Tu̱tu̱ yoꞌoꞌ nduuꞌ ña̱ ni̱ ke̱ꞌi̱ San Lucas miiꞌ kaꞌán ra̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ni̱ xa̱a̱ te̱ ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ Jesús
1
Ni̱ kaꞌa̱n Jesús ña̱ ti̱ꞌviꞌ a̱ Espíritu Santo ko̱o̱ xiinꞌ yooꞌ, ne̱ ndikún i̱chiꞌ a̱
Tu̱tu̱ ña̱ ni̱ ti̱ꞌviꞌ nu̱uꞌ i̱ nda̱ꞌaꞌ u̱nꞌ, xkuaa̱ꞌ Teófilo ndii, kaꞌán a̱ xaꞌa̱ꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ ni̱ xa̱a̱ Jesús xiinꞌ xaꞌa̱ꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ ni̱ sa̱niaꞌá a̱ nde̱e̱ kii̱ꞌ ni̱ xa̱ꞌaꞌ a̱ xiinꞌ chu̱u̱n nuu̱ꞌ a̱, xiinꞌ nde̱e̱ kii̱ꞌ ni̱ ka̱a̱ a̱ ndi̱viꞌ. Te̱ kii̱ꞌ kuní ka̱ ka̱a̱ a̱ ndi̱viꞌ ndii, xiinꞌ ña̱ ndi̱e̱eꞌ Espíritu Santo ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ a̱ nuu̱ꞌ te̱ ni̱ na̱ka̱xi̱n a̱ sa̱niaꞌá i̱chiꞌ a̱ ndee ña̱ kuní a̱ sa̱a̱ ra̱. Te̱ kii̱ꞌ ni̱ xkaꞌndi̱a̱ ña̱ ni̱ xiꞌi̱ a̱, te̱ ni̱ na̱ti̱a̱ku̱ a̱ ndii, niiꞌ uvi̱ xi̱ko̱ kivi̱ꞌ ni̱ tuvi̱ a̱ nuu̱ꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ kuaꞌa̱ꞌ nuu̱ꞌ ña̱ saniaꞌá kaxiꞌ ña̱ꞌaꞌ a̱ ña̱ ni̱ na̱ti̱a̱ku̱ xna̱ꞌa̱ a̱. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n tu̱ a̱ xiinꞌ ra̱ xaꞌa̱ꞌ sa̱a̱ kuní Ndiosí ka̱ꞌndi̱a̱ chuunꞌ a̱ nimá ne̱ yivi̱ꞌ. Te̱ untaꞌ kii̱ꞌ nduꞌu̱ꞌ ingaꞌ ka̱ Jesús xiinꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Ku̱ndi̱a̱tu̱ ndo̱ꞌ ñu̱u̱ Jerusalén nde̱e̱ sa̱xinú Ndiosí, yu̱vaꞌ e̱ꞌ, kuento a̱ ña̱ ni̱ ta̱xi̱ a̱ nuu̱ꞌ ndo̱ꞌ sa̱a̱ ni̱ xi̱ni̱ so̱ꞌo̱ ndo̱ꞌ ni̱ kaꞌa̱n i̱. Sa̱kanꞌ ña̱ Juan ndii, xiinꞌ ti̱kui ni̱ sa̱kuchiꞌ ra̱ ne̱ yivi̱ꞌ kuenta Ndiosí. Ndisu̱ Ndiosí ndii, ndee ndiaꞌviꞌ kivi̱ꞌ kuní, te̱ sa̱kuchiꞌ a̱ ndoꞌó kuenta a̱ xiinꞌ ña̱ ndi̱e̱eꞌ Espíritu Santo ―ni̱ kachi̱ a̱.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ nda̱ni̱ꞌi̱ Ndiosí Jesús te̱ kuaꞌa̱n a̱ ndi̱viꞌ
Te̱ te̱ ni̱ na̱kaya̱ xiinꞌ Jesús ja̱a̱nꞌ ni̱ nda̱tuꞌu̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ ndii:
―Tákuiꞌe, ¿ñáá vi̱ti̱n ta̱xi̱ u̱nꞌ ña̱ xa̱ꞌaꞌ ka̱ꞌndi̱a̱ chuunꞌ mi̱iꞌ ndu̱, ne̱ taꞌanꞌ u̱nꞌ, ne̱ Israel? ―ni̱ kachi̱ ra̱ xiinꞌ a̱.
