7
Sepanus en wene onggo yugeragagi wene
Eke at ap imam inis ombok ako en Sepanus yugugu dugwit, “Ap wene yagas andi, hat avyarat yegen yi?”
Yugugu lagagimu, at Sepanus ako en wene onggo yugirigya dugwit, “Nowa-nasin, henaruk holek dogones. Nenombao Averaham o Haran wagetek dugwit, ao o Mesopotamiya werekma, at mondok siyalek agarik Ala ako adema lagya lagagirik, Averaham yugugu dugwit, ‘Hawen inim, howa-hasin inim, hekbugu dogomindik, hat dogopim ambi yukhugu neyalok, andoma at elalo o,’ yugogogi.
Yugugu lagagimu, at Averaham ako ap akwa o Kasim enamwa o Mesopotamiya akoma nggelabisiluk, o adumu Haran mbup yi wagagi. Mbup yi wagagirik werekma, asin hombagagi. Hambigya lagagimu, o Haran hekbaluk yogak nit Iserali werekma yoma Ala en o adumu en at lakba wagagi. Lakba wagagirik werekma, At Ala en Averaham andok dogopwak yiluk wen ambi mbanggitek, we un maduk mbalek ambi dogopwak yiluk wogigitek, ogagetek at ovara, at aburi mondok dek inigik, yugugu dugwit, ‘Wen yi, hat inim, hat vaga wigalek inim, andok dogosogon o’, yiluk, wene avyarat nggatuk erogo yugogogi.
Yugugu lagagirik, Ala en ambi inim yugogogi ako yi aro. ‘Hat hombawi ako, o ap akwa hunogo enamwa andoma ap huru ovagak nagusim, it enayeloman okbisiluk, anggin-mbanggin enovaga bigik adigat okbugusigik, 400 tahun arisogon o. Anderogo ogaruson ovara, it ap akwa hat hombawi en, it enayeloman ogonivusogon ako, anen enowak dilogo anggin-mbanggin okbugu neyalok, nin wisane enamwa akoma en wulu wagu dogomundik, o yoma wakluk, An siyabanunggu dogosogon o,’ yiluk, Ala en Averaham yugogogi.
Yugugu lagagirik, Ala en ‘Wen yi, hat inim, hat vaga wigalek inim, andok dogosogon o’, yiluk, wene avyarat nggatuk erogo Averaham yugogogi ako elup dogopwak yiluk, enagamut mbanggu dogop wene ako yugogogi. Yugogogi vaga Isak at endaklagya lagagimu, nogo 7 yikbaluk, hutun agamut mbanggigi. Andi okbaluk, hivis Isak en Yakup endagya, eke, at Yakup en nit nenombawi 12 ako endaginipu, ogagagwa.
Nit nenombawi en yugu dugwit, Nenasin en nenaot Yusup adigat sek okbagya yi, Nenanggon o! yiluk, it Mesir menda enayeloman arupwak yiluk, onggo hunggu lagagwama, o Mesir wolok lagagwa. Wolok lagu lagagwama, o andoma Ala inim werekma, 10 anggin-mbanggin higya ako Ala en dek erogo bagagi. Eke, at Yusup ako ap inis ombok o Mesir vagago welagagi Viraon ivaga sek adigat ogarit lagya hegek, Avyak yi, endawi werek atma, yiluk, Viraon adenggen ombarupwak yiluk, Ala en yonggathigya lagagi. Andi halok, at Yusup ako ap Viraon avema o Mesir vagogo welagya, eke, at Viraon awi ombok valek ako suwam welagya, ogagya dogopwak yiluk Viraon en Yusup ako mendok okbagagi.
11 Mendok okbagagi werekma, o Mesir yi awi ndi awi andoma inim, o Kanaan inim, o hivi adigat dugwit wen mbuk agya halok erom uvup en enovalenggen sigam erogo okbigik lagya lagagimu, it ap nenombawi ako en erom belanggugwa menda, mondok dek agya lagagimu, 12 at Yakup ako en o Mesir erom gandum werek aruk hunggu lagagirik, at aburi nit nenombawi ako erom hunupwak yiluk o Mesir andoma lakbogogi.
