Tutu ña ni̱taa ta̱Pablo ña ti̱ꞌví ra kua̱ꞌa̱n ña ndaꞌa̱ nañoo Roma
1
Xíꞌin to̱ꞌon yóꞌo ta̱Pablo chíndeé ra
ni̱vi nañoo Roma na kándixa Jesucristo
Yi̱ꞌi̱, ta̱Pablo, ta̱ kúu ta̱ kísa chiño no̱o̱ Jesucristo, táa i̱ tutu yóꞌo ña xaa̱ ña ndaꞌa̱ ndó. Ndios ka̱na ra yi̱ꞌi̱ ta sa̱kuiso chiño ra yi̱ꞌi̱ ña kuu i̱ ta̱apóstol, ta ti̱ꞌví ra yi̱ꞌi̱ ka̱ꞌa̱n ndoso i̱ to̱ꞌon xa̱ꞌa̱ Jesucristo no̱o̱ ni̱vi.
Saá chi kui̱ya̱ xi̱na̱ꞌá Ndios ki̱ndo̱o ra xíꞌin naprofeta ña ndixa kasa ndivi ra to̱ꞌon ra ña ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na xa̱ꞌa̱ Jesucristo. Ta naprofeta yóꞌo ni̱taa na to̱ꞌon yóꞌo no̱o̱ tutu ña na̱ní To̱ꞌon Yi̱i̱ Ndios. Ta To̱ꞌon Ndios yóꞌo káꞌa̱n ña xa̱ꞌa̱ Sa̱ꞌya Ndios, ta̱ kúu Jesucristo, Ta̱a ta̱Káꞌno no̱o̱ yó. Ta saá tuku xi̱kuu ra sa̱ꞌya ñani síkuá ta̱rey David, chi ñii ki̱ꞌva nda̱tán káku ndiꞌi ni̱vi, saá ka̱ku ra ti̱xin ñii ñaꞌa̱ ñá kúu sa̱ꞌya ñani síkuá ta̱rey David. Ta saá ni, xa̱ꞌa̱ ña ni̱xiꞌi̱ ra, ta xa̱ꞌa̱ ña Ndios sa̱nataku̱ ñaꞌá ra xíꞌin ndee̱ Níma̱ ra, Jesucristo sa̱náꞌa ra ndí ndixa Sa̱ꞌya Ndios kúu ra, ta kómí ra ndiꞌi ndee̱ káꞌno. Ta mi̱i Jesucristo ta̱xi ra ñato̱ꞌó káꞌno ndaꞌa̱ i̱ ña kuu i̱ ta̱apóstol, ta ti̱ꞌví ra yi̱ꞌi̱ xa̱ꞌa̱ ña chindeé i̱ ni̱vi na o̱n vása kúu najudío ña kandixa na ra, ta kasa ndivi na to̱ꞌon ra, chi kukiꞌvi ní ini na koni na ra. Ta ndóꞌó kúu sava nayóꞌo, chi Ndios ka̱na ra ndóꞌó ña kandixa ndó Jesucristo ta kundiko̱n ndó yichi̱ ra.
Ña̱kán táa i̱ tutu yóꞌo ña xaa̱ ña ndaꞌa̱ ndóꞌó, nañani yó xíꞌin náki̱ꞌva̱ yó, na táku̱ ñoo Roma, ta kúu ndó ni̱vi na kíꞌvi ní ini Ndios xíni ra. Ta Ndios ka̱na ra ndóꞌó ña kuu ndó ni̱vi nayi̱i̱ ta kutaku̱ ndii ndó no̱o̱ ra. Kóni i̱ ndí Yivá yó Ndios xíꞌin Sa̱ꞌya ra Jesucristo, Ta̱a ta̱Káꞌno no̱o̱ yó, ¡ná keꞌé ra ñava̱ꞌa xíꞌin ndó! ¡Ná taxi ra ñava̱ꞌa koo ña ini ndó!
