7
इस्तिपन तग्वाङ केवालोरा मुनेह वळ्ह्‌किह्‌तोग़
अस्के, “वेर वेहतनाङ पोल्‍लोङ सेतेमा? जोलिया?” इनजोर मोदुल पेर्माल इस्तिपनिन ताल्ह्‌कतोग़. इस्तिपन इतोग़, “मावोरिर, पेदल्कनिर, नावा पोल्‍लो केंजाट. मावा पेदामुय्तोग़ अब्रहमना पोल्‍लो वेहतकन. ओग़ हारान सहरतगा अनवाय मतोग़, अस्के कसदि जाततोर मनदनद मेसोपोटामिया इनदनद देसेमतगा मतोग़. अगा मनदह्‌पा तना डीसाते मांजनद देवुळि ओनगा वाता.7:2 पुटमुळि 11:31; 15:7 वासि इता, ‘निमा नीवा देसेमतुन, नीवा जीवा-तलातोरिन विळ्सिसि, नना तोहतकन अदु देसेमते दाकिन,’7:3 पुटमुळि 12:1 इनजोर देवुळि वेहता. अस्के अब्रहम कसदि जाततोर मनदनद मेसोपोटामिया देसेमताहि पेसिसि, हारान इनदनद सहरतगा अतोग़.7:4 पुटमुळि 11:31; 15:7 अगा ओना तपे हातापया, देवुळि अब्रहमिन अद सहरताहि पेहचि, इंजेके माट मह्‌नल इद देसेमतगा तच उदिह कीता.7:4 पुटमुळि 12:4-5 इद्रमलेह्‌का ओग़ मग़-मियाळलेवा, इद देसेमतगा वातोग़. मति इद देसेमतगा इद नावा बूमि इन्जि वेहतलाहि, अब्रहमिह्‌क इचुन वने बूम इलवा मता. देवुळि ओन्क उंद कुटामेंड वने बूम एवो आस मता, मति ‘नीकु अहे नीवा जालपिलतुह्‌क इद देसेमता बूम ईकन,’7:5 पुटमुळि 12:7; 13:15; 15:18; 17:8 इनजोर पोल्‍लो विळ्सिस मता.7:5 इब्रितोर 11:9 मति ‘नीवा जालपिल दुस्रा देसेमते पर्गेरा लेह्‌का आसि मनदनुर. अगा ओरु नालुङ नूह्‌क वर्साङ, अग्डोरा कय इळ्नबेरा तिपलते मनदनुर.7:6 गलातितोर 3:17 मति, बेद देसेमतोर ओरिन कय इळ्न तासिस तिपल कीयनुर, ओरिह्‌क नना सिक्सा ईकन. 7:6-7 पुटमुळि 15:13-14पया नीवा जालपिल अद देसेमताहि पेसिस वायनुर, पेसिस वातापया इदे बूमतगा नाक मोळ्कनुर,’7:7 पेसमुळि 3:12 इनजोर वेहता. पया इद कीतद करलता सीना तोहतलाहि, ओन डायना रिवज*7:8 इद बेद्रमता रिवज इन्जि पुनदलाह, पुस्तकता आक्रिते पुनवव पोल्‍लोना अर्तमि, अगा ऊळाट. कीया वेहता.7:8 पुटमुळि 17:10-14 पया अब्रहमिह्‌क ओर्वोग़ पेकाल पुटटोग़, ओना पेदिर इसक मता. ओग़ पुटटापया आट दियाने, अब्रहम ओना डायना रिवज कीतोग़.7:8 पुटमुळि 21:2-4 पया इसकिह्‌क याकुब इनवाल पेकाल पुटटोग़,7:8 पुटमुळि 25:26(वेग़े याकुबना दुस्रा पेदिर इस्रयेल आंदु.)7:8 पुटमुळि 32:28 वेनग्डाहे बारा मग़्क पुटटोर.7:8 पुटमुळि 36:23-26 ओर मावा बारा कूळिनोर पेदामुय्तोर आंदुर.
“वेर बारा मग़्किरग्डाहि उय्तुर बाताल कीतोर इतेके, तमा तमोग़ योसेपिन कुळ्सातुह्‌क, मिसर देसेमते अनवालोर वीकुरतोरिह्‌क अमेसातुह्‌क ओर्युल आयलाह वमतोर.7:9 पुटमुळि 37:11,28 मति देवुळि योसेपना तोळ मता. 10 अदिनेनाह्‌क ओन सबे तिपल्कनग्डाहि पिसिह कीता. ओसो योसेपिह्‌क वेल्‍लाय बुद ईता.7:9-10 पुटमुळि 39:2-6,21-23 वेना बुदतुन ऊळिसि, मिसर देसेमतोग़ पिरोन इनवाल राजाल वेनु मान ईसि, पूरा देसेमतुन, ओसो तना लोतुन वने, ताकिह कीयनद अदिकर योसेपना कयदगा ईतोग़.7:10 पुटमुळि 41:40-46
