27
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ ti̱ꞌviꞌ Festo Pablo ñu̱u̱ Roma
1 Kii̱ꞌ ni̱ ndoo̱ Festo kuento ña̱ ti̱ꞌviꞌ ra̱ ndu̱ ñu̱ꞌuꞌ Italia xiinꞌ i̱i̱n tundo̱oꞌ ndii, ni̱ sa̱na̱kuaꞌa ra̱ Pablo xiinꞌ tu̱ku̱ te̱ ñuꞌuꞌ vi̱ꞌe̱ ka̱a̱ nda̱ꞌaꞌ i̱i̱n te̱ xíinꞌ kuuꞌ nu̱uꞌ, te̱ na̱niꞌ Julio, te̱ xachuunꞌ ingaꞌ xiinꞌ i̱i̱n ti̱ꞌvi̱ te̱ xíinꞌ, te̱ xikaꞌ nuuꞌ nuu̱ꞌ Augusto César. 2 Te̱ ni̱ ko̱ꞌni̱ ndu̱ i̱i̱n tundo̱oꞌ, tunꞌ ni̱ ki̱e̱e̱ ñu̱u̱ Adramitio. Tunꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, xkaꞌndi̱a̱ nu̱ꞌ sa̱a̱ ñu̱u̱, ña̱ ñuꞌuꞌ yu̱ꞌuꞌ mi̱ni̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Asia. Te̱ ni̱ ki̱e̱e̱ ndu̱ kuaꞌa̱n ndu̱, te̱ kuaꞌa̱n tu̱ Aristarco, te̱ ñu̱u̱ Tesalónica, ña̱ kanduꞌu̱ꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Macedonia, xiinꞌ ndu̱. 3 Te̱ tu̱ku̱ kivi̱ꞌ ni̱ xaa̱ ndu̱ ñu̱u̱ Sidón. Te̱ Julio ja̱a̱nꞌ ndii, mani̱ꞌ ni̱ ku̱u̱ ra̱ xiinꞌ Pablo, sa̱kanꞌ ña̱ ni̱ ta̱xi̱ ra̱ kuꞌu̱n ko̱to̱ te̱ ja̱a̱nꞌ ne̱ xiní taꞌanꞌ xiinꞌ ra̱, te̱ chi̱ndi̱e̱eꞌ ña̱ꞌaꞌ ni̱a̱. 4 Te̱ ni̱ ki̱ee̱̱ ndu̱ i̱kanꞌ te̱ kuaꞌa̱n ndu̱ xiinꞌ tundo̱oꞌ ya̱ti̱n xi̱i̱nꞌ ñu̱ꞌuꞌ Chipre miiꞌ kö̱o̱ꞌ tachi̱ꞌ ndi̱e̱eꞌ tiasi nuu̱ꞌ ndu̱. 5 Te̱ ni̱ xkaꞌndi̱a̱ ndu̱ mi̱ni̱ kaꞌnuꞌ ya̱ti̱n ñu̱ꞌuꞌ Cilicia xiinꞌ ñu̱ꞌuꞌ Panfilia, te̱ ni̱ xaa̱ ndu̱ nde̱e̱ ñu̱u̱ ña̱ naniꞌ Mira, ña̱ kanduꞌu̱ꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Licia.
6 Te̱ i̱kanꞌ ni̱ xi̱ni̱ te̱ xíinꞌ kuuꞌ nu̱uꞌ ja̱a̱nꞌ i̱i̱n tundo̱oꞌ, tunꞌ ni̱ ki̱e̱e̱ ñu̱u̱ Alejandría, tunꞌ kuaꞌa̱n ñu̱ꞌuꞌ Italia. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ ra̱ te̱ ni̱ ko̱ꞌni̱ ndu̱ ti̱xi̱n tunꞌ ja̱a̱nꞌ. 7 Te̱ kuaꞌa̱ꞌ va̱ kivi̱ꞌ ni̱ ñuꞌu̱ ndu̱ nuu̱ꞌ ti̱kui sa̱kanꞌ ña̱ kuie va̱ kuaꞌa̱n tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ndo̱ꞌo̱ xa̱va̱ꞌa̱ ndu̱ te̱ ni̱ xa̱a̱ ndu̱ nuu̱ꞌ ñu̱u̱, ña̱ naniꞌ Gnido, sa̱kanꞌ ña̱ tachi̱ꞌ ndi̱e̱eꞌ ni̱ na̱ka̱si̱ nuu̱ꞌ ndu̱, te̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ kusaaꞌ xikaꞌ ka̱ tachi̱ꞌ ndii, ni̱ xaꞌa̱nꞌ se̱koꞌ ndu̱ nde̱e̱ ñu̱u̱ ña̱ naá i̱ꞌnu̱, ña̱ na̱niꞌ Creta ya̱ti̱n Salmón. 8 Te̱ xiinꞌ kuaꞌa̱ꞌ tu̱ndoꞌo̱ꞌ ni̱ xaꞌa̱n ndu̱ sa̱a̱ yu̱ꞌuꞌ mi̱ni̱ nde̱e̱ ni̱ xaa̱ ndu̱ i̱i̱n xaanꞌ miiꞌ na̱niꞌ Puerto Va̱ꞌa̱, ña̱ kanduꞌu̱ꞌ ya̱ti̱n ñu̱u̱ Lasea.
