7
Yesu a mbəlda madərlam ŋga mahura ŋga sewje hay
(Matiye 8.5-13)
Masa Yesu ma wuzdatara mey aŋga cay tabiya a ndəhay na, ta’, a daw a Kapernayum. 7.1 Mt 7.28 Feteɗe, ndaw Rawma daha, aŋga mahura ŋga sewje hay temere. Ndaw a ŋgene, a wuɗa madərlam aŋga daha kalah. Ama madərlam a, vaw fa car ga, fa da məcey. Masa ndaw a ma cənda mey da ray Yesu na, ta’, a slərey ndəhay mahura hay ŋga *Jəwif hay da slala ha ŋgene fa Yesu ŋgaa cəfɗamərwa ŋga sawa amba a mbəlda madərlam aŋga ha. 4-5 Ndəhay mahura hay a, a wusam fa Yesu, a kamar ambahw, a ləvmar: «Maaya na, ka jəna mahura ŋga sewje hay a. Ara ndaw maaya ŋga jəney, maja a wuɗndakwar aləkwa Jəwif hay kalah, ara aŋga ma ləmndakwara *way-mewuzey-mey ŋga Gazlavay feɗe.»
Masa Yesu ma cənda mey a la na, ta’, a diyam bama. A wusam gweegwe ta way ŋga mahura ŋga sewje hay heyey na, mahura ŋga sewje hay a, a slərey jam aŋga hay fa Yesu ŋga ləvmar: «Mahura ŋga sewje hay a ləvey: “Bay aɗaw, ka da gərwa vaw ŋga sawa saba, maja ya wusa amba ka mbəzey a way aɗaw ba. Maja ŋgene, ya nəka na, ya wusa ŋga wusey fa mey akah ba. Ama, da ka ta ləvey mey pal la na, madərlam aɗaw a mbəley la. Ya ləvka anda keɗe maja yah na, sewje hay mahura da ray aɗaw daha, asaya, yah mahura da ray sewje hay mekele may. Da ya ləvar ŋgada sewje laŋgar “daw”, a daw. Da ya ləvar ŋgada ndaw laŋgar “sawa”, a sawa. Da ya ləvar ŋgada beke aɗaw “ka sləra keɗe”, a ka.»
Masa Yesu ma cənda mey a keɗe la na, a mbafar ara mey ba. A mbəɗey dey fa dəɓa ŋgada fa ndəhay ma diyam asiya, a ləvtar: «Ya fa ləvkwar, fara fara kwa ya ta hətey ndaw ma paya ŋga ndaw aŋga fara fara anda ndaw keɗe daa ba səlak, kwa da wuzlah səkway aɗaw hay *Israyel hay, ya ta hətey daa ba.»
10 Ndəhay masa mahura ŋga sewje hay ma slərdata heyey na, a vəhmawa a way, a hətfamar madərlam a, vaw fa car daa saba.
Yesu a sləkɗadərwa bəzey ŋga ŋgwas-vagay daa meməcey
11 Fa dəɓa ha, Yesu a diyam ta gula aŋga hay leŋ ta ndəhay mekele mekele ga a slala Nayiŋ. 12 Masa gweegwe fa da mbəzam a slala ha na, a cam ray ta ndəhay fa lamawa vagay ŋga bəzey ŋgadaa cəvay. Ara bəzey ŋga ŋgwas-vagay daha. Bəzey aŋga ha pal ŋgene. Ndəhay ga da slala ha fa diyam asi vagay a. 7.12 1Bay 17.17 13 Masa Bay Mahura ma hətar ŋgwas aha na, a kar dey-ceceh, a ləvar: «Dəka mevel, ka təway ba!» 14 Aŋga ma ləvar la anda keɗe na, ta’, a ŋgəchey, a gəsfar har fa ɓeɓele masa vagay da ray a heyey. Ta’, ndəhay ma lamara vagay kaa, a lacam. Yesu aa guzlar a vagay a, a ləvar: «Bəz-gula, ya fa ləvka: “Sləkɗey!”» 15 Vagay kaa, ta’, a sləkɗey, a njey ta njey, a zlar meeguzley. Yesu a ləvar a mamaha: «Ehe, bəzey akah!» 7.15 1Bay 17.22-23 16 Ndəhay tabiya a rəzlam, a zluram, a həlmamara Gazlavay, a ləvam: «Tasana, ndaw mahura ma təla mey ŋga Gazlavay ta sawa la a wuzlah aləkwa.» A ləvam saya: «Gazlavay ta sawa la ŋga jəney ndəhay aŋga hay.» 7.16 1.68; 19.44; ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay: Mt 16.14; 21.11, 46; 26.68; Mk 6.15; 8.28; 14.65; Lk 7.39; 9.8, 19; 22.64; 24.19; Jaŋ 4.19; 6.14; 7.40; 9.17 17 Ndəhay daa hwayak ŋga *Jude tabiya ta daa hwayak hay masa ta cakay tabiya ta cəndamara cek masa Yesu ma ka keɗe la.
Jaŋ-Baptis a slərdata gula aŋga hay cew fa Yesu
(Matiye 11.2-19)