11 “अद तूकने मिसर देसेमतगा, ओसो योसेपना दादालोर मतद कनान देसेमतगा,7:11 इद देसेमतुह्‌कु, नोहा मुय्तोन तादो इनवाल कनानना पेदिर उदता. (पुटमुळि 9:18-27 ऊळाट) दुकळ अर्स मता.7:11 पुटमुळि 41:54-56 अदिह्‌क सबेटोर लोकुर वेल्‍लाय तिपलते अरतोर. मावाङ तादोर-बाबोरिह्‌क तिनदलाह अनम दोर्को आस मता. 12 मति मिसर देसेमतगा अनम दोर्किह्‌ता इन्जि, याकुब मुय्तोग़ केंजतोग़,7:12 पुटमुळि 42:2 केंजिसि मावाङ तादोरिन अगा अनम असिस ततलाह लोहतोग़. अस्के अतोर, (मति इद देसेमतुन ताकिह केवाल मावाय तमोग़ इन्जि, पुनोर आस मतोर). 13 ततद अनम मारतापया, ओसो उंद मल्का ओर मिसर देसेमते अतोर. अस्के योसेपि नना मीवाय तमोनन इनजोर ओरिन वेहतोग़.7:13 पुटमुळि 45:1-4 अस्के पिरोन राजाल वने योसेपना लोतोरिन पुतोग़.7:13 पुटमुळि 45:16 14 पया योसेपि तना तपे याकुब मुय्तोन ओसो ओना लोतोर सबेटोरिन, मिसर देसेमते वासि मनदकिर इनजोर, कबुर लोहच केयतोग़.7:14 पुटमुळि 45:9-10,17-18 ओर सबेटोर मूंड वीसाङ पंद्रा (75) इच्वुर मन्कलोर मतोर.7:14 पुटमुळि 46:26-27; पेसमुळि 1:5; व्यवस्थाविवरण 10:22 15 पया याकुब मुय्तोग़ मिसर देसेमतगा अतोग़, अन्जि अगा वेल्‍लाङे वर्साङ मन्जि डोलतोग़;7:15 पुटमुळि 46:1-7; 49:33 ओसो मावोर बारा तादोर वने डोलतोर.7:15 पेसमुळि 1:6 16 ओराङ सेत्तानु सेकेम इनदनद नाग़ ओसि, अगान गति कीतोर. गति कीतद जागातुन, अब्रहम मुय्तोग़ सेकेम नाटेनोग़ अमोर पेदिरतोनाङ मग़्किरग्डाहि, वेंडिङ ईसि असिस मतोग़.7:16 पुटमुळि 23:16-18; 33:18-19; 50:13; यहोशू 24:32
17 (तिपल कीयनद देसेमताहि, नीवा जालपिलतुन पेसिह कीसि, कनान देसेमते ततकन इन्जि,) अब्रहम मुय्तोह्‌कु देवुळि मुनेन पोल्‍लो विळ्सिस मता.7:17 पुटमुळि 15:13 अद पोल्‍लो करल आयनद वेला एवसोर मता. मिसर देसेमतगा मावा लोकुर वेल्‍लाटोर तेग़ आसोर अतोर.7:17 पेसमुळि 1:7,12,20 18 अद तूकने योसेप हातापया वेल्‍लाङे वर्साने, ओन मुर्तिय पुनवोग़ ओर्वोग़ मन्कल मिसर देसेमते राजाल आतोग़.7:18 पेसमुळि 1:8 19 ओग़ राजाल इतेके, पका सत्रल बुदतोग़ मतोग़. अदिह्‌क मावा जाततोर लोकुरिन इचोन तिपल कीतोग़ इतेके, आपुनाङ बाला पेकोर डोलिर इनजोर, तलिस्क-तपेर ओरिन लोतग्डाह पेसिह कीस विळ्सिस ईयनाह कीतोग़.7:19 मिसर देसेमतोग़ राजाल, इस्रयेल लोकुर वेल्‍लाटोर आतेके, माके विरुद कीसि हव्कनुर बह इनजोरे, ओराङ उड्लोर पेकोरिन हव्क वेहन्दोग़.7:19 पेसमुळि 1:10-22 20 अद तूकने मोसाल पुटटोग़, ओग़ पका बेस सोबातोग़ पेकाल