9 Te̱ xa̱ kuaꞌa̱ꞌ va̱ kivi̱ꞌ ni̱ xkaꞌndi̱a̱ ñuꞌuꞌ ndu̱ nuu̱ꞌ mi̱ni̱, te̱ siinꞌ tu̱ku̱ ndii, xa̱ ni̱ ku̱u̱ kuainꞌ va̱ kaaꞌ ña̱ kuꞌu̱n ndu̱ xiinꞌ tundo̱oꞌ nuu̱ꞌ mi̱ni̱ ja̱a̱nꞌ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ. Sa̱kanꞌ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ yoo̱ꞌ vi̱xi̱n. Xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ na ni̱ sa̱kuniꞌ chito̱ Pablo te̱ xaꞌndia chuunꞌ ti̱xi̱n tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ 10 kaꞌán ra̱ ndii:
―Te̱ yivi̱ꞌ rai̱n, tuu i̱ ña̱ naaꞌ kuꞌu̱n na kuꞌu̱n e̱ꞌ ndii, ku̱ndo̱ꞌo̱ kuaꞌa̱ꞌ e̱ꞌ te̱ ndo̱ñuꞌuꞌ tundo̱oꞌ yoꞌoꞌ xiinꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ ndisoꞌ nu̱ꞌ. Te̱ nde̱e̱ mi̱iꞌ e̱ꞌ i̱yo̱ ku̱vi̱ ―ni̱ kachi̱ ra̱.
11 Ndisu̱ te̱ xíinꞌ kuuꞌ nu̱uꞌ ja̱a̱nꞌ ndii ni̱ ka̱ndi̱xaꞌ ka̱ ra̱ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ xiinꞌ ña̱ꞌa̱ nu̱ꞌ xiinꞌ te̱ satuvi̱ꞌ nu̱ꞌ te̱ sa̱kanꞌ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n Pablo. 12 Te̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ vä̱ꞌa̱ kaaꞌ yiꞌeꞌ ja̱a̱nꞌ te̱ ndoo̱ tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ yoo̱ꞌ vi̱xi̱n ndii, yatinꞌ sa̱kuuꞌ ra̱ ni̱ ndoo̱ kuento ña̱ kuꞌu̱n na kuꞌu̱n ndu̱, te̱ naaꞌ ni̱ ku̱vi̱ ndii, xaa̱ ndu̱ ñu̱u̱ Fenice, ña̱ nduuꞌ yiꞌeꞌ ñu̱ꞌuꞌ Creta ja̱a̱nꞌ. Te̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii, so̱ꞌo̱ xitoꞌ a̱ miiꞌ ketá ñu̱ꞌu̱ xiinꞌ miiꞌ ketaꞌ a̱. Te̱ i̱kanꞌ ni̱ kuni̱ ra̱ ndoo̱ ndu̱ yoo̱ꞌ vi̱xi̱n ja̱a̱nꞌ.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ sa̱ndoꞌoꞌ tachi̱ꞌ ndi̱e̱eꞌ ndu̱ nuu̱ꞌ mi̱ni̱
13 Te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ xikaꞌ kuie tachi̱ꞌ ña̱ kua̱xi̱ xi̱o̱o̱ mi̱ni̱, te̱ ni̱ tu̱u̱ ra̱ ña̱ ku̱vi̱ kuꞌu̱n ndu̱ miiꞌ kuaꞌa̱n ndu̱ ja̱a̱nꞌ. Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ ni̱ sa̱kaaꞌ ra̱ ka̱a̱ vie̱ ña̱ tiín nu̱ꞌ, te̱ ni̱ ki̱e̱e̱ ndu̱ kuaꞌa̱n ndu̱ ya̱ti̱n ya̱ti̱n ni̱ yu̱ꞌuꞌ mi̱ni̱ ñu̱ꞌuꞌ Creta ja̱a̱nꞌ. 14 Ndisu̱ sie ti̱o̱ꞌ ni̱ xaꞌa̱n ndu̱, te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ xikaꞌ i̱i̱n tachi̱ꞌ ndi̱e̱eꞌ, ña̱ na̱niꞌ Euroclidón, ña̱ ni̱ ki̱xi̱n nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ tu̱ku̱ taꞌviꞌ xi̱o̱o̱ mi̱ni̱, te̱ ni̱ ko̱ndi̱a̱ ndi̱e̱eꞌ a̱ tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ. 