13
Kanicau arǝ Mǝɓeale
(Markus 4:1-9; Luka 8:4-8)
1 Àkǝ̀ pwari mǝno ka Yesu puro nying ɓala sǝ kya do a kún Garang. 2 Aɓwabundǝa mana à yì ramba a banì ka à làkkì kǝ̀rkǝ́r gandǝa eauwe do aɓa muna-waru, sǝ aɓwana kat came a kún mur.*13:2 Ɓalli gbal aɓa: Luk 5:1-3. 3 Pǝlǝa banggia wia agir pas nǝ́ kanicau. Na ama:
Mǝ'rya puro wari a ɓeale. 4 Lang ndarǝ kwak mǝsǝɓeale ka aɓea sukkio amur njargula, sǝ amuna-nyal sulǝo à yì tarkia. 5 Aɓea kpa a mǝsǝtali, a ban mǝnana nzali pa akàm pepè raka. Zuku ka à yì sangna acemǝnana nzali banì lim ɗàng. 6 Lang pwari camta ka, kara à wulì. À ime acemǝnana nlerǝia bwal nzali pepè ɗàng. 7 Aɓea mǝsǝɓeale kpa aɓalǝ azwe. Azwe gulo à sorǝkia. 8 Aɓea mǝsǝɓeale kpa amur nzali mǝɓoarne, à yì ɓǝl pas à kútì mǝsǝɓeale kusǝ gbǝman, aɓea ka kusǝ lumi-tongno-nong-mwashat, sǝ aɓea ka kusǝ lumi-tàrú. 9 Ɓwa mǝnana ndanǝ akiru ka ɓǝ̀ o.
Tǝr bangcau mala Yesu
nǝ akanicau
nǝ akanicau
(Markus 4:10-12; Luka 8:9-10)
10 Alaggana male yiu a baní à ɗì ama, <<Ace mana sǝ a kǝ ne aɓwana cau nǝ kanicau?>>
11 Yesu earia wia ama:
Súrǝ̀ gir-ɓasǝmbǝrǝa mala Domurǝm mala kùli ka à pana wuni, sǝ yia ka à pea wia ɗàng. 12 Aɓwana mana à kǝ kwakikiria arǝ kanigir mem ngga à nǝ̀ pea wia ɓè sǝlǝ amur mǝnana à ndanǝi ka, sǝ à nǝ̀ kum súrǝ̀gir kpǝm. Sǝ aɓwana mana à kǝ kwaki kiria raka, kǝ mǝnana à ndanǝi ka à nǝ̀ é a rǝia.†13:12 Ɓalli gbal aɓa: Mat 25:29; Mar 4:25; Luk 8:18; 19:26. 13 Mǝnia ka nda gìr mana tsǝa sǝ ǝn nggǝ nea wia cau nǝ kanicau ka.
À ndanǝ amǝsǝu,
sǝ à kǝ sǝnban ɗang;
À ndanǝ akiru,
sǝ à kǝ ok cau
kpakia wia ɗàng.
14 Abania ka ɓangnǝa mala Ishaya yi lùmsǝó, mana ama:
<<Wun nǝ̀ nggǝ o,
sǝ pà nǝ̀ kpaka wun ɗàng.
Wun nǝ̀ nggǝ sǝna,
sǝ pà wu nǝ̀ bwalte ɗàng.
15 Ɓabum aɓwana mǝnia ka
jimgbǝrina;
à kǝ gandǝ okban
nǝ akiria ɗàng,
sǝ yià ka à girkina amǝsǝia.
Ɓǝ̀ ana raka mǝsǝia nǝ̀ sǝnban,
à nǝ̀ okban nǝ akiria,
à nǝ̀ bwalta ɓacau
nǝ ɓabumia,
sǝ à nǝ̀ pǝlǝa,
à nǝ̀ nyare abanam,
sǝ mǝ nǝ sonzǝia.>>‡13:15 Ɓalli gbal aɓa: Isha 6:9,10.
