8
Yéesu ˆakahʉmʉle kukiindya, maa akatamanya na Luulwii lwa Mɨseitúuni.
Mʉʉntʉ Muki ˆAkwáatirwe Yooyeenda na Mʉlʉme wa Mʉʉntʉ
Lomʉtóondo yaachwe namʉtóondo dwɨɨ, Yéesu akatamanya kei na waámi wa Kaaya Njija ya Ijʉva. Vaantʉ voosi vakatamanya na kʉrɨ yeeye, akiikala ɨsɨ, maa akaanda vakiindya. Aho, vakiindya va Miiro na Mafarisáayo vakamʉreeta mʉʉntʉ muki ʉmwɨ ˆajáa akwáatirwe yooyeenda na mʉlʉme wa mʉʉntʉ. Vakamwiimya katɨ na katɨ ya mpuka ya vaantʉ. Aho, vakamuurya Yéesu voosea, “Mukiindya, ʉhʉ mʉʉntʉ muki asháanɨrɨɨrwe yooyeenda na mʉlʉme wa mʉʉntʉ. Miirwii yiitʉ, Mʉ́sa atʉlairirya tʉmʉvae na mawye fʉʉrʉ akwye mʉʉntʉ muki ja ʉhʉ.Laanga Valáawi 20:10; Nkʉmbʉkɨra ya Miiro 22:22-24. Haaha weewe joolɨ woosea?” Valʉʉsa jeyyo ja mʉteo sa vapate kɨɨntʉ cho musitakirya. Maa kaa, Yéesu akiinama, maa akaanda tala ɨsɨ na imaamba raachwe. ˆVakatuube kumuurya, akiinʉla mʉtwe, maa akavasea, “Ʉmwɨ waanyu ʉra ˆasiina ʉvɨ kati yaanyu, ʉwo ave wa ncholo kʉmʉvaa na iwye ʉhʉ mʉʉntʉ muki.” Aho, akiinama kei, maa akatala ɨsɨ na imaamba raachwe.
ˆVakateere jeyyo, vakaanda looka ʉmwɨ ʉmwɨ, vakaanda vawosi. Yéesu akachaala yeemweene na ʉra mʉʉntʉ muki ˆajáa iímire mbere yaachwe. 10 Yéesu akiinʉla mʉtwe waachwe, akamuurya ʉra mʉʉntʉ muki, “Maáma, hai varɨ vara vaantʉ ˆvaalʉʉsa irya raako?” 11 Ʉra mʉʉntʉ muki akasea, “Taáta, kusiina baa ʉmwɨ tʉkʉ.” Yéesu ne akamʉsea, “Baa nɨɨnɨ sɨ noolʉʉsa irya raako tʉkʉ. Doma, maa kaa, kwaandɨra isikʉ karɨ ʉtʉ́mamaa ʉvɨ tʉkʉ.”
Yéesu nɨ Kɨweerʉ cha Weerʉ
12 Aho, Yéesu akatuuba lʉʉsɨka na ɨra mpuka ya vaantʉ akavasea, “Nɨɨnɨ noo kɨweerʉ cha weerʉ. Mʉʉntʉ yoyoosi ˆaantúubaa, sɨ arɨ yeendera kilwiiryii vii kaa tʉkʉ, yeeye kʉva arɨ na kɨweerʉ cha nkaasʉ.” 13 Jeyyo, Mafarisáayo vakamʉsea, “Wootoola ʉshahíidi waako mweeneevyo, sa jeyyo, ʉshahíidi ʉwo sɨ ʉrɨ rʉmɨka tʉkʉ.” 14 Yéesu akavasea, “Baa koonɨ nootoola ʉshahíidi waanɨ mweeneevyo, ɨkɨ ˆnoolʉʉsa nɨ cha kɨmáárɨ, sa namányire kʉʉntʉ ˆnafuma na kʉʉntʉ ˆnoodoma. Maa kaa, nyuunyu sɨ mʉmányire kʉʉntʉ ˆnafuma na kʉʉntʉ ˆnoodoma tʉkʉ. 15 Nyuunyu mookʉʉndamʉrɨra kwa miiririkano ya vaantʉ. Maa kaa, nɨɨnɨ sɨ noolamʉrɨra mʉʉntʉ yoyoosi tʉkʉ. 16 Baa koonɨ noolamʉrɨra mʉʉntʉ, ʉlamuli waanɨ nɨ wa kɨkomi. Nɨɨnɨ sɨ nalámʉrɨraa mʉʉntʉ nɨɨmweene tʉkʉ, maa kaa, nɨ hamwɨ navíjaa na Taáta. Taáta noo aantʉma. 17 Miirwii yaanyu vyaandɨkwa, ʉshahíidi wa vaantʉ vavɨrɨ nɨ wa kɨmáárɨ.Laanga Nkʉmbʉkɨra ya Miiro 17:6; 19:15. 18 Nɨɨnɨ nootoola ʉshahíidi waanɨ mweeneevyo, na Taáta atóolaa ʉshahíidi mweeri yaanɨ. Yeeye noo aantʉma.”