मतोग़.7:20 पेसमुळि 2:2; इब्रितोर 11:23 ओग़ पुटिस मूंड नेलाङ आनाह्‌जोम, राजानाङ केंजवालेवा, ओना तलोग़-तपे ओन लोने अय कीतोर. 21 मति ताना पया ओन लोताहि पेसिह कीसि, बेरेटगा ओसि विळ्सिस ईया पोयता. अस्के पिरोन राजाना मयाळि ओन पेह्‌किस ओसि, नावा मग़ आयनोग़ इनजोर, ओन अय कीता.7:21 पेसमुळि 2:5-10 22 मोसाल बेरोग़ आसि, मिसर देसेमताङ सबे बुदिङ-एदिङ कग़यतोग़; तनाङ वळ्ह्‌कनाङ पोल्‍लोने, कीयनाङ कबस्कने वने, पका उसर मतोग़.
23 “पया मोसा मुय्तोग़ रेंड वीसाङ वय्सतोग़ आतोग़, अस्के ओर्युल मन्जि कूल केवालोर नावा इस्रयेल जाततोरिन, कलियकन इन्जि विचर कीतोग़.7:23 पेसमुळि 2:11; इब्रितोर 11:24-26 24 कीसि अगा अतस्के, ओर्वोग़ मिसरि मन्कल इस्रयेल मन्कन उगसिन नल्हतनदिन मोसाल ऊळतोग़. ऊळिसि इस्रयेल मन्कन पिसिह कीसि, मिसर देसेमतोग़ मन्कन हव्किसि, देबाङ तितोना बद्ला एतोग़.7:24 पेसमुळि 2:11-12 25 नावाय कयदे देवुळि मावा लोकुरिन पिसिह कीयग़ा इनजोर, नावा लोकुर पुनदनुर इन्जि, मोसाल विचर कीतोग़. मति अद्रमता विचर वेर ओर्युलतोरा जीवातगा मुर्तिय वावो. 26 पया इमा दिया इर्वुर इस्रयेल मन्कलोर जग्ळा आयनदिन मोसाल ऊळतोग़. ऊळिसि ‘मीट इतेके उंदिय जाततोरिर, दादाल-तमोग़ आयवालोरिर, बाराह्‌क जग्ळा आय्ह्‌निर रा?’ इद्रम इन्जि, ओरिन गूनम कीयलाहि तेळियिह कीसोर मतोग़.7:26 पेसमुळि 2:13 27 मति जग्ळा आयवालोरग्डाहि, तना तोळतोग़ नल्हवाल मोसा मुय्तोन दोबिस इतोग़, ‘मावा नेयम कीसि, मावा पोग़ोन अदिकर ताकिह कीयलाहि, नीक बोग़ निल्पिह कीतोग़ रा? 28 निने मिसर देसमतोन बेद्रम हव्कतिन, अद्रमे नाक वने हव्कलाह ऊळिह्‌निन अय?’ इतोग़.7:27-28 पेसमुळि 2:14 29 निने आतद पोल्‍लो इंजेक सबेटोरिह्‌क एर्का आता इन्जि, मोसा मुय्तोग़ रेयतोग़. रेयिसि मिसर देसेमताहि पेसिस विततोग़, वितिसि मिदियन इनदनद देसेमतगा अन्जि, मनदलाह आतोग़.7:29 पेसमुळि 2:15 पया अगान मुतेन ततोग़, ओन्क इर्वुर पेकोर पुटटोर.7:29 पेसमुळि 18:3-4
30 “इद्रम मोसा मुय्तोह्‌क मिदियन देसेमतगा अन्जि, रेंड वीसाङ वर्साङ आताङ. उंद दिया सीनयइनदनद मेटाकचुदा पेळ्ह्‌कल बूमतगा बाताल आता इतेके, किस पोतसोर मतद मरा जपताहि, देवुळता देवतुलिओन्क दिसता.7:30 पेसमुळि 3:2 31 (अद मरा जपतगा किस पोतलाह पोतिंदु, मति अद जप मुर्तिय कर्वो आंदु.) तान ऊळिस मोसा मुय्तोग़ बामतोग़, पया तान बेस ऊळलाहि अद जपता एरे अतोग़. अगा अतस्के देवुळता आल्का ओन्क इद्रम केंज वाता इतेके, 32 ‘मोसा, नना नीवा तादोर-बाबोरा देवुळतन; अब्रहम, इसक, याकुब, वेर मोळ्कनद देवुळतन ननान आंदन,’ इनजोर इता.7:31-32 पेसमुळि 3:3,6; मत्याल 22:32; मार्कल 12:26; लूकाल 20:37 अदिन केंजिसि मोसा मुय्तोग़ दिरदिर साङतोग़, अगा ऊळलाह वने रेयतोग़. 