16 Ma'wun she ka múr wun ɓoaro. Acemǝnana amǝsǝ wun kǝ sǝnban, sǝ akir wun kǝ okban. 17 Ən nggǝ bangga wun mǝsǝcau, amǝ'ɓangnǝa mala Ɓakuli andǝ aɓwana mala Ɓakuli pas pàk nzal sǝn gìr mana wu kǝ sǝn ngga, sǝ à kumô à sǝn ɗàng. À earǝna ce oě, sǝ à kumô à ok ɗàng.
Yesu bǝlki ɓá kanicau
arǝ mǝɓeale
arǝ mǝɓeale
(Markus 4:13-20; Luka 8:11-15)
18 Wu kwaki kir wun wu ok ɓá kanicau mala mǝɓeale: 19 Ɓǝ̀ ɓwa ok cau mǝɓoarne amur Domurǝm mala kùli,§13:19 Domurǝm mala kùli: Ko <<Domurǝm mala Ɓakuli amur aɓwana.>>sǝ cê kpākì wi raka, nda kǝla mǝsǝɓeale mana kpa a tanjargula ka. Mǝɓealɓikea kǝ yiu kǝ fwa gìr mana à ɓeali a ɓabumi ka. 20 Mǝsǝɓeale mǝnana kpa amur taliban ngga cam a kún ɓwa mǝnana ok cê sǝ é tù nǝ bumpwasǝa. 21 Sǝ acemǝnana nlerǝi ko a nzali raka, gandǝ came banì sau ɗang. Pwari mǝnana tanni yipì wi acemǝnana paɓamuri arǝ cau mala Ɓakuli ka, nǝ̀ kaurǝ a kpa. 22 Mǝsǝɓeale mǝnana kpa aɓalǝ azwe ka, nda cam a kún ɓwa mana kǝ ok cê, sǝ bumpina arǝ alta agir mala ɓanza mǝnia andǝ swarkiban mala kume à yì marǝki sǝ à tsǝi pusǝ ɓǝle ɗàng. 23 Sǝ mǝnana kpa amur nzali mǝɓoarne ka cam a kún ɓwa mǝnana ok cau mala Ɓakuli sǝ kpākì wi ka. A buì mǝnia ka pà ɓǝle gbǝman, a ɓè buì ka pà ɓǝle lumi-tongno-nong-mwashat, sǝ a ɓè ka lumi-tàrú.
Kanicau amur mǝssa
andǝ nkwangŋan
andǝ nkwangŋan
24 Yesu nea wia ɓè kanicau ɗǝm ama:
À nǝ̀ kànì Domurǝm mala kùli arǝ ɓeɓwa mǝnana ɓeal mǝsǝɓeale mǝɓoarne a ɓaban male ka. 25 Lang aɓwana nda ntulo kat ka, ɓimǝbura yiu yi ɓeal nkwangŋan aɓa mǝssa, sǝ pǝlǝa o. 26 Mǝssa tita bwalo, sǝ nkwangŋan pusǝrǝi.
27 Aguro mala mǝtala ɓabanì yiu a baní sǝ à ɗì ama, <<Ɓwamǝgule, mǝsǝɓeale mǝɓoarne na a ɓeal a ɓaban mô ka re? Sǝ ankwangŋan pur nǝ kǝshe?>>
28 Sǝ na ama, <<Ɓiam-mǝbura nǝ pak gìr man.>>
Sǝ aguro ɗì ama, <<A earce ama ɓǝ̀ sǝm kya ukkia le?>>
29 Sǝ earia wia ama, <<Awo, acemǝnana ɓǝ̀ wu ndarǝ ukki ankwangŋan ngga, wun nǝ̀ gandǝ ukkia andǝa mǝssa. 30 Wu ɗekia ɓǝà gulo atārǝia. Pwari wale ka mǝ nǝ ne amǝtúró ɓǝà tàr nkwangŋan ɓǝà kùrkia sǝ ɓǝà pisǝia. Sǝ mǝssa ka ɓǝà soapa mi a bà.>>
Kanicau arǝ mǝsǝ musta
(Markus 4:30-32; Luka 13:18-21)
31 Yesu banggia wia ɓè kanicau ɗǝm ama:
À nǝ̀ kànì Domurǝm mana a kùli ka arǝ mǝsǝ musta, mǝnana ɓeɓwa twali sǝ ɓeali a ɓaban male ka. 32 Ata amǝsǝɓeale kat ka nda mǝsǝì kèke kútìban ngga, sǝ ɓǝ̀ yi gulna ka kǝ gulo kǝ kútì acili agirpwala, sǝ kǝ pǝlǝ nggun mǝnana amuna-nyal mana a kùli ka à kǝ bwal ndà arǝ abui ka.
