7
Ɓamamakɨ Yeso ɓakɛgʉ kaɓɨnɨkyana
1 Kumbuso yi, Yeso alingya ndɨ Galilaya wasɨ. A ɓɛyɔ, kɛgʉ ndɨ kapa kalingyo Yudɛa kyɛ ɓangama ka Ɓayuda ɓa ndɨ kakɨsa kamwisiso. 2 Wɨna sɛ, yɨnga ɓemoti ka Ɓayuda nɨnɔ ɓamakaga ndɨ ɓɛ yɨnga wa Ɓangbangba*7:2 yɨnga wa Ɓangbangba: a ndɨ yɨnga ka Ɓayuda nɨnɔ agyaga ndɨ pɔsɔ ɓemoti, ɓalyaga ndɨ ka tɨmba wa kʉɓɔmʉ na nɨnɔ wa tɛkɛɓɛ kanɨ ɓomoni kanyɔ masɔlɔ. Ɓatamanaga ndɨ ngbingo yi nɨnɔ ɓomikya-Ɓezaleli ɓa ndɨ mino ka ɨsa. Ko ngbingo wa yɨnga yi nɨnɔ, ɓatʉ ɓasɨ ɓikaga ndɨ ka ɓangbangba. Yelusalɛma a kʉwa ndɨ pa yidingi kʉ ɓalyaga ndɨ mino yɨnga yi nɨnɔ. Wanda kaƁalawi 23:34-36; Yɨgɨlya 16:13. a kʉwa ndɨ ɓuwobi. 3 Ɓamamakɨ Yeso ɓaɓɨkya kʉwa ndɨ ɓɛ: «Tɨtʉkyɨlya iɓusu wanʉ, waga ka Yudɛa iba ɓaɓɨɓya kakʉ nɨɓɔ kʉ ɓɨnɨtɔ gɔnɨ ɨɓʉ nɨlɔ wika kagya. 4 Kɛgʉ na mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka nɨnɔ agyaga lɨkpʉmʉka ko dikiɗi, nɨ a sɛ kakɨsa kaimibisisoko ɓɨngbanganya. Kika nɨ wakagya makpʉmʉka mʉmbanga-mbanga, wiwonisa nɛkɨ ka ɓambanzʉ ɓasɨ.» 5 A ɓɛyɔ, gʉtʉgʉ ɓamamakɨ ɓɨkpɛ ɓakɛgʉ ndɨ kaɓɨnɨkyana. 6 Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Ngbingo yi nɨnɔ kamɨ wanza kanitulyonigʉ mbɛyɨ. Luki limoti, nɨnɔ kunu ikaga ɨyɨ asɨ wanza aka ɓongbinga ɓasɨ. 7 Ɓatʉ ɓa ɔɓɨlɨ ɓakakwananɨgʉ kamʉmʉya iɓunu. Luki limoti, ɓɛmʉyatʉ ɨmɨ kyɛ na dɛmʉ kaʉɓɨkyaga yɨgya kaɓʉ yanyɛ. 8 Windoni iɓunu ka yɨnga. Nakɛgʉ mino ɨmɨ kaɨnda kyɛ ngbingo kamɨ kɛgʉ mbɛyɨ wakɨtʉlyana.» 9 Nɨyɔ aɓɨkya ɓɛyɔ, asɨkana ndɨ ɨyɨ ka Galilaya.
Yeso ogoni ka yɨnga
10 Nɨyɔ ɓamamakɨ ɓɨnda ndɨ ka yɨnga, Yeso ɨnda ndɨ gɔnɨ ɨyɨ ɓɨpɛlɛ nɨ ɓambanzʉ ɓakibigʉ. 11 Kʉwa wa, ɓangama ka Ɓayuda ɓapʉnga ndɨ kakɨsa ɓɨvaka-vaka, ɓanuusogo ɓɛ: «Alʉkʉ yi nɨnɔ a yanɨ?» 12 Kʉsɔ wa ambaza kʉ, ɓambanzʉ ɓa ndɨ kaɨnzɨnzɨnya yakpʉ kʉgʉ ka Yeso. Ɓatʉ ɓagɔ ɓa ndɨ kaɓɨkya ɓɛ: «A mʉtʉ wanza.» Ɓatʉ ɓɔ ɓɛ: «Haaa, akauluta ɓambanzʉ ko pisi yanyɛ.» 13 Luki limoti, kɛgʉ na mʉtʉ ɓemoti nɨnɔ aɓɨkyaga ndɨ lɨkpʉmʉka ɓɨngbanganya, kyɛ ɓʉɓangaga ndɨ ɓangama ka Ɓayuda.
