11
Kànìgìr mala Yesu amur hiwi
(Matiu 6:9-13; 7:7-11)
1 Ɓè pwari mwashat Yesu na ban pak hiwi a ɓe ban. Lang malǝna ka, ɓeɓwa atà alaggana male ne wi ama, <<Mǝtalabangŋo, kania sǝm pak hiwi, kǝla mǝnana Yohana kani alaggana male ka.>>
2 Yesu nea wia ama, <<Ɓǝ̀ wu nǝ̀ pak hiwi ka, wu na ama:
<< <We Tár sǝm
mǝnana a kùli ka,
lùllǝò ka ɓǝà gusǝlǝi,
Domurǝm mò ɓǝ̀ yiu.
3 Pà sǝm girlina mala
yalung andǝ mala
koya pwari ka.
4 Twala sǝm ban
acauɓikea ma'sǝm,
kǝla mana sǝm gbal
ka sǝm nggǝ twali
aɓwana mǝnana
à kǝ pakka sǝm
cauɓikea, banì ka.
Kǝa ká nǝ sǝm aɓa
kārǝkiban ɗang.> >>
5 Pǝlǝa Yesu nea wia ama:
Ɓǝà bang ama ɓeɓwa atà wun ngga ndanǝ gyajam, sǝ wari a baní nǝ ɓadu kya ne wi ama, <<Ɓeam, pam tangna bǝredi tàrú. 6 Ɓè gyajam mem twal bǝri yiu abanam, sǝ ǝn panǝ kǝgìr mǝ nǝ pe wi ɗang.>>
7 Sǝ gyajam male eari wi nǝ ɓakurǝm ama, <<Kǝa tāki kiram ɗang! Kunkurǝm ngga à gìrnì, sǝ mim sǝnǝ amunem ngga, sǝm nongŋa nǝ nongŋo, pà mǝ nǝ gandǝ lo mǝ nǝ po kǝgìr ɗàng.>> 8 Ən nggǝ na wun ama, ko ɓǝ̀ pà nǝ̀ gandǝ lo nǝ̀ pe wi bǝredi, acemǝnana yì ka, gyajam male na ka, raka, sǝ ace pitau mala ɓwa mǝno ka, nǝ̀ lo nǝ̀ pe wi gir mǝnana kat pàktǝle ka.
9 Ace mani ka ǝn nggǝ na wun ama: Wu zǝmba, à nǝ̀ pa wun. Wu alte, wu nǝ̀ kùmô. Wu wal kunkurǝm, à nǝ̀ mǝnba wuni. 10 Acemǝnana ɓwa mana kat zǝm ngga, à nǝ̀ pe wi, ɓwa mana alte ka, nǝ̀ kùmô. Sǝ ɓwa mǝnana gbal kat wal kunkurǝm ngga, à nǝ̀ mǝnbi wi.
11 Wun aɓwana mǝnana wu nda ka tárrú ka, yana aɓalǝ wun mǝnana ɓǝ̀ muni zǝmbi wi nji, nǝ̀ pe wi n'yau ka? 12 Ko ana raka, ɓǝ̀ zǝmbi wi nki-nggu ka, kara nǝ̀ pe wi genye? 13 Sǝ ɓǝ̀ wun, amǝ'ɓealɓikea, wu sǝlǝ pe amuna ma'wun aɓoro mǝɓoarne ka, sǝ koshi Tár wun mana a kùli ka! Yì ka, aɓa njar mǝnana wori mǝno ka nǝ̀ pea aɓwana mǝnana à zǝmbi wi ka, Bangŋo Mǝfele!
Rǝcandǝa mala Yesu ka
pur nǝ kǝshe?
pur nǝ kǝshe?
(Matiu 12:22-30; Markus 3:20-27)
14 A ɓekǝ pwari ka, Yesu na rǝ pusǝ kukwar arǝ ɓeɓwa mǝnana kǝ gandǝ nacau raka. Lang kukwar nì purna ka, ɓwa mǝnana kǝ nacau raka, kara nacau, ɓwabundǝa ndali. 15 Sǝ aɓea aɓwana aɓalǝia na ama, <<Kwei, yi mǝnana gbal nǝ Be'elzebul, murǝm mala akukwar sǝ kǝ pusǝ akukwar ka.>>*11:15 Ɓalli gbal aɓa: Mat 9:34; 10:25.