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ndí ta̱Pablo kóni ra ko̱ꞌo̱n ra
ñoo Roma ña koto ra nani̱vi na kándixa Jesucristo
Siꞌna kóni i̱ ka̱ꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó to̱ꞌon yóꞌo: Xíꞌin nda̱yí Jesucristo, káꞌa̱n i̱ xíꞌin Ndios, ta táxi i̱ ña táxaꞌvi ñaꞌá ndaꞌa̱ Ndios xa̱ꞌa̱ ndóꞌó. Saá chi xa̱ꞌa̱ ña va̱ꞌa ní kándixa ndó Jesucristo, ta xíta̱ níꞌnó to̱ꞌon va̱ꞌa xa̱ꞌa̱ ndó ndiꞌi saá ñoo. Ta xíꞌin ndiꞌi níma̱ i̱ kísa chiño i̱ no̱o̱ Ndios, ña káꞌa̱n ndoso i̱ no̱o̱ ni̱vi to̱ꞌon va̱ꞌa xa̱ꞌa̱ Sa̱ꞌya ra Jesucristo. Ta Ndios xíni ra ta ndákuii̱n ra xa̱ꞌa̱ i̱ ndí ndixa o̱n vása sándakoo i̱ ña káꞌa̱n i̱ ndúkú i̱ ñava̱ꞌa no̱o̱ ra xa̱ꞌa̱ ndóꞌó, 10 ta xáku ndáꞌví i̱ no̱o̱ Ndios, káchí i̱ xíꞌin ra saá: “Tá kóni mi̱i ún saá, ta taxi ún yichi̱ ndaꞌa̱ i̱ ña ko̱ꞌo̱n i̱ koto i̱ ni̱vi na kándixa Jesucristo, na táku̱ ñoo Roma”, saá káchí i̱ káꞌa̱n i̱ xíꞌin Ndios. 11 Saá chi yi̱ꞌi̱ kóni i̱ koto i̱ ndóꞌó ña ndato̱ꞌon i̱ xíꞌin ndó xa̱ꞌa̱ ña nakiꞌin ndó ndee̱ va̱ꞌa ña ki̱xi no̱o̱ Ndios, ña chindeé ña ndóꞌó ña va̱ꞌa ka̱ kandixa ndó Jesucristo. 12 Ta saá, ndóꞌó xíꞌin yi̱ꞌi̱ chindeé táꞌan yó, chi ndinoꞌo ní ini yó kándixa yó Jesucristo.
13 Nañani yó xíꞌin náki̱ꞌva̱ yó, kóni i̱ ña kunda̱a̱ ini ndó ndí kua̱ꞌa̱ ní yichi̱ ndu̱kú i̱ ndasaá kuchiño i̱ xaa̱ i̱ koto i̱ ndóꞌó, ta o̱n vása ní‑kuchiño xaa̱ i̱, chi ñii ñii yichi̱ ki̱vi̱ xáni si̱ni̱ i̱ xaa̱ i̱, ta ni̱‑kuchiño kundivi ña saá, chi ni̱xi̱yo ña sa̱si no̱o̱ i̱. Ña ndixa kóni i̱ kúu ña ka̱ꞌa̱n ndoso i̱ to̱ꞌon Ndios no̱o̱ ni̱vi na táku̱ ñoo ndó, chi kóni i̱ ña kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi yóꞌo chikaa̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon Ndios ta kandixa na Jesucristo, ñii ki̱ꞌva nda̱tán kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi na o̱n vása kúu najudío na kúu na táku̱ kua̱ꞌa̱ ní xiiña, xa chi̱kaa̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon Ndios ña nda̱to̱ꞌon i̱ xíꞌin na ta ka̱ndixa na Jesucristo. 14 Xa̱ꞌa̱ ñava̱ꞌa ke̱ꞌé Jesucristo xíꞌin i̱, ta saá xáni si̱ni̱ i̱ ndí xíni̱ ñóꞌó chikaa̱ i̱ ndee̱ ña ka̱ꞌa̱n ndoso i̱ to̱ꞌon xa̱ꞌa̱ Jesucristo no̱o̱ ndiꞌi ni̱vi: án nayóꞌo kúu na ni̱vi na káꞌa̱n to̱ꞌon griego, án o̱n vása káꞌa̱n na to̱ꞌon griego, án kúu na ni̱vi na ndíchí ní si̱ni̱, án kúu na ni̱vi na o̱n vása xíni̱ kaꞌvi. 15 Ta ñii ki̱ꞌva saá kóni i̱ ka̱ꞌa̱n ndoso i̱ to̱ꞌon va̱ꞌa xa̱ꞌa̱ Jesucristo no̱o̱ ndóꞌó na táku̱ ñoo Roma.
