Pole Jiseselu nale inengu motukwe alipotelee
13
(Aposele 13:1—21:14)
Wolilu Fifri Barnabasele weife Solele tukwe namunetelee
Te Gotelu inalilufwa Siria provinsefu Antiokefu telu Gotelu ragoofu nale alipoolanelu lufwa, te ramelu lufwa telu Jiseselu nale inalilufwale fetou natelananelu nanoo mei lalane. Barnabase, Simeone bilu bofoo Nigere,*13:1 Eetegeni bilu Nigere yewilu eese lelee, “umungilu,” tefe telu rame tefoo lufwa menengu eese lene, Simeone nali Afrikafu lufwa pai. te Lusiuse Sairinifu lufwa, Manaine Herot Antipasele kafee lefoolaleelu lufwa, te Sole mare lalane. Te ekepane lufwa fori yesoule ambopooneke Gotele reeyemee lefoolanei, tetoo Wolilu Fifri natelee, “Oone nembuememe Barnabase weife Soletu namunetemoke menanoo amei teponuewobu, tetoo nia natielu amee ameele lelarife.” Tefe tupane fori yesoule ambopooneke, Gotele na woponefooneke, tetoo nanoole weife amee mwai fatieteneke, te nateneke wane.
Pole nembouefe fwainaleteleelu
(Aposele 13:4—14:28)
Barnabase Soletu Saiprusele Gotelu na ulu wolilule alipoterife wane
Te Wolilu Fifri Barnabasele weife Solele tukwe nateleeke wane. Te weife Selusiaile waneke, te brai soulufi peepeeneneke, te Saipruse wokoo tupulufile ifwatelee. Te Salamisei kuruwoleneke, Gotelu na Judanelu alina iteme inalilufwale alipoofwatemene. Te Jon Make mei nifetewateleeke, tetoo aikopi letemelee. Te nanoo Saipruse wokoo tupulume wolemenekeme, te Pafose wokoo soulufi kurulene. Te asulu lufwa13:6 asulu lufwa Ap 8:9-11, 18-24. bofoo Judafu Pafosei lalali fetane, Barjisese13:6 Barjisese Hibru natu eetegeni bilu yewilu “Josualu lefoo,” te Grike natu “Jiseselu lefoo.” (Ekeni krietu motukwe Judafu lufwa eetegeni bilu “Jisese” lene.) nafoone. Nalimeme kose kose ragoofu nale alipoolaleelu lufwa. Ekeni lufwa Saiprusefu gavana Sergius Pauluse mare lalananelu lufwa. Sergius Pauluse wolilu rame ramelu lafoolaleelu lufwa. Nali Gotelu nale fierife Barnabasele Solele tukwe rierife natelee. Te asulu tefoo lufwa Elimase (nalilu bilu yewilu Grike natu eetetie eese nafoone, te amee te amee asulufe yefee leleelu lufwa) nanoo Barnabasele weife Solele tukwe nanoolu amee ameele bibinatelalee. Nanoo kose gavana Jisesele menengoi ifelalabe nelee. Te Sole, bilu bofoo Pole, Wolilu Fifri seenalefolee, Elimasele oo teime teime lefoolali, te nafolee, 10 “Oonekoe Sebore lufwalu ari, te wolilu ameele mareteku oorerei letelalu alulu lufwa. Oone sameme inalilufwale tukwe nembu nembulu yesoufe kose kosefe natelalu, tetoo wolilu afweele tukwe teietelalualu. Oone Gotelu wolilu ameele kose amburenueluke, boe fwagilu ameefe lebile mani. Mwa. 11 Bie fie, nembue Paielu oonane teieworife lelalee, tetoo oonanoo oo footepooneke, oone glei afeteli liele fetale.” Pole eese neleefe, tesulu maseboo atukwe kapruneteriefoleeke Elimaselu oole footepoforime lelee, tefe mumu alali tetoo lufwa bofoo aikopi leforife oorafwatelalee amei beleneke afweeme ifwarife. 12 Te gavana ekeni ameele fetaleefe, nanoo Jisesele menengoi ifelalarilu lufwafe lelee. Te Pole Barnabasetu Paielulu nale alipoolanelule fieteleefe nanoolu menengu ti nafolee.
Pole weife Barnabasetu Pisidia distrikefu wokoo soulu Antiokei kuruwolene
13 Te Pole wari ifatelaleelu13:13 Ap 12:25. lufwa mare, Pafosefu brai soulu neunateleeke, te Perga wokoo soulu Pamfilia distrikei lalaleelufile ifwatelee. Te ekeise Jon Make13:13 Ap 15:38. grialeteleeke, te Jerusalemeile walee. 14 Te Pergafu Pole weife Barnabasetu kulitu lemeneke te Pisidia distrikefu Antiokei13:14 Pisidia distrikefu Antiokei Wokoo soulu are mwamole bilutu rupwanene “Antioke.” Bofoo Siriafu Antioke (Ap 13:1). kuruwolene. Te Yenalerilu Lietu Judanelu alina iteile wopreipooneke, oolapruelene. 15 Te Moseselu Na Kaisekli te Gotelu Ragoofu Nale Alipoolanelu bukefu nale fetafwalali nafwateleeke, te Judanelu alina itefu paie paielu lufwa, lufwa bofoole nafooneke Polele tukwe Barnabasele tukwe oonaterife nafoone, “Apane, oone na bofoo kuli reeneletelamoi nembue alipobu.” 