Te̱ ni̱ na̱kui̱i̱n Jesús nuu̱ꞌ ra̱ ndii:
―Kö̱o̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ku̱nda̱ni̱ ndoꞌó a̱ma̱a̱, uun ndee kivi̱ꞌ kui̱ti̱ꞌ xaa̱ ña̱ ko̱o̱ ña̱ xa̱ ni̱ chi̱tuní yu̱vaꞌ e̱ꞌ Ndiosí xiinꞌ ña̱ ndi̱e̱eꞌ mi̱iꞌ a̱. Ndisu̱ kii̱ꞌ vi̱kuiꞌnu̱ Espíritu Santo ndoꞌó ndii, na̱ti̱i̱n ndo̱ꞌ ña̱ ndi̱e̱e̱ꞌ a̱, te̱ ndi̱e̱e̱ yu̱ꞌuꞌ ndo̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱ nuu̱ꞌ ne̱ ndieeꞌ ñu̱u̱ Jerusalén, xiinꞌ i̱i̱n ka̱niiꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Judea, xiinꞌ i̱i̱n ka̱niiꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Samaria. Te̱ i̱i̱n sa̱kanꞌ tu̱ sa̱a̱ ndo̱ꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ nde̱e̱ miiꞌ xan ndi̱ꞌi̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱ xiinꞌ ra̱.
Ndi̱ꞌi̱ so̱ꞌo̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ a̱ kuaꞌa̱n ka̱a̱ a̱ ndi̱viꞌ, te̱ itaꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ xitoꞌ ndiꞌe̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ ra̱ nde̱e̱ ni̱ na̱ꞌi̱n ña̱ꞌaꞌ i̱i̱n viko̱ꞌ, te̱ nï̱ xi̱ni̱ ka̱ ña̱ꞌaꞌ ra̱. 10 Te̱ kii̱ꞌ itaꞌ ka̱ te̱ ja̱a̱nꞌ xitoꞌ te̱ xitoꞌ ra̱ ndi̱viꞌ sa̱a̱ kuxikaꞌ Jesús kuaꞌa̱n ka̱a̱ a̱ ndii, numi̱ꞌ va̱ te̱ ni̱ tuvi̱ uvi̱ ta̱ꞌan te̱ yivi̱ꞌ niꞌnuꞌ ra̱ toto̱ ya̱a̱ itaꞌ ra̱ xiinꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ. 11 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ uvi̱ ta̱ꞌan ja̱a̱nꞌ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Ndoꞌó, te̱ ñu̱u̱ Galilea, ¿ndichun na itaꞌ ndo̱ꞌ xitoꞌ ndiaa ndo̱ꞌ ndi̱viꞌ? Jesús, ña̱ ni̱ xika̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ kaa̱ꞌ te̱ kuaꞌa̱n a̱ ndi̱viꞌ ndii, sa̱a̱ niiꞌ yooꞌ a̱ xini ndo̱ꞌ kuaꞌa̱n ka̱a̱ a̱ ndi̱viꞌ ndii, niiꞌ sa̱kanꞌ tu̱ ko̱o̱ a̱ kii̱ꞌ na̱ndi̱koꞌ a̱ ―ni̱ kachi̱ te̱ ja̱a̱nꞌ.