Kanicau arǝ yist
(Luka 13:20-21)
33 Yesu nea wia ɓè kanicau ɗǝm ama:
Domurǝm mala kùli ka nda kǝla yist mǝnana ɓè ɓwama twali sǝ sùrǝì andǝ muku tasau tàrú, sǝ yi aki ɓá muku tsǝi vwali.
34 Yesu ne aɓwana acau mǝnia ka kat nǝ akanicau. Kǝ cau pà kàm mǝnana banggia wia mana kanicau pà kàm raka. 35 Pak mǝnia ka ace mǝnana ɓǝà lùmsǝ cau mana mǝɓangnǝa mala Ɓakuli bang ama,
<<Mǝ nǝ mǝn kunam
nǝ kanicau,
Mǝ nǝ arkia wia ɓalǝ agir
mana à nda aɓa sǝmbǝrǝa
pur a tita ɓanza ka.>>*13:35 Ɓalli gbal aɓa: Ang 78:2.
Yesu bǝlki ɓá kanigir
amur nkwangŋan
amur nkwangŋan
36 Yesu ɗeki ɓwabundǝa a nza pǝlǝa kutio a ɓala. Alaggana male kutio atè à yì ne wi ama, <<Bǝla sǝm ɓá kanicau mana amur nkwangŋan a ɓaban ngga.>>
37 Sǝ Yesu pǝlǝia wia ama:
Ɓwa mǝnana ɓeal mǝsǝɓeale mǝɓoarne ka nda Muna mala Ɓwa. 38 Ɓaban ngga nda ɓanza, sǝ amǝsǝɓeale mǝɓoarne ka à nda ka muna mala Ɓakuli a Domurǝm male. Sǝ ankwangŋan ngga à nda ka muna mala Mǝɓealɓikea. 39 Ɓibura mǝnana ɓeal nkwangŋan ngga nda Shetan. Wal-mǝsa ka nda masǝlǝata ɓanza, sǝ amǝ'walmǝsa ka à nda ka amǝturonjar mala Ɓakuli.
40 Kǝla mǝnana à kǝ ram nkwangŋan sǝ à nǝ̀ pisǝì a bǝsa ka, anggo sǝ nǝ̀ pa a masǝlǝata ɓanza gbal. 41 Muna mala Ɓwa nǝ̀ túr amǝturonjar male, ɓǝà yi pusǝ koya gìr mǝnana kat kǝ yiu nǝ cauɓikea, andǝ aɓwana mǝnana kat à kǝ pak gìr mǝɓane aɓa Domurǝm male ka. 42 À nǝ̀ ramtea aɓa bǝsa mǝnana pi kǝ̀rkǝ́r ka. A ban mǝno ka à nǝ̀ nggǝ ɓua sǝ à nǝ̀ nggǝ nǝmggi munabuia. 43 Sǝ amǝ'ɓealɓoarna ka à nǝ̀ tǎ kǝla pwari aɓa Domurǝm mala Tárrià. Ɓwa mǝnana ndanǝ kir okban ngga, ɓǝ̀ ǒ.
Kanicau arǝ gǝna
mǝnana sǝmbǝrǝ ka
mǝnana sǝmbǝrǝ ka
44 Domurǝm mala kùli ka nda kǝla gǝna mǝnana sǝmbǝrǝa a ɓè ɓaban ngga. Ɓè ɓwa kumi sǝ sǝmbǝrǝi. Banɓoarnado tsǝi makki agirkuma male kat, yi kúr mǝno yì ɓaban ngga.