19 Aho, maa vakamuurya, “Taáta waanyu hai arɨ?” Yéesu akavasea, “Nyuunyu sɨ mwaamányire nɨɨnɨ tʉkʉ. Na baa kei sɨ mwamʉmányire Taáta waanɨ tʉkʉ. Ngaarɨ mwaamányire nɨɨnɨ, ngaarɨ mwamʉmányire Taáta waanɨ.” 20 Yéesu alʉʉsa masáare aya, mpɨɨndɨ ˆakiindyáa chúumbii cha kʉʉntʉ ˆvavɨkáa isandúku ra mpía ja Kaaya Njija. Maa kaa, kusiina mʉʉntʉ ˆamʉkwaata tʉkʉ, sa mpɨɨndɨ jaachwe jijáa jikaarɨ fika.
Yéesu Yoolʉʉsɨkɨra Inkwya Yaachwe
21 Aho, Yéesu akavasea kei vara Mafarisáayo, “Nɨɨnɨ kiitamanyirya niise, naanyu kʉʉnsaakɨra mʉrɨ, maa kaa, kukwya mʉrɨ na ʉvɨ waanyu. Kʉʉntʉ ˆnootamanya, nyuunyu sɨ mʉrɨ daha fika tʉkʉ.”
22 Aho, vara Vayahúudi vakaanda kiiyurya, “Eri, nɨ kookiiyʉlaa iise wʉʉ? Ɨkɨ noo ˆchooreka yoosea, ‘Kʉʉntʉ ˆnootamanya, nyuunyu sɨ mʉrɨ daha fika tʉkʉ wʉʉ’?” 23 Yéesu akavasea, “Nyuunyu mwafuma kʉrɨ ɨhɨ ɨsɨ, na nɨɨnɨ nafuma mweeri. Nyuunyu mʉrɨ va ɨhɨ weerʉ, nɨɨnɨ sɨ ndɨrɨ wa ɨhɨ weerʉ tʉkʉ. 24 Ɨkɨ noo ˆchooreka noovawyɨɨra, kukwya mʉrɨ na ʉvɨ waanyu. Koonɨ sɨ mookuunduma, ‘Nɨɨnɨ Mwaarɨ,’*Nɨɨnɨ Mwaarɨ: Aha, Yéesu iilʉʉsa ja ˆvyeene Mʉlʉʉngʉ iilʉʉsa Mʉhákwii wa Ncholo. Laanga Ufumo 3:14; Isáaya 3:14. kukwya mʉrɨ na ʉvɨ waanyu.”
25 Aho, vakamuurya Yéesu voosea, “Weewe ʉrɨ ani?” Ne akavasea, “Keende naanda vakiindya, navawyɨɨra nɨɨnɨ ndɨrɨ ani. 26 Natɨɨte masáare ˆyarɨ foo yo vawyɨɨra nyuunyu na yo valamʉrɨra. Maa kaa, lʉʉsa ndɨrɨ yara ʉra ˆaantʉma ˆyookuungwyɨɨra ndʉʉse. Yeeye nɨ wa kɨmáárɨ, na nɨɨnɨ niiwyɨ́ɨraa weerʉ kɨra ˆnateera fuma kwaachwe.”
27 Avo vaantʉ sɨ vataanga tʉkʉ kɨɨntʉ Yéesu ˆavawyɨɨráa, nɨ masáare ya Taáta waachwe wa kurumwii. 28 Aho, Yéesu akavasea, “Mʉrɨ hʉmʉla kumwiinʉla na mweeri Mwaana wa Mʉʉntʉ, aho, noo mʉrɨ taanga kʉmba ‘Nɨɨnɨ Mwaarɨ,’ na yoosi ˆnatʉ́mamaa sɨ kwa wiimiriri waanɨ tʉkʉ, maa kaa, nalʉʉsa yara vii Taáta waanɨ ˆaankiindya. 29 Yeeye aantʉma, kei nɨ hamwɨ arɨ na nɨɨnɨ. Yeeye sɨ aandeka nɨɨmweene tʉkʉ, sa sikʉ joosi natʉ́mamaa yara ˆyamweéryaa mʉtɨma.” 30 Mpɨɨndɨ Yéesu alʉ́ʉsaa ayo masáare, vaantʉ ˆvarɨ foo vakamuruma.