33 अस्के देवुळि ओन इद्रम इता, ‘इंजेक इद जागाते नना मह्‌नन. अदिह्‌क निमा नीवाङ एल्पुस्क तेंडा.7:33 पेसमुळि 3:5; यहोशू 5:15 34 केंजा, मिसर देसेमतोर लोकुर नावा लोकुरिन बेद्रम तिपल कीस्तोर, अदिन नना बेस-नेह्‌ना ऊळतन. नावा लोकुर ओरा कय इळ्न मन्जि अळयनदिन, केयनदिन केंजतन. ओरिन विळ्सिह कीयलाहि नना रेगतन. अदिनेनाह्‌क निमा नावा इद कबळ कीयलाहि अन, नीक मिसर देसेमते लोहतकन,’ इनजोर देवळ इता. 7:34 पेसमुळि 3:7-10
35 “अद्रमे ‘मावा नेयम कीसि, मावा पोग़ोन अदिकर ताकिह कीयलाहि, नीक बोग़ निल्पिह कीतोग़?’ इनजोर, वेग़ मोसा मुय्तोन इस्रयेल मन्कलोर मुनेन पास्किस मतोर,7:35 पेसमुळि 2:14; बळयिर 7:27 इदिन सीता कीम्ह्‌टु. मति इंजेके वेग़े मोसा मुय्तोह्‌क देवुळि अदिकर ईसि, तना मन्कलोरिन मिसरतोरा कयदाहि विळ्सिह कीस ततनोग़ इनजोर निल्पिह कीसि, किस पोतसोर मतद मरा जपतगा दिसतद देवतुलता मेटे, ओन मिसर देसेमतगा लोहता. 36 वेग़ मोसा मुय्तोग़ इस्रयेल मन्कलोरिन मिसर देसेमताहि पेसिह कीस ततोग़.7:36 पेसमुळि 12:41; 33:1 अद देसेमतगा, एरल सम्दुरतगा, ओसो पेळ्ह्‌कल बूमतगा, रेंड वीसाङ वर्साङ आनाह, बामनाह लेह्‌काडाङ सीनाङ तोहचोर-तोहचोर, ओरिन ताकिह कीसोर ओतोग़.7:36 पेसमुळि 16:35; गिनती 14:33-34; देवुळताङ पाटाङ 95:8-10; बळयिर 7:42; 13:18; इब्रितोर 3:8-9 37 वेग़े मोसा मुय्तोग़ ‘नावा लेह्‌काडोग़ कबुरतोग़ मन्कन, मीवा जालपिलताहि निल्पिह कीसि, देवुळि तना लोकुरगा लोहचीयग़ा,’7:37 व्यवस्थाविवरण 18:15,18; बळयिर 3:22 इनजोर इस्रयेल मन्कलोरिन वेहच मतोग़. 38 पेळ्ह्‌कल बूमतगा मावाङ तादोर-बाबोरा संगे मतोग़ु, वेग़े मोसा मुय्तोग़. ओसो सीनय मेटातगा देवुळता देवतुलि ओना संगे मता. अद देवतुलता मेटे मयगा एव्सिह कीयना इनजोरे, ओन्के देवुळताङ पोल्‍लोङ दोर्कताङ.7:38 7:53; रोम सहरतोर 3:2; गलातितोर 3:19; इब्रितोर 2:2; 4:12; 1 पत्रु 4:11 देवुळता मन्कलोर बेद्रम पिसना इन्जि, अव पोल्‍लोङ तोहतह्‌ताङ.
39 “मति मावाङ तादोर-बाबोर ओना पोल्‍लोतुन केंजवालेवा, ओन विळ्सिसि मिसर देसेमतेकेन मल्स अतेक तेला बेस आवालि इनजोर, सीता कींदुर.7:39 गिनती 14:3-4 40 अदिह्‌क मोसा मुय्तोग़ सीनय मेटातगा मतोग़ अस्के, ओना दादाल आरुननगावासि, ‘माक मिसर देसेमताहि ततोग़ मोसाल, बेके बह आतोग़ो, इदिन माट पुनवल. अदिनेनाह्‌क इंजेके माक पेन बोमाङ पंडिस ईम, अवे पेन्क माक मुनेह अग़ तोहतनुङ,’ इनजोर इतोर.7:40 पेसमुळि 32:1,23 41 अद्रमे पया ओर बंगरता पियो पंडिसि, अद पियोतुन पेन इन्जि, तान्क मोक ईसि मोळ्कतोर. मोळ्किस तमा कयदे पंडटद बोमातेनाह्‌क, कव्स-गोग़िस तिन्जि-उन्जि गिर्दा कीतोर.7:41 पेसमुळि 32:4,6 42 अदिह्‌क पोग़ोटा पोळ्‍दतुन, नेलातुन, उकान मोळ्किर इन्जि, देवुळि ओरिन विळ्सिस ईता.7:42 यहेजकेल 20:39 इद पोल्‍लो देवुळता कबुरतोरा सास्त्रमतगा, इद्रम रासतद मन्ह्‌ता इतेके,