45 Ɗǝm ngga Domurǝm mala kùli ka nda kǝla mǝ'nggaliki mǝnana kǝ alta nzali ka. 46 Lang yi kumǝna mǝɓoarne ka, pǝlǝa nyare o kya makki agir male kat sǝ yi kúrí.
Kànìgìr arǝ ndámbú
47 Ɗǝm ngga, Domurǝm mana a kùli ka nda kǝla ndámbú mǝgule mǝnana à túrí a nggeamùr sǝ bwal koya ulang nji kat ka. 48 Lang ndámbú lùmsǝ̀nà ka, amǝkpakya sunyi à yinǝi a nza. À yì do à tàrki anji mǝɓoarne aɓalǝ azace, sǝ amǝɓane ka à sukkia. 49 Anggo sǝ nǝ̀ pa a masǝlǝata ɓanza. Amǝturonjar mala Ɓakuli nǝ̀ yiu à nǝ̀ yia pusǝki amǝ'ɓealɓikea aɓalǝ amǝ'ɓealɓoarna 50 sǝ à nǝ̀ ramta amǝ'ɓealɓikea aɓa ndà-bǝsa. Akàm ngga à nǝ̀ ɓua à nǝ̀ nggǝ nǝmggi munabuia.
51 Yesu ɗia ama, <<Wu bwalǝna ta amǝnia yì acau ka le?>>
À ear ama, <<E, kpana sǝm.>>
52 Pǝlǝa nea wia ama <<Ace mani ka, mǝ'eaulǝki Nggurcau mala Musa mǝnana à kani wi gìr, kum kwar-rǝǔ ace Domurǝm mala kùli ka, nda kǝla mǝtala-ɓala mǝnana kǝ pusǝ gǝna mǝbǝshe andǝ amǝ'e aɓa bah male ka.>>
Amǝ Nazarat ɓinǝ Yesu
(Markus 6:1-6; Luka 4:16-30)
53 Lang Yesu malǝna naki amǝnia yì akanicau ka, pǝlǝa loapi banì. 54 Nyare a là male a Nazarat. Tita kànî aɓwana gìr aɓa ndakpapi malea. Ɓwapǝndǝa ndali sǝ à ɗiban ama, <<Ake sǝ mǝnia yì ɓwa ka kum mǝnia yì sǝlǝe andǝ bangŋo mala pakki agir-ndǝlǝki ka? 55 Mǝnia ka muna mala kapinta na re? Nggè nda Maryamu sǝ amǝ'eambi nda ka Jemis, Yisǝfu, Shiman andǝ Yahuda re? 56 Sǝ amǝ'nggaule kat ka à pà atà sǝm akani re? Sǝ ake sǝ ɓwe man kum mǝnia yì agir kat ka?>> 57 Bumia lúllô arǝì, à ginǝ earnǝi.
Pǝlǝa Yesu nea wia ama, <<Mǝɓangnǝa a koya ban ngga, là kǝ pe wi gulo, sǝama a là male aɓalǝ aɓwana male ka, à pākiyi wi gulo ɗang.>>†13:57 Ɓalli gbal aɓa: Yoh 4:43,44.
58 Pakki agir-ndǝlǝki pas a là male ɗàng ace ɗwanyi earnǝɓwa malea.
*13:2 13:2 Ɓalli gbal aɓa: Luk 5:1-3.
†13:12 13:12 Ɓalli gbal aɓa: Mat 25:29; Mar 4:25; Luk 8:18; 19:26.
‡13:15 13:15 Ɓalli gbal aɓa: Isha 6:9,10.
§13:19 13:19 Domurǝm mala kùli: Ko <<Domurǝm mala Ɓakuli amur aɓwana.>>
*13:35 13:35 Ɓalli gbal aɓa: Ang 78:2.
†13:57 13:57 Ɓalli gbal aɓa: Yoh 4:43,44.