Nakaxin te̱ ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ Jesús sa̱niaꞌá i̱chiꞌ a̱ i̱i̱n te̱ naniꞌ Matías, te̱ na̱ꞌi̱n chuunꞌ ra̱ nuu̱ꞌ Judas
12 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ki̱e̱e̱ te̱ ja̱a̱nꞌ xíniꞌ xiki̱ꞌ ña̱ na̱niꞌ Olivos. Te̱ xiki̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ya̱ti̱n iinꞌ a̱ sa̱a̱ ku̱vi̱ kuꞌu̱n xaꞌaꞌ ne̱ judío i̱i̱n kivi̱ꞌ sábado, ña̱ xina̱ndiee̱ꞌ ni̱a̱. 13 Kii̱ꞌ ni̱ xa̱a̱ ra̱ ñu̱u̱ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ ka̱a̱ ra̱ vi̱ꞌe̱, te̱ ni̱ ko̱ꞌni̱ ra̱ ndi̱e̱nu̱ miiꞌ ndieeꞌ nuuꞌ sa̱kuuꞌ ra̱. Te̱ i̱kanꞌ kaꞌni̱ Pedro, xiinꞌ Juan, xiinꞌ Jacobo, xiinꞌ Andrés, xiinꞌ Felipe, xiinꞌ Tomás, xiinꞌ Bartolomé, xiinꞌ Mateo. Te̱ kaꞌni̱ tu̱ Jacobo, te̱ nduuꞌ siꞌe̱ Alfeo, xiinꞌ Simón, te̱ ni̱ xika̱ xiinꞌ i̱i̱n ti̱ꞌvi̱, te̱ na̱niꞌ Zelote, xiinꞌ Judas, te̱ nduuꞌ ña̱ni̱ Jacobo. 14 Te̱ sa̱kuuꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, nakayá ra̱, te̱ kaꞌán ingaꞌ ra̱ xiinꞌ Ndiosí xiinꞌ i̱i̱n nda̱a̱ꞌ nimá ra̱. Te̱ kaꞌni̱ tu̱ sa̱va̱ ña̱ꞌaꞌ xiinꞌ ra̱, te̱ kaꞌni̱ tu̱ María si̱ꞌiꞌ Jesús, xiinꞌ ña̱ni̱ a̱ i̱kanꞌ.
15 Kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, ni̱ xi̱kuii̱n ndi̱chi̱ Pedro ma̱ꞌinꞌ ne̱ i̱ni̱ xini Jesús xiinꞌ e̱ꞌ, ne̱ kuuꞌ yatinꞌ ciento oko̱, ndieeꞌ i̱kanꞌ, te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ ndii:
16 ―Ña̱ni̱ taꞌanꞌ i̱, ni̱ kuni̱ a̱ ña̱ ni̱ xinu̱ ña̱ yoso̱ꞌ nuu̱ꞌ tu̱tu̱ Ndiosí ña̱ ni̱ sa̱kaꞌán Espíritu Santo David xta̱ꞌanꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ, kii̱ꞌ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xaꞌa̱ꞌ Judas, te̱ ni̱ niꞌi̱ i̱chiꞌ nuu̱ꞌ te̱ yivi̱ꞌ, te̱ ni̱ xaꞌa̱n ti̱i̱n ra̱ Jesús. 17 Kua̱chi̱ ndii i̱i̱n te̱ ni̱ ndiaka̱ taꞌanꞌ xiinꞌ nduꞌu̱ ni̱ nduu̱ Judas ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ndiso̱ chu̱u̱n tu̱ ra̱ ña̱ saniaꞌá ra̱ i̱chiꞌ a̱ xiinꞌ ndu̱. 18 (Te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, xiinꞌ xu̱ꞌunꞌ, ña̱ ni̱ xi̱kuꞌu̱n yaꞌviꞌ ra̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ni̱a̱ꞌa ña̱ ni̱ xa̱a̱ ra̱, ni̱ sa̱ta̱ꞌ ra̱ i̱i̱n ñu̱ꞌuꞌ, te̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ ja̱a̱nꞌ ni̱ na̱ma̱ ra̱, te̱ ni̱ tu̱vi̱ ra̱ xíniꞌ ra̱ ñu̱ꞌuꞌ ja̱a̱nꞌ nde̱e̱ ni̱ ka̱ꞌndi̱ ma̱ꞌinꞌ ra̱, te̱ ni̱ ki̱e̱e̱ sa̱kuuꞌ xi̱ti̱ ra̱. 19 Te̱ ni̱ xi̱ni̱ sa̱kuuꞌ ne̱ ndieeꞌ ñu̱u̱ Jerusalén kuento ña̱ ni̱ ndo̱ꞌo̱ te̱ ja̱a̱nꞌ. Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ ni̱ chi̱nduꞌu̱ꞌ ni̱a̱ kivi̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ ja̱a̱nꞌ, Acéldama. Te̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ kuni kachi̱ a̱ xiinꞌ tu̱ꞌu̱n mi̱iꞌ ni̱a̱ ndii, ñu̱ꞌuꞌ níiꞌ.) 20 Sa̱kanꞌ na yoso̱ꞌ tu̱ a̱ nuu̱ꞌ tu̱tu̱ Salmos miiꞌ kaꞌán a̱ ndii:
Na nduxi̱n xa̱chiꞌ miiꞌ ni̱ nduꞌu̱ꞌ ra̱,
te̱ na kö̱o̱ꞌ ku̱ndi̱e̱e̱ xa̱chiꞌ ka̱ i̱kanꞌ.