‘ए इस्रयेल मन्कलोरिर, मीट रेंड वीसाङ वर्साङ पेळ्ह्‌कल बूमते जन्वर्कनाङ मोकिङ ईतिर,
अविस्किन नयेनाह्‌क ईतिरा? बार दुस्राङ-दुस्राङ पेन्कनेनाह्‌क ईतिर?
43 मोलेक पेदिरता पेनता रावुळतुन,
ओसो रिपान पेदिरता उका बोमातुन कांजिस वेलियतिर,§7:43 मोलेक इनदनद पेन, कनानि ओसो पिनिके जातिनोरा पेन आंदु, ओर अद पेनतुह्‌क तमाङ पेकोरिन मोकिङ ईंदुर. ओसो रिपान इनदनद पेन बारा, मिसर देसेमतोरा पेन आंदु.
मोळ्कलाह अविस्किन पंडटिर,
अदिह्‌क मीवा कोंटेतोरा कयदे मीक विळ्सिस ईकन, ओर मीक पोसि बेबिलोन देसेमता अबर ओयनुर,’
इनजोर देवुळ इता,7:42-43 आमोस 5:25-27 इद्रमलेह्‌का रासतद मन्ह्‌ता.
44 “पेळ्ह्‌कल बूमतगा मावाङ तादोर-बाबोर मनदह्‌पा, देवुळि तना लोकुरा नडुम मनदनदिना साक्सि तोहतनद रावुळि, ओरा संगे मता.*7:44 देवुळि रेंड बंडानाङ चेकानगा, दहा अडोङ मोसाह्‌क रासिस ईता. अव चेकान उंद संदुकतगा तासिस, मोळ्कनद रावुळतगा तासतोर (पेसमुळि 31:18; व्यवस्थाविवरण 10:5). अदिह्‌क अद रावुळतुन साक्सिता रावुळि इनजोर इंदुर. मोसा मुय्तोना संगे देवुळि अद रावुळतुन इद्रम इद्रम पंडा इनजोर तोहच मता, अद्रमे मोसाल तान पंड वेहतोग़.7:44 पेसमुळि 25:8,9,40; 38:21 45 मोसा मुय्तोग़ हातापया, अद रावुळि पयाडोरा पीळता कयदे वाता. मोसाल हातस्के, ओना तोळतोग़ यहोसाल, इस्रयेलतोरा मुक्याल आतोग़. वेग़े यहोसाल मावाङ तादोर-बाबोरिन इद देसेमते तचीतोग़. ओरा मुनेह देवुळि दुस्राङ जातिनोरिन इद बूमतग्डाह पूंडटा, पूंडटस्के इस्रयेलतोर इगा जागा आतोर.7:45 यहोशू 23:9; 24:18; देवुळताङ पाटाङ 44:1-3 अस्के अद रावुळतुन इगा तासतोर,7:45 यहोशू 3:14-17; 4:11; 18:1 पया अद दाविद राजाना कालम एवनाह इगान मता. 46 दाविद राजाना पोग़ोन देवुळता गूनम मताह्‌कु, सबेटोर इस्रयेल मन्कलोर नीक मोळ्कना इन्जि, नियेनाह्‌क उंद मंदिर पंडकन इन्जि, दाविद राजाल देवुळतुन ताल्ह्‌कतोग़.7:46 2 शमूएल 7:1-16; 1 इतिहास 17:1-14 47 पया देवुळतेनाह्‌क मंदिर पंडटोग़ मन्कल दाविद राजाल आयोग़, ओना मग़ि साल्मोन राजाल आंदोग़.7:47 1 राजा 6:1-38; 8:20; 2 इतिहास 3:1-17 48 मति मन्कना कयदे पंडटा मंदिरतगा देवुळि मनो,7:48 2 कुरिंततोर 5:1 इद पोल्‍लोतुन देवुळता कबुरतोग़ ओर्वोग़ मुनेन रासतोग़.
49 देवुळि इद्रम इन्ह्‌ता,
‘पोग़ोटा बूमि नावा उदनद राजकुर्सि,
इळ्ता बूमि नावाङ काल्क तासनद कुतुलि.
नयेनाह्‌क बेद्रमता लोन पंडकिर?
नना रोमनद बेद्रमता जागा मनदग़ा?
