28
Pɔlɔ a ko uzu wa Melita
Nɨyɔ tahʉkaga ɓɛyɔ, ɓatɨɓɨkya ndɨ ɓɛ lino lo uzu nɨyɔ ta ndɨ mino nɨ Melita. Ɓatʉ ɓa mugi mi ɓatɨgya ndɨ ɓɨnza kʉgbɛ, ɓatɨtɨlya ndɨ. Yɛkɨ mbwayɨ a ndɨ kalʉka na ɓʉdɨ gɔnɨ, ɓatɨgbʉndɨlya ɓuku ɓɛ tʉtɨ iɓusu ɓasɨ. Pɔlɔ atʉpa ndɨ ɓɛnzyaga koɗikitoku ko ɓuku. Mbʉma opupa ndɨ kʉsɔ yi ko bulya ɓʉzʉ, ayangata ndɨ ka kʉɓɔkʉkɔ. Nɨyɔ ɓatʉ ɓa mugi ɓamɨna mbʉma kanɨ ayongotini ka kʉɓɔkʉkɔ ɓɛyɔ, ɓapʉnga ndɨ kaɨnzɨnzɨnya ɓɛ: «Alʉkʉ yi nɨmʉ a asɨ mʉgya-manyɛ aka. Oukogi mbɛyɨ ɓɨkwɛ ko liɓo, luki limoti, ɓungbingbili ko Kunzi akapa ɓaka ɓɛ okwi.»
Luki limoti, Pɔlɔ ɨkpazya ndɨ nzʉka yi nɨnɔ ko ɓuku nɨ kimukonigʉ gʉtʉgʉ luki limoti aka. Ɓa ndɨ kasɨma ɓɛ kʉɓɔkʉkɔ afulatʉ Pɔlɔ ikanɨ okwo ɓigbututu. Nɨyɔ ɓaɓʉndɨla ɓɨndɨ nɨ luki kagyigʉ, ɓoyikasa tamanaga kaɓʉ, ɓapʉnga ndɨ kaɓɨkya ɓɛ a kunzi.
Ngama wo uzu yi nɨnɔ ina ndɨ ɓɛ Pubiliyɔ, a ndɨ no tiko ɓuwobi na pa yi nɨyɔ. Ɨyɨ Pubiliyɔ atɨtɨlya ndɨ ɓɨnza, tasyɛ masyɛ masaa kʉ kakɨ. Abakɨ Pubiliyɔ a ndɨ wakanga, anɨmʉkana ɓʉdɨ, anapʉwa gɔnɨ ɓangʉ. Pɔlɔ ingya ndɨ kʉ a ndɨ mino, alʉmbɨlya, abisilya maɓɔkʉ, ahʉka ndɨ. Kumbuso yi, ɓatʉ ɓagɔgɔ nɨɓɔ ɓa ndɨ kayɨmʉkana ko uzu yi nɨnɔ ɓodoku ndɨ gɔnɨ, ɓahʉka ndɨ. 10 Ɓambanzʉ ɓapága ndɨ ɨbɨba kʉgbɛ. Nɨyɔ ta kʉwa ndɨ katʉkya, ɓatɨpápa ndɨ.