18 Daa masa *Jaŋ-Baptis aŋga daa fərsəne na, gula aŋga hay aa guzlmar da ray cek hay tabiya masa Yesu ma kata. Ta’, Jaŋ-Baptis a zəlwa gula aŋga hay cew, 19 a slərdata fa Bay Mahura amba aa cəfɗamara, a ləvmar: «Kah na, *Kəriste, ndaw ma da sawa ŋga ləhdata ndəhay heyey daw? Da daa ba, ya səkwam ndaw mekele ma da sawa daw?» 20 Ta’, a diyam. Masa ata ma wusam fa Yesu la na, a ləvmar: «Jaŋ-Baptis a slərdandərwa ŋgaa cəfɗaka, a ləvey: “Kah na, Kəriste, ndaw ma da sawa ŋga ləhdata ndəhay heyey daw? Da daa ba, ya səkwam ndaw mekele ma da sawa daw?”»
21 Ta pas ŋgene, Yesu fa mbəley masa-macay hay ga, kwa cek mecey wura wura cəpa, fa ɓəley malula hay da ray ndəhay ga, asaya, fa wurey dey ŋga wulaf hay ga. 22 Fa dəɓa ha, a mbəɗdatara a ndəhay masa *Jaŋ ma slərdata heyey, a ləvtar: «Diyam, kadamara cek masa akwar ma hətmar ta dey akwar, ta akwar ma cəndamara ta sləmay akwar a Jaŋ-Baptis a. Ləvmar na, wulaf hay fa hətmar dey dəɓa, jegwer *7.22 jegwer: Ndaw masa salay pal maaya ba. hay fa diyam maaya maaya ta salay ata, maasəkula hay ta səɗam sem, madagazlam hay fa cənam sləmay, ndəhay maməctakaya fa sləkɗamawa daa meməcey, ndəhay masa-viya hay fa cəndamara Mey-maaya-mawiya dəɓa. 7.22 4.18-19; Mt 11.5 23 Ndaw ma mbəkda metəɓey-mey aɗaw ba maja sləra masa yah ma ka na, maaya ŋga Gazlavay aa da ray a.»
Mey da ray Jaŋ-Baptis
24 Ndəhay masa *Jaŋ-Baptis ma slərdata heyey ma diyam la na, Yesu a zlar maa guzltar da ray Jaŋ-Baptis a, a ndəhay ga da cakay a, a ləvtar: «Akwar ma diyam a wuzlah-ley na, ŋga nəkwa me? Ka nəkmawa na, guzer masa memeɗ ma wusa daw? Ara aŋga ba, ba diya? 25 Kaa, akwar ma diyam ŋga nəkwa na, me? Ka nəkmawa na, ndaw masa ma pey zana maaya fa vaw daw? Anja ndəhay masa ma pam zana maaya fa vaw na, ara ndəhay ma njam daa wiya da way bay hay, ba diya? 26 Wuzdamiwa, ka diyam ŋga nəkwa na, wa? Ka nəkmawa na, *ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay, ba diya? Ya fa ləvkwar, fara fara ara aŋga. Ama a fəna ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay la saya, 27 maja *Jaŋ a na, ara ndaw masa mey ŋga Gazlavay mawuzlalakaya maa guzley da ray a, a ləvey:
“Bay Gazlavay a ləvar a Bəzey aŋga:
Ehe, ya fa slərey maslaŋ-cəveɗ aɗaw fa mey akah,
amba a ɗiykawa cəveɗ akah.”» 7.27 Mal 3.1; Mab 23.20; Mk 1.2; Lk 1.76
28 Yesu a ləvtar saya: «Ya fa ləvkwar fara fara, da wuzlah ndəhay da bəla na, kwa ndaw ma fəna Jaŋ-Baptis daa ba. Ama ndaw mecəhe da wuzlah ndəhay masa Bay Gazlavay fa wey da ray ata na, ndaw aha a fəna Jaŋ-Baptis.
29 «Ndəhay cəpa feteɗe ma cəndamara mey ŋga Jaŋ na, ta təɓmara mey a la, a sərmara Gazlavay fa key cek ta cəveɗ e. Kwa ma cakala budaw hay ta təɓmara la may. Ndəhay a ŋgene ta təɓmara la amba Jaŋ-Baptis a katar *baptem. 7.29 3.7, 127.29-30 Mt 21.32 30 Ama *Fariza hay ta *ndəhay maa sərkada kwakwas ŋga Mawiz ta təɓmara cek masa Gazlavay ma wuɗey ŋgada ata na, daa ba, maja a wuɗam Jaŋ-Baptis a katar baptem ba.»
31 Yesu aa guzltar mey mekele saya, a ləvtar: «Ya da wa səkway ŋga ndəhay masa wure keɗe kaa na, ta me? Ata anda me? 32 Ata anda bəza hay masa manjatakaya fa yam mey da wuzlah ata, a ləvam: “Ala ta famakwar sləlam la, ama akwar ta gərvam daa ba. Ala ta zlamakwar walay vagay la, ama akwar ta təwam daa ba.” 33 Ya ləvkwar anda keɗe na, maja Jaŋ-Baptis ta sawa la ŋga wuzkwar mey. A zəmey ɗaf anda ndəhay mekele ba, a sey wuzam ba, ama ka ləvam: “Aŋga ta malula da ray.” 7.33 1.157.33-34 Mt 9.14; Mk 2.18; Lk 5.33 34 Yah, *Bəz ŋga Ndaw, ya sawa, ya fa zəmey cek, ya fa sey cek anda ndəhay mekele. Ama ka ləvam: “Nəkmara, ndaw a keɗe, a wulkey si ŋga zəmey cek ta ŋga sey wuzam ŋgada hwaɗ aŋga gway. Asaya, aŋga na, ara jam ŋga ndəhay ma cakala budaw ta ŋga ndəhay ma zləɓa kwakwas ŋga Mawiz.” 7.34 Mt 9.10 35 Ama yah na, ya fa ləvkwar, ndəhay a da sərmara leŋgesl ŋga Gazlavay, aŋga maaya na, ta fa ndəhay aŋga hay tabiya ma təɓmara leŋgesl e.»