50 इव सबेटविन ननान पुटिह कीतोनन आयोना?’7:49-50 यशायाह 66:1-2
इता.
51 “मीट कैंगम मन्कलोरिर! डायना रिवज कीतेक तेला, मीट देवुळतुन पुनवोरा लेह्‌का, तान जीवा केवोरिर, तानाङ पोल्‍लोङ केंजवोरिर! बेद्रम मीवाङ तादोर-बाबोर कींदुर, अद्रमलेह्‌कान मीट वने देवुळता पवित्र जीवातुन अडम आय्ह्‌निर.7:51 पेसमुळि 32:9; 33:3,5; लैव्यव्यवस्था 26:41; गिनती 27:14; यशायाह 63:10; यिर्मयाह 9:26 52 देवुळता कबुरतोरग्डाहि मीवा तादोर-बाबोर ओर्विन वने तिपल केवोरा, अले वेहाट?7:52 2 इतिहास 36:15-16; मत्याल 5:12; 23:31,37; 1 तिसलुनितोर 2:15 देवुळ लोहवाल सेतेमतोग़ किर्स्तु वायनोग़ इनजोर, अद कबुरतुन मुनेन पोकुर कीतोरिन, मीवा तादोर-बाबोर हव्कतोर. अद्रमलेह्‌का ओग़ किर्स्तु वातस्के, मीट ओना पोग़ोन उगसिन तप तोहचि, हव्कनाह कीतिर.7:52 3:14; 5:28 53 देवतुल्कना कयदग्डाहि मोसानाङ अडोङ मीक दोर्कताङ,7:53 व्यवस्थाविवरण 33:2; बळयिर 7:38; गलातितोर 3:19; इब्रितोर 2:2 मति अव अडोन मीटे माळविर,” इन्जि इस्तिपन वेहच रोमतोग़.
इस्तिपनिन बंडाङ उकिस हव्किह्‌तोर
54 इस्तिपन वळ्ह्‌कतद पोल्‍लोतुन केंजिसि, तग्वाङ केवालोरिह्‌क इचोन ओङ वाता इतेके,7:54 5:33 ओन ऊळिस तमाङ पल्क कोग़्कलाह बोटटोर. 55 मति इस्तिपन देवुळता जीवाते पूरा निंदिसि,7:55 लूकाल 1:15,67; 4:1; बळयिर 1:8; 2:4; 4:8,31; 6:3,5; 9:17; 13:9,52 पोग़ोन कोंडा मिळ्हवा ऊळतोग़. ऊळतस्के देवुळदीपते देवुळता जग-मळ्गना वेह्‌चतुन, ओसो येसुन देवुळता तिनळ बाजे नितदिन7:55 मार्कल 16:19; बळयिर 2:33; 5:31; इपिसुसतोर 1:19-20; इब्रितोर 1:3 ऊळिसि इतोग़, 56 “ओद ऊळाट! पोग़ोन देवुळदीप पङ्ने आतदिन, ओसो मान्वना नडुम पुटटोग़ु, देवुळता तिनळ बाजे नितदिन नना ऊळलाह आतन!”7:56 मत्याल 8:20; योहन 1:51 इनजोर इतोग़.
57 इतस्के तग्वाङ केवालोर लोकुर, (वेग़ देवुळतुन पास्किह्‌तोग़ इनजोरे,) पकाय जोरते केयिसि तमाङ केव्किन मुचतोर, मुचिस उंदि विचरते वित वासि ओन पोयतोर. 58 पोसि सहरता पलते गुंजिस ओतोर. अगा सोलु पेदिरतोग़ लेयोग़ निच मतोग़,7:58 8:1; 22:20; 26:10 ओनगाने जोल साक्सि एवालोर तमाङ पोग़ोट्क केग़तव जगाङ तेंडिस ईतोर.7:58 व्यवस्थाविवरण 13:9-10; 17:7; बळयिर 6:13 पया इस्तिपनना पोग़ोन बंडाङ उकलाह बोटटोर.7:58 यहुदिराङ अडोने बोन्काय बंडाङ उकिस हव्कनद सिक्सा ईतेके, मुने साक्सि एवालोर बंडाङ उकतस्केने, पया सबेटोर बंडाङ उकिंदुर. 59 ओर बंडाङ उकलाह आंदुर अस्के इस्तिपन, “ए येसुसामि नावा जीवातुन एना,” इनजोर इतोग़. 60 पया मिंडाङ कोटिसि बेरा लेङते “ए सामि, वेर मन्कलोर कीतद इद पापमता बद्ला ओरिह्‌क एमा,”7:60 लूकाल 23:34; 2 तिमोति 4:16 इनजोर वळ्ह्‌किसि डोलतोग़.