Sa̱kanꞌ yoso̱ꞌ a̱. Te̱ yoso̱ꞌ tu̱ a̱ ndii:
Na na̱ꞌi̱n chuunꞌ tu̱ku̱ te̱ yivi̱ꞌ nuu̱ꞌ ra̱.
Sa̱kanꞌ yoso̱ꞌ a̱.
21 ’Ña̱ ja̱a̱nꞌ na kuiiꞌ kuní a̱ na̱ka̱xi̱n e̱ꞌ i̱i̱n te̱ xa̱ ndiakaꞌ taꞌanꞌ xiinꞌ ndu̱ sa̱kuuꞌ kivi̱ꞌ ña̱ ni̱ xika̱ xto̱ꞌo̱ e̱ꞌ Jesús te̱i̱n e̱ꞌ, 22 nde̱e̱ kii̱ꞌ ni̱ sa̱kuchiꞌ ña̱ꞌaꞌ Juan, te̱ nde̱e̱ kii̱ꞌ ni̱ ka̱a̱ Jesús ja̱a̱nꞌ ndi̱viꞌ. Ña̱ ja̱a̱nꞌ na kuiiꞌ kuní a̱ ña̱ ku̱ndu̱u̱ i̱i̱n te̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ndi̱e̱e̱ yu̱ꞌuꞌ ingaꞌ xiinꞌ ndu̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ni̱ na̱ti̱a̱ku̱ Jesús ―ni̱ kachi̱ Pedro.
23 Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ ni̱ na̱ka̱xi̱n ne̱ yivi̱ꞌ uvi̱ ta̱ꞌan te̱ yivi̱ꞌ. José, te̱ naniꞌ tu̱ Barsabás, te̱ na̱niꞌ tu̱ ra̱ Justo. Te̱ i̱nga̱ ra̱ na̱niꞌ Matías. 24 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n ni̱a̱ xiinꞌ Ndiosí ndii:
―Xto̱ꞌo̱ ndu̱ Ndiosí, xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ yoꞌó xiní sa̱a̱ iinꞌ nimá sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ndii, niaꞌa̱ u̱nꞌ ndu̱ ndee te̱ uvi̱ taꞌan yoꞌoꞌ ni̱ na̱ka̱xi̱n u̱nꞌ, 25 te̱ na̱ꞌi̱n chu̱u̱n ra̱ ña̱ ku̱ndu̱u̱ tu̱ ra̱ te̱ ti̱a̱nu̱ꞌ Jesús sa̱niaꞌá i̱chiꞌ a̱. Kua̱chi̱ ndii ni̱ na̱ko̱o̱ Judas chu̱u̱n ja̱a̱nꞌ, te̱ kuaꞌa̱n ra̱ miiꞌ ni̱ xa̱ta̱ꞌa̱n kuꞌu̱n ra̱ ―ni̱ kachi̱ ni̱a̱.
26 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ka̱ti̱n ni̱a̱ xaꞌa̱ꞌ uvi̱ sa̱aꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ xi̱ni̱ ni̱a̱ ña̱ Matías nduuꞌ te̱ ni̱ na̱ka̱xi̱n Ndiosí. Te̱ nde̱e̱ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, ni̱ na̱ti̱i̱n ni̱a̱ Matías ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ndu̱i̱i̱n ra̱ xiinꞌ uxi̱ i̱i̱n ka̱ te̱ xa̱ nduuꞌ te̱ ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ Jesús sa̱niaꞌá i̱chiꞌ a̱.