10
Yésus mə́ kənd búúd məwûm zaŋgbá lwámád
(Mat 9.37-38; 10.7-16; 11.21-24)
1 9.1-6Ja Cwámba nyə a shîn lás isâ ínɨ yí, nyə a cwééd *ompwíín məwûm zaŋgbá nə óbá*Míl mícilyá mí ayág mí ŋgə cɨ nə́ bwə́ á bə njɨ məwûm zaŋgbá. a mú kənd bwo nə́ bwə́ ŋgə́g nə kə óbá óbá íkʉ́l byɛ̂sh nyə́mɛ́fwó nyə á jəla nə kə yí. 2 Nyə a lás nə bwo nə́: «Dʉgá, idʉ̂w í mə́ tɨ́ fambə́ məŋkund məŋkund, njɨ buud bwə́ kə́ saag wá bʉ́sə cíg-cíg. Ntɔ́ wə́ mə́ cɨ́ nə́əə́: jə́gʉlagá nə amə́dɨ́ fambə́ nə́ a kə́ndʉg buud, bwə́ zə́g saag. 3 Kəgá, mə mə́ kənd bɨ́ nda bwán ɔ́ íncwəmbɛ mpə́dʉ́gá oŋkweny. 4 22.35; 2Oj 4.29Muud kú kə nə *mwaanɛ̂ ŋkí kwáám. Muud kú ŋwa bɔ́ɔ́l osílʉ́faas; muud kú kə́ ji mə́bə́dád zhɨ́ɨ́ nə zhɨɨ́.
5 2.14«Njɔ́w wɛ̂sh bɨ́ mə́ nyíi yí, fwogá cɨ nə́: “Zɛmbî sáág nə́ bɨ bə́g nə́ shɛɛ.” 6 Ŋkí ŋgwɔ́l muud á nə́ shɛɛ jɨ cínɔŋgʉ́, məbə́dá mʉ́n mə́ kə nyə́dɨ́; ŋkí ntɔ́ dɨ́, mə́ nyiŋgə zə bɨ́dɨ́. 7 1Tm 5.18; 1Kr 9.6-14Bɨ ɔ́ ji njɔ́w wɔɔŋgʉ́d, bɨ́ dʉ də nə ŋgul ísâ bwə́ é dʉ yə bɨ́ yí, nəcé sɔ́ɔl məsáal mə́ jəlá nə bə nə myə́na. Bɨ́ kú bá dʉ kyey mínjɔ́w minjɔ́w. 8 Ŋgwə́la wɛ̂sh bɨ́ é nyíi buud lə́g bɨ́ yí, bɨ ɔ́ də́ ísâ bwə́ yə́ bɨ́ cínɔŋg yí, 9 11.2bɨ ɔ́ lwag mímbə̂l myâ cínɔŋg, bɨ́ jaaw bwo nə́ Faan mə́ Zɛmbî í mú bɨ́ kúnə́-kúnə. 10 Wɔɔŋg ŋgwə́la bɨ́ mə́ nyíi buud kú lə́g bɨ́ yí, bɨ́ kə tâm də́nd kə lás nə́: 11 Mis 13.51; 18.6“Sə́ mə́ kudə yə bɨ́ fumbyá a ŋgwə́la wʉ́n í ámə nada sə́ mə́kuú dɨ́ yí. Njɨ mpugá nə́ Faan mə́ Zɛmbî í mə́ shísh kúnə́-kúnə.” 12 Mat 10.15Mə mpú jaaw bɨ́ nə́ jwɔ̂w Zɛmbî mə bá zə sámb búúd milə́sʉ́ yí, a bá jagʉlə búúd ɔ Sódom ntɔ̧ ŋgwə́la wɔɔŋg. 13 Iza 23.1-16Məntágʉla nə bɨ́ buud ɔ́ Korazín. Məntágʉla nə bɨ́ buud ɔ́ Bɛtʉsayída nə́mə́. Nəcé bímbí lʉ́ *mə́shimbá mə́ mə́ wɔ́ɔ́s bɨ́dɨ́ má, mə́ á mbə̂m wɔ́ɔ́s Tir nə Sidon, buud ɔ́ nûŋ bwə́ á mbə̂m nə́mə́ bwey bwáád míŋkud ji ífiî dɨ̂ nə́ bwə́ cɛ́nd mítə́dʉ́gá. 14 Nə́ ndɛɛ́, cígʉ́lɛ́ mílə́sʉ́ dɨ, intʉ́gʉ́lí i Tir nə Sodom í ábʉ́lɛ́ bul nyaan nda bɨ́ bɨ́n. 15 Iza 14.13, 15Bɨ bâŋ buud ɔ́ Kapɛrnawûm, bɨ́ ŋgə tə́dʉga nə́ bɨ mə bá kə gwɔ̂w? Mbɔ̂, bɨ mə bá yidá shulə kə baŋ mínjîm. 16 9.48; Mat 18.5; Mak 9.37; Yuá 13.20Muud mə gwágʉ́lə́ bɨ́ yɛ́, mə́ gwágʉlə mə. Muud mə bə́ kú gwágʉlə bɨ́ yɛ́, mə́ bə kú gwágʉlə mə. Muud mə bə́ ntâg kú gwágʉlə mə yɛ́, a mə́ bə kú gwágʉlə múúd nyə á ntɨ mə yɛ́.»
Ompwíín bwə́ mə́ kə nyiŋgə nə məshusʉg
(Mat 11.25-27; 13.16-17)
17 9.10; Mak 6.30*Ompwíín məwûm zaŋgbá nə óbá†Míl mícilyá mí ayág mí ŋgə cɨ nə́ bwə́ á bə njɨ məwûm zaŋgbá. bwə́ mú kə nyiŋgə nə məshusʉg bwə́ ŋgə́ cɨ nə́: «Cwámba, tɛɛm bə mə́jamb mə́ ámə ŋgə bə nə məgwág nə sə́ ja sə́ ámə ŋgə lás nə mwo jínə́ dwô dɨ́ yí.» 18 Yuá 12.31; Mbʉ́ 12.9A mú cɨ nə bwo nə́: «Mə á ŋgə dʉ́g *Sátan ŋgə́ kud wú gwɔ̂w nda njəs. 19 Sôm 91.13Mə mə́ yə bɨ́ ŋkul ijwûga nə́ bɨ nyáálʉg onywâ nə wəacə́laafə̂ nə məkuú, bɨ́ nyaal nə́mə́ mpífə́ mə́ múúd ŋgə́ lúmbʉli nə bɨ́ yɛ́‡múúd ŋgə́ lúmbʉli nə bɨ́ yɛ́: Wa jisə Sátan. nyɛ̂sh, sâ kú sá bɨ̂. 20 MmN 32.32; Flp 4.3; Mbʉ́ 3.5Njɨ bɨ kú bul gwág mə́shusʉg nə məjamb ŋgə́lə magʉlə ijwûga bín, yidagá gwág mə́shusʉg nə mínə́ mʉ́n bə́lə cilyá gwɔ̂w joŋ dɨ̂.» 21 4.18; Mat 11.25Nə́mə́ wəla dɔɔŋgʉ́ dɨ, Yésus mú kɔɔs nə məshusʉg mə́ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim, a mú cɨ nə́: «Pʉpa, Cwámba á gwɔ̂w nə shí, mə yə́ wo gúmə́ nəcé wo á shweel ompuye bə́nɔ̂ŋ buud ɔ́ fʉg isâ íga, wo yida lwágʉlə ozhizhe ɔ búúd. Haaw Pʉpa, ntɔ́ wə́ wó á cɛɛl nə́ í bə́g yɛ́. 22 Mat 11.27Dâ nyə a cwámbʉlə mə isâ byɛ̂sh. Kú nə muud mə mpú Zɛmbî Mwân, njɨ Sɔ́ɔ́ŋgʉ́; kú nə́mə́ nə muud mə mpú Zɛmbî Sɔ́ɔ́ŋgʉ́, njɨ mwân nə muud yɛ̂sh mwân mə́ cɛ́ɛ́l sá nə́ a mpúg yɛ́.» 23 A mú yág dʉ́g ómpwíín bɛ́, cɨ nə njɨ bwo nə́: «Bɨ bâŋ mísh mʉ́n mə́ mə́ jəla nəcé mə́ ŋgə dʉ́g isâ bɨ́ ŋgə́ dʉ́g ínɨ. 24 1Pr 1.10-12Bʉ́bə́lɛ́ mə́ jaaw bɨ́ nə́, zhwog *buud ɔ mícúndə́ nə minjwú-buud mí á cɛɛl dʉ́g sâ bɨ́ ŋgə́ dʉ́g yí, njɨ mí áshígɛ́ dʉ́g. Bwə́ á cɛɛl gwág sâ bɨ́ ŋgə́ gwág yí, njɨ bwə́ áshígɛ́ gwág.»
Kanda Jɔ̧jɔ̧ múúd á Samaríya
(Mat 22.34-40; Mak 12.28-31)
25 18.18; Mat 19.16; Mak 10.17Ka dʉ́g nə́, ŋgwɔ́l *Ŋkumɛ məcɛ̧ɛ̧ mə́ zə bwɔ́wʉlə nyə jî nyə nə́: «Yɨ́ɨ́gʉli, mə sáág jɨ́ nə́ mə lə́gʉ́g cʉg á kandʉgə kandʉgə?» 26 Nyə ntâg nə nɛ́ nə́: «Jɨ́ jɨ́ cilyá *mbwoomb mə́cɛ̧ɛ̧ dɨ́ yí? Wó dʉ lɔ̧́ cínɔŋg nə́ jɨ?» 27 Mat 22.37, 39A mú bɛ̧sa nə́: «Wó jəlá nə cɛɛl Zɛmbî woó Yawé nə lâm wô wɛ̂sh, nə *shíshim wô wɛ̂sh, nə ŋkul nywô nyɛ̂sh, nə lúú wô wɛ̂sh. Wo cɛɛl nə́mə́ múúd yɛ̂sh jísə́ wo kúnə́-kúnə yɛ́ nda womɛ́fwó.» 28 Ləv 18.5; Rom 10.5; Gal 3.12; Yuá 13.17Yésus nə nɛ́ nə́: «Wo mə́ bɛ̧sa mbií í jə́la yí. Sáág ntɔ́ wo bâg dʉ cʉg.» 29 Nyɛ, cɛɛlʉ́lə lwágʉlə nə́ a jɨ tʉ́təlí, a mú jî Yésus nə́: «Muud jɨ́ mə kúnə́-kúnə wə́ zə́?»
30 Yésus mú nyiŋgə lás, a mú cɨ nə́: «Ŋgwɔ́l múúd nyə á ŋgə wú Yurʉ́səlɛm ŋgə shulə kə Zheríko. Izhilʉŋgaanə́ í mú bií nyə zhɨ́ɨ́d, dɛ́ɛ́g nyə isâ byé byɛ̂sh, yíd nyə nə́ ndɛɛ́ lʉ́gə nyə cíg-cîg nə́ á fudə. 31 Í mú jé nə́ ŋgwɔ́l fada kyéyʉg zhɨ́ɨ́ nyɔɔŋgʉ́d. A mú dʉ́g múúd wɔɔŋgʉ̂, a mú cɔ̧́ lúú tə́l gwɔ̂w. 32 Ŋgwɔ́l *Levît mú nə́mə́ zə wɔ́ɔ́s kʉ́l jɔɔŋgʉ́d, a dʉ́g múúd ɛ́nɛ, a cɔ̧́ lúú tə́l gwɔ̂w. 33 múúd á Samaríya: Mat 10.5; Luk 9.52; 17.11, 16; Yuá 4.9, 39-40; Mis 1.8; 8.1, 5, 14-17, 25; 9.31Njɨ ŋgwɔ́l múúd á Samaríya ŋgə́ nə́mə́ kyey yé njɔɔnd ɨɨ́, a mú wɔ́ɔ́s kʉ́l múúd ɛ́nɛ nyə á bə a mbwúg yí. Ja á mə́ dʉ́g nyə yí, lâm mú bul cɛy nyə cwû. 34 A mú shísh kúnə́-kúnə, a lwag nyə məfə́ŋ nə məwúdə nə wáan nə́ ndɛɛ́ a shîn wɔ́ɔlə. A mú ŋkɛ̂ny nyə bəd nyə́dɨ́ jakáás dɨ́, kə nə nyə njɔ́w ójôŋ kə kweemb nyə. 35 Mán mələ̂m, muud á Samaríya mú ŋwa ódanarî obá, yə múúd njɔ́w ójôŋ. Nyə nə nɛ́ nə́: “Kweembʉgʉ́ mə muud ɛ́ga. Bímbí dɛ̂sh wo é kwo kɛɛnzh shú dɛ́ yí, mə é zə nyiŋg wo ja mə é nyiŋgə yí”». 36 Yésus mú jî nə́: «Búúd olɔ́ɔl ɔ́nɨ bɛ̂sh dɨ́, nyáyɛ́ nyə á bə muud ízhilʉŋgaanə́ í á yíd yɛ́ kúnə́-kúnə yɛ́?» 37 Yɨ́ɨ́gʉli məcɛ̧ɛ̧ nə́: «Jísə nyɔɔŋg nyə á gwág nyə cɛy lámʉ́d yɛ́.» Yésus mú cɨ nə nyə nə́: «Kaág, wo kə́g sá ntɔ́.»
Lâŋ mə́ Mááta bá Maríya
38 Yuá 11.2; 12.2-3Ja Yésus bə́nɔ̂ŋ *ompwíín bɛ́ bwə́ á ŋgə kyey yí, bwə́ á kə nyíi dúl də́ndʉ́d. Ŋgwɔ́l múdá nyə á bə də́nd dɔɔŋg dɨ́ nə́ Mááta, a mú lə́g bwo nyə́dɨ́ njɔ́w. 39 Mudá wɔɔŋg nyə á bə nə mínyɔŋʉ̂ nə́ Maríya. Nyə á zə ji Cwámba shí məkuú, dʉ gwágʉlə lə́sʉ́ yé. 40 Mááta nyɛ nyə á ŋgə yɨ́ɨ́ŋga nə zhwog iság-ság shú ójôŋ. A mú ka zə, zə cɨ nə Cwámba nə́: «Ja Maríya mə́ yida bɨ́d nə́ mə ŋgə́g nə sɛ̂y məmɛ́fwó ga, sâ jɔɔŋg í acɨ́yɛ́ wo sâ? Cɨɨ́g nə nyə nə́ a zə́g kwiid mə.» 41 Cwámba mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Mááta, Mááta, wo ŋgə kənd lâm gwɔ̂w ŋgə ntágʉlə nyúúl nə zhwog isâ. 42 Sâ jɨ́ nə mfíí yí jɨ́ njɨ ŋgwúd. Maríya mə́ fɛ́ɛ́sh sâ í búl nywa yí, muud nyə abʉ́lɛ kwo ŋwa nyə gwo.»
10:1 9.1-6
*10:1 Míl mícilyá mí ayág mí ŋgə cɨ nə́ bwə́ á bə njɨ məwûm zaŋgbá.
10:4 22.35; 2Oj 4.29
10:5 2.14
10:7 1Tm 5.18; 1Kr 9.6-14
10:9 11.2
10:11 Mis 13.51; 18.6
10:12 Mat 10.15
10:13 Iza 23.1-16
10:15 Iza 14.13, 15
10:16 9.48; Mat 18.5; Mak 9.37; Yuá 13.20
10:17 9.10; Mak 6.30
†10:17 Míl mícilyá mí ayág mí ŋgə cɨ nə́ bwə́ á bə njɨ məwûm zaŋgbá.
10:18 Yuá 12.31; Mbʉ́ 12.9
10:19 Sôm 91.13
‡10:19 múúd ŋgə́ lúmbʉli nə bɨ́ yɛ́: Wa jisə Sátan.
10:20 MmN 32.32; Flp 4.3; Mbʉ́ 3.5
10:21 4.18; Mat 11.25
10:22 Mat 11.27
10:24 1Pr 1.10-12
10:25 18.18; Mat 19.16; Mak 10.17
10:27 Mat 22.37, 39
10:28 Ləv 18.5; Rom 10.5; Gal 3.12; Yuá 13.17
10:33 múúd á Samaríya: Mat 10.5; Luk 9.52; 17.11, 16; Yuá 4.9, 39-40; Mis 1.8; 8.1, 5, 14-17, 25; 9.31
10:38 Yuá 11.2; 12.2-3