1 Bê bôô sa Emen a na, na henê mega wo aŋga jeré gel ré tô aɲ jeré ɗi bôm sara hen na, ré na aŋgaɲ ré yi ya tiri a men. Aɲ arirji ré liɲ a men. 2 Ɓiɲé ka ca tumô, na bi bôrji sa Emen a na hen iyôŋ hende to hen aɲa bay na ré déɲ tu Emen hen.

3 Na sa kibi ayê bôô aɲa nana hôniɲ mega wo Emen na ré ɗi sa terare nà, naɲ kwôlo si kibri a aɲ are kêm ka nana gel sa terare a nà ná, tôrji ré ɗiɲ na sa ka geliɲ né a11: 3 Ɗé tô are 1: 3, Kurôŋ kibé 33: 6-9.

4 Na sa kibi ayê bôô aɲa Abêl ré liɲ sarga wo dô ɗê kwo Kayen hen biɲ Emen. Na sa kibi ayê bôô wori bi wo hen aɲa Emen na ré bôri mega kwoni woɲ derôre hen men, ôbi na ré gey sarga wori hen, aɲ gel na wo Abêl ré dé tiri a men. Na sa kibi ayê bôô aɲa Abêl na ré ma ca hari kôba, kwôli aŋga ôbi na li hen ré ôm baɲ kemnêŋ kemnêŋ hen11: 4 Ɗé tô are 4: 3-10.

5 Na sa kibi ayê bôô aɲa Emen né ay Énôk tu geɲ ôriɲ derômaraŋ a, ɗiba, ôbi ma ré. Kwôni hô gili ré niɲ wôsa Emen na ayri ôriɲ ligiri a. Aɲ liɲ bô magtubu to Emen a kôl iyôŋ ba: «Énôk na dé tu Emen tumô dem aɲa ôbi na ré ayri ôriɲ derômaraŋ a hen tô11: 5 Ɗé tô are 5: 24.» 6 Iyôŋ ba, na sa kibi ayê bôô dem aɲa kwôni ré déɲ tu Emen. Iyôŋ ba, hena kwôni wo ré era ligi Emen ba, ôbi bi bôri sari a mega wo Emen ré mô ya men, bi ôbi hôn mega wo Emen ré tô kibri sa ka wogeri hen a men.

7 Na sa kibi ayê bôô aɲa Nowé ré toyiɲ yêgê wo Emen yêge maari gengiɲ sa aŋga a era hen ka kwôni gel ré tô hen. Ôbi ay kwôlo Emen kôli hen mega kwôlê woɲ ɗéɲ iyôŋ né aɲa ôbi ré liɲ bato wo dami mega wo Emen kôli hen iyôŋ. Aɲ ôbi gôliɲ naɲ yiri men, naɲ ɓiɲé ka bô iyére tori a men. Aɲ na hen iyôŋ aɲa aŋga Nowé na li hen ré gel wo ɓiɲé ka sa terare a na ré li aŋga habiɲ. Aɲ sa kibi ayê bôô wori bi wo hen aɲa Emen né bôri mega kwôni woɲ derôre tiri a hen11: 7 Ɗé tô are 6: 13-22.

8 Na sa kibi ayê bôô aɲa *Abraham ré biɲ kwôlê sa uwôgê wo Emen uwôgeri a aɲ henaɲ ôriɲ sa iyére to Emen genge ɗiré biri hen. Aɲ ôbi hena ô iyôŋ a tôŋ mera ɗiba, hôn sa iyére hende to hen tumô ré a men. 9 Na sa kibi ayê bôô wori bi wo hen aɲa ôbi ré môriɲ mega kerga iyôŋ sa iyére to Emen na genge ɗiré biri hen. Ôbi mô na bô iyére to bay li naɲ bargay hen. Bay môrji naɲ si Isak naɲ Jakwôb ka Emen na genge ɗiré biji sa iyére hende to hen men11: 9 Ɗé tô are 12: 1-5, 23: 4, 35: 12,27. 10 Abraham li hen iyôŋ wôsa ôbi bi bôri na sa iyére to tôre ɗiɲ iyêre dô men, Emen a na ôbi gengére men, ôbi naɲ yiri a na ôbi ɗéére a men.

11 Na sa kibi ayê bôô aɲa Abraham ré uwôɲiɲ geré yêɲ kema naɲ halêri hen bi wo tamni Sara kôba, yê wori na naɲ men, hende na haal niɲ a men hen. Ôbi hôn wo kwo ré genge ɗiré biri kema hen na, ré kelê kwôlê woɲ benare ré11: 11 Ɗé tô are 18: 11-14, 21: 2. 12 Ôbi a, naɲ geré wo gawra wo pôn wo na yi mega temay gawra iyôŋ hen aɲa tô môɲ wo gawrê ré biɲa môɲ têbêŋne to derômaraŋ a iyôŋ hen men, môɲ hal wo kibi cér a wo kwôni nêm deŋsê ré hen a men11: 12 Ɗé tô are 22: 17.