Pɔlɔ odwini ka Lʉma
11 Kumbusa wa ɓatɨmba ɓasaa, tatʉkyɨlya ndɨ lɨgʉndʉ ka bato nɨnɔ ina ndɨ ɓɛ «Ɓokunzi ka ɓoɓigi». Bato yi nɨyɔ a ndɨ bato wa gʉɗʉ wa Alesandulia, ɓafʉma ndɨ ko uzu wa, kaɓʉndaga ɓɛ ngbinga wa ɓʉdɨ ɓapʉ akɨtagɨ mbɛyɨ. 12 Nɨyɔ tosilo ka Silakuse, tagya ndɨ kʉ ɓɛyɔ masyɛ masaa. 13 Katʉkya wa, taɓyɛ ka mutili mo liɓo lidingi aka kadwɛ ka gʉɗʉ yi nɨnɔ ina ɓɛ Legio. Ɓʉgala ɓi, muvivi nɨmɔ kɛgʉ ndɨ mapʉ kotukyoku miso ya Zebu apʉnga ndɨ kovivo. Kumbusa wa masyɛ maɓa, tadwɛ ndɨ ka gʉɗʉ yi nɨnɔ ina ɓɛ Puteoli. 14 Kʉ ɓɛyɔ, tʉtakanya ndɨ ɓomomosu ɓakilisito, ɓatɨɓɨkya ndɨ ɓɛ tasyɨ mbɛyɨ na ɨɓʉ pɔsɔ yimoti. Lɨgʉndʉ kusu ka Lʉma a ndɨ ɓɛyɔ. 15 Nɨyɔ ɓomomosu ɓa Lʉma ɓʉkana ndɨ mino mongoni kusu, ɓodoku ndɨ katɨtɨlya ka sɔkɔ wa Apiyo, na ka Tiletabeline*28:15 Tiletabeline: Ka Ligiliki a «Ɓandaɓʉ ɓayɨsaa ka ɓobiko.». Nɨyɔ Pɔlɔ ʉmɨna ndɨ, abibiso Kunzi, ngu amigoku ɓata. 16 Nɨyɔ tosila ndɨ ka Lʉma, ɓawanya Pɔlɔ ndaɓʉ di, ɓapá sʉda ɓemoti nɨnɔ a ndɨ kaɓuulyogo.
Pɔlɔ akaɓɨkyaga Mongoni Manza ka Lʉma
17 Kumbusa wa masyɛ masaa, Pɔlɔ ʉmaka ndɨ ɓangama ka Ɓayuda nɨɓɔ ɓa ndɨ kʉ ka Lʉma. Nɨyɔ ɓamʉmʉkana, ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Ɓomika-mama, nakʉgyɨlyagʉ ndɨ ɓava-kukusu ɓʉnyɛ gʉtʉgʉ ɓumoti aka ikanɨ koɓuno yɨgya yaɓʉndɛlɨ ka ɓotitosu. Luki limoti, ɓegwi ndɨ ka Yelusalɛma, ɓɛsʉta ka maɓɔkʉ ka Ɓalʉma. 18 Nɨyɔ ɓesombiso, ɓa ndɨ kapa kesiso. A ɓɛyɔ, ɓakɛmɨnagʉ ndɨ gʉtʉgʉ na lɨkpʉmʉka limoti aka nɨlɔ ɓakwanana ndɨ mino kɛmwɔ. 19 Luki limoti, Ɓayuda ɓakɛgʉ ndɨ ɨɓʉ kabaɨlya. Kinili, nɨna ndɨ ambɛ okwononi ɓɛ ngama mudingi wa Lʉma aka nɔ akʉ ngbanga kamɨ. Kʉsɔ wa nɨyɔ yasɨ, nakɛgʉ ndɨ na tamanaga kaʉsʉngʉlya ɓava-kukusu. 20 Kinili, namumoki ambɛ namʉɓɨkyɨ ɓɛyɔ. A ɓɛyɔ, namʉkandɨla na selegeni ɓɛnɛ ko bulya mʉtamanagɨ nɨnɔ Ɓezaleli ɓa nomu.» 21 Ɓasikisya ndɨ ɓɛ: «Iɓusu, takamɨnagʉ balʉwa gʉtʉgʉ ɓemoti aka kotukyoku ka Yudɛa ko bulya kakʉ. Gʉtʉgʉ momosu Muyuda kodokugʉ katɨpága mongoni, ikanɨ katɨɓɨkya lɨkpʉmʉka lanyɛ ko bulya kakʉ. 22 Luki limoti, to ɓi kapa kaʉkana tamanaga kakʉ. A ɓɛyɔ, takaiba ambɛ ɓapa ɓayasɨ, ɓambanzʉ ɓakɛgʉ kabaɨlya liɗu li nɨlɔ wo mino.»
