Wiivariyuli
wa Yéesu kwa Yooháani
Mʉlongooryo
Kɨtáabu ɨkɨ chaandɨkwa nɨ Yooháani mutumwi wa Yéesu. Kɨtáabu ɨkɨ chalʉʉsa njori ˆngʼeene Yooháani oona (1:1-2). Kʉʉntʉ ˆchaandɨkɨrwa nɨ ɨsɨ ˆyarɨɨngɨrɨrwa nɨ maaji ˆɨséwaa Pátimo (1:9), kʉʉntʉ Yooháani ˆajáa achuungwa nɨ mʉtemi wa Rúumi ˆaséwaa Domitiáani. Ifaanaa ɨkava chaandɨkwa kati ya myaaka ya 90-100 keende Kirisitʉ ˆavyaalwa.
Yooháani aandɨkɨra mpuka mufungatɨ ja vaantʉ ˆvamuruma Yéesu ʉko ɨsɨ ya Ásia ˆngʼeene haaha ɨséwaa Uturúuki (2:1–3:22). Avo vaantʉ ˆvamuruma Yéesu vaturikiriwáa maatʉkʉ vii sa variruma isáare ra Mʉlʉʉngʉ na vamutuubáa Yéesu Kirisitʉ (2:9-10; 6:9-11; 16:5-6; 17:5-6; 18:24).
Yooháani aandɨka ɨkɨ kɨtáabu yoovaheera mʉtɨma vayimirirye uturikiri waavo fʉʉrʉ ʉhero (2:7, 11, 17, 26; 3:5, 12, 21). Asea, vayimirirye sa uturikiri ʉwo nɨ wa mpɨɨndɨ nduudi vii (6:10-11). Atʉtwaala na mbere ya ichuumbi ra Mʉlʉʉngʉ mʉtemi (4:1-2) na atoonekya mwiitʉʉbɨrɨro wa njori ˆjiri fʉmɨra kurumwii na kʉrɨ weerʉ sikʉ ˆjookʉʉja. Kʉherererya kwaachwe, Mʉlʉʉngʉ vafweita ˆarɨ irivii ra mooto vaantʉ voosi vavɨ (20:11-15). Maa kaa, kuyimirirya kwa vaantʉ ˆvamuruma vara ˆvaandɨkwa kɨtáabwii chaachwe cha nkaasʉ, reeta kʉrɨ ntálarya nkʉʉlʉ (7:14-17; 21:1-4).
ˆVyeene Kɨtáabu ɨkɨ Chagavwa
Mʉlongooryo na lʉmbɨ 1:1-8
Ʉvariyuli wa njori ja Yooháani 1:9-20
Barʉ́wa kwa mpuka mufungatɨ ja vaantʉ ˆvamuruma Yéesu 2:1–3:22
Kʉloomba ʉko kurumwii 4:1-11
Kɨtáabu ˆchavawa mɨtooso ya hɨɨnta mufungatɨ 5:1–8:5
Marimʉ mufungatɨ 8:6–11:19
Ramʉʉntaɨra na mamaka ˆyoófyaa 12:1–13:18
Mwaana wa Muundi na vaantʉ vaachwe 14:1-20
Mirimʉ miija mufungatɨ na mabakúuri mufungatɨ ya nkalari ja Mʉlʉʉngʉ 15:1–16:21
Mʉhéngeeti mʉkʉʉlʉ na maka 17:1-18
Múuji wa Babéeli woomalwa 18:1-24
Cheerʉ kurumwii na kusiinda kwa Yéesu 19:1-21
Myaaka iyana rɨmwɨ na kʉmalwa kwa Irimʉ 20:1-15
Múuji mufya wa Yerusaléemu na kʉhɨndʉka kwa Yéesu 21:1–22:21
1
Masáare ya Ncholo
1 Ʉhʉ nɨ wiivariyuli ˆmweene YéesuKirisitʉ aheewa nɨ Mʉlʉʉngʉ, avoonekye vatʉmami vaachwe masáare ˆmeene kɨkomi yarɨ fʉmɨra kasisi ˆkookʉʉja. Kirisitʉ amoonekya kɨweerwii Yooháani mʉtʉmami waachwe wiivariyuli ʉwo ko tweera murimʉ waachwe mʉʉja. 2 Ʉhʉ Yooháani aandɨka koonekya yoosi ˆayoona, noo kʉsea, koonekya isáare ra Mʉlʉʉngʉ na kʉmoonekya Yéesu Kirisitʉ.
3 Atalariwa ʉra ˆavasómeraa vaantʉ masáare aya ya ʉláali na mʉtwe. Kei vatalariwa vara ˆvatéeraa masáare ˆyaandɨkwa aha kɨtáabwii, vakayakwaatya mitimii yaavo, sa mpɨɨndɨ ja kukiimana kwa masáare aya, nɨ heehi jiri.
Lʉmbɨ kwa Mpuka Mufungatɨ ja Vaantʉ ˆVamuruma Yéesu
4 Nɨ nɨɨnɨ Yooháani ˆnoojaandɨkɨra mpuka mufungatɨ ja vaantʉ ˆvamuruma Yéesu ˆjiri ʉko ɨsɨ ya Ásia. Nduwo na mwiikalo mʉʉja ʉve na nyuunyu fuma kwa yeeye ˆamwaarɨ, ˆajáa amwaarɨ na ˆarɨ kʉva amwaarɨ, na kufuma kwa Mɨtɨma mufungatɨ ˆɨrɨ mbere ya ichuumbi raachwe ra kɨtemi, 5 na kufuma kwa Yéesu Kirisitʉ. Yeeye nɨ shahíidi wo kiilaangiwa, na nɨ wa ncholo kʉfʉfʉlwa na nɨ mʉkʉ́ʉ́lʉ wa vatemi va weerʉ. Yeeye atweenda, na kwa sakami yaachwe ooyya ʉvɨ wiitʉ. 6 Yeeye atʉbweeyya suusu tʉve ʉtemi ja veeneɨsɨ vo mʉtʉmamɨra Mʉlʉʉngʉ Taáta waachwe. Nkongojima na ʉkʉ́ʉ́lʉ nɨ na yeeye jiri, kwa sikʉ joosi ˆjisiina ʉhero! Kɨkomi!