7:2 7:2 पुटमुळि 11:31; 15:7

7:3 7:3 पुटमुळि 12:1

7:4 7:4 पुटमुळि 11:31; 15:7

7:4 7:4 पुटमुळि 12:4-5

7:5 7:5 पुटमुळि 12:7; 13:15; 15:18; 17:8

7:5 7:5 इब्रितोर 11:9

7:6 7:6 गलातितोर 3:17

7:7 7:6-7 पुटमुळि 15:13-14

7:7 7:7 पेसमुळि 3:12

*7:8 7:8 इद बेद्रमता रिवज इन्जि पुनदलाह, पुस्तकता आक्रिते पुनवव पोल्‍लोना अर्तमि, अगा ऊळाट.

7:8 7:8 पुटमुळि 17:10-14

7:8 7:8 पुटमुळि 21:2-4

7:8 7:8 पुटमुळि 25:26

7:8 7:8 पुटमुळि 32:28

7:8 7:8 पुटमुळि 36:23-26

7:9 7:9 पुटमुळि 37:11,28

7:10 7:9-10 पुटमुळि 39:2-6,21-23

7:10 7:10 पुटमुळि 41:40-46

7:11 7:11 इद देसेमतुह्‌कु, नोहा मुय्तोन तादो इनवाल कनानना पेदिर उदता. (पुटमुळि 9:18-27 ऊळाट)

7:11 7:11 पुटमुळि 41:54-56

7:12 7:12 पुटमुळि 42:2

7:13 7:13 पुटमुळि 45:1-4

7:13 7:13 पुटमुळि 45:16

7:14 7:14 पुटमुळि 45:9-10,17-18

7:14 7:14 पुटमुळि 46:26-27; पेसमुळि 1:5; व्यवस्थाविवरण 10:22

7:15 7:15 पुटमुळि 46:1-7; 49:33

7:15 7:15 पेसमुळि 1:6

7:16 7:16 पुटमुळि 23:16-18; 33:18-19; 50:13; यहोशू 24:32

7:17 7:17 पुटमुळि 15:13

7:17 7:17 पेसमुळि 1:7,12,20

7:18 7:18 पेसमुळि 1:8

7:19 7:19 मिसर देसेमतोग़ राजाल, इस्रयेल लोकुर वेल्‍लाटोर आतेके, माके विरुद कीसि हव्कनुर बह इनजोरे, ओराङ उड्लोर पेकोरिन हव्क वेहन्दोग़.