16 Te Pole furaleleeke, amee natu nateleeke, pepelelanei natelee, “Oone Israelefu pane, oone Gotele reeyemee lefoolamwamolu rawie inalilufwatu, bie oone menanoo nale fieoolabu. 17 Menanoo Israelelu Gote menanoo fetalile molukwe namunetelee nalilu inalilufwafe lerife. Te Isipei amenei, Gote aikopi leteleefe inalilufwa ari lemenei ka fulu atukwe lelane. Tetoo Gote nalilu soulu kaiseklilutu Israele inalilufwale Isipefu neunateleeke, te wane. 18 Te pepelu inengoi oolamenei tetoo yare ameelu 40 letelee, ekenitu glelu glelu ameele amenei te Gote glei tupu na natemelee, mwa. 19 Te Gote Israelefu lufwale kaiseklilule faneteleeke, te Kenane inengoi inalilufwa lalanelu weelu tialoo mwamole lenelule kila letene, tetoo Israelele inengu fanetelee. 20 Ekenitu mareteku kurulenelu yare ameelu 450 letelee. Tetoo Gote lufwale namunetelee ipoelu lufwafe leneke, Israelele ifelatelarife. Ekeni ipoelu lufwalu amei lafwalaneime Gotelu ragoofu nale alipoolaleelu lufwa Samuelelu krietume yelene.
21 Eetegeni lietu Israelefu inalilufwa lufwa bofoole kinefe fiefoone ifelatelarife. Te Gote Solele namunefolee kinefe leteleeke, ifelatelarife. Sole Kiselu lefoo, Benjaminelu§13:21 Benjamine Nanoo Jekopelu tialoo tialoolufu lefoo, yefee Resele, yafee Josepe. weelufu, te yare ameelu lameleelu 40 lefolee. 22 Gote glei Kin Solele kinefe lafwalarife i nafolee, mwa. Nanookoe Devitele wolu namunefolee kinefe leterife. Gote Devitelufe inalilufwale natelee, ‘Mene Jesilu lefoo, Devitele wolu fetaie,13:22 Sng 89:2. nanoo menanoo menengoi laoolaleelu lufwa.13:22 1 Sml 13:14. Yesou mareteku mene leterife nafwielule nanoo nemboue mareteku letebe.’ 23 Gote wolume nasi letelee, Devitelu nambuanelufu ari weenalelanelu bofoo ame Israelele rieleeke, Israele eetei paie naporilu lufwa, Jiseselufe nelee. 24 Jisese nalilu amee ameele ame pulefori preme lelali, tetoo Jone Israelefu inalilufwale nalilu fwagilu ameele mareteku mufenueteneke, te melei pienueri nale alipotemelee. 25 Jone nalilu amee ameele pookanalerife lelaleelu lie wolu roboi lefoolali, tetoo nelee, ‘Oone menengu ake leoolamo, meneboe ine? Mene glei eke oolefoolamolu lufwa. Mwa. Te bie filabu, nanoo rierife lelaleelu liekoe wolu roboi lelee, mene glei wolilu lufwa tetoo nanoolu kuli leeloofu priemoole klinepofofe. Mwa.’ 26 Apane, oone Abrahamelufi weeneterieleelufu silu, rawie inalilufwatu Gotele reeyemee lefoolamwamolu, bie fiewobu. Jisese inalilufwale eetei paie naporife lelaleelu nale eetegenife Gote wolu menafe Jisesele nafoleeke rielee. 27 Te Jerusalemefu inalilufwa, nambulelanelu lufwatu mare glei rame lefoone, eetetie Jisese Gote nali namunefoleelu lufwa. Marena, Judanelu alina itei Yenalerilu Liei maretekume telu lufwa Gotelu ragoofu nale alipoolanelu lufwa pilenelu nale alipotemelee, eetegenife glei amwi menengu lene. Mwa. Tefe Jisesele teiefooneke tafilarife nenelu lie eetetie bebriefu na wolu bolelutu lelee. 28 Jisese fwagilu amee glei leleeke fetane, mwa. Kame yemereti Pailatele noopoo nafoomene tetoo teiefoleeke tafilarife. 29 Bebriefe lufwa Jisesele ame leforife lelanelu nale mareteku nanoo wolu leteneke, te ka mwafule faleneke ti menei wofatine. 30 Mwa. Gote ti menefule boe kelafoleeke, oofuli lelee. 31 Te tupane Galilifu Jerusalemeile mare peepee ifenenelu13:31 Mk 10:33. nalife fete fete amenei13:31 Ap 1:3. krie soo letelee. Nanoo nalilu ootu fetanelu naleme Judafu inalilufwale alipotelane. 32 Mene nembue oonane na ulu wolilule namoolane, Gote menanoo fetalianele amwi nasi letelee, 33 eetete nembue Gote wolu Jisesele ti menefule kelafolee, tetoo menafe, ekeni fetalianelufu arile, fetou nelee ekeni nasi leleelu wolu bolelutu lelee. Ekeni nafe neleelu na, Saue Buke 2 fi neleelu, eetetie eese nelee,
‘Oone menanoo Kapore Ari, nembue mene oonanoo Aiefe lie.’13:33 Sng 2:7.