16 Aɓea ɓwana kǝ earce tambi Yesu gbǝ́lî, pǝlǝa à ne wi ama ɓǝ̀ lǝmdǝia wia gir'ndali mǝnana nǝ̀ lǝmdǝ ama yì ka, pur nǝ ban Ɓakuli ka.†11:16 Ɓalli gbal aɓa: Mat 12:38; 16:1; Mar 8:11. 17 Sǝ Yesu sǝlǝna rǝ ɗenyicau malea, pǝlǝa nea wia ama:
Nzali murǝm mǝnana kat gaki ka, pà nǝ̀ cam ɗang, sǝ ɓala mǝnana gaki ka, pà nǝ̀ cam ɗang. 18 Sǝ ɓǝ̀ Shetan gau rǝì ka, palang sǝ domurǝm male nǝ̀ came? Ən bang anggo, acemǝnana wu na ama nǝ Be'elzebul sǝ ǝn nggǝ pusǝ akukwar. 19 Sǝ ɓǝ̀ ǝn nggǝ pusǝ akukwar nǝ Be'elzebul ka, amǝkpata wun ngga, nǝ mana sǝ à kǝ pusǝia? Ɓǝ̀ nda ana ka, à dumǝna wun amǝ'ɓashi nǝ ɓamuria. 20 Sǝ ɓǝ̀ nǝ rǝcandǝa mala Ɓakuli sǝ ǝn nggǝ pusǝ akukwar ka, Domurǝm mala Ɓakuli yina aban wun.
21 Ɓǝ̀ ɓwabura-ɓwa mǝnana kùrna rǝì nǝ girbura sǝ nda kǝ yál ɓala male ka, ɓala male nǝ̀ duk ɗwal, kǝgìr pà nǝ̀ je ɗàng. 22 Sǝ ɓǝ̀ ɓeɓwa mǝnana kútì nǝ rǝcandǝa yiu arǝì, yi gandǝi ka, nǝ̀ ak agirbura mǝnana gulikiyi a rǝia ka, sǝ nǝ̀ pwan girkuma arǝì.
23 Ɓwa mǝnana pà atàm raka, ɓiam-mǝbura na, sǝ ɓwa mǝnana bwalàm ramge raka, nda aban mesǝki.‡11:23 Ɓalli gbal aɓa: Mar 9:40.
24 Ɓǝ̀ kukwar purî rǝ ɓwa ka, kǝ gāli arǝ aban-ima, ace alta ban usǝlǝo. Sǝ ɓǝ̀ kum raka, nǝ̀ ne ɓamúrì ama, <<Mǝ nǝ nyare a ɓala mǝnana ǝn ɗeki ka.>> 25 Sǝ ɓǝ̀ yi kumi à esǝkini, ɓoarnansari gǝraɗau ka, 26 pǝlǝa nǝ̀ nyare nǝ̀ nggá yiu nǝ aɓea kukwar tongno-nong-ɓari mǝnana à kútì nǝ ɓealɓikea ka, à nǝ̀ yia kutio à nǝ̀ dukam. Do mala ɓwe adyan ngga nǝ̀ ɓiki kǝ̀rkǝ́r nǝ̀ kútì mǝdǝmbe.