Vaana va Kɨkomi va Aburaháamu
31 Aho, Yéesu akavasea Vayahúudi vara ˆvajáa vamurúmire, “Koonɨ mʉkwáatiirye masáare yaanɨ, kɨkomi nyuunyu mʉrɨ vapooji vaanɨ. 32 Taanga mʉrɨ kɨmáárɨ, na kɨmáárɨ vabweeyya kɨrɨ mwiiyanjaale.” 33 Novo vakamʉsea, “Suusu tʉrɨ vaana va Aburaháamu, na sɨ tʉnaava vatʉ́mwa va mʉʉntʉ yoyoosi tʉkʉ. Haaha joolɨ woosea kwiiyanjaala tʉrɨ?” 34 Yéesu akavasea, “Kɨmaarɨ kaa noovawyɨɨra, mʉʉntʉ yoyoosi ˆatʉ́mamaa ʉvɨ, ʉwo nɨ mʉtʉ́mwa wa ʉvɨ.Laanga Varúumi 6:12-23. 35 Mʉtʉ́mwa sɨ arɨ ʉmwɨ wa vaantʉ va kaaya ya mweenenyuumba waachwe sikʉ joosi tʉkʉ, maa kaa, mwaana nɨ ʉmwɨ wa vaantʉ va kaaya yaavo kwa sikʉ ˆjisiina ʉhero. 36 Sa jeyyo, koonɨ Mwaana wa Mʉlʉʉngʉ avachʉ́ngʉrɨɨre, nyuunyu sɨ mʉrɨ kʉva vatʉ́mwa kei tʉkʉ, kwiiyanjaala mʉrɨ kɨkomi. 37 Namányire nyuunyu mʉrɨ vaana va Aburaháamu, maa kaa, moosaakɨra nkalo yo kʉʉnjʉlaa sa moosiita ruma ukiindya waanɨ. 38 Nɨɨnɨ noovawyɨɨra yara ˆnoona kwa Taáta waanɨ. Viivyo, naanyu mootʉmama yara ˆavawyɨɨra taáta waanyu.”
39 Novo Vayahúudi vakamʉsea, “Aburaháamu nɨ taáta wiitʉ.” Yéesu akavasea, “Ngaarɨ mʉrɨ vaana va Aburaháamu, ngaarɨ tʉmama mwiise mɨrɨmo ya Aburaháamu. 40 Maa kaa, nyuunyu moosaakɨra nkalo yo kʉʉnjʉlaa, baa neembe navawyɨɨra kɨmáárɨ kɨra ˆnateera fuma kwa Mʉlʉʉngʉ. Aburaháamu sɨ abweeyya jeyyo tʉkʉ. 41 Nyuunyu mootʉmama yara ˆatʉ́mamaa taáta waanyu.” Voovo vakamʉsea, “Suusu sɨ vaana va hʉlʉrɨ tʉkʉ, tatɨɨte Taáta ʉmwɨ vii, noo Mʉlʉʉngʉ.”
42 Yéesu akavasea, “Ngaarɨ Mʉlʉʉngʉ nɨ Taáta waanyu, ngaarɨ mwaanyenda, sa nafuma kwa Mʉlʉʉngʉ. Nɨɨnɨ sɨ nʉʉja kwa lʉvɨro lwaanɨ tʉkʉ, maa kaa, nɨ yeeye noo aantʉma. 43 Sa che sɨ mootaanga ˆcheene noovawyɨɨra? Sɨ mootaanga tʉkʉ, sa viintʉ musiina lʉvɨro lo teerera masáare yaanɨ. 44 Nyuunyu taáta waanyu nɨ Ikʉ́ʉ́lʉ ra Mirimʉ Mɨvɨ, na nyuunyu moosaaka tʉmama kɨra rataáta waanyu ˆreenda tʉmama. Rooro nɨ rʉʉlai keende ncholo, na sɨ rɨsáakaa kɨmáárɨ tʉkʉ, sa kɨmáárɨ kisiina mutimii waachwe tʉkʉ. Kati ˆroolʉʉsa ʉloongo, nɨ lʉʉsa riise vira ˆvyeene rɨrɨ, sa rooro nɨ iloongo na ncholo ya ʉloongo. 45 Maa kaa, sa viintʉ nɨɨnɨ noovawyɨɨra kɨmáárɨ, nyuunyu sɨ mookuunduma tʉkʉ. 46 Nɨ ani katɨ na katɨ yaanyu kɨkomi arɨ koonekya nɨɨnɨ natɨɨte ʉvɨ? Koonɨ aya ˆnoovawyɨɨra nɨ ya kɨkomi, sa che sɨ mookuunduma? 47 Mʉʉntʉ wa Mʉlʉʉngʉ atéeraa masáare ya Mʉlʉʉngʉ. Kɨɨntʉ choobweeyya musiindwe teera kɨra Mʉlʉʉngʉ ˆalʉʉsa, nɨ sa viintʉ sɨ mʉrɨ va Mʉlʉʉngʉ.”