Ŋgwas ta mebərey a mbəɗar ɓərdey fa salay ŋga Yesu
36 Ndaw Fariza daha, a zəla Yesu a way aŋga ŋga zəmey ɗaf. Yesu a daw a way ndaw aha, ta’, a njam ŋga zəmey ɗaf. 7.36 11.37 37 Da slala ha ŋgene ŋgwas daha, aa fa key mebərey kalah. A cənda masa Yesu fa zəmey ɗaf da way ndaw Fariza ha na, ta’, a daw ta kwalaba marəhkaya ta ɓərdey da har a way ndaw aha. Kwalaba ha ŋga aŋgwa maavərkwakaya mezəley «*albaatəra». 7.37-38 Mt 26.6-7; Mk 14.3 38 A regedey gweegwe ta salay ŋga Yesu. A təway haa matəway a, a gəcey fa salay ŋga Yesu, a takwaɗa salay a ta eŋgwec ŋga ray aŋga, a kərza salay a, a səmɗa, ta’, a mbəɗdara ɓərdey heyey fa vəɗa.
39 Ndaw Fariza ma zəla Yesu ŋga zəmey ɗaf heyey, ma hətar ŋgwas aha fa takwaɗa salay ŋga Yesu na, a wulkey daa ray aŋga, a ləvey: «Da ndaw keɗe fara fara ara *ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay na, anja a səra ŋgwas ma gəsfar fa salay keɗe na, ara ŋgwas ta mebərey kalah.» 7.39 7.16 40 Da ray ŋgene, Yesu aa guzlar a ndaw Fariza ha, a ləvar: «*Simaŋw, ya wuɗey ŋgaa guzlka mey pal.» Simaŋw a mbəɗdara, a ləvar: «Gweguzley taw, Bay aɗaw.»
41 Yesu a ləvar: «Ndəhay cew daha, a lam dəvaz fa ndaw. Ndaw pal a ley gabal temere zlam. Ndaw laŋgar a ley gabal kwakwar zlam 7.41 gabal temere zlam: Ta mey Gərek a ləvey «deniye temere zlam.» Deniye pal na, ara mawurɓay ŋga sləra ŋga ndaw fa mevərndey.. 42 Ama ata cewete ta gwamara ŋga pəlmara dəvaz a daa ba. Anda keɗe, ndaw ma vəldatara dəvaz a heyey, a mbəkdatara dəvaz a. Yaw, dasi ata cewete keɗe na, ma da wuɗa ndaw ma mbəkdatara dəvaz a kalah na, wa?» 7.42 Mt 18.27 43 Simaŋw a mbəɗdara, a ləvar: «Ya wulkey ma da wuɗa kalah na, ndaw masa aa ma mbəkdara dəvaz ga da ray a heyey.» Ta’, Yesu a ləvar: «Ahaw fara, ka taa guzley la, ara aŋga.» 44 Fa dəɓa ha, ta’, a mbəɗey dey fa ŋgwas kaa heyey, a ləvar a Simaŋw: «Ka fa hətar ŋgwas keɗe, ba diya? Ya sawa na, a way akah, ama ka ta vəlya yam ŋga pərey salay daa ba. Aŋga na, ta pəryawa salay la ta matəway, ta takwaɗayawa la ta eŋgwec ŋga ray aŋga. 7.44 MC 18.4; 1Tm 5.10 45 Ya sawa a way akah, ka ta təɓya maaya maaya daa ba, ama aŋga na, dəga aŋga ma mbəzwa a way akah keɗe haa wure keɗe ta mbəkda ŋga səmɗayawa salay daa ba. 46 Ka ta takwaɗaya mal fa ray daa ba, ama aŋga ta mbəɗya ɓərdey la fa salay aɗaw. 7.46 Ps 23.5 47 Da ray ŋgene, ya fa ləvka masa aŋga ma wuɗya keɗe na, fa wuzdərwa kwa aŋga ta mebərey ga kalah na, mebərey a daa saba. Ama ndaw ma wulkey aŋga ta mebərey ga daa ba, amba Bay Gazlavay a mbəkdara mebərey a na, ŋgene ara ndaw ma wuɗa Gazlavay nekəɗey gway.»
48 Fa dəɓa ha, Yesu a ləvar a ŋgwas heyey: «Mebərey akah daa saba.» 7.48 5.20; Mt 9.2; Mk 2.5 49 Ndəhay masa manjatakaya ŋga zəmey ɗaf bama heyey, aa guzlam da wuzlah ata, a ləvam: «Keɗe na, ara wa masa ma gwa ŋga mbəkey mebərey ŋga ndaw keɗe na!» 50 Ama Yesu a ləvar a ŋgwas a heyey: «Bay Gazlavay ta ləhdaka cay daa mebərey, maja kah ma paya ŋga ndaw akah fara fara. Daw ta zazay.» 7.50 Mt 9.22