Ta̱Pablo káꞌa̱n ra
ndí to̱ꞌon va̱ꞌa xa̱ꞌa̱ Jesucristo kómí ña ndee̱
16 Yi̱ꞌi̱ o̱n vása kúkaꞌan no̱o̱ i̱ xa̱ꞌa̱ ña kándixa i̱ to̱ꞌon va̱ꞌa xa̱ꞌa̱ Jesucristo, chi to̱ꞌon yóꞌo kómí ña ndee̱ Ndios ña saka̱ku ña ndiꞌi ni̱vi na kándixa ña káꞌa̱n to̱ꞌon yóꞌo. Siꞌna najudío xi̱ni̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon va̱ꞌa yóꞌo xa̱ꞌa̱ Jesucristo, ta saá ni̱vi na o̱n vása kúu najudío* Sava ni̱vi na o̱n vása kúu najudío kúu nagriego. xi̱ni̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon va̱ꞌa yóꞌo. Ta Ndios sáka̱ku ra ndiꞌi ni̱vi na kándixa ña káꞌa̱n to̱ꞌon va̱ꞌa yóꞌo. 17 To̱ꞌon va̱ꞌa yóꞌo sánáꞌa ña ndí xa̱ꞌa̱ ña kándixa yó Jesucristo, Ndios kísa káꞌno ini ra xa̱ꞌa̱ kua̱chi yó, ta sánduu ra yó ni̱vi na ndii, na o̱n ko̱ó kua̱chi ndíso no̱o̱ ra, ta va̱ꞌa yóo yó xíꞌin ra. Ta ndixa o̱n ko̱ó inka̱ xa̱ꞌa̱ ña kuchiño nduu yó ni̱vi na o̱n ko̱ó kua̱chi ndíso no̱o̱ Ndios. Saá chi to̱ꞌon Ndios ña ni̱taa na xi̱na̱ꞌá káchí ña saá: “Ni̱vi na kúu na o̱n ko̱ó kua̱chi ndíso no̱o̱ Ndios xa̱ꞌa̱ ña kándixa na ra, ni̱vi yóꞌo, ndixa kutaku̱ na”, káchí to̱ꞌon Ndios.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ña ndiꞌi ni̱vi ndíso na kua̱chi no̱o̱ Ndios
18 Ndios ta̱ yóo ñoyívi ni̱no, sánáꞌa ra mi̱i yó ña ndixa sáa̱ ní ini ra xíni ra ndiꞌi ña o̱n váꞌa kéꞌé ni̱vi chi o̱n xi̱in na kandixa ñaꞌá na, ni o̱n xi̱in na koni táꞌan va̱ꞌa na xíꞌin inka̱ ni̱vi. Ta ña o̱n váꞌa kéꞌé ni̱vi yóꞌo o̱n vása táxi ña kunda̱a̱ ini na yu kúu ña ndixa nda̱a̱. 19 Ni̱vi yóꞌo xa xíni̱ na ndiꞌi ña táxi kunda̱a̱ ini na xa̱ꞌa̱ Ndios, chi va̱ꞌa xíto na ndiꞌi ña ki̱sa va̱ꞌa Ndios ñoyívi yóꞌo. Ta xíꞌin ñayóꞌo, Ndios xa sa̱náꞌa káxín ra no̱o̱ ni̱vi xa̱ꞌa̱ mi̱i ra. 20 Nda̱ ñii ni̱vi o̱n vása kúchiño koni na Ndios xíꞌin nduchu̱ no̱o̱ na, ta saá ni, nda̱ ki̱vi̱ siꞌna ñoyívi yóꞌo ndiꞌi ni̱vi kúchiño na koto na ndiꞌi ña ki̱sa va̱ꞌa Ndios. Ta saá kúchiño na kunda̱a̱ ini na ndí mi̱i ra kúu Ndios ndinoꞌo, ta kúchiño na kunda̱a̱ ini na ndí kómí ra ndee̱ káꞌno, ta nda̱ ñii ki̱vi̱ o̱n ndiꞌi xa̱ꞌa̱ ndee̱ ra. Ta xa̱ꞌa̱ ñayóꞌo, nda̱ ñii ni̱vi o̱n ki̱ví ka̱ꞌa̱n na, kachí na saá: “O̱n vása ndíso ndi̱ kua̱chi, chi ni̱‑kuchiño kunda̱a̱ ini ndi̱ xa̱ꞌa̱ Ndios ndinoꞌo, ta̱táku̱”, kachí na. 21 Vará xa xíni̱ ni̱vi ndí yóo Ndios, ta nda̱ loꞌo