4
Bay-malula a wuɗey ŋga bata Yesu
(Matiye 4.1-11; Mark 1.12, 13)
1 Fa dəɓa ha masa *Jaŋ-Baptis ma kar *baptem la a Yesu na, Yesu a vəhwa daa wayam ŋga Jurdeŋ heyey. *Mesəfney ŋga Gazlavay aa da ray a, ta’, a handa a wuzlah-ley. 4.1-2 Mt 6.16-17; Lk 4.18; Heb 4.15 2 Aa manjakaya feteɗe ɗar kwakwar məfaɗ. Bay-malula a sawa a cakay a, a jada ŋga bata amba a key cek maaya ba. Daa masa Yesu aa da wuzlah-ley a na, aŋga fa zəmey cek daa ba. Fa dəɓa ha, may a car dəɓa. 3 Ta’, bay-malula heyey aa guzlar, a ləvar: «Da kah Bəzey ŋga Gazlavay na, tərda aŋgwa keɗe ŋga ɗaf taw!» 4 Yesu a mbəɗdara, a ləvar: «Mawuzlalakaya daa ɗerewel ŋga Gazlavay, a ləvey: “Ndaw na, a njey ta cek mezəmey daada ba.”» 4.4 Mew 8.3
5 Fa dəɓa ha, bay-malula heyey a təpda aa slam magəlkaya a vaɗ, wure ŋgene ta’, a wuzdara hwayak hay masa bay hay ma wamata da bəla cəpa. 6 Ta’, a ləvar: «Ya vəldakawa gədaŋ ŋga wey da ray hwayak hay a keɗe, ta zleley hay da hwaɗ a cəpa. Maja cek hay a keɗe cəpa mavəldatakaya a har aɗaw, ya gwa ŋga vəldata kwa ŋgada waawa masa yah ma wuɗey. 4.6 Mt 28.18; Jaŋ 12.31 7 Anda keɗe, da kah ma regedey fa mey aɗaw la na, cek hay a cəpa ya vəldatakawa la.» 8 Yesu a mbəɗdara, a ləvar: «Mawuzlalakaya daa ɗerewel ŋga Gazlavay, a ləvey: “Ka da ragadar na, si ŋgada Bay Gazlavay akah gway. Dərar daŋgay ŋgada Bay Gazlavay pal taava aŋga.”» 4.8 Mew 6.13; 5.9
9 Asaya, bay-malula a handa aa berney ŋga *Jeruzelem, a təpda aa ray ŋga *Way-mekey-kwakwas ŋga Gazlavay, ta’, a ləvar: «Da kah Bəzey ŋga Gazlavay na, jəvey daa ray ŋga way keɗe a hwayak, 10 maja mawuzlalakaya daa ɗerewel ŋga Gazlavay, a ləvey: “Gazlavay a ləvtar la a maslaŋ aŋga hay ŋga jəɗmaka.” 4.10-11 Ps 91.11-12 11 Mawuzlalakaya saya, a ləvey: “A sləwmaka la a har ata amba salay akah a gurzey fa aŋgwa ba.”» 12 Yesu a mbəɗdara, a ləvar: «Mawuzlalakaya daa ɗerewel ŋga Gazlavay, a ləvey: “Ka da jada Bay Gazlavay akah ba.”» 4.12 Mew 6.16 13 Masa bay-malula ta hətey mey ŋga jada Yesu daa saba na, ta’, a daw, a mbəkda ŋga pas mekele. 4.13 22.3, 31
Yesu a zlar sləra aŋga daa hwayak ŋga Galile
(Matiye 4.12-17; Mark 1.14, 15)
14 Yesu a vəhwa aa hwayak ŋga *Galile, ta gədaŋ ŋga *Mesəfney ŋga Gazlavay da ray a. Daa hwayak a cəpa, ndəhay a zlamar ŋgaa guzley da ray a. 4.14 4.18 15 Yesu fa wuzey mey ŋga Gazlavay daa way-mewuzey-mey hay ŋga Gazlavay. Ndəhay tabiya faa həmdamara.
Ndəhay da Nezeret a rəsmara Yesu
(Matiye 13.53-58; Mark 6.1-6)
16 Ta’, Yesu a daw a *Nezeret, slala masa aa ma gəley da hwaɗ a. Ta *pas meməskey-vaw, a mbəzey aa *way-mewuzey-mey ŋga Gazlavay anda aa ma daw maamandaw. A lecey, a daw fa mey ŋga ndəhay amba a jeŋgey ɗerewel ŋga Gazlavay. 17 Ta’, a vəlmar ɗerewel mapaɗakaya, masa *Izay, *ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay, ma wuzlala zleezle. A pəska ɗerewel e, a hətfey slam mawuzlalakaya ma ləvey:
18 «Mesəfney ŋga Bay Gazlavay aa da ray aɗaw,
Bay Gazlavay ta walaya la amba ya wuzdatara
*Mey-maaya-mawiya ŋgada masa-viya hay.