15 Sa̱kanꞌ na ni̱ ka̱ñu̱u̱ a̱ nu̱ꞌ miiꞌ kuní mi̱iꞌ a̱, te̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ nï̱ ku̱vi̱ sa̱na̱ndikoꞌ kuiín ra̱ nu̱ꞌ te̱ kuꞌu̱n nu̱ꞌ miiꞌ kua̱xi̱ tachi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ ta̱xi̱ ra̱ ña̱ kuꞌu̱n nu̱ꞌ miiꞌ chindaꞌaꞌ ña̱ꞌaꞌ a̱. 16 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ xkaꞌndi̱a̱ ndu̱ xata̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ sie ña̱ naá i̱ꞌnu̱, ña̱ na̱niꞌ Clauda, miiꞌ xa̱ku̱ ndi̱e̱eꞌ xikaꞌ tachi̱ꞌ ndii, ni̱ ndo̱ꞌo̱ xa̱va̱ꞌa̱ ndu̱, te̱ ni̱ sa̱kaaꞌ ndu̱ tundo̱oꞌ lulu. 17 Te̱ kii̱ꞌ ndi̱ꞌi̱ ni̱ sa̱kaaꞌ ndu̱ nu̱ꞌ ndii, ni̱ sa̱tiín va̱ꞌa̱ ra̱ tundo̱oꞌ chie̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ yo̱ꞌoꞌ. Te̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ yiꞌvi ra̱ ña̱ tii̱n tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ ñu̱tiꞌ miiꞌ na̱niꞌ a̱ Sirte ndii, ni̱ nda̱xinꞌ ra̱ toto̱, ña̱ xikuꞌún tachi̱ꞌ tunꞌ ndoo̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ta̱xi̱ ra̱ ña̱ kuꞌu̱n nu̱ꞌ miiꞌ chindaꞌaꞌ ña̱ꞌaꞌ tachi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. 18 Te̱ tu̱ku̱ kivi̱ꞌ ndii, ndi̱e̱eꞌ ka̱ xikaꞌ tachi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ, xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ na ni̱ xa̱ti̱a̱ ra̱ sa̱va̱ ña̱ ndisoꞌ tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ mi̱ni̱. 19 Te̱ kivi̱ꞌ ña̱ uni̱ ndii, ni̱ xa̱ti̱a̱ nda̱ꞌaꞌ ndu̱ sa̱va̱ nda̱chuunꞌ, ña̱ tiinꞌ ra̱ ti̱xi̱n tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ, nuu̱ꞌ mi̱ni̱. 20 Te̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ xa̱ kuaꞌa̱ꞌ va̱ kivi̱ꞌ kuaꞌa̱n ña̱ kuä̱sa̱ꞌ ka̱ nandii̱ꞌ, ni̱ nde̱e̱ tiuu̱nꞌ tüviꞌ ka̱ ndieeꞌ, te̱ sandoꞌoꞌ va̱ tachi̱ꞌ ndi̱e̱eꞌ xa̱va̱ꞌa̱ ña̱ xikaꞌ ja̱a̱nꞌ ndu̱ ndii, ni̱ xa̱ꞌndi̱a̱ i̱ni̱ ndu̱ ña̱ kaku̱ ndu̱. 21 Te̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ xa̱ kuaꞌa̱ꞌ kivi̱ꞌ kuaꞌa̱n ña̱ tïa̱ꞌan ku̱xi̱ ndu̱ ndii, ni̱ xi̱kuii̱n ndi̱chi̱ Pablo ma̱ꞌinꞌ sa̱kuuꞌ ndu̱, te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ ndii:
