12
Ibarna Emen
1 Ɓiɲé bay ka kêm ka na bi bôrji sa Emen a ka nana toy kwôliji hen na, bay méréna ta wô geléna geré. Iyôŋ ba, na ɗéŋge aɲ yôd aŋga nééy ka jerêna erê tumô hen men, têriɲ to gabêna tôŋ lew hen aɲ, na geréŋge gere to Emen gey nana ge hen ɗiba, na merênêŋge tô a ré. 2 Na ɗéŋge turna yi sa Jésu a wôsa ôbi a na ôbi ɗé tô ayê bôô wona men, ôbi deré kebre a men hen. Ôbi ay yiri bi bay diiri aɲ ɓééri sa gurô tagelê ɗiba, ɗi tay temare to iyôŋgi hende to hen diri ré. Wôsa ôbi erem sa yi derê wo Emen ré sa biri a hen ɗi. Aɲ haw hen ôbi mô sa kôbi Emen woɲ gusurô a bô emê iyére tori a.
3 Erméŋge sa gelé wo bay têriɲ na geliɲ Jésu gusiɲ men, ken erem sa ɓeré wo ôbi ɓu bôri iyêre perê gusiɲ hende to bay gili hen aɲ bi bôrŋge ré mêniɲ kwôy wo ken ɗéɲ gere toŋge ré. 4 Wôsa kumbul wo ken li naɲ têriɲ hen na, ken li kwôy maɲ kibé ré tô. Iyôŋ ba, ken bi bôrŋge mêne ré. 5 Na ken gôrbiɲ sa ibiyare to Emen na dôbêna bôrna môɲ kamni iyôŋ hen ba? Ôbi na kôl iyôŋ ba:
«Keman, kiriɲa Kelma halem ba,
ju erem sara, a hena ôbi ré nayem ba,
ju ɗi bôm mênê ré a men.
6 Wôsa Kelma hal na kwôni wo ôbi geyri men,
ôbi sê na kwo ôbi bôri môɲ kemari iyôŋ hen men12: 6 Gwosoy kwôlê 3: 11-12.»
7 Ɓeréŋge bôrŋge tô gusiɲ hende to ken geliɲ hen, wôsa Emen halêŋge na bô a hen men, na perê gusiɲ hende to hen a dema Emen ré berêŋge môɲ kamni iyôŋ men. A hen ba, kema wo ibari ba halêri hen ya ba? 8 Emen hal kamni kêm na hen iyôŋ hende to hen. A hen aɲa ôbi ré halêŋge ré na, ken yi môɲ lamnaɲê iyôŋ ɗiba, kena kamni ré. 9 Na erem sa balêrna kaɲ imɲê ka sa terare a nà ka halêna menba, nana kemnaɲ tiniji hen ba, Ibarna wo derômaraŋ a dema nana dôbê sarna biri ré ba? A hena nana biri kwôlê na, naa merê tu geɲ naɲ kununa. 10 Balêrna kaɲ imɲê ka sa terare a nà ná, bay halêna na kiriɲa nana baɲ kamrê hena bay ré bô mega wo ré dô, niɲba, Ibarna wo derômaraŋ na, halêna na wô derê wona aɲ bi nana yiɲ naɲ jeŋgêrna môɲ kwori iyôŋ men. 11 Kiriɲa bay halêna na, tumô ba nana bô mega wo aŋgaɲ gusiɲ iyôŋ ɗiba, yi derê naɲ bô a niɲba, wulê wo gusiɲ hende to hen kô niɲ na, kwôni wo na geliɲ gusiɲ hende to hen na, bôri a jali men, jé lêri a yé kwoɲ derôre a men.
Ayê tôô naɲ yêgê maa
12 Yênên, iyôŋ ba, ken ɓu bôrŋge iyêre ken ôriɲ tumô ɗiba, ken ɗi bôrŋge mêne ré. 13 Bi jé lêreŋge yi kwoɲ derôre aɲ bi kené iya ré, niɲba, bi kené yiɲ ka néérji ya hen ɗi.
14 Masêŋge bi bô jalê ré yi perêrŋge a naɲ ɓiɲé kêm men, ken mase bi ken yi ɓiɲé ka yi naɲ jeŋgêrji tumô Emen a. A hena kwôni wo ré yi naɲ jeŋgêri ré na, ôbi a gelé tu Kelma ré kwôy. 15 Ɗéŋge tu melênê sa yerŋge a bi kwôni ɗéɲ bô derê wo Emen né men, ken ɗi tu melênê sa yerŋge a bi kwôni yi môɲ gurô wo ɗaɲ iyôŋ né, wôsa kwôni bi wo iyôŋgi hen na, a mênê megêri. 16 Ɗéŋge tu melênê sa yerŋge bi kwôni yi ôbi yiɲ yiɲare toɲ têriɲ ré men, bi yi ôbi kaɲê aŋga Emen mega wo Esawu na kaɲiɲ aɲ na ayiɲ suriyare tori biɲ ôbi cêgeri aɲ eŋgiɲ aŋgaɲ emê hen iyôŋ né12: 16 Ɗé tô are 25: 33-34. 17 Cêgê, kiriɲa ôbi gey uɲé terê kibi wo ibari menba, bay jôri. Ôbi uwôlji naɲ cémé a tiri a, niɲba, kwôni nêm lê ani ré niɲ12: 17 Ɗé tô are 27: 30-40.