7:19 7:19 पेसमुळि 1:10-22

7:20 7:20 पेसमुळि 2:2; इब्रितोर 11:23

7:21 7:21 पेसमुळि 2:5-10

7:23 7:23 पेसमुळि 2:11; इब्रितोर 11:24-26

7:24 7:24 पेसमुळि 2:11-12

7:26 7:26 पेसमुळि 2:13

7:28 7:27-28 पेसमुळि 2:14

7:29 7:29 पेसमुळि 2:15

7:29 7:29 पेसमुळि 18:3-4

7:30 7:30 पेसमुळि 3:2

7:32 7:31-32 पेसमुळि 3:3,6; मत्याल 22:32; मार्कल 12:26; लूकाल 20:37

7:33 7:33 पेसमुळि 3:5; यहोशू 5:15

7:34 7:34 पेसमुळि 3:7-10

7:35 7:35 पेसमुळि 2:14; बळयिर 7:27

7:36 7:36 पेसमुळि 12:41; 33:1

7:36 7:36 पेसमुळि 16:35; गिनती 14:33-34; देवुळताङ पाटाङ 95:8-10; बळयिर 7:42; 13:18; इब्रितोर 3:8-9

7:37 7:37 व्यवस्थाविवरण 18:15,18; बळयिर 3:22

7:38 7:38 7:53; रोम सहरतोर 3:2; गलातितोर 3:19; इब्रितोर 2:2; 4:12; 1 पत्रु 4:11

7:39 7:39 गिनती 14:3-4

7:40 7:40 पेसमुळि 32:1,23

7:41 7:41 पेसमुळि 32:4,6

7:42 7:42 यहेजकेल 20:39

§7:43 7:43 मोलेक इनदनद पेन, कनानि ओसो पिनिके जातिनोरा पेन आंदु, ओर अद पेनतुह्‌क तमाङ पेकोरिन मोकिङ ईंदुर. ओसो रिपान इनदनद पेन बारा, मिसर देसेमतोरा पेन आंदु.

7:43 7:42-43 आमोस 5:25-27

*7:44 7:44 देवुळि रेंड बंडानाङ चेकानगा, दहा अडोङ मोसाह्‌क रासिस ईता. अव चेकान उंद संदुकतगा तासिस, मोळ्कनद रावुळतगा तासतोर (पेसमुळि 31:18; व्यवस्थाविवरण 10:5). अदिह्‌क अद रावुळतुन साक्सिता रावुळि इनजोर इंदुर.

7:44 7:44 पेसमुळि 25:8,9,40; 38:21

7:45 7:45 यहोशू 23:9; 24:18; देवुळताङ पाटाङ 44:1-3

7:45 7:45 यहोशू 3:14-17; 4:11; 18:1

7:46 7:46 2 शमूएल 7:1-16; 1 इतिहास 17:1-14

7:47 7:47 1 राजा 6:1-38; 8:20; 2 इतिहास 3:1-17

7:48 7:48 2 कुरिंततोर 5:1

7:50 7:49-50 यशायाह 66:1-2

7:51 7:51 पेसमुळि 32:9; 33:3,5; लैव्यव्यवस्था 26:41; गिनती 27:14; यशायाह 63:10; यिर्मयाह 9:26

7:52 7:52 2 इतिहास 36:15-16; मत्याल 5:12; 23:31,37; 1 तिसलुनितोर 2:15

7:52 7:52 3:14; 5:28

7:53 7:53 व्यवस्थाविवरण 33:2; बळयिर 7:38; गलातितोर 3:19; इब्रितोर 2:2

7:54 7:54 5:33

7:55 7:55 लूकाल 1:15,67; 4:1; बळयिर 1:8; 2:4; 4:8,31; 6:3,5; 9:17; 13:9,52

7:55 7:55 मार्कल 16:19; बळयिर 2:33; 5:31; इपिसुसतोर 1:19-20; इब्रितोर 1:3

7:56 7:56 मत्याल 8:20; योहन 1:51

7:58 7:58 8:1; 22:20; 26:10

7:58 7:58 व्यवस्थाविवरण 13:9-10; 17:7; बळयिर 6:13

7:58 7:58 यहुदिराङ अडोने बोन्काय बंडाङ उकिस हव्कनद सिक्सा ईतेके, मुने साक्सि एवालोर बंडाङ उकतस्केने, पया सबेटोर बंडाङ उकिंदुर.

7:60 7:60 लूकाल 23:34; 2 तिमोति 4:16