27 Yesu na rǝ naki amǝnia yì acau ka, kara ɓe ɓwama aɓa ɓwabundǝa loasǝ gi ama, <<Tsǝkbu mala Ɓakuli na amur nggeau mǝnana ɓǝ̀lo sǝ a nu kiure ka!>>
28 Yesu pa eare ama, <<E, ɓafo, sǝama, tsǝkbu pwala mala Ɓakuli ka nda amur aɓwana mǝnana à kǝ ok cau male, sǝ à kǝ kpate ka!>>
Gir'lǝmdǝa mǝpandali
mala Yunana
mala Yunana
(Matiu 12:38-42; Markus 8:12)
29 Lang ɓwabundǝa nǝ̀ nggǝ làkkì ka, Yesu na ama:
Nza mǝnia ka mǝɓealɓike na, kǝ earce sǝn gir'ndali. Sǝ kǝ gir'lǝmdǝa mǝpandali pà kàm à nǝ̀ pe wi ɗang she kǝ gir'lǝmdǝa mala Yunana.§11:29 Ɓalli gbal aɓa: Mat 16:4; Mar 8:12. 30 Kǝla mǝnana Yunana duk gir'lǝmdǝa aban amǝ Nineva ka, anggo sǝ Muna mala Ɓwa nǝ̀ do aban mǝnia yì nza ka.*11:30 Ɓalli gbal aɓa: Yun 3:4. 31 A pwari ɓashi ka, mā-murǝm mala amǝ Sheba nǝ̀ came andǝ aɓwana mǝnana a nza man ngga, sǝ nǝ̀ yinǝ kasǝ-ɓashi amúrià, acemǝnana yì ka, lo a masǝlǝata nzali ɓanza kuko sǝ yiu ace ok sǝlǝe mala Solomon. Sǝ ado ka Ɓwa mǝnana kútì Solomon ngga ndya ka.†11:31 Ɓalli gbal aɓa: 1Amur 10:1-10; 2Kpa 9:1-12. 32 A pwari ɓashi mala Ɓakuli ka amǝ Nineva nǝ̀ came andǝ aɓwana mǝnana a nza man ngga, sǝ à nǝ̀ yinǝ kasǝ-ɓashi amúrià. Acemǝnana yia amǝ Nineva ka à pwanzali à ɗeki buia arǝ acauɓikea malea, nǝ hama mala Yunana, sǝ ado ka Ɓwa mǝnana kútì Yunana ka ndya ka!‡11:32 Ɓalli gbal aɓa: Yun 3:5.
Alta tǎlaban mǝ'mǝsǝcaunì
(Matiu 5:15; 6:22-23)
33 Ɓwa pà nǝ̀ tsǝk bǝsa a pitǝla sǝ nǝ̀ sǝmbǝrǝi, ko nǝ̀ kùmsǝî wi nkenye ɗàng. She nǝ̀ gyari a kùli, ace mǝnana aɓwana mǝnana à kǝ kutio a ɓala ka ɓǝà sǝn tǎlaban. 34 Mǝsǝo nda pitǝla mala rǝò. Ɓǝ̀ mǝsǝo nda bǎng ngga, rǝò kat ka nǝ̀ lùmsǝ nǝ tǎlaban. Sǝ ɓǝ̀ amǝsǝo ɓoar raka, rǝò kat ka lùmsǝ̀nà nǝ pǝndǝa. 35 Sǝ we ka, tsǝkiro, ɓǝ̀ tǎlaban mô ɓǝ̀ kǝa duk pǝndǝa ɗang. 36 Sǝ ɓǝ̀ rǝò kat ka lùmsǝ nǝ tǎlaban, kǝ pǝndǝa pa kàm ko bǝti raka, nǝ̀ ta kat kǝla mǝnana pitǝla kǝ po tǎlaban ngga.
Yesu pusǝta aɓwana-mǝgule
mala amǝ Yahudi
mala amǝ Yahudi
(Matiu 23:1-36; Markus 12:38-40)
37 Anzǝm mǝnana Yesu malǝna naki acau ka, ɓeɓwa Farisi tunǝi arǝ girlina. Pǝlǝa Yesu wario kya do nǝ̀ li girlina. 38 Lang ɓwa Farisi sǝn Yesu tita li girlina sǝ lak buì kǝla mǝnana nggurcau malea bang raka, kara ndali kǝ̀rkǝ́r nǝ mani. 39 Pǝlǝa Mǝtalabangŋo ne wi ama:
Wun amǝ Farisi ka wu kǝ lak nzǝm kwar andǝ nzǝm tasau, sǝ ɓabum wun ngga lùmsǝ nǝ mɓali andǝ ɓealɓikea. 40 Wun amǝ ɗwanyi sǝlǝe! Nggearǝ Ɓakuli mǝnana pak ɓālǝi ka nǝ̀ pak nzǝmi mbo? 41 Wu pè amǝ'tǝ̀r agir mǝnana wu ndanǝia ka nǝ ɓabum wun mwashat, sǝ ko mana ma'wun kat ka nǝ̀ dupa wun nǝ ɓoarnsari.
42 Caukwanban nǝ wun, amǝ Farisi! Acemǝnana wu kǝ pa mwashat aɓa lum mala ambuzang andǝ ambulara andǝ acilia agirpwala, sǝ wu būrǝce kpata gìr aɓa mǝsǝcau andǝ earce Ɓakuli. Amǝnia ka à nda ka agir mǝnana wu nǝ̀ pa rǝcandǝa a rǝia ka, sǝ acili agir mǝno ka wu nǝ̀ pea gbal.§11:42 Ɓalli gbal aɓa: Pǝris 27:30.