13 Gawrê bay ka nana kôl kwôliji hen na, na bi bôrji sa Emen yôôd kwôy wo bay maɲ. Are bay ka Emen na ayiɲ tôri hen na, bay uwôɲ né, niɲba, bay hôn wo arirji ré liɲ aɲ bay li yi derê wô sarji men, bay kôl iyôŋ ba: «Niɲa kergê men, iyére toni naɲ sa terare a nà a men11: 13 Ɗé tô are 23: 4, 1 Kronik 29: 15, Kurôŋ kibé 39: 13.» 14 Gawrê bay ka kôl kwôlê bi wo iyôŋgi hen na, gel tu wolé wo bay ré woge na sa iyére to ré yi toji. 15 Men, gel wo bay ré erem sa iyére to bay na henaɲ ya hen ré a men. Hen aɲa bay henaŋ ré erem sa iyére to bay henaɲ ya hen na, bay henaŋ ré uɲé geré biliɲ hôriɲ ya. 16 Niɲba, tiri wori ba, bay woge na sa iyére to ɗê to bay henaɲ ya hen. Sa iyére hende to hen na, na derômaraŋ. Ôbi a, hena bay ré uwôge Emen «Emen» woji kôba, tayre ré diri ré hen wôsa ôbi ɲan sa iyére wô biji ya a men.

17 Na sa kibi ayê bôô aɲa Abraham na ré ay kemari Isak ɗiré liɲ sarga kiriɲa Emen na séliɲ bôri hen. Ôbi na ay kemari bi wo pôn nêŋ hen ɗiré liɲ sarga bi wo na kemari bi wo hen aɲa Emen na ay tôri biri 18 kôli iyôŋ ba: «Na naɲ kemam Isak aɲa kwôŋgêm ré kwônê mega wo na en gengiɲ hen iyôŋ11: 18 Ɗé tô are 21: 12, 22: 1-14.» 19 Niɲba, Abraham hôn mega wo Emen ré ôriɲ naɲ néé wo ré lê aɲ Isak ré jê sé kamɲê. Na hen iyôŋ a, ré yi mega wo Isak na ré ma aɲ ré ji si kamɲê iyôŋ.

20 Na sa kibi ayê bôô aɲa Isak ré tôriɲ kibri sa si Jakwôb naɲ Esawu aɲ ôbi hôn mega wo terê kibi bi wo hen na ariri ré sa liɲ11: 20 Ɗé tô are 27: 27-29,39-40.

21 Na sa kibi ayê bôô aɲa Jakwôb kiriɲa baa ɗa wo ɗa ma na, ôbi tô kibri sa kam Josêp ka wôô hen men, ôbi gere yiri naɲ kwore wori aɲ ayiɲ kibi Emen11: 21 Ɗé tô are 48: 1-20, 47: 31.

22 Na sa kibi ayê bôô aɲa Josêp kiriɲa ré baa ɗa wo ɗa ma na, kôl kwôli sé wo kam *Israyêl a séɲ Ejipt a men, gengeji aŋga bay ré sa liɲ naɲ ibéri wulê wo ɗiré ma a men11: 22 Ɗé tô are 50: 24-25, Sé nô 13: 19.

23 Kwo iba *Moyis naɲ yori kôba, na sa kibi ayê bôô woji aɲa kiriɲa bay yêɲ Moyis na, bay uwôbiri li geserê subu wôsa bay bô manare to kemarji menba, bay hariɲ tôô to kelma ay hen né kwôy11: 23 Sé nô 2: 2, 1: 22.

24 Na sa kibi ayê bôô aɲa kiriɲa Moyis ré yiɲ kwo iyêri na, ré kaɲ bi bay ré uwôgeri kema môni Parawôn wo na kelma wo Ejipt hen11: 24 Sé nô 2: 10-12. 25 Aɲ ôbi gey geliɲ gusiɲ naɲ ɓiɲé ka Emen ɗiba, ɗiré merê naɲ yi derê wo haw hen mera bô têriɲ a ré. 26 Ôbi gey bi ɓiɲé ré kaɲni mega bay ré sa kaɲiɲ *Krist, kwo Emen dôri hen, hen iyôŋ na ré dô ɗê ari uɲé ka sa iyé Ejipt a kêm wôsa ôbi ɗi tiri na sa aŋgaɲ têbê sa kôbi ka a era hen a ɗi.