―Va̱ꞌa̱ ka̱ naaꞌ ni̱ ka̱ndi̱xaꞌ ndo̱ꞌ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n i̱ ja̱a̱nꞌ te̱ kï̱e̱e̱ e̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Creta ki̱xi̱n e̱ꞌ. Naaꞌ sa̱kanꞌ ndii, kü̱ndo̱ꞌo̱ e̱ꞌ ña̱ i̱yo̱ kaa̱ꞌ te̱ ndö̱ñuꞌuꞌ tu̱ ña̱ꞌa̱ e̱ꞌ ña̱ ni̱ xa̱ti̱a̱ e̱ꞌ kaa̱ꞌ. 22 Ndisu̱ vi̱ti̱n ndii, kaꞌán i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ña̱ sa̱ndi̱e̱ni xiinꞌ mi̱iꞌ ndo̱ꞌ, kua̱chi̱ ndii nde̱e̱ i̱i̱n e̱ꞌ kü̱vi̱, tundo̱oꞌ kui̱ti̱ꞌ ndo̱ñuꞌuꞌ. 23 Kua̱chi̱ ndii, Ndiosí, ña̱ xakaꞌnuꞌ i̱ te̱ xikaꞌ nuuꞌ tu̱ i̱ nuu̱ꞌ ndii, ñu̱u ndiꞌe̱ꞌ ni̱ sa̱tuví a̱ i̱i̱n ángele a̱ nuu̱ꞌ i̱. 24 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ i̱ ndii: “Kuän yiꞌvi u̱nꞌ, Pablo. Kuní a̱ kuꞌu̱n u̱nꞌ nuu̱ꞌ César. Te̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ kundani̱ Ndiosí yoꞌó ndii, sa̱kakú a̱ sa̱kuuꞌ te̱ kuaꞌa̱n xiinꞌ u̱nꞌ tundo̱oꞌ yoꞌoꞌ”, ni̱ kachi̱ a̱. 25 Xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ na kuiiꞌ sa̱ndi̱e̱ni xiinꞌ mi̱iꞌ ndo̱ꞌ, te̱ yivi̱ꞌ rai̱n. Kua̱chi̱ ndii i̱ni̱ i̱ xini i̱ Ndiosí ña̱ ko̱o̱ a̱ sa̱a̱ niiꞌ ni̱ kaꞌa̱n ángele ja̱a̱nꞌ xiinꞌ i̱. 26 Te̱ ndii, kuní a̱ ña̱ kuꞌu̱n tundo̱oꞌ, te̱ ka̱ni̱ nu̱ꞌ yu̱ꞌuꞌ mi̱ni̱ i̱i̱n ñu̱ꞌuꞌ ña̱ ndasi i̱ꞌnu̱ xiinꞌ mi̱ni̱ ―ni̱ kachi̱ Pablo.
27 Te̱ xa̱ uxi̱ ku̱miꞌ taꞌan kivi̱ꞌ kuaꞌa̱n ña̱ chindaꞌaꞌ tachi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ tundo̱oꞌ nuu̱ꞌ mi̱ni̱ kaꞌnuꞌ ña̱ na̱niꞌ Adriático. Te̱ yatinꞌ na ñu̱u ndii, ni̱ tu̱u̱ sa̱kuuꞌ te̱ xachuunꞌ xiinꞌ nu̱ꞌ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ ndu̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ. 28 Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ ni̱ ki̱ꞌi̱n ku̱ꞌva̱ te̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ yo̱ꞌoꞌ te̱ ku̱ni̱ ra̱ sa̱a̱ kunu mi̱ni̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ ni̱ xi̱ni̱ ra̱ ña̱ kunu a̱ oko̱ nda̱ꞌaꞌ. Te̱ sie ndo̱so̱ꞌ ka̱ te̱ tu̱ku̱ ni̱ ni̱ ki̱ꞌi̱n ku̱ꞌva̱ ra̱ a̱ xiinꞌ yo̱ꞌoꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ xi̱ni̱ ra̱ ña̱ kunu a̱ xaꞌu̱n nda̱ꞌaꞌ. 29 Te̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ yiꞌvi ra̱ ña̱ ka̱ni̱ taꞌanꞌ nu̱ꞌ xiinꞌ yuu̱ꞌ ndii, ni̱ sa̱koyó te̱ ja̱a̱nꞌ ku̱miꞌ taꞌan ka̱a̱ ki̱ꞌiꞌ vie̱ ti̱xi̱n ti̱kui xiinꞌ yo̱ꞌoꞌ, te̱ ko̱tii̱n kutu̱ꞌ yo̱ꞌoꞌ ja̱a̱nꞌ suꞌma̱ꞌ nu̱ꞌ. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n va̱ nimá ra̱ ña̱ kitu̱ꞌ kiꞌi̱ꞌ.
