Barʉ́wa kwa
Vaeburanía
Mʉlongooryo
ˆMweene aandɨka barʉ́wa kwa Vaeburanía, sɨ amányirwe hasa nɨ ani tʉkʉ. Ifaanaa ɨkava nɨ mutumwi Paúli, Lʉ́ka, Barinába au mʉʉntʉ wɨɨngɨ. Mʉʉntʉ ˆaandɨka barʉ́wa ɨhɨ, nɨ mʉʉntʉ ˆamuruma Yéesu ajáa, na ajáa atɨɨte ʉmanyi mʉkʉʉlʉ mʉnʉmʉʉnʉ wa mʉháko wa kalɨ. Barʉ́wa ɨhɨ, yoónekyaa yaandɨkwa mpɨɨndɨ Kaaya Njija ya Ijʉva ya Yerusaléemu ˆɨjáa ɨkaarɨ girimʉlwa. Ɨyo Kaaya Njija, yʉʉja jo girimʉlwa mwaaka 70 keende Kirisitʉ ˆavyaalwa.
Mwaandiki, aandɨka barʉ́wa ɨhɨ kwa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va Kɨeburanía, noo kʉsea Vayahúudi. Ava vaantʉ, vaturikiriwáa nɨ vaantʉ vara ˆvamusiita Yéesu (10:32-34). Mwaandiki avaheeráa mʉtɨma vatuube kumuruma Yéesu na oonekya Yéesu akiimanʼya ʉláali na mʉtwe na mɨrɨmo ya mweeneɨsɨ mʉkʉʉlʉ (4:14–5:10; 7:11–8:6). Sa jeyyo kɨtáabu ɨkɨ chaandɨkwa kʉvaheera mʉtɨma vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va Kɨyahúudi (10:19-25; 12:1-3; 13:20-21). Kei, kɨtáabu ɨkɨ choonekya Yéesu akiimanʼya Miiro na sa jeyyo, veeneɨsɨ va Ijʉva sɨ vasaakwa vɨndootoola mpóryo kei tʉkʉ (10:1-14). Yéesu noo mpóryo ya ʉvɨ woosi na ya sikʉ joosi.
ˆCheene mwaandiki asaakáa koonekya, nɨ ˆvyeene Yéesu oonekya nkongojima ya Mʉlʉʉngʉ (1:1-3). Kei alumirirya kʉsea, Kirisitʉ nɨ mʉkʉʉlʉ kʉlookya mirimʉ miija (1:4-8), vakʉ́ʉ́lʉ voosi na kʉlookya veeneɨsɨ voosi va Ijʉva. Sa jeyyo, Kirisitʉ nɨ mʉkʉndɨkanʼyi wa mʉháko mufya, na kwa njɨra yaachwe vaantʉ voosi vahókeraa ʉlamuriri wa kɨkomi (9:15).
ˆVyeene Kɨtáabu ɨkɨ Chagavwa
Kirisitʉ nɨ mukiimanʼyi wa Mʉlʉʉngʉ 1:1-4
Kirisitʉ nɨ mweeri arɨ ya mirimʉ miija, Mʉ́sa na Yooshʉ́a 1:5–4:13
Kirisitʉ nɨ Mweeneɨsɨ Mʉkʉʉlʉ 4:14–7:28
Kirisitʉ nɨ mʉkʉndɨkanʼyi wa mʉháko mufya 8:1–9:22
Kirisitʉ nɨ mpóryo ya mpeke ya Mʉlʉʉngʉ 9:23–10:39
Vaantʉ ˆvamuruma Mʉlʉʉngʉ va kalɨ 11:1-40
Mwiikalo ˆwasaakwa kwa vaantʉ ˆvamuruma Mʉlʉʉngʉ 12:1-29
Masáare yo kiimikirirya 13:1-25
1
Yéesu Kirisitʉ nɨ Mwaana wa Mʉlʉʉngʉ
1 Lombere, Mʉlʉʉngʉ alʉʉsɨkáa na vala baaba wiitʉ ko tweera valáali na mʉtwe. Abweeyyáa jeyyo haantʉ ˆharɨ foo kwa njɨra ˆjiísimiresimire. 2 Maa kaa, sikʉ iji jo kiimikirirya, yoolʉʉsɨka na suusu ko tweera Mwaana waachwe. Amʉsaawʉla ʉhʉ Mwaana ahokere viintʉ vyoosi, kei ko tweera yeeye Mʉlʉʉngʉ ʉʉmba weerʉ. 3 Ʉhʉ Mwaana, alávalavaa kwa nkongojima ya Mʉlʉʉngʉ na oónekyaa ˆvyeene Mʉlʉʉngʉ arɨ. Yeeye abweeyya viintʉ vyoosi viikwaate hamwɨ kwa isáare raachwe ˆrɨrɨ na ngururu. Yeeye iitoola, akava mpóryo yo seyya ʉvɨ wa vaantʉ, akiikala mʉkonwii wa kʉlʉme wa Mʉlʉʉngʉ Mweenengururu ʉko kurumwii. 4 Jeyyo, Mʉlʉʉngʉ amʉbweeyya Mwaana waachwe ave mʉkʉʉlʉ mʉnʉmʉʉnʉ kʉlookya mirimʉ miija, ja ˆvyeene irina Mʉlʉʉngʉ ˆamʉheera nɨ ikʉʉlʉ kʉlookya ra mirimʉ miija.
