6
Yeso ulyolyisini ɓambanzʉ ɓɛlɔfʉ kuɓukumuti
(Matayɔ 14:13-21; Malɨkɔ 6:30-44; Luka 9:10-17)
Kumbuso yi, Yeso azaba ndɨ kʉsyakʉ wa ibombu ya Galilaya nɨyɔ ɓalɨkyaga gɔnɨ ɓɛ Tibelia. Ambaza mudingi ka ɓambanzʉ a ndɨ kaɓɨɓya. A ɓɛyɔ, ɓambanzʉ ɓi nɨɓɔ ɓa ndɨ kaɨna mokingyosi mʉmbanga-mbanga nɨmɔ Yeso agyaga ndɨ kauhukuso ɓatʉ ɓa ɓokoloɓu. Yeso aɗaka ndɨ ka ngʉpa, ɓikanana ndɨ kʉ ɓɛyɔ pa imoti na ɓaɓɨɓya kakɨ. Wɨna sɛ, yɨnga ka Ɓayuda nɨyɔ ɓalɨkyaga ɓɛ Pasɨka a kʉwa ndɨ ɓuwobi. Yeso ɨkwɛ ndɨ, amɨna ambaza mudingi nɨ anadulyoku. Aɓɨkya kʉwa ndɨ Filipi ɓɛ: «Taluwoku mukati yanɨ kaulyoliso na ɨyɨ ɓatʉ ɓi nɨɓa?» Aɓɨkya ndɨ ɓɛyɔ ko bulya yɨkɨngɨla Filipi aka. A ɓɛyɔ, Yeso atʉ ndɨ kaiba kambwa aka ɓɛ agya ɓʉ.
Filipi asikisya ndɨ ɓɛ: «Gʉtʉgʉ takaluwo mukati ma ɓambuma ɓamɨya ɓaɓa* 6:7 Ko ngbingo ka Yeso, ambuma ɓemoti ikaga ndɨ mʉkalya ma lɨsyɛ limoti ka mʉgya-ligubo. Wanda gɔnɨ ka Matayɔ 20:2., kɨtʉlyanigʉ ka ɓatʉ ɓasɨ.» Ɓemoti luga ka ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɛyɔ ka Andɨlɨa nɨnɔ a ndɨ mamakɨ Simoni-Pɛtɛlɛ, aɓɨkya ɓɛ: «Miki ɓemoti atʉ na mukati kuɓukumuti ma saili wanʉ 6:9 saili: A bumo nɨyɔ inisaga abɛ gbagala. pa imoti na ɓosi ɓaɓa. Luki limoti, malɨlɨ mi nɨmɔ kɛgʉ gʉtʉgʉ luki aka ka ɓambanzʉ ɓudingi ɓɛnɛ.»
10 Yeso aɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Hulikisoni ɓambanzʉ ɓasɨ.» Tɔnɨtɔ a ndɨ tidingi wa ɓɨgbɛsɛɛɛ, ɓikonono kʉwa ndɨ. Ɓalʉkʉ ɓa ndɨ banda ɓɛlɔfʉ kuɓukumuti. 11 Yeso ava kʉwa ndɨ mukati, nɨyɔ abibiso Kunzi, ʉgbananɨlyaga ndɨ ɓambanzʉ nɨɓɔ ɓa ndɨ wa. Agya ndɨ na ɓosi ɓɛgɛyɔ, ʉpága mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ ɓa ndɨ mino kapa. 12 Nɨyɔ ɓikutaga ndɨ, Yeso ʉɓɨkya ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɛ: «Mumuloni ɓodongbu nɨɓayɔ osikoni kyɛ koputikononitɔgʉ.» 13 Ɓamʉmʉla kʉwa ndɨ, ɓotumisa mʉmbɨ tɛkɛɓɛ na mɨɓa na ɓodongbu ɓaya mukati kuɓukumuti ɓaya saili nɨɓayɔ asɨkana ndɨ.
