3
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús ki̱vi̱ sa̱ndaꞌa ra
ñii ta̱a ta̱ yi̱chí ndaꞌa̱
(Mt. 12:9-14; Lc. 6:6-11)
Ñii ki̱vi̱ ta̱Jesús ni̱ki̱ꞌvi tuku ra veꞌe ño̱ꞌo sinagoga, ta yóo ñii ta̱a ta̱ yi̱chí ndaꞌa̱, ta o̱n vása kánda ña. Ta ndóo sava nafariseo ña nándukú na ndasaá chikaa̱ na kua̱chi sa̱ta̱ ta̱Jesús. Ta xíto naní na yukía̱ keꞌé ta̱Jesús, án sandaꞌa ra ta̱yóꞌo, chi ki̱vi̱ yi̱i̱ ña nákindée na kúu ña. Ta ta̱Jesús ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ta̱a ta̱ yi̱chí ndaꞌa̱ siꞌa:
―Naꞌa kundichi ún ma̱ꞌñó no̱o̱ ndiꞌi ni̱vi yóꞌo.
Ta saá ta̱Jesús ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra ni̱vi:
―¿Yukía̱ káchí nda̱yí Ndios xa̱ꞌa̱ ki̱vi̱ yi̱i̱ ña nákindée yó? ¿Án o̱n vása ndixa káchí ña keꞌé yó ñava̱ꞌa ta o̱n keꞌé yó ñandiva̱ꞌa? ¿Án o̱n vása ndixa káchí ña va̱ꞌa saka̱ku yó ni̱vi ta o̱n sandiꞌi yó xa̱ꞌa̱ na? ―káchí ra.
Ta nayóꞌo nda̱ ñii na o̱n vása ndákuii̱n, tási̱ín ndóo na. Ta ta̱Jesús na̱koto va̱ꞌa ra no̱o̱ ndiꞌi na, ta ni̱saa̱ ra xi̱ni ra na, ta kúchuchú ní ini ra chi na toon ní ini kúu na. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ta̱a ta̱ yi̱chí ndaꞌa̱:
―Sanakaa̱ ún ndaꞌa̱ ún vitin ―káchí ra.
Ta ta̱yóꞌo sa̱nakaa̱ ra ndaꞌa̱ ra, ta ndu̱va̱ꞌa ña. Ta ke̱e nafariseo kua̱ꞌa̱n na, ta ki̱xáꞌá káꞌa̱n táꞌan na xíꞌin na ndíko̱n partido ta̱Herodes ndasaá koo kaꞌni na ta̱Jesús.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi ndóo na yuꞌu̱ mi̱ni
Ta ta̱Jesús xíꞌin naxíka xíꞌin ra ke̱e na kua̱ꞌa̱n na yuꞌu̱ mi̱ni Galilea. Ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi na ki̱xi ndiꞌi saá ñoo estado Galilea kua̱ꞌa̱n na sa̱ta̱ ra. Tá xi̱ni̱ so̱ꞌo ni̱vi na inka̱ ñoo ñava̱ꞌa kéꞌé ta̱Jesús, ta kua̱ꞌa̱ ní na ki̱xaa̱ no̱o̱ ra. Nayóꞌo ke̱e na ndiꞌi saá xiiña, ña kúu ñoo Jerusalén xíꞌin inka̱ kua̱ꞌa̱ ñoo estado Judea, kua̱ꞌa̱ ñoo estado Idumea, kua̱ꞌa̱ ñoo ña ñóꞌo inka̱ táꞌví yu̱ta Jordán, xíꞌin kua̱ꞌa̱ ñoo ña ndáꞌvi ndaa ñoo Tiro, xíꞌin ñoo Sidón. Ta ta̱Jesús ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin naxíka xíꞌin ra ña koo tiꞌva ñii tón barco loꞌo, ña ndaa ra sa̱ta̱ tón yóꞌo, saá chi yóo kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi, ta chútú ní na no̱o̱ ra, ta yi̱yo ní chindaꞌá na ra ta nakava ra ta takuéꞌe̱ ra. 10 Ta xa sa̱ndaꞌa ra kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi, ña̱kán inka̱ na ndeé ndóꞌo kóni na to̱nda̱a yatin na ra a̱nda̱ tiin na ra ña koni na ndaꞌa na. 11 Ta ni̱vi na kómí níma̱ ndiva̱ꞌa xi̱ni na ra, ta xi̱kuxítí na nda̱ no̱o̱ ñoꞌo̱ no̱o̱ ra, ta xíꞌin ndiꞌi ndee̱ na ni̱ka̱ꞌa̱n na, káchí na saá:
―¡Yóꞌó kúu ún Sa̱ꞌya Ndios!