30 Te̱ ni̱ xika̱ te̱ xachuunꞌ xiinꞌ tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ ku̱nu̱ ra̱ nuu̱ꞌ tu̱ndoꞌo̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. Ña̱ ja̱a̱nꞌ na kuiiꞌ ni̱ xa̱ꞌaꞌ sa̱nuuꞌ ra̱ tundo̱oꞌ lulu nuu̱ꞌ mi̱ni̱. Ni̱ xa̱a̱ ra̱ nde̱e̱ naa kuni sa̱koyó tu̱ ra̱ ka̱a̱ ki̱ꞌiꞌ vie̱ ti̱xi̱n ti̱kui xiinꞌ yo̱ꞌoꞌ, te̱ ko̱tii̱n kutu̱ꞌ yo̱ꞌoꞌ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ nu̱ꞌ. 31 Ndisu̱ ni̱ kaꞌa̱n Pablo xiinꞌ te̱ xíinꞌ kuuꞌ nu̱uꞌ xiinꞌ te̱ xíinꞌ ra̱ ndii:
―Naaꞌ ndöo̱ te̱ kaa̱ꞌ ti̱xi̱n tundo̱oꞌ yoꞌoꞌ ndii, kü̱vi̱ kaku̱ ndoꞌó ―ni̱ kachi̱ ra̱.
32 I̱kanꞌ te̱ ni̱ xa̱ꞌndi̱a̱ i̱i̱n uvi̱ te̱ xíinꞌ ja̱a̱nꞌ sa̱kuuꞌ yo̱ꞌoꞌ ña̱ tiinꞌ tunꞌ lulu ja̱a̱nꞌ, te̱ kuaꞌa̱n ndi̱ꞌi̱ nu̱ꞌ xiinꞌ ti̱kui.
33 Te̱ kii̱ꞌ xa̱ sa̱kanꞌ te̱ kitu̱ꞌ kuii ndii, ni̱ xa̱ndi̱e̱ni Pablo sa̱kuuꞌ ndu̱ ña̱ ku̱xi̱ ndu̱, kaꞌán ra̱ ndii:
―Xa̱ kuaꞌa̱n uxi̱ ku̱miꞌ taꞌan kivi̱ꞌ ña̱ tïa̱ꞌan ku̱xi̱ e̱ꞌ nde̱e̱ sie ña̱ ndiatuꞌ e̱ꞌ ndee ña̱ ko̱o̱. 34 Ña̱ ja̱a̱nꞌ na kuiiꞌ kaꞌán ndaꞌvi i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ña̱ ku̱xi̱ e̱ꞌ, te̱ ko̱o̱ ndi̱e̱e̱ꞌ e̱ꞌ, te̱ ku̱ti̱a̱ku̱ ka̱ e̱ꞌ. Kua̱chi̱ ndii nde̱e̱ i̱i̱n i̱xiꞌ xíniꞌ e̱ꞌ ndö̱ñuꞌuꞌ ―ni̱ kachi̱ ra̱.