23 Kʉwa wa, ɓangama ka Ɓayuda ɓi nɨɓɔ ɓobisa ndɨ lɨsyɛ limoti kosilyono na Pɔlɔ. Ka lɨsyɛ li nɨlɔ, ɓodoku kʉwa ndɨ ɓakpʉ kʉgbɛ ka pa nɨyɔ Pɔlɔ asyɛgɛ ndɨ mino. Katʉkya na ɓʉsɔɓɨ kadwɛ na ɓʉgɔgɔ, Pɔlɔ a ndɨ kaʉtʉmbʉlyaga, anʉpá mʉtʉʉ ko bulya Ɓʉngama ko Kunzi. Anakɨsa ɓɛ ɓaɓɨnɨkyanɨ lɨkpʉmʉka ka Yeso, pisi ka mʉtʉʉ ka Musa, na ka ɓakɨtaɓʉ ka ɓogyalandʉ. 24 Luga kaɓʉ, ɓemoti-ɓemoti ɓaɓɨnɨkyana ndɨ nɨlɔ a ndɨ kaɓɨkya, luki limoti ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓakya ndɨ. 25 Ngbingo yi nɨnɔ ɓa ndɨ mino komisikono, ɓakɛgʉ ndɨ kaʉkanana luga kaɓʉ. Pɔlɔ ʉmatɨlya ndɨ lɨkpʉmʉka limoti aka ɓɛ: «Lɨmbɛngɨ-Lotu aɓɨkya ndɨ lɨngʉnʉ ngbingo yi nɨnɔ a ndɨ mino kaʉnzɨnɨlya ɓotitonu, pisi ka mugyalandʉ Isaya ɓɛ:
26 ‹Waga, hʉɓɨkya ɓatʉ nɨɓana ɓɛ:
Mikatʉ kaʉkana ɓɨnza, luki limoti makotombisyigʉ.
Mikatʉ kaanda ɓɨnza, luki limoti makɨnɨgʉ.
27 A ɓɛyɔ, mambɛngɨ ka ɓatʉ nɨɓana a kʉwa muti.
Ɓidulogoni ndɨ motili,
ɓaɓʉwa miso,
kyɛ misa kaɓʉ kinonitɔgʉ,
motili kaɓʉ kukononitɔgʉ,
mambɛngɨ kaɓʉ kotombisyonitɔgʉ
ɓɛkyɛ ɓakemigilyonitɔgʉ, nuhukuso!›»
28 Pɔlɔ opipiloku kʉwa ndɨ ɓɛ: «Wibonito sɛ ɓɛ Kunzi otikoniku Muhukuso ka ɓatʉ nɨɓɔ ɓakɛgʉ Ɓayuda. Ɓʉkanatʉ ndɛkɛ ɨɓʉ.»
[ 29 Nɨyɔ Pɔlɔ aɓɨkya ɓɛyɔ, Ɓayuda ɓaga ndɨ nɨ ɓanagya ɓoɗongoso kʉgbɛ luga kaɓʉ.]
30 Pɔlɔ agya ndɨ ɓyanga ɓɨɓa ka ndaɓʉ nɨyɔ apága ndɨ mino ɓuyi yɔ. Ʉtɨlyaga ndɨ ɓatʉ ɓasɨ nɨɓɔ ɓodogoku ndɨ kanda. 31 Aɓɨkyaga ndɨ mongoni ma Ɓʉngama ko Kunzi, anuwonisilo ɓambanzʉ lɨkpʉmʉka ka Mombukwono-dosu Yeso-Kilisito nɨ kɛgʉ na kʉɓangakʉ, nɨ ɓakɛgʉ gɔnɨ kapakya.

*28:15 28:15 Tiletabeline: Ka Ligiliki a «Ɓandaɓʉ ɓayɨsaa ka ɓobiko.»