14 Nɨyɔ ɓambanzʉ ɓɨna ndɨ lɨkpʉmʉka lɨmbanga nɨlɔ Yeso agya ndɨ lɔ, ɓaɓɨkya ndɨ ɓɨngbanganya ɓɛ: «Alʉkʉ yi nɨmʉna a lɨngʉnʉ mugyalandʉ nɨnɔ a ndɨ kakwanana kodoku ka ɔɓɨlɨ.» 15 Yeso andʉnga kʉwa ndɨ ɓɛ ɓakodoku kagwi ka mapʉpʉ ɓɛ kyɛ iki ngama, atʉkya ndɨ, aga ɓata mʉkaka ka ngʉpa.
Yeso akakpakyana kʉgʉ wo liɓo
(Matayɔ 14:22-33; Malɨkɔ 6:45-52)
16 Nɨyɔ ɓʉgɔgɔ ogwo, ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɨnda ndɨ ka mutili ma ibombu. 17 Ɓaɗaka kʉwa ndɨ ka ɨngbɔlɔ, ɓapʉnga kazaba, ɓaga misa ka Kapɛlɛnaumu. Biti a ndɨ nɨ olipyini, Yeso kɛgʉ ndɨ mudoku kaʉtakanya. 18 Ovivi a ndɨ wapʉ, mʉɓaka anokotukosa liɓo la ibombu ɓɨgbɨya-gbɨya. 19 Nɨyɔ ɓaɓɨɓya ɓagya ɓakilɔmɛtɛlɛ banda kuɓukumuti ikanɨ maɗɨya kʉgʉ wo liɓo, ɓamɨna ndɨ Yeso nɨ anukpuɗoku. A ndɨ kakpakyana kʉgʉ wo liɓo ɓɨpapapa. Ɓogwa ndɨ ombombo kʉgbɛ. 20 Luki limoti, Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Ɨmɨ nɔ, makoɓongonitɔgʉ.» 21 Ɓaɓɨɓya ɓa kʉwa ndɨ kapa ɓɛ ɓavɨ, luki limoti, ɨngbɔlɔ ɨfʉma ndɨ ɓɨgala kubi ka pa nɨyɔ ɓa ndɨ mino kaɨnda.
Ambaza ka ɓambanzʉ akakɨsa Yeso
22 Na ɓʉgalo ɓi, ambaza ka ɓambanzʉ nɨɓɔ ɓotigala ndɨ kʉsyakʉ wagɔgɔ wa ibombu ɓatamana ndɨ ɓɛ ɨngbɔlɔ o ɓi wa imoti aka. Yeso kaɗakagʉ ndɨ pa imoti na ɓaɓɨɓya kakɨ, luki limoti, ɓaɓɨɓya ɓɨnda ndɨ asɨ ɨɓʉ aka. 23 Wɨna sɛ, mangbɔlɔ magɔgɔ otukyoku ndɨ ka gʉɗʉ wa Tibelia. Mangbɔlɔ mi nɨmɔ a kʉwa ndɨ nɨ osilini ɓuwobi na pa nɨyɔ ɓambanzʉ ɓalya ndɨ mino mukati, kumbuso Mombukwono-dosu kabibiso Kunzi. 24 Ambaza ka ɓambanzʉ ɨna ndɨ ɓɛ Yeso ikanɨ ɓaɓɨɓya kakɨ ɓakɛgʉ ɓata wa. Ɓaɗaka kʉwa ndɨ ka mangbɔlɔ, ɓaga kakɨsa ka Kapɛlɛnaumu.