A slərdiwa
amba ya ləvtar a ndəhay majəwtakaya
dasi har ŋga bay-malula na,
Gazlavay ta pəskata sem.
A slərdiwa ŋga wurey dey ŋga wulaf hay,
ŋga ləhey ndəhay dasi har ŋga masa-gəra ata hay. 4.18 1.35; 3.16, 22; 4.1, 14; 10.21; 24.49; Mt 1.18, 20; 3.11, 16; 4.1; 12.18, 28, 31-32; 28.19; Mk 1.8, 10, 12; 3.29; SNM 1.2, 5, 8; 2.4, 17, 184.18-19 Iz 61.1-2; Mt 11.5; Lk 7.224.18-21 1.68
19 A slərdiwa amba ya ləvtar ɗar masa Bay Gazlavay
ma da wuzdərwa maaya aŋga a ray ndəhay na,
ta wuswa cay.» 4.19 Lev 25.10
20 Fa dəɓa ha, paɗ! paɗ! a paɗa ɗerewel e heyey, ta’, a vəldara a ndaw ma ka sləra daa way a. A njey fa mey ata ŋga wuzey mey a. Ndəhay cəpa daa way a, fa nəkmara. 21 Yesu a zlar ŋgaa guzltar dəɓa, a ləvey: «Mey mawuzlalakaya masa tasana akwar ma cəndamara keɗe na, mey a ta key cay wure keɗe ŋgada akwar.»
22 Ndəhay cəpa a ləvam da wuzlah ata: «Mey masa aləkwa ma cəndakwa fa Yesu keɗe na, maaya.» A rəzlam da ray mey aŋga hay maaya masa aŋga maa guzldata, ta’, a ləvam: «Haya, ara na, bəzey ŋga *Jawzef, ba diya?» 4.22 Jaŋ 6.42 23 Da ray ŋgene, Yesu a ləvtar: «Fara fara ka daa guzlam mey-meŋgey da ray aɗaw, ka ləvam: “Ndaw ma səra ray ŋga slalak, mbəlda ray akah!” Anda meləvey ka da ləvam: “Ala ma cəndamara sləra akah hay masa kah ma kata da Kapernayum la cəpa. Yaw, ka kəne da slala akah feɗe may.”»
24 Ta’, Yesu aa guzltar saya, a ləvey: «Ya fa ləvkwar fara fara, kwa ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay wura wura na, fa təɓmara maaya maaya daa hwayak masa aa ma yawa da hwaɗ a na, daa ba. 4.24 Jaŋ 4.44 25 Wulkam da ray *Eli, ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay zleezle. Daa masa aŋga da bəla na, mevey maakar ta kiya maakwaw, var ta pawa daa ba. May mahura ta key la daa hwayak ŋga *Israyel cəpa. Ya fa ləvkwar fara fara, daa ŋgene, ŋgwas-vagay hay ga daha daa hwayak a, 4.25 1Bay 17.1, 8-16 26 ama Gazlavay ta slərda Eli fa ŋgwas-vagay hay daa hwayak ŋga Israyel ŋga jənta daa ba səlak. A slərda na, si fa ŋgwas-vagay masa *Jəwif ba ma njey da slala Sarəpta daa hwayak ŋga Sidaŋw. 27 Asaya, wulkam da ray Elize, ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay zleezle. Daa masa aŋga da bəla na, maasəkula hay ga daa hwayak ŋga Israyel daha, ama kwa ta pərey ndaw pal dasi ata ŋga mbəley daa maasəkula ha daa ba. A pərey na, si Naamaŋ, ndaw Siri gway.» 4.27 2Bay 5.1-14
28 Masa ndəhay daa way-mewuzey-mey ŋga Gazlavay heyey ma cəndamara mey a na, ata tabiya, mevel a catar ga da ray Yesu. 29 Ta’, a lacam, a ɗaɗamara, a badamara da wuzlah-way. A handamara aa mey-zeleŋ, amba a təvdamara ŋgada hwayak. 30 Ama Yesu pat! a bey la da wuzlah ata, ndal! madaw aŋga.