35 Te̱ kii̱ꞌ ndi̱ꞌi̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ ki̱ꞌi̱n ra̱ i̱i̱n xita̱ꞌ va̱ꞌa̱, te̱ ni̱ ta̱xi̱ ra̱ ña̱ chi̱nda̱ni Ndiosí xaꞌa̱ꞌ a̱ nuu̱ꞌ sa̱kuuꞌ ndu̱ itaꞌ ndu̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ta̱ꞌviꞌ ra̱ a̱, te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ xixiꞌ ra̱ a̱. 36 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xa̱ndi̱e̱ni xiinꞌ mi̱iꞌ sa̱kuuꞌ ndu̱, te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ xixiꞌ tu̱ nduꞌu̱. 37 Te̱ ña̱ sa̱kuuꞌ ndu̱ te̱ ni̱ ñuꞌu̱ ti̱xi̱n tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ ku̱u̱ ndu̱ uvi̱ ciento uni̱ xi̱ko̱ xaꞌu̱n i̱i̱n. 38 Te̱ kii̱ꞌ ndi̱ꞌi̱ ni̱ xi̱xi̱ ndu̱ ndii, ni̱ ko̱ꞌni̱ te̱ xachuunꞌ xiinꞌ tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ ndi̱kinꞌ trigo mi̱ni̱, te̱ ku̱u̱ xa̱ku̱ vie̱ nu̱ꞌ.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ tani̱ tundo̱oꞌ miiꞌ kuaꞌa̱n Pablo
39 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ kitu̱ꞌ ndii, nï̱ na̱ku̱ni̱ ra̱ ñu̱ꞌuꞌ miiꞌ ni̱ nde̱kui̱e̱ ra̱ ja̱a̱nꞌ. Ndisu̱ ni̱ xi̱ni̱ ra̱ ña̱ yoo i̱i̱n nda̱ꞌaꞌ mi̱ni̱ miiꞌ yoo kuaꞌa̱ꞌ ñu̱tiꞌ, te̱ ni̱ kuni̱ ra̱ kuꞌu̱n chi̱ka̱nduꞌu̱ꞌ ra̱ nu̱ꞌ nde̱e̱ nuu̱ꞌ ñu̱tiꞌ ja̱a̱nꞌ naaꞌ ni̱ ku̱vi̱. 40 Te̱ ni̱ xa̱ꞌndi̱a̱ ra̱ yo̱ꞌoꞌ ña̱ tiinꞌ ku̱miꞌ sa̱aꞌ ka̱a̱ ki̱ꞌiꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ndoo̱ a̱ mi̱ni̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ ni̱ sa̱taya tu̱ ra̱ yo̱ꞌoꞌ ña̱ tiinꞌ kutu̱ꞌ tunꞌ ndikoꞌ niꞌiꞌ ra̱ tundo̱oꞌ. Te̱ ni̱ nda̱ni̱ꞌi̱ ra̱ toto̱, ña̱ taꞌnuꞌ nuu̱ꞌ nu̱ꞌ. Te̱ ni̱ xika̱ ra̱ kuꞌu̱n nda̱ku ra̱ xiinꞌ nu̱ꞌ nuu̱ꞌ yu̱ꞌuꞌ mi̱ni̱ ja̱a̱nꞌ. 41 Ndisu̱ tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ xaꞌa̱n xi̱kuiꞌni̱ nuu̱ꞌ nu̱ꞌ miiꞌ ndieeꞌ ma̱to ñu̱tiꞌ, te̱ i̱kanꞌ ni̱ tii̱n ndi̱ꞌi̱ nu̱ꞌ te̱ nï̱ ku̱vi̱ ka̱ ka̱nda̱ nu̱ꞌ. Te̱ suꞌma̱ꞌ tundo̱oꞌ ndii, ni̱ xa̱ꞌaꞌ a̱ tiachiꞌ a̱ xaaꞌ ko̱o̱ nuu̱ꞌ mi̱ni̱ ja̱a̱nꞌ.
42 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ndoo̱ te̱ xíinꞌ kuento ña̱ ka̱ꞌni̱ꞌ ra̱ sa̱kuuꞌ te̱ ñu̱ꞌu̱ vi̱ꞌe̱ ka̱a̱, te̱ kuaꞌa̱n ti̱xi̱n tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ, ko̱to̱ ka̱ su̱ntiaꞌ ra̱, te̱ ku̱nu̱ ra̱. 43 Ndisu̱ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ ni̱ ku̱ni̱ te̱ xíinꞌ kuuꞌ nu̱uꞌ ja̱a̱nꞌ sa̱kakú ra̱ Pablo ndii, nï̱ ta̱xi̱ ra̱ sa̱a̱ te̱ ja̱a̱nꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ. Süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ ra̱ ña̱ te̱ xiní su̱ntiaꞌ ndii, xi̱ꞌna̱ ra̱ sa̱koyó xiinꞌ mi̱iꞌ nuu̱ꞌ ti̱kui mi̱ni̱ te̱ na̱xaa̱ ra̱ nde̱e̱ yu̱ꞌuꞌ mi̱ni̱. 44 Te̱ sa̱va̱ tu̱ku̱ ra̱ ki̱e̱e̱ xata̱ꞌ vixinꞌ i̱tunꞌ, uun ki̱e̱e̱ ra̱ xiinꞌ i̱nga̱ tuꞌu̱nꞌ tundo̱oꞌ ña̱ chachiꞌ ja̱a̱nꞌ. Te̱ sa̱kanꞌ ni̱ xa̱a̱ ndu̱, te̱ ni̱ kaku̱ va̱ꞌa̱ sa̱kuuꞌ ndu̱, te̱ ni̱ xaa̱ ndu̱ nde̱e̱ yu̱ꞌuꞌ mi̱ni̱.