Yéesu nɨ Mʉkʉʉlʉ Kʉlookya Mirimʉ Miija
5 Sa Mʉlʉʉngʉ sɨ awyɨɨra murimʉ mʉʉja wowoosi tʉkʉ kɨra ˆamuwyɨɨra Yéesu,
“Weewe nɨ Mwaana waanɨ,
isikʉ nɨɨnɨ navɨ́ɨre Taáta waako.”✡Laanga Sabúuri 2:7.
Kei, Mʉlʉʉngʉ sɨ alʉʉsɨkɨra murimʉ mʉʉja wowoosi tʉkʉ, ˆakasee,
“Kʉva ndɨrɨ Taáta waachwe,
ne kʉva arɨ Mwaana waanɨ.”✡Laanga 2 Samwéeli 7:14.
6 Kei, mpɨɨndɨ Mʉlʉʉngʉ ˆarɨ mʉreeta Mwaana waachwe wa mpeke kʉrɨ weerʉ, asea,
“Mirimʉ yoosi ya Mʉlʉʉngʉ imwiinamɨre.”✡Laanga Nkʉmbʉkɨra ya Miiro 32:43.
7 Na kwa masáare ya mirimʉ miija Mʉlʉʉngʉ asea,
“Mirimʉ yaanɨ nɨɨbwéeyyaa ja mpeho,
novo vatʉmami vaanɨ navabwéeyyaa ja lʉrɨɨjo lwa mooto.”✡Laanga Sabúuri 104:4.
8 Maa kaa, kwa Mwaana waachwe asea,
“Weewe Mʉlʉʉngʉ, kwɨɨmɨrɨra ʉrɨ kwa sikʉ ˆjisiina ʉhero,
weewe kwɨɨmɨrɨra ʉrɨ kwa nkome ya ʉwoloki.
9 Weewe weenda ʉwoloki na wasʉʉla uwuni miiro,
Sa jeyyo Mʉlʉʉngʉ, Mʉlʉʉngʉ waako,
akʉhákire makuta yo kʉbweeyya ʉve na cheerʉ kʉlookya viivaako voosi.”✡Laanga Sabúuri 45:6-7.
10 Kei, Mʉlʉʉngʉ amʉsea Mwaana waachwe,
“Weewe Mweenevyoosi noo wʉʉmba weerʉ aho ncholo,
weewe noo wʉʉmba kurumu kwa mɨkono yaako.
11 Viintʉ vya weerʉ na vya kurumwii sakahala viri ja ɨngo,
maa kaa, weewe kʉva ʉrɨ ʉmwaarɨ kwa sikʉ ˆjisiina ʉhero.
12 Weewe vifotafota ʉrɨ ja viintʉ mʉʉntʉ ˆafótaa ɨngo ˆyasakahala.
Maa kaa, weewe sɨ ʉválandʉkaa tʉkʉ,
baa myaaka yaako sɨ ɨrɨ sira vii kaa tʉkʉ.”✡Laanga Sabúuri 102:25-27.
13 Mʉlʉʉngʉ sɨ ʉʉsea murimʉ mʉʉja wowoosi tʉkʉ,
“Ikala mʉkono waanɨ wa kʉlʉme,
fʉʉrʉ nɨvavɨɨke vavɨ vaako
vave kabambari ko vɨkɨra majeo yaako.”✡Laanga Sabúuri 110:1.
14 Sa jeyyo, mirimʉ miija nɨ kɨɨntʉ che? Nɨ mɨtɨma ˆɨmʉtʉ́mamɨraa Mʉlʉʉngʉ, ne Mʉlʉʉngʉ ɨɨ́tʉmaa ɨvatʉmamɨre vara ˆvarɨ lamuririwa.