43 Caukwanban nǝ wun, amǝ Farisi! Acemǝnana wu kǝ earce aban-do mǝɓoarne aɓalǝ andakpapi andǝ makkun aɓalǝ alimo. 44 Caukwanban nǝ wun! Acemǝnana wu nda kǝla aɓembe mǝnana à ɓǝà raka, gandǝa aɓwana kǝ gya amúrià, à kǝ pǝndǝkea, aɓa ɗwanyi sǝlǝe.
45 Ɓè ɓwa aɓalǝ amǝ'sǝlǝgir Nggurcau mala Musa eari wi ama, <<Malǝm, ɓǝ̀ a bang ana ka, a sangŋa sǝm gbal!>>
46 Yesu pa eare ama:
Wun amǝsúrǝ̀ Nggurcau mala Musa, caukwanban nǝ wun! Acemǝnana wu kǝ parì aɓwana twalo mǝnana à pà nǝ̀ gandǝ twale raka, sǝ wun nǝ ɓamurǝ wun ngga, ko munabu wun mwashat ka wu pà nǝ̀ loasǝi ama wu nǝ̀ tsǝkia wia ɗang.
47 Caukwanban nǝ wun! Acemǝnana wu gilǝki ce aɓembe mala amǝ'ɓangnǝa mala Ɓakuli, sǝ aká wun na à wal-luia. 48 Anggo ka wu earǝna nǝ gir mǝnana aká wun pè ka. Yia na à wal-lú amǝ'ɓangnǝa mala Ɓakuli ka, sǝ wu nda wu gilǝki ɓak aɓembe malea ka. 49 Mǝnia ka nda cau mǝnana Ɓakuli bang amur wun ngga, <<Mǝ nǝ tura wun ban nǝ amǝ'ɓangnǝa andǝ amǝ'mishan, aɓea ka wun nǝ̀ wal-luia sǝ acilia ka wun nǝ̀ pea wia tanni.>> 50 Ace mani ka, nkila mala amǝ'ɓangnǝa mala Ɓakuli mǝnana à sukki ɗiɗyal, twal a tita ɓanza ka, à nǝ̀ ɗice a bu aɓwana mǝnana a nza man ngga. 51 Tite nǝ nkila mala Habila yi bwal ban nkila mala Zakariya, mǝnana à wal-lui a nre gyangŋan andǝ Ban Mǝfele ka. Ɓafo ǝn nggǝ bangga wun, à nǝ̀ ɓashia aɓwana mǝnana a nza man ngga acea kat!*11:51 Ɓalli gbal aɓa: Tite 4:8; 2Kpa 24:20-22.
52 Caukwanban nǝ wun, wun amalǝm Nggurcau! Wu ak kunɓala mala sǝlǝgir. Wun nǝ ɓamur rǝ wun ngga wu kútí ɗang, sǝ wu kasǝkun aɓwana mǝnana à kǝ earce kutio ka!
53 Lang Yesu nyìngŋǝ̀nà banì ka, amǝ Farisi andǝ amalǝm Nggurcau mala Musa tita ɓinǝ mǝsǝì kǝ̀rkǝ́r, à cam arǝì nǝ ɗike amur acau pas. 54 À kǝ̀ alta bwale aɓa cau mǝnana nǝ̀ pur a kúni ka.
*11:15 11:15 Ɓalli gbal aɓa: Mat 9:34; 10:25.
†11:16 11:16 Ɓalli gbal aɓa: Mat 12:38; 16:1; Mar 8:11.
‡11:23 11:23 Ɓalli gbal aɓa: Mar 9:40.
§11:29 11:29 Ɓalli gbal aɓa: Mat 16:4; Mar 8:12.
*11:30 11:30 Ɓalli gbal aɓa: Yun 3:4.
†11:31 11:31 Ɓalli gbal aɓa: 1Amur 10:1-10; 2Kpa 9:1-12.
‡11:32 11:32 Ɓalli gbal aɓa: Yun 3:5.
§11:42 11:42 Ɓalli gbal aɓa: Pǝris 27:30.
*11:51 11:51 Ɓalli gbal aɓa: Tite 4:8; 2Kpa 24:20-22.