14 Ngbingo yi nɨnɔ dumo a kʉwa ndɨ mino ɓɨkɔkpwɔ, Yeso aga ndɨ ka Ndaɓʉ ko Kunzi, apʉnga kapá mʉtɨwɨ. 15 Ɓayuda ɓombombaya ndɨ, ɓanaɓɨkya ɓɛ: «Alʉkʉ mʉna apʉnya mbɛyɨ na yimibo yanɨ? Wɨna sɛ, kɨndagʉ gʉtʉgʉ ndɨ ka ɨkɔlɔ ɓɛgɛyɔ.» 16 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «Mʉtɨwɨ nɨmɔ ɨmɨ napága, kikogigʉ makamɨ, luki limoti, ikaga ma ko Kunzi nɨnɔ etikoku ndɨ. 17 Mʉmbanzʉ kika wakɨtʉlya kagya nɨlɔ Kunzi apaga, iba pisi ka mʉtʉʉ mi nɨmɔ ɓɛ akotukyoku ka Baba ikanɨ kamɨ ɓɨkpɛ. 18 Mʉtʉ yi nɨnɔ anzɨnaga ko lina kakɨ ɓɨkpɛ, akɨsaga ɨbɨba kakɨ aka mombukwana-dakɨ yi. Luki limoti, nɨnɔ akɨsaga ɨbɨba ka nɨnɔ atikoku ndɨ, aɓɨkyaga lɨngʉnʉ nɨ kʉɓɔɓɔkʉ kɛgʉ kʉsɔ kakɨ. 19 Musa kamʉpágʉ mbɛyɨ ndɨ mʉtʉʉ? Luki limoti, mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka kɛgʉ kaɓyɛ mʉtʉʉ mi nɨmɔ. Mbɨya wanʉ, ko bulya ɨkɨ yɔ mo mino kakɨsa kemwisiso?» 20 Ambaza asikisya ndɨ ɓɛ: «Wa na lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ! Wanɨ mbɛyɨ nɔ akakɨsa kaumwisiso?» 21 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «Nagya ndɨ lɨkpʉmʉka lɨmbanga limoti aka, amudikisa ndɨ iɓunu ɓasɨ nɔkʉ ɓɨdɛ. 22 Iɓunu mʉkɔgɔ ɓomiki gʉtʉgʉ ka Lɨsyɛ la kimumbiso aka kyɛ Musa amʉpá ndɨ mʉtʉʉ kagyaga ɓɛyɔ. Ka lɨngʉnʉ, kodokugʉ ndɨ ka Musa, luki limoti, ka ɓotitonu. 23 Kika nɛkɨ nɨ ɓʉkɔgɔtʉ ɓomiki ka Lɨsyɛ la kimumbiso, a ko bulya yiɓuulya mʉtʉʉ ka Musa. Ko bulya ɨkɨ sɛ kʉwa yɔ mambɛngɨ o mino kamʉkandɨkana wa nauhukusi mino mʉmbanzʉ ka Lɨsyɛ la kimumbiso? 24 Makokogonitɔgʉ mʉkɔmbʉ kaɓyɛnɛnɛ na nɨyɔ mɨnaga no miso aka, luki limoti, kogoni ka ɓungbingbili.»
Yeso nɨ Masiya?
25 Ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓa Yelusalɛma ɓa ndɨ kaɓɨkya ɓɛ: «Kɛgʉ mʉtʉ yi nɨnɔ ɓakakɨsa kamwisiso nɨmʉ? 26 Wɨna sɛ, akanzɨna ɓɨngbanganya kambwa ka ɓambanzʉ na ɓakɛgʉ gʉtʉgʉ kaɓukyo aka. Ɓangama ɓibito nɛkɨ ɓi lɨngʉnʉ ɓɛ ɨyɨ nɨ Masiya? 27 Takaiba ambɛ mʉtʉ yi nɨmʉna apʉnya yanɨ. Luki limoti, ngbingo yi nɨnɔ Masiya odoku ndɛkɛ mino, mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka kibigʉ ndɛkɛ ɓɛ apʉnya yanɨ.»