Yéesu nɨ Mʉkʉʉlʉ Kʉlookya Aburaháamu
48 Aho, Vayahúudi vakamʉsea Yéesu, “Eri, kati ˆtoosea ʉrɨ Mʉsamaría na watɨɨte murimʉ mʉvɨ, sɨ talʉ́ʉsaa kɨmáárɨ tʉkʉ wʉʉ?” 49 Yéesu akavasea, “Nɨɨnɨ nsiina murimʉ mʉvɨ tʉkʉ. Nɨɨnɨ namʉnyémyaa Taáta waanɨ, maa kaa, nyuunyu sɨ mwaanyémyaa tʉkʉ. 50 Nɨɨnɨ sɨ noosaakɨra nkongojima yaanɨ tʉkʉ, maa kaa, amwaarɨ ˆmweene yoosaaka nɨɨnɨ nyemiwe, na yeeye noo mʉlamuli. 51 Kɨmaarɨ kaa noovawyɨɨra, mʉʉntʉ yoyoosi ʉra ˆarɨ kwaatya masáare yaanɨ, ʉwo sɨ arɨ kukwya vii kaa tʉkʉ.”
52 Aho, Vayahúudi vakamʉsea, “Haaha tatáangire watɨɨte murimʉ mʉvɨ. Aburaháamu aakwya, viivyo baa valáali na mʉtwe va Ijʉva, atɨ weewe woosea, ‘Mʉʉntʉ ˆarɨ teera masáare yaanɨ sɨ arɨ kukwya tʉkʉ?’ 53 Eri, weewe ʉrɨ mʉkʉʉlʉ kʉlookya taáta wiitʉ Aburaháamu wʉʉ? Yeeye aakwya, baa valáali na mʉtwe novo vaakwya. Ivi weewe wookiisea ʉrɨ ani?” 54 Yéesu akavasea, “Koonɨ nookiibweeyyirya nkongojima nɨɨnɨ mweeneevyo, nkongojima yaanɨ isiina kɨɨntʉ tʉkʉ. Maa kaa, ˆaanyínʉlaa nɨɨnɨ, nɨ Taáta waanɨ, nyuunyu ˆmoosea nɨ Mʉlʉʉngʉ waanyu. 55 Baa haaha, nyuunyu sɨ mʉnamʉtaanga Mʉlʉʉngʉ tʉkʉ, maa kaa, nɨɨnɨ namʉmányire. Koonɨ naséire sɨ namʉmányire tʉkʉ, kʉva ndɨrɨ mʉloongo ja nyuunyu. Maa kaa, nɨɨnɨ namʉmányire na isáare raachwe narɨkwaatya. 56 Taáta waanyu Aburaháamu ajáa avyeenda maatʉkʉ kʉtaanga nɨɨnɨ kʉʉja ndɨrɨ. Ɨyo sikʉ ɨɨyɨɨ́ne, maa akavyeenda.”
57 Aho, Vayahúudi vakamʉsea, “Weewe baa sɨ ʉnafikya myaaka makumi yasaano (50) tʉkʉ, joolɨ de wamoona Aburaháamu?” 58 Yéesu akavasea, “Kɨmaarɨ kaa noovawyɨɨra, Aburaháamu sɨ anavyaalwa, ‘Nɨɨnɨ Mwaarɨ.’ ” 59 Vayahúudi ˆvakateere jeyyo, maa vakatoola mawye voosaaka vamʉvae Yéesu. Yéesu akiivisa, maa akafuma aho Kaayii Njija.

8:5 Laanga Valáawi 20:10; Nkʉmbʉkɨra ya Miiro 22:22-24.

8:17 Laanga Nkʉmbʉkɨra ya Miiro 17:6; 19:15.

*8:24 Nɨɨnɨ Mwaarɨ: Aha, Yéesu iilʉʉsa ja ˆvyeene Mʉlʉʉngʉ iilʉʉsa Mʉhákwii wa Ncholo. Laanga Ufumo 3:14; Isáaya 3:14.

8:34 Laanga Varúumi 6:12-23.