Yeso nɨ mukati ma ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ
25 Nɨyɔ ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓadwɛ, ɓatokonyoku ndɨ Yeso kʉsyakʉ wagɔgɔ wa ibombu, ɓamuusa ɓɛ: «Muwonisilo, wosiliku wanʉ ngbingo tino?» 26 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «A lɨngʉnʉ, a lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ, makɛgʉ kɛkɨsa asɨ kyɛ mini ɓi makpʉmʉka mʉmbanga-mbanga, luki limoti kyɛ malyi ɓi mukati, mikutogo ɓɨkpɛkɛɗɛ-kpɛkɛɗɛ. 27 Makogyonitɔgʉ ligubo ko bulya malɨlɨ nɨmɔ apʉtɨkanaga. Luki limoti, gyoni ka nɨmɔ olipyogo, apá ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. Mika-mʉmbanzʉ amʉpátʉ ndɛkɛ malɨlɨ mi nɨmɔ. A ɓɛyɔ, Baba nɨnɔ a Kunzi ɓɨkpɛ owonisila ndɨ ɓɨngbanganya ɓɛ ɨyɨ nɔ atikoku.» 28 Ɓamuusa kʉwa ndɨ ɓɛ: «Takwanana kagya ɓʉ kotulyoso mogubo nɨmɔ Kunzi apaga?» 29 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «Ligubo nɨlɔ Kunzi akapa ɓɛ gyoni nɨlɨ: iɓinikyononi ɨmɨ yi nɨnɔ ɓetikoku ndɨ.» 30 Ɓaɓɨkya kʉwa ndɨ ɓɛ: «Lɨkpʉmʉka lɨmbanga tino lɔ wakwanana katɨgyɨlya kyɛ tʉɓɨnɨkyanɨ? Wakagya luki tino? 31 Ɓotitosu ɓalyatʉ ndɨ malɨlɨ nɨmɔ ɓalɨkyaga ɓɛ mana kʉ ka ɨsa. Mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ ikpikaga ndɨ mino ka Moɓiso Motu ɓɛ: ‹Kunzi ʉpá ndɨ mukati nɨmɔ otukyoku ndɨ kʉgʉ wa lɨsyɛ.›» 32 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «A lɨngʉnʉ, a lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ, kɛgʉ Musa nɔ amʉpá ndɨ mukati nɨmɔ otukyoku ndɨ kʉgʉ wa lɨsyɛ. Luki limoti, Baba nɔ apága mukati ma lɨngʉnʉ nɨmɔ otukyoku kʉgʉ wa lɨsyɛ. 33 A ɓɛyɔ, mukati ko Kunzi, a nɨmɔ osyogoku kotukyoku kʉgʉ wa lɨsyɛ, apá ɔɓɨlɨ ka lɨtɔmbʉ.» 34 Ɓaɓɨkya kʉwa ndɨ ɓɛ: «Mombukwono-dosu, tɨpága masyɛ masɨ mukati mi nɨmɔ aka mɔ.»
35 Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Ɨmɨ nɨ mukati nɨmɔ apága ɔɓɨlɨ. Mʉmbanzʉ kodoku kʉ kamɨ, ɛɓɨnɨkyana, kɨmʉkanɨgʉ ndɛkɛ ɓata nza na mʉsasa gʉtʉgʉ iki yi aka. 36 Luki limoti, namʉɓɨkyatʉ ndɨ ambɛ: wɨna sɛ, mɛmɨnatʉ ndɨ kanɨ makoɓinikyonigʉ. 37 Mʉtʉ wasɨ nɨnɔ baba ɛpá, odokuto kʉ kamɨ. Kedulyoku, nakakpumyigʉ ndɛkɛ. 38 A ɓɛyɔ, nakotukyokugʉ ndɨ kʉgʉ wa lɨsyɛ kagya sɨpananɨsɔ kamɨ, luki limoti nɨsɔ ka nɨnɔ etikoku ndɨ. 39 Na sɨpananɨsɔ ka nɨnɔ etikoku ndɨ a ɓɛ nakaɓungusogonitɔgʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka ka nɨɓɔ epóku, luki limoti nupupisatʉ ɓasɨ ka ɓambʉkʉ ka lɨsyɛ la muliɓo. 40 A ɓɛyɔ, sɨpananɨsɔ ka baba a ɓɛ mʉtʉ wasɨ nɨnɔ amɨna Miki, aɓɨnɨkyana, inisoni na ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. Ɨmɨ, napupisatʉ ndɛkɛ ka mbʉkʉ ka lɨsyɛ la muliɓo.»