18 Henêŋge mega wo kiriɲ ka kené ɗebiɲ ya tumô Emen a hen na, ré yi mega sa keram wo kam *Israyêl na ɗibiɲ ya tumô hen iyôŋ né. Keram bi wo hen na, na aŋga já hebé naɲ kôm men, tare na eŋge ya men, kiriɲ na yi dilemne ɗiba, kiriɲ ka peraŋgi na naɲ men, kal na ge naɲ nééri men, 19 buruɲju na ôm men, tôô kwôni kôba, na ôm a men. Aɲ tôô kwôni bi wo bay toy hen na, harê liji aɲ bay uwôliɲ Emen bi ôbi naɲ yiri ré kôlji kwôlê ré niɲ12: 19 Sé nô 20: 18-21, Détéronôm 4: 11-12, 5: 22-27. 20 Wôsa kwôlo ôbi kôlji hen na, na kwôlo ɗê sarji. Ôbi kôlji iyôŋ ba: «Bi kwôni hebe keram wo yi hen né. Hena ré na lari a hebéri kôba, ken gôbri duu naɲ keram12: 20 Sé nô 19: 12,13, Détéronôm 5: 23-25.» 21 Are bay ka kêm ka bay gel hen na, liji harê damaŋ. Aɲ *Moyis kôba, kôl iyôŋ ba: «Harê lên damaŋ men, en wuré a men12: 21 Détéronôm 9: 19.»
22 Niɲba, kwoŋge kenbay ba, na hen iyôŋ né, wôsa ken uso ɗa naɲ keram wo Siɲô men, naɲ sa iyé Emen woɲ ôbi merê tu geɲ hen a men. Iyére hende to hen na, na Jérusalêm to derômaraŋ a naɲ kwônê manê kare ka gôliɲ dêŋsê hen. 23 Ken era ɗa naɲ kwônê ɓiɲé ka li yi derê hen men, ɓiɲé bay ka hen na, yi mega yê kalmare ka Emen iyôŋ ka hiniji ɗiɲ bô magtubu a derômaraŋ a men, ken era ɗa ligi Emen woɲ ôbi jerê kwôlê sa ɓiɲé a kêm hen men, ken era ɗa ligi tini ɓiɲé ka ca kaɲ derôre cerêd yôd hen a men. 24 Men, ken era ligi Jésu a wo ɗebe derô gawrê naɲ Emen wô biɲare to kôrbi hen men, ken era ɗa naɲ kwôbriri wo biɲ tôŋ wo gel na aŋga dôri ɗê ka kwôbri Abêl hen*12: 24 Kwôbri Abêl ba, gel na bare niɲba, kwôbri Jésu ba, gel na gelê..
25 Iyôŋ ba, ken ɗi tu melênê sa yerŋge a ɗiba, ken kaɲ toyé kibi kwo iyêlêŋge kwôlê hen né. Tumô ba, ɓiɲé na kaɲ toyé kibi kwôni wo na yêge marji sa terare a nà hen. Na hen iyôŋ aɲa bay na ré geliɲ gusiɲ hen. Nabay ka nana toy tôô Jésu wo hena derômaraŋ a hen aɲa nana kaɲni na, nabay kôba naa geliɲ gusiɲ men. 26 Ôbi wo tumô na iyêl aɲ terare na yebagiɲ hen na, haw hen ay tôri kôl iyôŋ ba: «Têê pôn a sôŋ na lê sa terare a yebagiɲ. Na sa terare punu a yebagiɲ mera ré, niɲba, derômaraŋ kôba, a yebagiɲ a men12: 26 Ajé 2: 6.» 27 Kwôlo ôbi kôl ré têê pôn a sôŋ hen na, geléna na wo are kêm ka ôbi na ɗi hen na, ré wuré aɲ ré naɲêji a men. Aɲ bi aŋga nêm wuré ré hen a ré merê.
28 Iyôŋ ba, na liɲge Emen dosé wôsa ôbi béna emê iyére to wuré ré hen, men, naa gel yi derê wona bi wo hen heramiɲniri naɲ geré wo dé tiri hen men, na ayêŋge kibri men, na biŋgeri kwôlê a men. 29 Wôsa Emen wona na, yi môɲ tare toɲ hendi mênê kiriɲ iyôŋ12: 29 Détéronôm 4: 24.
12:6 12: 6 Gwosoy kwôlê 3: 11-12
12:16 12: 16 Ɗé tô are 25: 33-34
12:17 12: 17 Ɗé tô are 27: 30-40
12:19 12: 19 Sé nô 20: 18-21, Détéronôm 4: 11-12, 5: 22-27
12:20 12: 20 Sé nô 19: 12,13, Détéronôm 5: 23-25
12:21 12: 21 Détéronôm 9: 19
*12:24 12: 24 Kwôbri Abêl ba, gel na bare niɲba, kwôbri Jésu ba, gel na gelê.
12:26 12: 26 Ajé 2: 6
12:29 12: 29 Détéronôm 4: 24