28 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a kʉwa ndɨ mino kapá mʉtɨwɨ ka Ndaɓʉ ko Kunzi, aɓɨkya ndɨ na lɨyʉ lapʉ ɓɛ: «Matʉ kemibo ɓɨnza na mibatʉ kʉ no mino kapʉnya? Nakodokugʉ ndɨ ko ngu kamɨ ɓɨkpɛ, luki limoti, nɨnɔ etikoku ndɨ aɓɨkyaga ɨyɨ asɨ lɨngʉnʉ aka. Iɓunu, makamibigʉ. 29 Ɨmɨ, namibatʉ kyɛ notukyoku ndɨ kʉ kakɨ, ɨyɨ nɔ etikoku.»
30 Ɓakɨsa kʉwa ndɨ ɓɛ ɓagwi Yeso lɨkɨ, luki limoti, mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka kakwananagʉ ndɨ kagwi, kyɛ ngbingo kakɨ kɛgʉ mbɛyɨ ndɨ wakɨtʉlyana. 31 Kʉsɔ wa ambaza, ɓambanzʉ ɓaɓɨnɨkyana ndɨ, ɓaɓɨkya ɓɛ: «Ngbingo yi nɨnɔ Masiya odoku ndɛkɛ mino, agyatʉ ndɛkɛ gɔnɨ ɨyɨ makpʉmʉka mʉmbanga-mbanga makpʉ kakɨtaga alʉkʉ yi nɨmʉ?»
Ɓafalisayɔ ɓutikini ɓazamʉ kagwi Yeso
32 Ɓafalisayɔ ɓʉmʉkana ndɨ ɓambanzʉ nɨ ɓanɨnzɨnzɨnya ko bulya ka Yeso ka ambaza kʉ. Kʉwa wa, ɓokumu-kumu na Ɓafalisayɔ ɓʉtɨka ndɨ ɓazamʉ kagwi.
33 Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓatʉ nɨɓɔ ɓa ndɨ wa ɓɛ: «Na mbɛyɨ ɓata pa imoti na iɓunu ko ngbinga mʉkɛɗɛ. Kumbuso yi, nɨgatʉ katakanya nɨnɔ etikoku ndɨ. 34 Mɛkɨsatʉ ndɛkɛ ɓɨvaka-vaka, luki limoti, makɛmɨnɨgʉ. Makakwananɨgʉ ndɛkɛ kosila kʉ niko mino.» 35 Ɓayuda ɓuusana ndɨ luga kaɓʉ ɓɛ: «A sɛ kʉwa kaɨnda yanɨ, nɨyɔ takakwananɨgʉ mino kamɨna? A sɛ kapa kaɨnda ka Ɓayuda ɓi nɨɓɔ ɓa ɓumisikono luga ka Ɓagiliki na kaʉpá Ɓagiliki mʉtɨwɨ kakɨ? 36 Atiɓikyi ɓi ɓɛ: ‹Mɛkɨsatʉ ndɛkɛ ɓɨvaka-vaka, luki limoti, makɛmɨnɨgʉ. Makakwananɨgʉ ndɛkɛ kosila kʉ niko mino.› Isi ya mʉnzɨna mi nɨmɔ nɨ ɨkɨ?»
Liɓo nɨlɔ apága ɔɓɨlɨ
37 Lɨsyɛ la muliɓo la yɨnga yi nɨnɔ a ndɨ lɨsyɛ lidingi kʉgbɛ. Lɨsyɛ li nɨlɔ, Yeso amaga ndɨ ɓɨgba, aɓɨkya na lɨyʉ lapʉ ɓɛ: «Mʉmbanzʉ kika na mʉsasa, oduku komwo liɓo kʉnʉ no mino. 38 Ka mʉtʉ yi nɨnɔ, ika ndɛkɛ mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ Moɓiso Motu aɓɨkyaga mino ɓɛ: ‹Mambɛngɨ mo moɓo mudingi-dingi nɨmɔ apága ɔɓɨlɨ akɨka ndɛkɛ katʉkya ka lɨmbɛngɨ ka mʉtʉ nɨnɔ ɛɓɨnɨkyana.›» 39 Yeso a ndɨ kanzɨna ɓɛyɔ ko bulya Lɨmbɛngɨ ko Kunzi nɨlɔ ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓaɓɨnɨkyana ɓika ndɛkɛ nolu. A ɓɛyɔ, Lɨmbɛngɨ li nɨlɔ kɛgʉ mbɛyɨ ndɨ lidoku, kyɛ Kunzi a ndɨ nɨ kanapígʉ Yeso ɨbɨba.