41 Ɓayuda ɓapʉnga kʉwa ndɨ kanzɨnzɨnya Yeso kyɛ aɓɨkya ndɨ ɓɛ ɨyɨ nɨ mukati nɨmɔ osyoku kʉgʉ wa lɨsyɛ. 42 Ɓa ndɨ kaɓɨkya ɓɛ: «Kɛgʉ mbɛyɨ Yeso mʉ? Mika Yɛzɛfʉ? Takamibigʉ mbɛyɨ abakɨ na amakɨ? Akwanana pɨyɛ kaɓɨkya ɓata lɨkɨ ɓɛ osyoku kʉgʉ wa lɨsyɛ?» 43 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «Wosoni kaɨnzɨnzɨnya luga kunu. 44 Mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka kakwananɨgʉ kodoku kʉ kamɨ, kiki nɨ Baba nɨnɔ etikoku ndɨ aka nɔ alutiniku. Ɨmɨ, napupisatʉ ndɛkɛ mʉtʉ yi nɨnɔ ka mbʉkʉ ka lɨsyɛ la muliɓo. 45 Ikpikaga ka moɓiso ka ɓogyalandʉ ɓɛ: ‹Kunzi ʉtɨwa ndɛkɛ ɓambanzʉ ɓasɨ.› Mʉtʉ wasɨ nɨnɔ amʉkana Baba, aɓyɛ mʉtʉʉ kakɨ, odokuto kʉ kamɨ. 46 Kɛgʉ na mʉtʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka nɨnɔ aminoni Baba, kiki nɨnɔ aka nɔ otukyoku ko Kunzi, ɨyɨ nɔ aminoni Baba. 47 A lɨngʉnʉ, a lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ, nɨnɔ ɛɓɨnɨkyana, a na ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. 48 Ɨmɨ nɨ mukati nɨmɔ apága ɔɓɨlɨ. 49 Ɓotitonu ɓalyatʉ ndɨ mana ka ɨsa, gʉtʉgʉ ɓɛyɔ, ɓolumwaga ndɨ. 50 Luki limoti, mukati mi nɨmɔ osyoku kʉgʉ wa lɨsyɛ nɨma. Mʉtʉ yi nɨnɔ alya, kokwigʉ ndɛkɛ. 51 Ɨmɨ nɨ mukati ma ɔɓɨlɨ nɨmɔ osyoku kʉgʉ wa lɨsyɛ. Mʉmbanzʉ kalya, ika ndɛkɛ na ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. Mukati mi nɨmɔ napá ndɛkɛ ambɛ ɓambanzʉ ɓinisoni na ɔɓɨlɨ nɨ nzʉyɨ kamɨ.»
52 Kʉwa wa, Ɓayuda ɓapʉnga ndɨ ɓoɗongoso luga kaɓʉ, ɓanaɓɨkya ɓɛ: «Alʉkʉ yi nɨmʉ akwanana pɨyɛ katɨpá nzʉyɨ kakɨ ɓɛ talyɨ lɨkɨ?» 53 Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «A lɨngʉnʉ, a lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ, makolyi nzʉyɨ ko Mika-mʉmbanzʉ, momwo ɓangʉ kakɨ, makikigʉ na ɔɓɨlɨ kʉsɔ kunu. 54 Mʉmbanzʉ kalya nzʉyɨ kamɨ, omwo ɓangʉ kamɨ, ika na ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. Napupisa ndɛkɛ ka mbʉkʉ ka lɨsyɛ la muliɓo. 55 A ɓɛyɔ, nzʉyɨ kamɨ a malɨlɨ ma lɨngʉnʉ, ɓangʉ kamɨ a luki limwo la lɨngʉnʉ. 56 Mʉtʉ nɨnɔ alyaga nzʉyɨ kamɨ, omwa ɓangʉ kamɨ, ikaga kʉsɔ kamɨ na ɨmɨ kʉsɔ kakɨ. 57 Baba nɨnɔ etikoku ndɨ a na ɔɓɨlɨ, ɨmɨ, na na ɔɓɨlɨ ko ngu kakɨ. A ɓɛgɛyɔ, mʉmbanzʉ nɨnɔ ɛlya, inisa na ɔɓɨlɨ pisi kʉ kamɨ. 58 Mukati mi nɨma otukyoku kʉgʉ wa lɨsyɛ. Kɛgʉ abɛ nɨmɔ ɓotitonu ɓalya ndɨ, gʉtʉgʉ ɓɛyɔ, ɓokwaga ndɨ aka. Luki limoti, nɨnɔ alya mukati mi nɨma, ika na ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ.» 59 Yeso anzɨna ndɨ mʉnzɨna mi nɨmana ka Kapɛlɛnaumu nɨ akapá mʉtʉʉ ka ndaɓʉ ya malʉmba.