7:1 7.1 Mt 7.28

7:12 7.12 1Bay 17.17

7:15 7.15 1Bay 17.22-23

7:16 7.16 1.68; 19.44; ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay: Mt 16.14; 21.11, 46; 26.68; Mk 6.15; 8.28; 14.65; Lk 7.39; 9.8, 19; 22.64; 24.19; Jaŋ 4.19; 6.14; 7.40; 9.17

*7:22 7.22 jegwer: Ndaw masa salay pal maaya ba.

7:22 7.22 4.18-19; Mt 11.5

7:27 7.27 Mal 3.1; Mab 23.20; Mk 1.2; Lk 1.76

7:29 7.29 3.7, 12

7:29 7.29-30 Mt 21.32

7:33 7.33 1.15

7:33 7.33-34 Mt 9.14; Mk 2.18; Lk 5.33

7:34 7.34 Mt 9.10

7:36 7.36 11.37

7:37 7.37-38 Mt 26.6-7; Mk 14.3

7:39 7.39 7.16

7:41 7.41 gabal temere zlam: Ta mey Gərek a ləvey «deniye temere zlam.» Deniye pal na, ara mawurɓay ŋga sləra ŋga ndaw fa mevərndey.

7:42 7.42 Mt 18.27

7:44 7.44 MC 18.4; 1Tm 5.10

7:46 7.46 Ps 23.5

7:48 7.48 5.20; Mt 9.2; Mk 2.5

7:50 7.50 Mt 9.22