34 Gote Jisese tafilaleelule ti menefule kelafoleeke, tefe boe glei tafilaleeke, ti menei sekura lebe, mwa. Gote nelee, ‘Mene ame oonane amwi lemwieke, tetoo oonane aikopi wolilule nifwamorife lelaie,13:34 aikopi wolilule nifwamorife lelaie Ap 13:23. eke Devitele nasi lefwielu atukwe.’13:34 Ais 55:3. 35 Te Saue bukei bofoo na kalu lalaleelu eese nelee,
‘Oonanoo Wolilu Lufwalu ree tupulule glei oolume lefoluke, teime ti menei sekura lefobe. Mwa.13:35 Sng 16:10.
36 Mena rame lene, Devite ame eetegeni inengoi lameli, nanoo Gotelu menenguleme nifefoomelee. Sabei tafilaleeke, tetoo fetalianelu ti menei fatineke, sekura lelee. 37 Mwa. Ekeni lufwa Gote ti menefule kelafoleelu nanoolu ree tupulu glei sekura lefolee. 38 Tefe apane, mene oonane na lebati na alipomoolanelu tetoo oone rame letewarife, eetegeni Jisese rieleelukoe, oonanoo fwagilu ameele wogrinatemorife rielee. 39 Moseselu Na Kaisekli oonanoo fwagilu ameele glei wogrinatemolee. Mwa. Jisesele menengoi ifelalanelu inalilufwa, Jisese nanoolu fwagilu ameele mareteku wogrinatelaleealee, tetoo lie platefu inalilufwa natelaleealee. 40 Tefe oone amwi tootookoo lelabu, bebriefe Gotelu ragoofu nale alipomenelu lufwa nenelu na kose ekeni oonane kurulemobile. Nanoo eese nene,
41 ‘Oone eeneri na nelamwamolu inalilufwa, oone oofwanepoolabu, ame betige lemoke, nembuari lebule. Mene ame oonanoofi fime bofoo oo tefoo yesoule lemofe, eetegenife lufwa bofoo namoli mei, glei marena nebule mwa.’ ”13:41 Hab 1:5.
42 Te weife Barnabasetu Judanelu alina ite menefu warife lelanei, tetoo inalilufwa mareteku natene, “Boe mwafu Yenalerilu Lietu oone weifeme boe rimoke, tetoo menane ekeni yesou nafe boe yenebu.” 43 Te inalilufwa Judanelu alina itele grialeneke, te Judafu inalilufwa, te Gotele reeyemee lefoolamwamolu rawie inalilufwatu motukweme Polele tukwe, Barnabasele tukwe nifetewatene. Te Pole weife Barnabasetu inalilufwale nale fanetewatelane, tetoo Gotelu menenguleme nifelanei, nanoolu keemakeefime lafwalabile.
44 Te bofoo Yenalerilu Lietu ekeni wokoo soulufu inalilufwa motukwe ririaneke, Judanelu alina itei lukuleneke, te Pole weife Barnabasetu Paielu Jiseselu nale natemenei fietemene. 45 Mwa. Judafu ipoelu lufwa inalilufwale motukwe lukuleneke fetatenelufe te nanoole tupu letelane. Tefe Polelu nale futeni lefoolanei, eeneri nale nafoolane. 46 Mwa. Pole weife Barnabasetu glei ragoo glietenei, “Gote menafe napolee Judane oonane molukwe Gotelu na Jiseselufe neleelule alipomoone. Mwa. Oone wolu ulabee nemo. Oone nemolufe, mene eetegeni same lafwalarilu oofulilule glei falerife mare namoolabile. Bie fiebu! Nembue mene rawie inalilufwale Gotelu nale alipotelabile. 47 Paielu wolu menafe napolee,
‘Mene oonane naoolaielukoe oone rawie inalilufwale menanoo nafe nate. Oonekoe i rinelali taki nanelaleelu atukwe leluke, tetoo oone ame eetegeni inengu lemeleelu atukwe lapruefwalanelu inalilufwale nafwate nianoofi paie napobile.’ ”13:47 Ais 49:6.
48 Te rawie inalilufwa ekeni nale fiemeneke, te ekeni na melee petilu atukwe menengoi sunaleteleefe tefe menengu metie mutukwe letelanei, te nene, “Gotelu na Jiseselufe neleelu wolilu feti lelee.” Te rawie inalilufwalufule Gote namuneteleeluleme, same lafwalarilu oofulilule ifelalabile, eke Jisesele menengoi ifelalarilu panefe lenelu. 49 Te ekeni krietu Jisesele menengoi ifelalanelu te wokoo te wokoome wari afwalanei Gotelu na Jiseselufe neleelule alipoofwatelane.13:49 Ap 6:7; 12:24; 19:20. 50 Mwa. Judane Antiokefu paie tefoo rawie inali Gotele reeyemee afoolanelule tukwe, te paie paielu lufwalu menengule tukwe tuteli letene. Tefe fame natu sugurune sugurune ifatene Polele weife Barnabasele tukwe, te noopoo natemeneime, tetoo ekeni distrikele grialeneke wane. 51 Tefe weife inengu asalu13:51 Mk 6:11. nalilu kulifule pupunateneke,*13:51 inengu asalu nalilu kulifule pupunateneke Weife eese lenelu, tetoo eke pane Judanele Gotele koona mufelefoonelufe, tefe nanoo ame Gotelu nafi yenalepobile fetou naterife. te wokoo soulu Aikoniameile wane. 52 Antiokefu Jisesele menengoi ifelalanelu inalilufwa paie paie apoolane te mei Wolilu Fifri seenaletelaleefe.

