22
Dene mani te Yesu mala teka mene wü kpara,
te ewü ena aküwa te gara, gbü sü ka Me
Luka 14:15-24
1 Fütanga ngü la, fü Yesu adu kpah amala gara ngü fü wü kpara la gbü mani, gü ba, 2 “Ma le asere la fü yi, kaje te Me ngbü ele, de wü kpara ꞌburu koro tete wü kpara ka-ni. Kaje la, ah baka e dene. Gara miri ta ladü, te reke mere karama teka ye ye, te ele aza würüse. Fü miri la atima ngü fü mere bi wü kpara, teka de wüh koro, wüh zü karama la. 3 Te sïkpï ka karama la tï tete, fü miri la ayia atima wü kpara ka tima ka-ye, de wüh nü, wüh ï wü kpara, de te ni tima ngü fü ewü terane ne, gü ba, ‘Tïtïne sïkpï ka karama tï eyi. Wüh koro ekoro ꞌburu enatikine, azü e.’ Amba wü kpara, de te wüh ï ewü ne, wüh le akoro nda-wü de.
4 Fü engu adu kpah atima wü gara kpara ka tima ka-ye, gü ba, ‘Wü nü, wü mala ngü fü wü kpara, de te ni ï ewü ne, kpekpeke, gü ba, “Tïtïne ni mörö mere bi wü yiti ka-ni eyi. Wüh zï wü e la kpah eyi ꞌburu, ce o nzo. Ah le de wü koro kere, teka azü wü e la, angü wü e la ena asiti!” ’
5 Amba wü kpara la, yi fï ngü teka karama la nda-yi de! Fü yi ayia anü ka-yi, teka amere wü ngü ka-yi, ba e te yi ngbü ele. Fü gara anü ka-ye, amere tima agbü yï ka-ye. Fü gara anü nda-ye, ase wü e ka-ye. 6 Fü wü gara azoro wü kpara ka tima ka miri la, amemere lara ewü, adu amömörö ewü ꞌburu.
7 Fü ngü la ayia ake te miri la afa sü. Fü engu ayia atima wü marajümïya ka-ye, amömörö wü kpara la, acuru kötï ka-ewü ꞌburu asidi.
8 Fütanga ngü la, fü engu adu amala ngü fü wü kpara ka tima ka-ye, gü ba, ‘Tïtïne, wüh reke wü e teka karama ne ꞌburu eyi nzo. Amba wü kpara, ta te ni ï ewü teka azü karama ne, wüh le akoro nda-wü de. Te di bala, ni ena amere ngü wü e ka-ni ne, neh baye? 9 Te ah bala, de wü nü te enga wü kötï biri biri ꞌburu, de wü gïrï bü mene wü kpara te wü ena amaka, wü ï ewü, de wüh koro, wüh zü wü e ne.’ 10 Fü wü kpara ka tima la ayia abaya te enga wü kötï. Fü ewü ayia abiti wü kpara te ewü maka ne, wü siti wü kpara, abe kpah te wü züka wü kpara mini. Fü wü kpara asi gbü kambü, de te wüh ngbü ezü e ka karama gbügbü na ne, ꞌduwa gbe!
11 Fü miri la ayia arï kpa esambü, teka aceka wü ngba ka-ye ne. Fü jijia ayia atï eküte gara kpara biringbö, te to züka bongo te-ye nda de. 12 Fü engu aï kpara la, amala fefe, gü ba, ‘Awuba ni deyï, ah mere baye, te ye le ato züka bongo, te ni to fü ye ne, nda-ye de ne?’ Fü jia kpara la ayia avi. Dada te engu ena alügü ngü nda ma. 13 Fü miri la amala ngü fü wü kpara ka tima ka-ye, gü ba, ‘Wü zoro engu, de wü i lölö na, de wü kpakpa na ꞌburu. Wü za engu, wü gü gbü mbiri sü kpa etanü kpala, de ah ngbü, ah ku gba da enyüma gbü te-ye kpala.’ ”
14 Teka ngü la, fü Yesu adu kpah amala ngü fü wü kpara la, gü ba, “Me ngbü eï wü kpara ꞌburu de wüh küwa, amba wü kpara te ewü ena akoro kpaka Me, wüh ena adi biri biri. Wüh ena adi ꞌduwa mene wü kpara, te ewü ena afü maguma wü, ale ngü ka Me de maguma wü biringbö.”
Dene ngü ta te wüh yi-ta Yesu di, teka mase ngürü
Marako 12:13-17; Luka 20:20-26
15 Fütanga ngü la, fü wü *Farusi ayia abiti te-wü, angbü efï ngü, gü ba, “Ani ena afiti Yesu, de engu mala siti ngü, teka fü ani azoro engu tete, neh baye baye?” 16 Fü ewü atima wü gara kpara ka-wü, bete wü gara kovo ka Miri Anïtïpa *Erode, kpaka Yesu.