o̱n vása ní‑xiin na kasa to̱ꞌó na ra, ta ni o̱n vása ní‑xiin na taxi na ña táxaꞌvi ñaꞌá ndaꞌa̱ ra. Ta saá nda̱ víka̱ ndu̱u na ni̱vi na xáni si̱ni̱ ndasaá kuiti xa̱ꞌa̱ ndiꞌi ña o̱n vása ndáya̱ꞌví no̱o̱ Ndios. Ta ndu̱u na ni̱vi na ni̱ti̱ví ini, chi ndasaá kuiti kúsii̱ ní ini na kéꞌé na ndiꞌi no̱o̱ ña o̱n váꞌa. 22 Ni̱vi yóꞌo xáni si̱ni̱ na ndí mi̱i na kúu na ndíchí ní si̱ni̱, ta o̱n ndixa kúu ñayóꞌo, chi o̱n vása ndíchí si̱ni̱ na, chi ndasaá kuiti ndu̱u na ni̱vi na kíꞌví si̱ni̱. 23 Saá ndo̱ꞌo ni̱vi yóꞌo, chi ni̱‑xiin na kasa to̱ꞌó na mi̱i Ndios ndinoꞌo, ta̱táku̱, ta̱a ta̱ kúu ta̱káꞌno ní, ta̱a ta̱ kómí ndiꞌi ndee̱. Ta nda̱ víka̱ kúsii̱ ka̱ ini na ña kísa to̱ꞌó na ndiꞌi no̱o̱ ñaídolo, án ñaimagen ña káchí ini mi̱i na. Ta sava ñaídolo án ñaimagen ña kísa to̱ꞌó na kúu na̱ꞌná ni̱vi, án na̱ꞌná kiti̱ tí ndáchí, án na̱ꞌná kiti̱ tí xíka xíꞌin ko̱mi̱ xa̱ꞌa̱, án na̱ꞌná kiti̱ tí ñóo ti̱xin kua̱ꞌa̱n no̱o̱ ñoꞌo̱.
24 Ña̱kán kía̱ Ndios sa̱ña ra ni̱vi yóꞌo ña keꞌé na ndiꞌi no̱o̱ ña o̱n váꞌa ña káchí ini mi̱i na, ta sa̱ña ra na ña ki̱ꞌvi na kua̱chi kini xíꞌin inka̱ ñaꞌa̱ án xíꞌin inka̱ ta̱a. Ta ndiꞌi ñakini ña o̱n váꞌa ke̱ꞌé ni̱vi yóꞌo kúu ña ki̱sa kini xíꞌin mi̱i na, ta ña ke̱ꞌé na saá nda̱ loꞌo o̱n vása kísa to̱ꞌó na yi̱kí ko̱ñu na. 25 Ni̱vi yóꞌo ni̱‑xiin na kandixa na ñanda̱a̱ xa̱ꞌa̱ Ndios, ta nda̱ víka̱ chi̱kaa̱ ka̱ ini na kandixa na ñavatá. Ni̱vi yóꞌo kísa to̱ꞌó na, ta kísa káꞌno na ndiꞌi no̱o̱ ña ki̱sa va̱ꞌa Ndios, ta nda̱ loꞌo o̱n xi̱in na kasa to̱ꞌó na mi̱i Ndios ta̱a ta̱ ki̱sa va̱ꞌa ndiꞌi ña yóo ñoyívi yóꞌo xíꞌin ña yóo ñoyívi ni̱no. ¡Ta mi̱i Ndios yóꞌo kúu ta̱ ñii la̱á kuiti ndáya̱ꞌví ní kasa káꞌno yó ndiꞌi saá ki̱vi̱! Saá ná koo ña.
26 Xa̱ꞌa̱ ña ni̱‑xiin ni̱vi kasa to̱ꞌó na Ndios ndinoꞌo, ta Ndios sa̱ña ra na ña kasa ndivi na ndiꞌi ña o̱n váꞌa ña káchí ini mi̱i na keꞌé na. Ta ki̱xáꞌá na kéꞌé na ndiꞌi saá no̱o̱ ñakini. Ta saá náñaꞌa̱ o̱n vása ní‑kusii̱ ka̱ ini ná ku̱su̱n ná xíꞌin ta̱a, ta ki̱xáꞌá ná kútoo ná kíꞌvi ná kua̱chi xíꞌin inka̱ náñaꞌa̱. 27 Ta ñii ki̱ꞌva saá, nata̱a o̱n vása ní‑kusii̱ ka̱ ini na ku̱su̱n na xíꞌin náñaꞌa̱, ta saá ki̱xáꞌá na kútoo na kíꞌvi na kua̱chi xíꞌin inka̱ nata̱a. Ta xa̱ꞌa̱ ña kini ní kéꞌé nata̱a yóꞌo xíꞌin inka̱ nata̱a, Ndios táxi ra ña xo̱ꞌvi̱ ní yi̱kí ko̱ñu mi̱i na.