*13:1 13:1 Eetegeni bilu Nigere yewilu eese lelee, “umungilu,” tefe telu rame tefoo lufwa menengu eese lene, Simeone nali Afrikafu lufwa pai.

13:6 13:6 asulu lufwa Ap 8:9-11, 18-24.

13:6 13:6 Barjisese Hibru natu eetegeni bilu yewilu “Josualu lefoo,” te Grike natu “Jiseselu lefoo.” (Ekeni krietu motukwe Judafu lufwa eetegeni bilu “Jisese” lene.)

13:13 13:13 Ap 12:25.

13:13 13:13 Ap 15:38.

13:14 13:14 Pisidia distrikefu Antiokei Wokoo soulu are mwamole bilutu rupwanene “Antioke.” Bofoo Siriafu Antioke (Ap 13:1).

§13:21 13:21 Benjamine Nanoo Jekopelu tialoo tialoolufu lefoo, yefee Resele, yafee Josepe.

13:22 13:22 Sng 89:2.

13:22 13:22 1 Sml 13:14.

13:31 13:31 Mk 10:33.

13:31 13:31 Ap 1:3.

13:33 13:33 Sng 2:7.

13:34 13:34 aikopi wolilule nifwamorife lelaie Ap 13:23.

13:34 13:34 Ais 55:3.

13:35 13:35 Sng 16:10.

13:41 13:41 Hab 1:5.

13:47 13:47 Ais 49:6.

13:49 13:49 Ap 6:7; 12:24; 19:20.

13:51 13:51 Mk 6:11.

*13:51 13:51 inengu asalu nalilu kulifule pupunateneke Weife eese lenelu, tetoo eke pane Judanele Gotele koona mufelefoonelufe, tefe nanoo ame Gotelu nafi yenalepobile fetou naterife.