Yesu a ɓəley malula da ray ndaw
(Mark 1.21-28)
31 Fa dəɓa ha, Yesu a daw a Kapernayum daa hwayak ŋga *Galile. Feteɗe faa sərkadata ndəhay daa *way-mewuzey-mey ŋga Gazlavay ta *pas meməskey-vaw. 32 Ndəhay a, a rəzlam da ray meesərkedey aŋga ha, maja aa guzley na, ta gədaŋ masa Gazlavay ma vəldara. 4.32 Mt 7.28-29 33 Daa way-mewuzey-mey a ŋgene, ndaw daha, aa ta malula da ray. A zlar mewudey ta gədaŋ, a ləvey: 34 «Haya, Yesu, ndaw *Nezeret, walay akah ta ala malula hay me? Ka sawa ŋgaa zəɗdandar daw? Ya səra fara fara, kah na, ndaw ŋga Gazlavay, masa aa ma slərdərwa ŋga key sləra aŋga.» 4.34 Mk 3.11 35 Yesu aa bəcar a malula da ray ndaw aha, a ləvar: «Njey teete. Bey da ray ndaw keɗe.» Malula da ray ndaw a heyey dac! a təɗda ndaw a, a hwayak fa mey ŋga ndəhay tabiya, a bey da ray ndaw aha, kwa ta kar cek daa ba. 36 Ndəhay cəpa feteɗe heyey a rəzlam, aa guzlam da wuzlah ata, a ləvam: «Haya! mey keɗe na, ara səkway ŋga mey wura, masa ndaw aha a təktar ɗay a malula hay ŋga bam da ray ndəhay keɗe na!» 37 Da ray ŋgene, sləmay ŋga Yesu fa zəley kwa daa wura daa wura cəpa daa hwayak a.
Yesu a mbəley masa-macay hay ga
(Matiye 8.14-17; Mark 1.29-34)
38 Yesu a bey daa *way-mewuzey-mey ŋga Gazlavay, a daw a way *Simaŋw. Mamaŋ ŋga ŋgwas ŋga Simaŋw a, vaw fa car, awaw fa vaw ga. Da ray ŋgene, aa cəfɗamara Yesu ŋga mbəlda. 39 A daw a gəɓey a ray a, ta’, aa bəcey amba macay a, a mbəkda ŋgwas aha. Macay a, mbak! a mbəkda, awaw fa vaw heyey daa saba. Wure ŋgene, ŋgwas aha pərta! a lecey, ta’, a vəltar cek mezəmey.
40 Fa dəɓa ha pas ma kəzley la na, ndəhay tabiya da slala ha masa ndəhay ta macay hay da way ata hay daha, kwa macay hay wura wura, a handamatərwa fa Yesu. A patar har pal pal tabiya a ray, a mbəldata. 41 Malula hay ga a bam da ray masa-macay hay a, a wudam, a ləvam: «Kah Bəzey ŋga Gazlavay.» Ama Yesu aa bəctar a malula hay a, a təkta ŋgaa guzley maja a sərmara aŋga *Kəriste. 4.41 Mk 3.11-12
Yesu a wuzey mey daa hwayak ŋga Jude
(Mark 1.35-39)
42 Slam ma wurey la na, Yesu a bey da wuzlah-way, a daw aa slam masa ndəhay da hwaɗ a daa ba. Ndəhay ga fa səpmara, ta’, a hətmar. Masa ata ma hətmar la na, a wuɗam amba Yesu a njey ta ata, a mbəkdata ba. 43 Ama Yesu a ləvtar: «Si ya daw a slala hay mekele may ŋga wuzey *Mey-maaya-mawiya da ray mewey ŋga Bay Gazlavay da ray ndəhay, maja Bay Gazlavay a slərdiwa na, ŋga key sləra ha kəne.» 4.43 11.2 44 Ta’, Yesu a daw a pəkta slala hay a, a wuzey mey ŋga Gazlavay daa way-mewuzey-mey hay ŋga Gazlavay mekele mekele daa hwayak ŋga *Jude.
4:1 4.1-2 Mt 6.16-17; Lk 4.18; Heb 4.15
4:4 4.4 Mew 8.3
4:6 4.6 Mt 28.18; Jaŋ 12.31
4:8 4.8 Mew 6.13; 5.9
4:10 4.10-11 Ps 91.11-12
4:12 4.12 Mew 6.16
4:13 4.13 22.3, 31
4:14 4.14 4.18
4:18 4.18 1.35; 3.16, 22; 4.1, 14; 10.21; 24.49; Mt 1.18, 20; 3.11, 16; 4.1; 12.18, 28, 31-32; 28.19; Mk 1.8, 10, 12; 3.29; SNM 1.2, 5, 8; 2.4, 17, 18
4:18 4.18-19 Iz 61.1-2; Mt 11.5; Lk 7.22
4:18 4.18-21 1.68
4:19 4.19 Lev 25.10
4:22 4.22 Jaŋ 6.42
4:24 4.24 Jaŋ 4.44
4:25 4.25 1Bay 17.1, 8-16
4:27 4.27 2Bay 5.1-14
4:32 4.32 Mt 7.28-29
4:34 4.34 Mk 3.11
4:41 4.41 Mk 3.11-12
4:43 4.43 11.2