7 Laanga! Yookʉʉja na machu!✡Laanga Danyéeli 7:13.
Vaantʉ voosi moona varɨ,
baa vara ˆvamʉtʉʉnga na ichimu,
na vaantʉ va nkolo joosi ja weerʉ,
rɨra varɨ no myaa sa yeeye.✡Laanga Sakaría 12:10.
Hɨɨ! Kɨkomi!
8 Ijʉva asea, “Nɨɨnɨ nɨ Álʉfa na Oméega, noo kʉsea nɨɨnɨ nɨ Ncholo na Ʉhero, nɨɨnɨ nɨjáa mwaarɨ, na mwaarɨ, na kʉva ndɨrɨ mwaarɨ, na nɨ Ijʉva Mʉlʉʉngʉ Mweenengururu joosi.”
Njori ja Mwaana wa Mʉʉntʉ
9 Nɨɨnɨ nɨ Yooháani mwaanaanyu kwa kʉra kumwiilaangya Yéesu. Nɨɨnɨ nɨ hamwɨ ndɨrɨ na nyuunyu nooyimirirya kʉtʉrɨkɨra sa Yéesu Kirisitʉ na Ʉtemi waachwe. Nɨɨnɨ nɨjáa ɨsɨ ˆyarɨɨngɨrɨrwa nɨ maaji ˆɨséwaa Pátimo sa navariyʉláa isáare ra Mʉlʉʉngʉ na noonekyáa kɨkomi cha Yéesu Kirisitʉ. 10 Haaha sikʉ ɨmwɨ ya Mweenevyoosi, Mʉtɨma Mʉʉja ajáa aanongoola. Ʉko nyuma nkateera sawúti nkʉʉlʉ ja sawúti ya irimʉ. 11 Sawúti ɨyo ɨkaansea, “Andɨka kɨtáabwii masáare yoosi ˆwooyoona. Na kɨtáabu ɨkyo, ʉkɨtʉme na kʉrɨ mpuka ja vaantʉ ˆvamuruma Yéesu ˆjiri míijii mufungatɨ, Eféeso, Simúrina, Perigamóoni, Siatíira, Sáridi, Filadélifia, na Laodikía.”
12 Aho, nkavarindʉka sa naange ʉra ˆyoolʉʉsɨka na nɨɨnɨ. Aho, nkoona vyaángo mufungatɨ vyo vɨkɨra vimʉrɨ ˆvyatengeneshiwa na saháabu. 13 Katɨ na katɨ ya vira vyaángo, nkoona kɨɨntʉ ˆkiifwɨ́ɨne na Mwaana wa Mʉʉntʉ.✡Laanga Danyéeli 7:13. Ne ajáa iivɨ́kɨɨre nkáancho ndɨɨhɨ fʉʉrʉ mawulwii, na mʉkandala wa saháabu wakʉ́nɨkɨrɨɨre kɨpeembe chaachwe. 14 Njwɨɨrɨ jaachwe jijáa njerʉ chwee ja páamba, njerʉ ja selúuji. Miiso yaachwe yalavalaváa ja ndimi ja mooto. 15 Majeo yaachwe yalavalaváa ja sháaba ˆyasafishiwa nɨ mooto wa ngʼaanjo. Sawúti yaachwe, yarumáa ja maaji ˆyarɨ foo yootomoka. 16 Mʉkonwii waachwe wa kʉlʉme, ajáa akwáatɨrɨɨre nyényeeri mufungatɨ. Mʉlomwii waachwe ɨkafuma nyaasʉka ˆyadalavadalaava ˆɨrɨ kosikosi. Kisho chaachwe chalavalaváa ja ngururu joosi ja mwaasʉ. 17 ˆNkamoone, nkawya majewii yaachwe ja ˆnaakwya. Maa kaa, yeeye akavɨɨka mʉkono waachwe wa kʉlʉme mweeri yaanɨ yoosea, “Koofa tʉkʉ! Nɨɨnɨ nɨ Wa Ncholo na Wa Ʉhero. 18 Nɨɨnɨ noo mweenenkaasʉ, nɨɨnɨ nɨjáa naakwya, maa kaa, laanga, haaha nɨ nkaasʉ ndɨrɨ kwa sikʉ ˆjisiina ʉhero. Na nɨɨnɨ natɨɨte fʉngʉ́wo ja inkwya na ja Ntarii.
19 Haaha, andɨka masáare aya ˆwɨɨ́ne, aya ˆyarɨko na ˆyarɨ kʉva mpɨɨndɨ ˆjookʉʉja. 20 Ɨhɨ fuumbo ya nyényeeri mufungatɨ ˆwɨɨ́ne nakwáatɨrɨɨre mʉkonwii wa kʉlʉme, na vira vyaángo mufungatɨ vya saháabu, na jira nyényeeri mufungatɨ, nɨ ja jei. Jira nyényeeri mufungatɨ nɨ mirimʉ miija ya mpuka mufungatɨ ja vaantʉ ˆvamuruma Yéesu na vira vyaángo mufungatɨ vya saháabu nɨ mpuka ja vaantʉ ˆvamuruma Yéesu mufungatɨ.