28 Xa̱ꞌa̱ ña ni̱‑xiin ni̱vi nakoni na Ndios, ni ni̱‑xiin na kunda̱a̱ ini na xa̱ꞌa̱ ra, ta Ndios sa̱ña ra ni̱vi yóꞌo ña kani si̱ni̱ na xa̱ꞌa̱ ndiꞌi no̱o̱ ñakini, ta sa̱ña ra na ña kasa ndivi na ndiꞌi saá no̱o̱ ña o̱n váꞌa ña kusii̱ ini mi̱i na. 29 Ta chútú ní ini ni̱vi yóꞌo xíꞌin ndiꞌi saá no̱o̱ ña o̱n váꞌa, ña nda̱ loꞌo o̱n vása kúu ñanda̱a̱. Nata̱a kíꞌvi na kua̱chi xíꞌin náñaꞌa̱, ná o̱n si̱ví násíꞌí na kúu, ta náñaꞌa̱ kíꞌvi ná kua̱chi xíꞌin nata̱a, na o̱n si̱ví yii̱ ná kúu. Kútoo ní ni̱vi yóꞌo kéꞌé na ndiꞌi saá no̱o̱ ña o̱n váꞌa xíꞌin inka̱ ni̱vi. Ni o̱n vása xáa ini na xíni na ñakuíká kómí na, ta kútoo ní na kukomí na kua̱ꞌa̱ ní ka̱ ñakuíká. Chútú ní ini na xíꞌin ndiꞌi saá no̱o̱ ña o̱n váꞌa. Ni̱vi na kuíni̱ ini kúu na, na xáꞌni ni̱vi kúu na, na sákaku kua̱chi ta káni táꞌan xíꞌin inka̱ ni̱vi kúu na, na sándáꞌví inka̱ ni̱vi kúu na. Ta ndiꞌi saá ki̱vi̱ káꞌa̱n na ñavatá xa̱ꞌa̱ inka̱ ni̱vi. 30 Ta káꞌa̱n na kua̱chi síkí xa̱ꞌa̱ inka̱ ni̱vi. Nda̱ loꞌo o̱n xi̱in na koni na Ndios, ni o̱n vása kísa to̱ꞌó na inka̱ ni̱vi. Ni̱vi na ña̱ꞌa ní ini kúu na, kísa káꞌno ní xíꞌin mi̱i na, nda̱ loꞌo o̱n vása chíkaa̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon ña káꞌa̱n yivá siꞌí na xíꞌin na, ta ndasaá kuiti xáni si̱ni̱ na ndasaá kuchiño keꞌé na ndiꞌi saá no̱o̱ ña o̱n váꞌa. 31 Ni̱vi yóꞌo o̱n xi̱in na chikaa̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon va̱ꞌa, ni o̱n vása kísa ndivi na to̱ꞌon na ña ki̱ndo̱o na xíꞌin inka̱ ni̱vi, ni o̱n vása kíꞌvi ini na xíni na nda̱ ñii ni̱vi, ni o̱n xi̱in na nda̱ loꞌo chindeé na inka̱ ni̱vi na xóꞌvi̱. 32 Ni̱vi na kéꞌé ña o̱n váꞌa yóꞌo, xíni̱ va̱ꞌa na ndí yóo nda̱yí Ndios ña káchí saá: “Ndiꞌi ni̱vi na kéꞌé ña o̱n váꞌa xíni̱ ñóꞌó kivi̱ na”, káchí nda̱yí Ndios. Ta saá ni, o̱n vása xi̱in na sandakoo na kéꞌé na ndiꞌi saá no̱o̱ ña o̱n váꞌa, ta nda̱ víka̱ kúsii̱ ní ka̱ ini na xíni na ni̱vi na ñii káchí kéꞌé ña o̱n váꞌa yóꞌo.

*1:16 Sava ni̱vi na o̱n vása kúu najudío kúu nagriego.