Ɓambanzʉ ɓigbononogini ko bulya ka Yeso
40 Nɨyɔ ɓambanzʉ ɓagɔgɔ luga wa ambaza ɓʉkana mino mʉnzɨna mi nɨmɔ, ɓaɓɨkya ndɨ ɓɛ: «A lɨngʉnʉ aka Mugyalandʉ nɨnɔ ɓawanyaga ndɨ!» 41 Ɓagɔgɔ ɓaɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Masiya nɔ!» Luki limoti, ɓagɔgɔ ɓata ɓɛ: «Ambɛ, Masiya akwananatʉ kotukyoku ka Galilaya? 42 Moɓiso Motu kaɓɨkyagɨgʉ mbɛyɨ ɓɛ Masiya ɨɓʉkʉta ndɛkɛ ka lɨvananza ka ngama Daudi na ka Bɛtɛlɛhɛmʉ, mugi nɨmɔ Daudi a ndɨ mino?» 43 Kʉwa wa, ambaza ɨgbananaga ndɨ ko bulya ka Yeso. 44 Ɓatʉ ɓagɔgɔ luga kaɓʉ ɓa ndɨ kapa kagwi, luki limoti, mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka kavɨlagʉ ndɨ.
Ɓangama ka Ɓayuda ɓakɛgʉ kaɓɨnɨkyana Yeso
45 Kumbuso yi, ɓazamʉ nɨɓɔ ɓokumu-kumu na Ɓafalisayɔ ɓʉtɨka ndɨ, ɓigoku. Ɓumuusa kʉwa ndɨ ɓazamʉ ɓɛ: «Ko bulya ɨkɨ yɔ makodukugʉ mino na Yeso?» 46 Ɓusikisya ndɨ ɓɛ: «A lɨmbanga! Takanamukonigʉ ndɛkɛ mʉmbanzʉ ananzɨna abɛ alʉkʉ yi nɨnɔ kʉ!» 47 Ɓafalisayɔ ɓumuusa ndɨ ɓɛ: «Ambɛ, mogulyini kʉwa gɔnɨ iɓunu ka kʉɓɔɓɔkʉ kwi nɨkwɔ? 48 Atʉ mbɛyɨ na mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka luga kusu ka ɓangama ikanɨ ka Ɓafalisayɔ nɨnɔ aɓɨnɨkyana? 49 Luki limoti, ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓakibigʉ mʉtʉʉ ka Musa. Ɓovoni ndɨ ligbongoni.»
50 Nikodimo a ndɨ ɓemoti ka Ɓafalisayɔ nɨɓɔ ɓa ndɨ wa. Ɨyɨ nɔ odoku ndɨ kamɨna Yeso kambwa, ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: 51 «Mʉtʉʉ kusu, akɔgɔtʉ mʉkɔmbʉ ka mʉmbanzʉ nɨ ɓakanomukonigʉ ikanɨ ɓakanibigʉ ɓɛ ogyi ɓi ɨkɨ?» 52 Luki limoti, ɓasikisya ndɨ ɓɛ: «Wa kʉwa ɨwɛ mʉtʉ wa Galilaya gɔnɨ? Kpɨma mbɛyɨ Moɓiso Motu ɓɨnza ikanɨ wɨnatʉ gʉtʉgʉ ɓɛ mugyalandʉ ɓemoti opupatʉ ndɛkɛ ka Galilaya.»
Yeso na aɗanda ɓemoti
[ 53 Kumbuso yi, ɨɓʉ ɓasɨ ɓɨganana ndɨ ka ɓakʉkaɓʉ.
*7:2 7:2 yɨnga wa Ɓangbangba: a ndɨ yɨnga ka Ɓayuda nɨnɔ agyaga ndɨ pɔsɔ ɓemoti, ɓalyaga ndɨ ka tɨmba wa kʉɓɔmʉ na nɨnɔ wa tɛkɛɓɛ kanɨ ɓomoni kanyɔ masɔlɔ. Ɓatamanaga ndɨ ngbingo yi nɨnɔ ɓomikya-Ɓezaleli ɓa ndɨ mino ka ɨsa. Ko ngbingo wa yɨnga yi nɨnɔ, ɓatʉ ɓasɨ ɓikaga ndɨ ka ɓangbangba. Yelusalɛma a kʉwa ndɨ pa yidingi kʉ ɓalyaga ndɨ mino yɨnga yi nɨnɔ. Wanda kaƁalawi 23:34-36; Yɨgɨlya 16:13.