Mʉnzɨna nɨmɔ apága ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ
60 Nɨyɔ ɓʉkana mʉnzɨna ka Yeso ɓɛyɔ, ɓudingi ɓa ɓaɓɨɓya kakɨ aka ndɨ ɓɛ: «Mʉnzina mi nɨmana a mʉmbanga kʉgbɛ, wanɨ nɔ akwanana kapa kaʉkana?»
61 Yeso andʉnga ndɨ ɓɛ ɓaɓɨɓya kakɨ ɓakaɨnzɨnzɨnya ko bulya mʉnzɨna mi nɨmɔ. Kinili, umuusa kʉwa ndɨ ɓɛ: «Lɨkpʉmʉka li nɨlɨ amutulisito mambɛngɨ? 62 Kika nɨ a ɓɛyɔ, ika kʉwa lɨkɨ nɨ maminini Mika-mʉmbanzʉ kaɗaka ɓata ka pa nɨyɔ a ndɨ mino kambwa? 63 Lɨmbɛngɨ ko Kunzi lɔ apága ɔɓɨlɨ. Nzʉyɨ kakwananɨgʉ kagya luki. Mʉnzɨna nɨmɔ namʉɓɨkya ndɨ mɔ a mutumo no ngu ya lɨmbɛngɨ, na imu mɔ apága ɔɓɨlɨ. 64 Luki limoti, ɓambanzʉ ɓemoti-ɓemoti luga kunu ɓakɛgʉ kaɓɨnɨkyana. A ɓɛyɔ, Yeso ibagatʉ ndɨ katʉkya ka ɓʉndɛlɨ aka ɓɛ atʉ na nɨɓɔ ɓakaɓɨnɨkyanagɨgʉ ndɨ na nɨnɔ agaba ndɛkɛ.» 65 Omotiloku ndɨ ɓɛ: «Kinili, namuɓikyi ambɛ: ‹Kɛgʉ na mʉmbanzʉ nɨnɔ akwanana kodoku kʉ kamɨ kiki nɨ baba aka nɔ ahukwilyini pisi.›»
66 Katʉkya ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ, ɓudingi ɓa ɓaɓɨɓya kakɨ ɓasa ndɨ, ɓakakpakyanagɨgʉ ndɨ ɓata na ɨɓʉ.
67 Yeso umuusa kʉwa ndɨ ɓaɓɨɓya tɛkɛɓɛ na ɓaɓa ɓɛ: «Yɛgʉ iɓunu, ma kʉwa gɔnɨ iɓunu kapa kɛsa?» 68 Simoni-Pɛtɛlɛ asikisya ndɨ ɓɛ: «Mombukwono-dosu, tɨnda ɓata ka wanɨ? Ɨwɛ wa na mʉnzɨna nɨmɔ apága ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. 69 Iɓusu, takaɓɨnɨkyana, takaiba ambɛ ɨwɛ nɨ Mʉtʉ Wotu nɨnɔ Kunzi atikoku ndɨ.» 70 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «Kɛgʉ mbɛyɨ ɨmɨ aka nɔ namʉpʉnaga ndɨ iɓunu ɓasɨ tɛkɛɓɛ na ɓaɓa? Luki limoti, ɓemoti luga kunu a mumuyoniso!» 71 Yeso a ndɨ kanzɨna ko bulya ka Yuda nɨnɔ a ndɨ mika Simoni Isikalioti. A ɓɛyɔ, Yuda nɔ a ndɨ kagaba, gʉtʉgʉ ɓɛyɔ a ndɨ mino ɓemoti ka ɓaɓɨɓya tɛkɛɓɛ na ɓaɓa yɔ.

*6:7 6:7 Ko ngbingo ka Yeso, ambuma ɓemoti ikaga ndɨ mʉkalya ma lɨsyɛ limoti ka mʉgya-ligubo. Wanda gɔnɨ ka Matayɔ 20:2.

6:9 6:9 saili: A bumo nɨyɔ inisaga abɛ gbagala.