27 Na sa kibi ayê bôô wori aɲa Moyis na ré séɲ sa iyé Ejipt a ɗiba, na hariɲ bô tarê wo kelma Parawôn ré men, ôbi ɗebu sa têri a mega wo ôbi ré gel Emen wo kwôni gili sa pôn né hen iyôŋ11: 27 Sé nô 2: 11-15. 28 Na sa kibi ayê bôô bi aɲa ôbi ré ɗi tô lê geserê wo bay uwôgeri Pak hen men, ôbi kôlji bi bay ré tal kwôbri lari a kibi geré aɲ bi mana wo temare ré duu kamrê kaɲ kalmare ka Israyêl ré niɲ11: 28 Sé nô 12: 21-30.

29 Na sa kibi ayê bôô aɲa kam Israyêl ré ɗayji cér wo bay uwôgeri cér wo sêy hen mega kiriɲ ka hay iyôŋ menba, kamaŋ ka Ejipt gey ciré lê hen iyôŋ men, menba, cér bi wo hen pôrji kêm11: 29 Sé nô 14: 21-31.

30 Na sa kibi ayê bôô woji bi wo hen aɲa haba woɲ gerem wo sa Jériko ré tiɲ kiriɲa kam Israyêl tor sari kwôy wulê jurgem hen11: 30 Josuwé 6: 12-21. 31 Na sa kibi ayê bôô aɲa Rahab hende yiɲ yiɲare toɲ têriɲ ré ma naɲ bay kaɲê Emen né wôsa hende na ɓu ɓiɲé ka Israyêl ka na ɲaŋla sa kôbe kiriɲ hen yere a naɲ yi derê11: 31 Josuwé 6: 22-25, 2: 1-21.

32 Na ba na kwôli mi a ené kelê sôŋ ba? Na wo ené uwôɲ tulmô kiriɲ dê ba, ené kelê kwôli si Jédéyôn, Barak, Samsôn, Jepté, Dabid, Samiyêl naɲ bay kibi Emen kêm11: 32 Bay jerê kwôlê 6 - 7, 4 - 5, 13 - 16, 11 - 12, 1 Samuyêl 16: 1, 1 Kilmé 2: 11, 1 Samuyêl 1: 1 - 25: 1. 33 Na sa kibi ayê bôô woji aɲa bay ré bôy kumbul naɲ sa iyére iyére men, bay li aŋgaɲ derôre tu Emen a men, bay uwôɲ aŋga Emen na genge ɗiré biji hen a men. Bay ɓu kibi kwo men11: 33 Daniyêl 6, 34 bay bare néé wo tare men, kiriɲa bay ca deréji ré yebere to dami kôba, bay ge gôl men, bay na iya niɲba, uwôɲ néé lew men, kibi kumbul a ba, bay na imɲê men, bay bôy kumbul sa asgarɲê ka sa iyére to ɗaŋgi a a men11: 34 Daniyêl 3: 1-30. 35 Na sa kibi ayê bôô aɲa yébé ré hô geliɲ ɓiɲé kaji ka na ma hen ji si kamɲê. Ɓiɲé ka ɗaŋgi kwôni bay gelji gusiɲ tu temare a aɲ bi bay ré ɗéɲ ayê bôô woji, niɲba, bay ɗebe sa têrji a kwôy wô sa jiɲ siɲ kamɲê wô môriɲ bô derê a men11: 35 1 Kilmé 17: 17-24, 2 Kilmé 4: 18-37. 36 Ɓiɲé ka pôni bay tiréji men, bay sêji naɲ sera men, harêji naɲ gaŋgi musure men, bay biji daŋgay a a men11: 36 1 Kilmé 22: 26-27, 2 Kronik 18: 25-26, Jérémi 20: 2, 37: 15, 38: 6.

37 Ɓiɲé ka pôni bay gôbeji duu ré keram men, ka pôni bay karji derôre a wôô men, ka pôni bay derji ré yebere to dami men, ka pôni kayrê naɲ kiriɲ kiriɲ men, bay harê na wumne men, na bay nimré men, bay gelji gusiɲ damaŋ a men11: 37 2 Kronik 24: 21. 38 Sa terare nà ná, ɗôd ba, bay henaŋ ré merê ya ré wôsa bay na ɓiɲé kaɲ bay bôô pôn ka dôri. Bay kayrê erê bô kalmê men, sa keram a men, yéré bô iyom keram men, bô iyom a a men.

39 Na sa kibi ayê bôô woji aɲa gawrê bay ka kêm hen ré déɲ tu Emen hen, niɲba, aŋga Emen na genge ɗiré biɲ ɓiɲé kari hen na, bay gel naɲ tirji ré tô. 40 Wôsa Emen na erem sa aŋga dô ɗê aɲ wô sarna aɲ ôbi na gey bi bay ré uwôɲ are bay ka kêm hen piniji ré.