12 Ta ta̱Jesús xa̱ꞌnda chiño ra no̱o̱ ndiꞌi ñaníma̱ ndiva̱ꞌa ña o̱n ndato̱ꞌon ña yu kúu ra.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús ki̱vi̱ na̱ka̱xin ra u̱xu̱ o̱vi̱ ta̱a,
ta ta̱xi ra ñanda̱yí ndaꞌa̱ na
(Mt. 10:1-4; Lc. 6:12-16)
13 Ta saá ta̱Jesús nda̱a ra ñii xi̱ki̱ ta ka̱na ra na na̱ka̱xin ra va̱xi no̱o̱ ra, ta ki̱xaa̱ na nakutáꞌan na xíꞌin ra. 14 Ta na̱ka̱xin ra u̱xu̱ o̱vi̱ ta̱a, ña kasa chiño na xíꞌin ra, ta ko̱ꞌo̱n na ka̱ꞌa̱n ndoso na to̱ꞌon ñava̱ꞌa xíꞌin ni̱vi inka̱ ñoo, 15 ta kukomí na nda̱yí ña sandaꞌa na na ndeé ndóꞌo, ta kukomí na nda̱yí ña tava na níma̱ ndiva̱ꞌa ña sáxo̱ꞌvi̱ inka̱ ni̱vi. 16 Ta ñii ñii ta̱ u̱xu̱ o̱vi̱ yóꞌo na̱ní ra siꞌa: ñii ra na̱ní Simón, ta ta̱Jesús sa̱kunaní ñaꞌá ra Pedro; 17 inka̱ ra na̱ní Jacobo, xíꞌin ñani ra ta̱Juan, sa̱ꞌya ta̱Zebedeo kúu o̱vi̱ ta̱yóꞌo, ta ta̱Jesús na̱chinóo ra inka̱ ki̱vi̱ ña o̱vi̱ saá ta̱yóꞌo ña kúu Boanerges; to̱ꞌon yóꞌo kóni kachí ña: Ndason ní ta̱chi̱ na káꞌa̱n na, nda̱tán ndáꞌyi sa̱vi̱, saá káꞌa̱n na; 18 inka̱ ra na̱ní Andrés; inka̱ ra na̱ní Felipe; inka̱ ra na̱ní Bartolomé; inka̱ ra na̱ní Mateo;* Inka̱ ki̱vi̱ na̱ní ta̱Mateo kúu Leví. inka̱ ra na̱ní Tomás; inka̱ ra na̱ní Jacobo, sa̱ꞌya ta̱Alfeo; inka̱ ra na̱ní Tadeo; inka̱ ra na̱ní Simón ta̱ kúu ta̱ ndíko̱n partido na̱ní ña cananeo; 19 inka̱ ra na̱ní Judas Iscariote. Ta̱yóꞌo xi̱kuu ta̱a ta̱ ni̱to̱nda̱a ni̱si̱kó kuíꞌná ta̱Jesús ndaꞌa̱ na sáa̱ ini xíni ñaꞌá.
Ñayóꞌo káꞌa̱n, ni̱vi ni̱ka̱ꞌa̱n na xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús
kómí ra ndee̱ ñaníma̱ ndiva̱ꞌa
(Mt. 12:22-32; Lc. 11:14-23; 12:10)
Ta saá ta̱Jesús kua̱noꞌo̱ ra ñoo Capernaum, ta ni̱ki̱ꞌvi ra ñii veꞌe, 20 ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi tuku na̱kutáꞌan na veꞌe yóꞌo, ta chútú ní ni̱vi a̱nda̱ ni ni̱‑kivi kuxu ra xíꞌin naxíka xíꞌin ra. 21 Tá xi̱ni̱ so̱ꞌo naveꞌe ra ñayóꞌo, ta ki̱xaa̱ na nakiꞌin na ra noꞌo̱ ra xíꞌin na veꞌe na, chi káchí na saá:
―Ta̱ sána ini kúu ra.
22 Ta na sánáꞌa nda̱yí Ndios na ki̱xi ñoo Jerusalén, ni̱ka̱ꞌa̱n na saá:
―Ñakáꞌno no̱o̱ ndiꞌi níma̱ ndiva̱ꞌa, na̱ní ña Beelzebú, Inka̱ ki̱vi̱ na̱ní Satanás kúu Beelzebú. tíin ní ña ta̱Jesús yóꞌo. Xíꞌin ndee̱ ñakáꞌno no̱o̱ ndiꞌi níma̱ ndiva̱ꞌa táva ta̱yóꞌo ñaníma̱ ndiva̱ꞌa ―káchí na.