13 Eke, hivis ndugwis ambi vaga lakbogogi lagu lagagwama, Yusup ako en, Henaot ako an aro, yiluk, owai enelup okbugu lagagimu, at Viraon ako ogo, at Yusup owa-aot yi at inigis, imbitigi. 14 Andi ogagu lagagwarik, Yusup en at asin Yakup inim, at aburi ovok dambulik eneyave 75 atma, Woginivi elales o, yiluk, lakbisa lagagi. 15 Lakbisa lagagi ako wagu lagagwarik, at Yakup aburi inim o Mesir at lagagwa andoma dugwit, at inim, at aburi nenombawi inim, hambit lagagwa. 16 Hambit lagagwa ako enowak wolok, o Sikem wagu lagagwarik, ap Sikem menda ambi inis Hemor aburi enadema, Averaham ap hambuguselok wimu mabisalagwima, yoparip vaga onggo bagagirikmu akoma, mabisa wagagwa.
17 Andi okbaluk, Ala en Averaham wene avyarat nggatuk erogo yugogogi ako* Wene avyarat nggatuk erogo yugogogi ako andi, ayat 5 bikanes. ogarup hudi horok vanggo yi wagya hegek, nit nenasini ako o Mesir andoma dugwit, eneyave wisane wigalagagwa. 18 Wigalarit lagu-sigik, enasin inis ombok Viraon adik ambi Yusup ogagya lagagi ako unggut hegek, o Mesir andoma vagago dogogiluk mondok yagagi. 19 Mondok iri lagagirik, nenasini enambutmu inggya dugwit, nadok-hadok oginipu, avyak endaklagu iniselok, hambupwak yiluk, weram mbo bigik ogagu dogop o, yiluk, yugirigya, ogagya lagagi.
20 Ogarit lagya andi hudi vaga Musa endaklagagi, avyak ako mondok segedok endago hugu lagagwarik, asin amwa hwilago hegek saut henggam okbaluk, 21 weram belagagwarikmu, hwa ndugum Viraon abut ako en heyakbagya lagagirik, An neyak at okhedayogon o, yiluk, amwa ba wagya lagagirik, sawe okhedagagi. 22 Avyak ako sawe agya dugwit, it Mesir menda enendawi werek dugwit ogagu lagagwa ovok erogo mamulhedagagi atma, ane iri halok iya umbutwi, ogarit lagya halok, Wi, yugwi, ogagu lagagwa.
23 At umur 40 tahun ogagya dugwit, ‘Nowa-nasin Iserali menda bigisa layogon o,’ yiluk, 24 biginisa lagya lagagirik, andoma inim werekma, ap Mesir menda ambi en at Musa it menda ambi we un watya higya lagagirik, avikit agya dugwit, ap Mesir menda ako mondok watigi. 25 At endawi imbitya dugwit, an Viraon inim agirik atma, it Iserali menda en an nowa-nasin enagap wendarupwak yiluk Ala en lakbani wagagi nombarumwi a? imbitigi ovara, anderogo embetetek at welagagwa.
26 Nogo ambi yikbaluk, hutun en at aori Iserali menda mberen yawi bagwi il inugu lagagirik, wendarinipu dugwit, ‘Naori o. Hit mberen naswe-haswe at ovara, nano yiluk yawi war-wat yagalagwi o?’ yiluk, yugirigya lagagimu, 27 it yawi bagwi ako ambi en at Musa vedalogo baluk, yugugu dugwit, ‘Hat nenaruwam dugwit, nit ogasagwi amburup mbanggya dogop, sa en mondok okbagagamu, yagaliga yi? 28 Hat son ap Mesir menda watin ako hak, an narigiluk yagaliga yi?’ 29 Yugugu ako aruk hunggu lagagirik, o Mesir hekbaluk, o Midiyan hoda winggigi. Hoda wunggu lagagirik, ap huru hak andoma dugwit, aburi mberen endaginipigi.
30 Akoma dugwit, 40 tahun at welagagi. Welagagirik, ndugwis ambi vaga harumu ndom Sinai akoma werekma, yo adok werek vaga, hali abya inggya anggelekma Ala yonggo lakbisa wandiga menda malaikat ambi hagagi. 31 At Musa en hali abya inggya ako il higya lagagirik, Wi! Nano en ogagya hami? yiluk, bikkagiluk horok ari lagya lagagimu, Nenasin Ala ane iri dugwit, 32 ‘Hat hombawi Averaham inim, Isak inim, Yakup inim, Enasin Ala ako an aro,’ yugugu ako Musa aruk hunggu lagagirik, alon en owak wuruk iri dugwit, il bikaup mbup yagagi.