Fü ewü akoro amaka Yesu, amala ngü fefe na, gü ba, “Mere kpara, ani wu eyi, gü ba, ye de kpeke kpara, te ye ngbü emala zu ngü ka Me fü ani fanü fanü. Angü ye kpe cürü wü kpara nda-ye ꞌburu ꞌdö de, ye ngbü ele ka-ye ꞌduwa ngü ka Me. 17 Te di bala, gara ngü ladü te ani le ayi-ta ye di. Ah tï atï fü ani angbü fï bü da ese ngürü ani fü *Kayïsara, miri ka wü *Rüma, te ngbü gbü nzö ani ne? Anga ah tï de? *Rïrï ka Müse gü neh fe?”
18 Amba Yesu, mü wu fïngangü ka-ewü la nda-mü eyi kpo. Fü mü ayia amala fü ewü, gü ba, “Wü de wü mürü mani! Wü le afiti ni bala neh teka ne? 19 Wü za la biri jiase sela, wü sere fü ani.” Fü ewü aza gara jiase biringbö, ato fefe. 20 Fü Yesu adu ayi-ta ewü, gü ba, “Kuru kpara, bete ïrï kpara, de eküte jiase ne, ah de nda da?” 21 Fü ewü alügü ngü fü Yesu, gü ba, “Ah de kuru Miri Kayïsara.” Yesu gü ba, “Wayi, ah mbi! Te ah de kuru miri la, de yi lügü e ka miri fü miri. De yi lügü nda Me kpah fü Me.”
22 Te wü mürü mani la je ngü, de te Yesu lügü fü ewü de bala ne, fü ewü ayia anga. Fü ewü ayia ace Yesu de wü kpara ka-ye sela, anü sü ka-wü.
Dene ngü ta te wüh yi-ta Yesu di,
teka züzükü gbü kpi
Marako 12:18-27; Luka 20:27-40
23 Wü gara wü kpara ta ladü esüka wü di enga *Yïsarayele, te wüh ngbü eï ewü, gü ba, wü *Saduke. Wü kpara la, wüh ngbü efï nda-wü, gü ba, te kpara kpi eyi la, ah kpi eyi fï badi, ah du azükü gbü kpi la nda tïne de.
Gbü sïkpï la, fü wü gara Saduke la ayia akoro kpaka Yesu, ayi-tata gbü mani, gü ba dene, 24 “Mere kpara, gara ngü ladü te ani le ayi-ta ye di. *Müse ba ta ngü fü ani gbü *Rïrï ka Me, gü ba, ‘Te kpara kpi, ce wara ye, o wüh bï ye ake di la de la, ah le de enga ni ye na za würüse gbü nganga na la, teka abï ye dada na, angü ïïrï ena adürü.’*22:24 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Manda nga Rïrï 25:5-6. 25 Amba, te wü kpara ena azükü gbü kpi azükü fanü fanü la, ngü la ena adi baye? Angü gara wü komoko ta ladü, wüh guvu ni wü lorozi. Fü gigina aza würüse, fü ah akpi ace würüse la, o wüh bï ye ake di la de. Fü gara enga ni ye na ayia aza würüse la. 26 Fü ah ayia kpah akpi, o wüh bï ye la de. Fü ebabata enga ni ye na ayia aza würüse la. Fü ngü la amere te-ye bala, te nga ewü lorozi la ꞌburu, wüh bï ye te würüse la nda-wü de. 27 Fü würüse la adu akpi nda-ye tïne sidi nga ewü ꞌburu. 28 Te wü kpara ena azükü azükü gbü kpi fanü la, würüse la ena adi neh wara da? Kükürü de, angü wü kpara de lorozi la ꞌburu, za ta würüse la eyi wara ewü tete!”
29 Fü Yesu adu amala ngü fü wü Saduke la, gü ba, “Yi fï nda-yi, gü ba, Me tï azükü wü kpara gbü kpi nda de? Yi dürü bala, neh teka ne? Yi le aje si-ngü gbü *Ngari Me de, neh teka ne? Yi le awu wazi ka Me kpah de, neh teka ne? 30 Gbü sïkpï te Me ena azükü wü kpara tete gbü kpi, ngü ka za-te ena adi nda ma. Angü, te Me zükü wü kpara eyi gbü kpi la, Me ena adu afü ewü baka wü *malayïka ka-ye, fü ewü angbü fï mere badi agbü kpï.
