɔ́ nɛ yɔ́, arɔk ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ ntiɛ́t ntiɛt akwɛ́n ndǔ bɛkak Pɔ̌l nɛ Sáilas angwɛrɛ nɔkɔ nɛ bɛcháy. 30 Asɔt yɛ bɔ́ nɛfí abhɛ́p bɔ́ bɛ́, “Bɔtá, chɔŋ nkʉ yi kɛ Mandɛm ampɛmɛ mɛ?” 31 Bákɛ́mɛ yí bɛ, “Nokó Yesu Acha nɛ chɔŋ Mandɛm ampɛmɛ wɔ nɛ ɛfo ɛyɛ ɛnkɛm.” 32 Bɔ Pɔ̌l bágháti yɛ yí nɛ ɛfo ɛyi Mbok Ndɨ́ndɨ́ ɛ̌ti Yesu Acha. 33 Nkúbhɛ́ bɛti ɛbhɔ, asɔt bhɔ́ tɛ́mté aso bɛfʉɛt ɛbhap. Pɔ̌l nɛ Sáilas bájwiti yi nɛ ɛfo ɛyi ɛnkɛm. 34 Asɔt yɛ bɔ́ ɛkɛt ɛyi achyɛ bhɔ́ nɛnyíɛ́. Yi nɛ ɛfo ɛyi ɛnkɛm bájwi nɛ maŋák bɛ mánóko Mandɛm. 35 Nɛ́yí nɔ́kɔ́ bǒ batí ɛtɔk bátó bǒ mbɨ̌ŋ nkú ntá mbabhɛri ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ nɛ ɛyɔŋ bɛ, “Dɔ̌ bǒbhɔ mándɔk!” 36 Mbabhɛri ághókó nɔ́kɔ́ nɔ arɔk aghati bɔPɔ̌l bɛ, “Bǒbatí báto ɛyɔŋ bɛ ndɔ be mǎndɔ́k. Bǎkwáy yɛ bɛrɔŋ. Mǎnkɔ sayri.” 37 Kɛ Pɔ̌l arɛm ntá bo mbɨ̌ŋ nkú bɛ, “Báway bhɛsɛ nɛ mantɛm bɛsí bho, mámɛsɛ bhɛsɛ́ ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ ɛnɛ́ bábhɨkɨ taŋ bhɛsɛ yɛ̌ndu sɛchi bǒ Rom. Nɛ́nɛ, báyàŋ sɛ́mfú sɛ́ndɔ́k bhɛ́sɛ́ bhɛ́sɛ́? Wáwák! Bɔ́ babhɔŋ bǒbatí bábhɔŋ bɛ́twɔ ndu mmʉɛt ɛyap mámfɛrɛ bhɛsɛ́.” 38 Bǒ mbɨ̌ŋ nkú bápɛtnsɛm baghati bǒbatí ɛnyɨŋ ɛnɛ Pɔ̌l arɛmɛ nɛ bághókó nɔ́kɔ́ bɛ́ Pɔ̌l nɛ Sáilas báchí bǒ Rom, bɛcháy bɛkɛm bɔ. 39 Babhɔ̌ŋ bǒbatí bárɔ́k yɛ mánɨkmʉɛt ntá Pɔ̌l nɛ Sáilas bɛ mǎmfóŋórí bhɔ́. Báfɛ́rɛ yɛ bɔPɔ̌l ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ, mánɨ́kmʉɛt ntá yap bɛ mándɔ́ ɛtɔk ɛyap. 40 Pɔ̌l nɛ Sáilas báfú yɛ ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ, bárɔk ɛkɛt Lídia. Bátɛ́mɛri bǒnkwɔ Yesu arɛ báchíɛ bhɔ maníɛ́ nɛ báfyɛ́ bɔ́ ntɨ. Báfá yɛ ɛtɔk ɛyɔ.

*16:3 Bo Israɛl bachi nyaka Lístra nɛ Ikɔ́niɔm. Ndu Pɔ̌l áyàŋ bɛ bo Israɛl mangok ɛnyɨŋ ɛnɛ yi ághàti bhɔ, akʉ básyɛp Tímɔti. Bo Israɛl bárɨŋɨ nyaka bɛ babhɨkɨ syɛp Tímɔti mbɔnyunɛ ɛtayi achi nyaka mmu Grik, kɛ máyi mmu Israɛl.

16:10 Lukas mmu asɨ́ŋɨ́ ɛkáti ɛnɛ́ achɛm mmʉɛt nɛ bɔPɔ̌l, are kɔ nɛ bhɔ.

16:24 Bɛko: Chi mbɨŋí mɛnɔk ɛnɛ bo Rom bágwɔt nyaka bo bɛkak bɛ bákɛ́ bʉɛ mamfu ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ.