Kukŋuä äŋguä we-huŋqä-täŋi,
Lukä
iqu äqäkqe
Yätamäkqä kukŋuä hiŋuiqäŋä iquvi
Bukä, kukŋuä äŋguä we-huŋqä-täŋä Lukä iqu äqäkqeu, ne hiŋuä tiiŋä äqunäŋu. Jisasi Iqu, ämaqä Israitqä iquautä, qokä-apäkä huizitäŋi, Aŋgumä Itmeqä-quvi. Jisasi Iqu, wäuŋuä ipäqiyätäqäŋgaŋi, qokä-apäkiu, tiiŋä ätumiŋqe. Dŋä Äŋguä Iqu, iwimäkqaŋgi, Iqu Goti Hanjuwä Iqueä kukŋuä äŋgui, ämaqä quvqä iquau ätukqe. Naqä-qakuiqä, Bukä tqu tiwiqä kuapänäŋi, Jisasi Iqu, qokä-apäkä haŋä-iqä äki-äkitaŋi, metqätaŋguwiŋqe, huäqä äwunätä, äŋguä iwimäkmiŋqeŋqä.
Jisasi Iqu, quŋi äŋguänä iwimäkqaŋgqeuŋqä, qokä-apäki aquvänä imiŋuwi. Mäliyai, Ique nyquaŋga, qu yeeqä ikuwi. (Lukä 1:42-48 ä 2:10 hiŋuä qunyä.) Bukä Iqueqä qäpuŋi, Jisasi Iqu qäkuä yätuŋqä ekqetaŋi, qu yeeqä naqänäŋä ikuwi. (Lukä 24:52 hiŋuä qunyä.)
Nätmatqä kuapänäŋi, Jisasi Iqueä äpmeqeuŋqe, Lukä iqunä tiwiqä ikqäqe. Kukŋuä iiŋä iqua, bukä tque äqänäŋqe, huizi iquauŋi maqŋqä eä. Kukŋuä ktqä, ämaqä Sämaliya pmeqä iqu, ämaqä äpäkkuwä ique yätamäkqä äwikqeŋqätä, ä kukŋuä ktqä, ymeqä iqu kanique ävämakqeŋqätä, ä kukŋuä ktqä huizi, Jisasi Iqu ätkqeŋqätäŋi, Lukä iqunä äqäkqe. Tiwiqä Säkiyasi, ämaqä mbqä motauqä iquenyqe, Lukä iqunä äqäkqe.
Tiiŋäpqe inänji. Suqä tääqä yäŋänäqŋqä tqeuŋqä, ä Dŋä Äŋguä Iqueä wäuŋuiŋqä, ä Goti Hanjuwä Iqu qokä-apäkä iuqä suqä quvqä huätä mamäuqeŋqätäŋi, ii äqäkqe. Itaŋga kukŋuä kuapänäŋi, apäkä iua imäkmiŋuwä iiŋqätä, qäsä äqäkqe.
Lukä iqueä tuwaŋui, bukä tqu qapu miqä danä iqi, oee. Bukä, ne täŋga ‘Wäuŋuiŋqäuä’ ätätuŋque, Lukä iqunä äqäkqe. Ii tiwiqä, nätmatqä eeqäpnäŋä, Jisasi Iqu qäukuä yätuŋqä ae ekqäŋga, ämaqä kukŋuä awä tuäkiqäŋqä ändowatkqä iqua, imäkmiŋuwiŋqeyi.
1
Lukä iqu, Jisasi Iquenyqä näqŋqä äŋguä ämetä, tuwaŋuä äqäkqeŋqä
1-2 Jisasi Iqu nesä pmetaŋgi, Goti Hanjuwä Iqu imäkätä ekqeŋqe, Iqueqä kukŋuä awä-tqä iqua, nätmatqä eeqänäŋi hiŋuä äqunäpu qätä äwiyäpiyä iqua qaŋä ikipu, kukŋuä awä änatmiŋuwi. Itaŋga ämaqä kuapänäŋi, iqua qätä äwiyäpu, bukä yamwiqä äqäkuwi. 3-4 Nyi wäuŋuä ipäqäkqä duta, yatŋqä iqa äpqinjaqänmi, täŋgaŋi nyi nätmatqä eeqänäŋä ätimäuqaŋgqeŋqä kŋuä äŋguänäŋi ämeqänä. Tipilusi naqä iquki, qu nätmatqä eeqänäŋiŋqä ämäktquakuwä iiŋqe, si näqŋqä eätnä, “Ii naqä-qakuiqä” ttŋä diŋqe, täŋgaŋi nyi sinyqä bukä qäyunä äqiyätmä emqä di ktapmqänä.
Eŋätqä hŋqu Sakätiyasi iqueŋi, Jonä iquenyqä ätukqeŋqä
5 Ämaqeu miqä naqä Heroti iqu Jutiya iu mitqätaŋgaŋi, hiqäva-imäkqä hŋqu äpmamiŋqe. Iqueqä yoqe Sakätiyasi ique. Ämaqä iqutä wäuŋuä anä iqe, iquauqä yoqe Äpaisa iquai. Sakätiyasi iqueqä apäkiyqä yoqe, Älisapetqi. Ii hiqäva-imäkqä iquauqä kaqä, Aronä iquesaŋä iiyi. 6 Iyaqu Goti Hanjuwä Iqueqä hiŋuä iqiŋi, Iqueqä kukŋuitä, suqetä, eeqänä qänaknä isinyä, jänänäŋä äpmamiŋiyi. 7 Älisapetqi qokitqä etaŋgi, iyaqu ymeqä maeqä enyä, qoyaŋä-äpäyaŋä äpmamiŋiyi.
8 Hea hŋqueŋi, ämaqä Äpaisa iqua Goti Hanjuwä Iquenyqä hiqäva imäkätqätaŋguwäŋga, Sakätiyasi iqu, Goti Hanjuwä Iqueqä hiŋuä iqi wäuŋuä iqämanmiŋqe. 9 Iŋgaŋi iqua quwqä suqä iwäsäuqäŋqä imäkäpu, Sakätiyasi iqu Naqä Iqueqä aŋä hiqŋqä pmua iŋgisaŋqä äwätä, nätmatqä jinaŋä-weqä tä iketŋqä diŋqä, atäuŋuä ikuwi. 10 Iqu hiqŋqä pmua iuŋqä uwqaŋga, qokä-apäkä aquvä äqäŋguwi, qu yäpaqä mäŋgisa äpmapu, Goti Hanjuwä Iquenyqä tääqä ätqämanmiŋuwi.
11 Iŋgaŋi Iqu Goti Hanjuwä Iqueqä eŋätqä hŋqu, hiqŋqä yäpä iŋgisa jinaŋä-weqä ttawä iŋiu, hipa ämuaŋgisa tqäutaŋgi äquŋgqe. 12 Iqu ique hiŋuä e äqunäqe, änä mäwimäŋqä itä, zä kiiŋä ikqe.
13 Iŋgaŋi eŋätqä iqu, “Sakätiyasi iquki, si zä miqä panä” ätukqe. “Goti Hanjuwä Iqu saqä tääqä ätŋi, qätä ae äkiyäŋqe. Tqä apäkä Älisapetqi, ymeqä qokä hŋqu nyuäŋqiyä. Iqueqä yoqe, ‘Jonäuä’ nyuätqätŋqä. 14 Iŋgaŋi, saqä äwqe, aaŋä yeeqä kuapä kinyäniqeqä. Ämaqä kuapänäŋi, ymeqä iquenyqä aquvänä ipnuwiqä. 15 Aquvänä iqä qakui, tiinji. Iqu Goti Hanjuwä Iqueqä hiŋuä iqiŋi, ämaqä naqä-qu äpme, wainqätä, eqä ämaqä iquauqä kŋuä indqäŋqe qui wimäkqetä, maŋqä yäniqeqä. Ymeqä iqu känäwä äwqä imä yqänä mnätaŋgaŋi, Dŋä Äŋguä Iqu, iqutä anä pmetäniqeqä. 16 Iqu iqueqä wäuŋuä imäkätqätaŋgi, Israitqä kuapänäŋi, iquauqä suqä hŋgisanäŋi huätä ävquatämäupu, Goti Hanjuwä Iqueqä kukŋui qätä äwiyäpu, qänaknä ipnuwiqä. 17 Iqu Laisa iqueuä suqetä, yäŋänäqŋqetä ämetä, Naqä Ique hiŋuiqä wimeniqeqä. Qunuŋuatä, ymeqä iquatä, äwqä naqä-hŋqunä imbŋqä imäkätä, ämaqä hŋgisanä itqäŋuwä iquauŋi, kŋuä äkunmäknäpu, iquauqä kŋuä indqäŋqe äŋguänäŋä metpŋqä imäkäniqeqä. Iqu ämaqä iquauŋi, Naqä Iqu äpätqäŋgaŋqä näwenyä e imäkäniqeqä” ätukqe.
18 Sakätiyasi iqu eŋätqä iqueŋi, “Saqä kukŋuiŋqe, naqä-qakuiqä kŋuä nyätŋqe, nyi näqŋqe äänä himqäwä? Nyitä ŋqä apäkisä, ye quväukuä kuapänä ae ämäyaqutäuqeqä” ätukqe.
19 Eŋätqä iqu kimaŋi, “Nyi Gapleti iqunjqä. Nyi Goti Hanjuwä Iqueqä hipeŋuä iqi ätqäuŋänä. Iqu nyi kukŋuä äŋguä täŋqä awä ktmqä änändowatqiyä. 20 Nyaqä kukŋuä tä hea qayunäŋäŋga, naqä-qakuänäŋä timäuniqeqä. Iŋäqe si nyaqä kukŋui qätä manyiyqä iŋä-qae, hea nätmatqä tä timäuqaŋgaŋqe, kukŋuä matqä isŋqinyä” ätukqe.
21 Sakätiyasi iqutä, eŋätqä iqutä, iquaqu kukŋuä tqämanätqätaŋgiyäŋgaŋi, ämaqä yäpaqä mäŋgisa ätqäumiŋuwä iqua, Sakätiyasi iqu aŋä yäpä yäŋgisa äpakä pmetaŋgqeŋqä, iquenyqä hiŋuä äqumbu äpmapu, kŋuä kuapänä indqänmiŋuwi. 22 Iqu hŋgaŋqä imänjaqänäqe, hŋgaŋi yäpaqä mäŋgisa ätimäuqe, kukŋuä mätquä iqaŋga, qu iquenyqe, iqu aŋä pmua iŋgisa äpme, wätqä eŋqä-pa äqunätänjqe, näqŋqä ämakuwi. Iqu kukŋuä matqä itä, iqueqä hipa itänä wätqä eŋqä-paŋi imäkkqe.
23 Qänakndaŋi Sakätiyasi iqu, iqueqä wäuŋuä Goti Hanjuwä Iqueqä aŋä iuŋi qäpu iäqe, iqueqä aŋämqä äukqe. 24 Iŋgaŋi iqueqä apäkä Älisapetqi, äwqä-täŋä eä, iiyqä aŋä yäpä yäŋgisa zä qaŋuä hipa hŋgi eeqä äpmamiŋqe. 25 “Goti Hanjuwä Iqu huäqä äwunätä äŋguänä inyimäkqiyä. Nyi qokitqä äpmamä womba änyinmiŋqe, täŋgaŋi Goti Hanjuwä Iqu huätä ämanmäuqiyä” ätkqe.
Eŋätqä iqu Mäliyauŋi, Jisasi Ique nyuäniqeŋqä ätukqeŋqä
26 Älisapetqi äwqä-täŋä qaŋuä 6 pmetaŋgaŋi, Goti Hanjuwä Iqu eŋätqä Gapleti iqueŋi, Galilisäŋä iŋgi aŋä-himqä Nasäretqäŋqä ändowatkqe. 27 Iqiŋi iqu apäkä hitqä, qokätä hiqaqä mäwiqä imiŋqä hui, iiyqä yoqe Mäliyau äwimakqe. Ii Josepä iquenyqä ätmiŋuwi. Josepä iqueqä kawiqu, ämaqä naqä Dewiti ique. 28 Eŋätqä iqu apäkä ii äwimeqe, “Si äŋguä äpmeŋinyä. Goti Naqä Iqu sinyqä kŋuä äŋguänäŋä indqänätä, sitä anä äpmenä” ätukqe.
29 Ii kukŋuä tä qätä äwiyäqe, änä-änä mäwimäŋqä itä, “Änääŋqä dqutiyä?” kŋuä äwikqe.
30 Eŋätqä iqu, “Mäliya, si zä miqä panä!” ätukqe. “Goti Hanjuwä Iqu nätmatqä äŋguänäŋiŋqä, si atäuŋuä ae äkiyqeqä. 31 Si äwqä eätnä, Ymeqä Qokä Hŋque misiŋiqä. Iqueqä yoqe, ‘Jisasiuä’ nyuättŋäŋqeqä. 32 Iqu Naqä-qu etaŋguti, ämaqä iqua, ‘Goti Haqä Yätutaŋä Iqueqä Ymeqeqä’ tpnuwiqä. Goti Hanjuwä Iqu iwimäkqaŋguti, Iqu qokä-apäkä iuŋi, Kiqä kawiqu Dewiti iqu äpmetä ämimiŋqä-pa, e miniqeqä. 33 Iqu hueqä-himqä Jekopä iquesaŋä iquauqä Naqä-qu eä, hea ique-ique pmetäniqeqä. Iqueqä ämiqä iiŋi, qäpunä maeqä da, e witäniqeqä” ätukqe.
34 I tquaŋga Mäliya eŋätqä iqueŋi, “Tä äänä timäutŋqä tnyä? Nyi qoki maeqinjqä” ätukqe.
35 Eŋätqä iqu kimaŋi, “Goti Haqä Yätutaŋä Iqueqä Dŋä Äŋguä Iqu si äkimetä, Iqueqä yäŋänäqŋqe äkpatqiyäŋqiyä. Ymeqä si änyuesqä Iqu, Goti Iqueqänä hiätaŋguti, qu Iquenyqe, ‘Goti Hanjuwä Iqueqä Ymeqeqä’ tpnuwiqä. 36 Qätä nyiyä! Apäkä äpäyaŋä tqä sämaqi Älisapetqi-pqe, ymeqä hŋqu inä nyuäŋqiyä. Iinyqe, ämaqe, ‘Apäkä täsi qokitqeqä’ ätumiŋuwä-qe, qaŋuä 6 päwqaŋga, ii äwqä-täŋä äpmenä. 37 Goti Hanjuwä Iqu nätmatqä ämaqä mimäkqänäŋä di imäkäŋqiyä” ätukqe.
38 Iqu e tquaŋga Mäliya ämävauqe, “Nyi Naqä Iqueqä wäuŋuä-wiyqinjqä. Si tä ändŋä-maŋi, ätimäuŋqiyä” ätukqe. Ii iiŋä tquaŋga, eŋätqä iqu ävämakqe.
Mäliya äyätä, Älisapetqi äwimakqeŋqä
39 Iŋgaŋi Mäliya, qoqoŋä Jutiya-täŋä iŋgiŋqä aŋä-himqä hŋquenyqä maqänä ekqe. 40 Aŋä-himqä iu ätimäuqe, Sakätiyasi iqueqä aŋä yäpä yäŋgisa äpäyätä, Älisapetqiŋi, “Hiunjiŋganjqä” ätukqe. 41 Iŋgaŋi Älisapetqi, iuä maŋi qätä wiyqaŋgaŋi, ymeqä iqu äwqendaŋi ämeŋä iqaŋga, Dŋä Äŋguä Iqu Älisapetqiyqä äwqeuŋi kuapänä ämŋgqe. 42 Iŋgaŋi ii Mäliyau tääqä yäŋänäqŋqä tii ätukqe. “Apäkä eeqänäŋä iua äpmetaŋguwä-qe, Goti Hanjuwä Iqu si äŋguä ikimäkqiyä. Ymeqä si misŋqä Iqueŋi, Goti Hanjuwä Iqu Ique-pqe äŋguä iwimäkqiyä. 43 Nyi änääŋäwä? Nyi apäkä naqinyä maeqä etaŋgqä-qe, ŋqä Naqä Iqueqä känaiki änyimenyä. 44 Qätä nyiyä. Si nyi tääqä ändŋäŋgaŋi, nyi qätä kiyqaŋga, ymeqä äwqä tämŋi aquvänä itä, ämeŋä iqäqeqä. 45 Si Goti Hanjuwä Iqu äktqeŋqä, ‘Naqä-qakuä, ätimäuŋqiyä’ kŋuä indqäŋgŋi, äwqä yeeqä iŋqikiyqä” ätukqe.
Mäliya, Goti Iqueqä yoqä haqä ämamäutä, apqä ätkqeŋqä
46 Ii i tquaŋga, Mäliya tii ätukqe.
“Nyaqä äwqe, Goti Hanjuwä Iqueqä yoqe haqeqä ämamäuqiyä. 47 Nyaqä quuvqe, Goti Häŋä Inyimäkqä Iquenyqä yeeqä änyiŋgiyä. 48-49 Nyi Iqueqä wäuŋuä-wiyqä apäkä hiŋgiŋqä-qenyä, Iqu nyinyqä kŋuä äŋguänäŋä indqäŋgi. Goti Yäŋänäqŋqä Iqu äŋguänäŋä nyimäkqeŋqe, ämaqä täŋga äpmeŋuwä iquatä, qänaknda pmapnuwä iquatä, ‘Apäkä täsiŋi, Goti Hanjuwä Iqu äŋguänäŋi iwimäkkqeqä’ tpnuwiqä. Goti Hanjuwä Iqueqä yoqe, aaŋä pmua äqonänä. 50 Ämaqä täŋga äpmeŋuwä iquautä, qänaknda pmapnuwä iquautä, Ique qätä wiyqä iquauŋqe, Iqu qeqä wimäŋgaŋgi äŋguä imäkqä-queqä. 51 Iqu, hipa wäuŋuä yäŋänäqŋqä iqä-queqä. Ämaqä ‘Ŋqä-näuä äŋguä eäŋänä, nyi imäkmqänä’ kŋuä indqäŋqä iquauŋi, Iqu hiŋginäwa dowatqä-queqä. 52 Ämaqä naqä iquauqä yäŋänäqŋqe huätä mamäuqä-queqä. Ämaqä yäpä iqiŋä iquauä yoqe, haqeqä vauqumuatqä-queqä. 53 Ämaqä nätmatqäŋqä äwa iqaŋguwä iquauŋi, kuapänä vqä-queqä. Ämaqä nätmatqä kuapänä-täŋä iquauŋi, huätä qanyä dowatqä-queqä. 54-55 Iqu neqä atqä-awäkau kukŋuä guä ämäsäutä, ‘Aprähamä iqueŋqätä, iqueqä kaqä-kawäkauŋqätä, qeqä hea ique-ique nyimäŋguäniqeqä’ ätukqeqä. Iqu kukŋuä iiŋqe kŋuä indqänätä, Iqueqä wäuŋuä-wiyqä Israitqä iquau yätamäkqä vqä-queqä” ätukqe.
56 Mäliya e ätuäqe, Älisapetqisä qaŋuä hŋquaqui-hŋque äpmeqe, kiqä aŋämqä aŋgi äpäwäkqe.
Älisapetqi, Jonä ique ämikqeŋqä
57 Älisapetqi iŋgaŋi ymeqä qokä hŋque ämikqe. 58 Ämaqä iisä qäqiqi äpmamiŋuwä iquatä, iiyqä käyämaqä iquatä, qätä äwipiyi, Goti Hanjuwä Iqu qeqä äwutätä, yätamäkqä vqaŋgqeŋqä, iqua iisä aquvänä anä ikuwi. 59-60 Hea 8 päwqaŋga, qu ymeqä hayuqä-täŋä iqueqä huiwi häuä ktäupŋqä aquvä äqämbiyi, iqueqä kaniqueä yoqä, “Sakätiyasiuä” nyuätanä-tpu iqaŋguwäŋga, känai, “Oeyä, ne iqueqä yoqe, ‘Jonäuä’ nyuätatuŋqueqä” ätukqe.
61 Iŋi, “Änääŋäŋqäwä? Ämaqä sitaŋä hui, yoqä iiŋi maqoŋqä iŋäuä” ätukuwi. 62 Iqua e ätupiyi, Sakätiyasi iqu iqueqä kŋui ämotquetŋqä diŋqä, ique atäuŋuä äwikuwi. 63 Itaŋga iqu, iqua zä-heauqä muaepŋqä hipaitänä atäuŋuä äwikqe. Iqu zä-heauqä iuŋi, “Iqueqä yoqe, Jonäuä” äqäkqe. Iqu e qäyqaŋgqeŋqä iqua yäuŋuä ikuwi.
64 Iŋgaŋi, Sakätiyasi iqu kukŋuä matqä äpmamiŋqe, Goti Hanjuwä Iqu äŋguä iwimäkqaŋgi, iqu kukŋuä ätätä, Goti Hanjuwä Iqueqä yoqe haqeqä ämamäukqe. 65 Nätmatqä huitaŋä e timäuqaŋgqeŋqä, ämaqä iqi äpmamiŋuwä iqua zä ikuwi. Iŋgaŋi ämaqä Jutiya iu qoqoŋä im-imä pmeqä iqua, kukŋuä kuapä ätmiŋuwi. 66 Ämaqä kukŋuä qätä e äwikuwä iqua, “Goti Hanjuwä Iqu ymeqä däŋä iqutäŋi, anä pmeŋqiyä” kŋuä e indqämbiyi, “Ymeqä iqu, änääqu heniqätiyä?” ätkuwi.
Sakätiyasi iqu hiŋuä ätukqeŋqä
67 Dŋä Äŋguä Iqu, kaniqu Sakätiyasi iqutä kuapänä muŋgaŋgi, iqu hiŋuä tii ätukqe.
68 “Israitqä iquneqä Goti Hanjuwä Naqä Iqu, Iqueqä ämaqä iqune, haŋä-iqä-täŋä pmetaŋgu änemetä, yätamäkqä äneyätä aŋgi inätmeqeŋqe, ne Iqueqä yoqe haqeqä ämamäuanä. 69 Iqu imäkqaŋgi, Ämaqä Yäŋänäqŋqä Hŋqu häŋä inemäkätŋqä eqi. Iqueqä wäuŋuä-wiyqä Dewiti iqueqä hueqä-himqä iuqä awä iqisa eqi. 70 Iqu hiŋuiqänä hiŋuä-tqä iquauä maŋiuta ätkqä-pa, iiŋä ätimäuqiyä. 71 Neyaqä mäkä-huŋqä iquauqätä, himä-wiuŋqä iquauqätä, hipa iuta aŋgi inetmetŋqä e imäkqiyä. 72-73 Iqu atqä-awäkaŋqä qeqä äwutätä, awiqu Aprähamä iqutä kukŋuä guä äumäsäuekqeŋqä kŋuä indqänätä e imäkqiyä. 74 Neqä ämaqä mäkä-huŋqä iquauqä hipa iuta aŋgi inetmeqaŋga, ne zä mäneŋqä iqaŋguti Iqueuä wäuŋui wiyquatuŋqueqä. 75 Iiŋä etaŋgi ne hea ique-iqueŋi, Iqueqä hiŋuä iqiŋi, suqä äŋguänäŋinä itanä, Iqueuä wäuŋui imäkquatuŋqueqä.
76 Ga ŋqä ymeqä iquki, sinyqä tii tpnuwiqä. ‘Iqu Goti Haqä Yätutaŋä Iqueqä hiŋuä-tqä iqueqä.’ Quati tiinjqä. Si Naqä Iquenyqä hiŋuiqä äwätnä, hänaqä näwenyä imäktŋäŋqeqä. 77 Si iiŋä imäktŋäŋqe, ii Goti Hanjuwä Iqueqä ämaqä iquauŋi, Iqu iquauqä suqä quvqe huätä ämamäutä, häŋä iwimäkäniqeŋqä näqŋqä wisŋäŋqä diŋqeyi. 78 Ämaqä iquauŋqä qeqä wimäŋgaŋgi, e imäkqe, qäukuä yätutaŋi we-huŋqä hŋque mäptqä ätätŋqä-paŋi, nenyqä iiŋä dowatäniqeqä. 79 Ne aŋä hiawiqä imä pmetaŋgua, Iqu neqä huiwä zä iiŋqe ktqä namäuqaŋga, mäptqä ätätŋqä-paŋä iiŋi we-huŋqe ne naunätä hänaqä ämänätqueqaŋguti, ne äwqä haŋuä änyätanä qeiqinyä pmetaniqueqä” ätukqe.
80 Ymeqä iqu naqä eätä, iqueqä quuvqe yäŋänäqŋqä ämeqe, qänakŋi, Israitqä iquauqä hiŋuä iqi tqäuniqäŋgaŋqe, iqu aŋä avqŋqä imä äpmamiŋqe.