23 Ta ta̱Jesús ka̱na ra na va̱xi na no̱o̱ ra, ta nda̱to̱ꞌon ra xíꞌin na ñii cuento ña sanáꞌa ra na:
―¿Ndasaá kúchiño ñaníma̱ ndiva̱ꞌa káꞌno tava ña níma̱ ndiva̱ꞌa táꞌan mi̱i ña? 24 Tá yóo ñii ñoo, ta o̱n vása yóo yuꞌú ni̱vi, ta na̱ta̱ꞌvi̱ táꞌan na, ta ki̱xáꞌá na káni táꞌan na xíꞌin natáꞌan na, ta kama ní ndiꞌi xa̱ꞌa̱ ñoo yóꞌo. 25 Tá yóo ñii veꞌe no̱o̱ na̱ta̱ꞌvi̱ táꞌan na, ta káni táꞌan na, ta ndiꞌi xa̱ꞌa̱ ni̱vi veꞌe yóꞌo. 26 Ta ñaníma̱ ndiva̱ꞌa káꞌno Satanás xíꞌin ndiꞌi níma̱ ndiva̱ꞌa táꞌan ña, táná nata̱ꞌvi̱ táꞌan ña án ná kani táꞌan ña xíꞌin táꞌan mi̱i ña, ta ya̱chi̱ ní ndiꞌi xa̱ꞌa̱ yichi̱ ña.
27 ’Tá yóo ñii ta̱a ndeé ní ndaku, ta ni̱vi o̱n kúchiño ki̱ꞌvi na veꞌe ra ña kindaa na ñakuíká kómí ra. Siꞌna xíni̱ ñóꞌó katón na ra, ta saá kuchiño ki̱ꞌvi na kindaa na ndiꞌi ñakuíká kómí ra. Nda̱tán yóo ta̱a ndeé ní ndaku yóꞌo, saá yóo ñaníma̱ ndiva̱ꞌa káꞌno.
28 ’Ndixa káꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó, Ndios kúchiño kasa káꞌno ini ra xa̱ꞌa̱ ndiꞌi ña o̱n váꞌa kéꞌé ni̱vi, ta kúchiño kasa káꞌno ini ra xa̱ꞌa̱ ndiꞌi to̱ꞌon ña káꞌa̱n ndiva̱ꞌa na xíꞌin Ndios. 29 Ta ndiꞌi ni̱vi na káꞌa̱n ndiva̱ꞌa xíꞌin Níma̱ Ndios, Ñii to̱ꞌon ña káꞌa̱n ndiva̱ꞌa xíꞌin Níma̱ Ndios kúu ña káꞌa̱n ni̱vi ndí ndee̱ ña kísa ndivi chiño va̱ꞌa kúu ndee̱ ña va̱xi no̱o̱ níma̱ ndiva̱ꞌa káꞌno. ta Ndios o̱n kasa káꞌno ini ra xa̱ꞌa̱ ni̱vi yóꞌo, saá chi nakuiso na kua̱chi ña o̱n váꞌa yóꞌo ndiꞌi saá ki̱vi̱ ña va̱xi.
30 Ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús saá xíꞌin na, saá chi na sánáꞌa nda̱yí Ndios ni̱ka̱ꞌa̱n na siꞌa:
―Níma̱ ndiva̱ꞌa tíin ña ta̱yóꞌo ―káchí na xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ki̱vi̱ ki̱xaa̱ nañani ta̱Jesús xíꞌin siꞌí ra
(Mt. 12:46-50; Lc. 8:19-21)
31 Ta saá ki̱xaa̱ nañani ta̱Jesús xíꞌin siꞌí ra. Ta yíta na ke̱ꞌe no̱o̱ yóo ra, ta ti̱ꞌví na ni̱ka̱ꞌa̱n na kana na ra kixi ra no̱o̱ na. 32 Ta ni̱vi na ndóo xíni̱ so̱ꞌo ña káꞌa̱n ta̱Jesús, nda̱to̱ꞌon na xíꞌin ra, káchí na saá:
―Tata, siꞌí ún xíꞌin nañani ún yíta na ke̱ꞌe, ta ndúkú na yóꞌó ―káchí na.
33 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús, ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―¿Yu kúu siꞌí i̱? ¿Ta yu kúu ñani i̱?
34 Ta na̱koto ra no̱o̱ ndiꞌi ni̱vi na ndóo no̱o̱ ra, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra, káchí ra saá:
―Yóꞌo ndóo siꞌí i̱ xíꞌin ñani i̱. 35 Chi ni̱vi na kísa ndivi ña kóni Ndios, nayóꞌo kúu ñani i̱ xíꞌin ki̱ꞌva̱ i̱ xíꞌin siꞌí i̱ ―káchí ta̱Jesús.

*3:18 Inka̱ ki̱vi̱ na̱ní ta̱Mateo kúu Leví.

3:22 Inka̱ ki̱vi̱ na̱ní Satanás kúu Beelzebú.

3:29 Ñii to̱ꞌon ña káꞌa̱n ndiva̱ꞌa xíꞌin Níma̱ Ndios kúu ña káꞌa̱n ni̱vi ndí ndee̱ ña kísa ndivi chiño va̱ꞌa kúu ndee̱ ña va̱xi no̱o̱ níma̱ ndiva̱ꞌa káꞌno.