31 Amba, Me mala gbü *Ngari ye, teka ngü ka züzükü ka wü kpara gbü kpi, gü neh fe? 32 Me mala ta ngü fü *Müse, gü ba, ‘De-ni Me, ni de *vüngüte ka *Abarayama, ake *Yïsaka bete *Yakobo.’†22:32 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Gogo ka wü Yïsarayele 3:6, 15. Amba gbü ra ta te Me mala ngü la tete, o wü Abarayama kpi ka-wü eyi gügü. Fïngangü ka-yi gü ba, Me ena amala ngü teka wü kövö, gü ba, ‘Wüh de wü vüngüte ka-ni?’ Ah bala de. Me mala ngü la, angü wü Abarayama ka-wü eyi ladü ezükü, agbü sü ka Me fï mere badi.”
33 Dela ngü ta te Yesu mala fü wü Saduke, gü ba, Me ena azükü wü kpara ka-ye, fü ewü angbü fï mere badi agbü sü ka-ye agbü kpï kpala. Ta te mere bi wü kpara gbü sü la je ngü la bala, fü ngü la aga gbü jia ewü ꞌburu afa sü, angü Yesu za ngü gömö wü Saduke eyi.
Dene ngü te Yesu mala teka kpeke Rïrï ka Me
Marako 12:28-34
34 Te wü *Farusi wu, gü ba, Yesu za ngü gömö wü *Saduke eyi ne, fü ewü aci akoro kpaka Yesu. 35 Fü gara mere kpara esüka ewü, te di de *mürü rïrï, adu afï nga gara yitangü, teka are maguma Yesu di. Fü Farusi la ayi-ta Yesu, gü ba, 36 “Mere kpara deyï, nda-ni yitangü kpah ladü. Esüka wü *Rïrï ka Me ꞌburu, kpeke rïrï, te fa wü bu ye ꞌburu, neh engu deyi?” 37 Yesu gü ba, “Kpeke rïrï te Me to fü ani, gü ba dene,
‘Mü le Mere Me de maguma mü ꞌburu.
Mü o fïngangü ka-mü kpah ꞌburu eküküte.
Mü to te-mü kpah ꞌburu fefe.’‡22:37 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Manda nga Rïrï 6:5.
38 Dela kpeke Rïrï te Me to fü ani, te fa wü bu ye ꞌburu. 39 Gara Rïrï engu na, gü ba dene, ‘Mü le wü bu mü kpah baka e te mü ngbü ele küte mü.’§22:39 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Rïrï ka Gele ka wü Levi 19:18. Dela gina wü kpeke Rïrï ta te Me to fü ani. 40 Wü ngü de ꞌbasu la biti wü si-ngü ta te *Müse, de wü gara wü *mürü dofo ka Me, ba gbü *Ngari Me ne eyi ꞌburu, gbü ewü.”
Dela ngü ta te Yesu mala fü wü Farusi, teka kpeke Rïrï ka Me.
Dene ngü ta te Yesu mala, teka Kurisito te Me ena atima füh kotö ne
Marako 12:35-37; Luka 20:41-44
41 O wü *Farusi ngbü ꞌburu tete ede Yesu, fü Yesu adu ayi-ta ewü, gü ba, 42 “Yi ngbü eo jia yi da ecï nga *Kurisito, Miri te Me ena atima teka aküwa yi ne. Ah mbi. Fïngangü ka-ye gü ba, wüh ena abï engu neh gbü nguwa da?” Wüh gü ba, “Miri la ena adi kundu kundu ye *Mere Miri Davidi, te ena angbü gbü nzö ani kpah baka Davidi.” 43 Yesu gü ba, “Miri la ena adi baka Davidi fanü? Angü Davidi ba ta ngü cu me-ye, gbü wazi ka *Nzïla Wazi Me, gü ba dene,
44 ‘Me mala ngü fü Miri ka-ni, gü ba dene,
“Ye ngbü gbü kokpa ka-ni sene!
Angü ni fe ye, o eyi Mere Miri!
Te di bala, ye ena angbü gbü nzö wü kpara ꞌburu!
Angü ni ena ao wü vügü ka-ye ꞌburu esa lö ye!” ’*22:44 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Ci ka wü Davidi 110:1.
45 Te Davidi mala, gü ba, ‘Engu de Miri ka-ni la,’ te di bala, wawazi na fa nda Davidi de? Ma ngbü emala fü yi, gü ba, ngü kaka ena afa nda Davidi ka!”
46 Dela ngü ta te Yesu mala, teka Mere Miri, te Me ena atima teka aküwa wü kpara. Fü komö wü *Farusi la agu ꞌburu agu, wüh du mala gara ngü tïne de. Fütanga ngü la, gara kpara te du le aga yïkï ake di nda tïne ma.
*22:24 22:24 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Manda nga Rïrï 25:5-6.
†22:32 22:32 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Gogo ka wü Yïsarayele 3:6, 15.
‡22:37 22:37 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Manda nga Rïrï 6:5.
§22:39 22:39 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Rïrï ka Gele ka wü Levi 19:18.
*22:44 22:44 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Ci ka wü Davidi 110:1.