33 Mbup iri lagagimu, Nenasin Ala en, ‘Wen hat agindikmu andenam o mogama atma haropato heda visilogo bain. 34 An naburi o Mesir agarwik ako enarit lagwi nil inugu, yagan warit lagu dugwit enane yugwi ako naruk hunggu, ogasigama, enagap wendarogo bisagiluk wambu wagi o. Hat o Mesir lakbagagyama, elak o,’ yiluk, yugogogi.
35 Wene andi yugirigya lagagirik, Sepanus en adem vagalogo yugirigya dugwit, “It ap Iserali menda en, ‘Nenaruwam dugwit, nit nenawene amburup mbanggya dogop, sa en mondok okbagagas? yiluk, Nenanggon’, yugu lagagwa ako andi, at Musa at. It Iserali enowa enaruwam dugwit, enagap wendarupwak yiluk malaikat en yo adok werek adema yugogogi vaga Ala en lakba wagagi ako andi, at Musa aro. 36 At ako, ninombawi o Mesir akoma en wogonombolok wulu wagya dugwit, o Mesir inim, Is Yanggadek Merah embet vaga inim, o harumu andoma nagu dugwit 40 tahun ogagagi inim, nggarogo ogarubuk menda ogagya, enelup arup enalon werek menda ogagya, ogarit lagagi.
37 At ‘Henasin Ala en an lakbani wagagi hak, ap navi Ala en yugugu hegek yukheraliga menda ambi, hit menda at, henake henadema lakba warisogon o,’ yiluk, it Iserali menda yugeragagi ako andi, at Musa aro. 38 O harumu it Iserali homarek werekma enanggelekma welagagi inim, ndom Sinai vaga malaikat en wene yugogogi ako inim, nit nenombawi o andoma inim, welagagi ako andi, at Musa aro. Eke, nit yuknirigya dogopwak yiluk Ala wene mondok-mondok dogop wene wegegi ako andi, at Musa adigat.
39 Anderogo at ovara, nenombawi ako en, ‘At yukneraliga ako hulup nenanggon,’ yiluk, mbo bagu lagagwarik, eneyami vaga o Mesir laup enendawi wenggelek adigat dugwit, 40 at Musa ao ndom Sinai vaga andoma inggigi hegek at Harun yugugu dugwit, ‘At o Mesir en woknenombolok waga Musa ako, nggoma laga nininggut atma, nit woknenombolok lagya dogopwak yiluk, nenagavuwak ambi ogovak higitneneran o,’ yugogogwa. 41 Yugugu lagagwama, sapi eyak agur-amolok ogovak higitbaluk, anggom watu dugwit, it ininggi-vaga ogovak higitugwa ako agayuk wutwis, adenggen ogagwi, ogagagwa. 42 Ogagu lagagwama, At Ala endawi hologo baluk, mo il inim, saut inim, dadiwap inim, mbogot-vaga menda ovok at, siyabagek ogagu dogopwak yiluk hekbogogi. Andi ogagagwa ako andi, Ala en navi-navi yugirigya hegek yugu dugwit,
Hit Iserali menda andi, o harumu wokhenombolok wagya dugwit,
40 tahun ogagya hegek,
henanggomi An nake warogo woknogogup,
embetep yi!
43 Dek ovara, henagavuwak Molok awi valek inim,
henomadis Erepan dadiwap agur-amolok ogovak higirik ako inim,
Siyabagek wolok nagwis hinigigirikmu,
An en wokhenombolok o Mbaben adumu andoma mbo bigiga layogon o,
yiluk, yugeragagwa dirup watugwa ako wane-wane at haryogo lakbogogwa.
44 Ala ninim agarik umbutu dogop Ala awi valupwak yiluk, Ala en, ‘Agut wakhegek hil hegen ako wane-wane valup o’, yiluk, Musa yugogogi ako, wane-wane vabaluk, nenombawi o harumu wolok nagu dugwit, ya vabagek-nda vabagek ogarit nagu lagagwa. 45 Eke, awi valek ako nit nenombawi hivis andok agu lagagwarik, ap Yosua it inim Ala en ap weram Iserali dek menda haryogo wibigigirikmu yoma sovabigik nunggu wagu dugwit, o valek ako wolok ba nonggagagwa ao werek hegek at Daut inis ombok mondok okbagagwa. 46 Mondok okbagu lagagwama, at Daut ogarit lagya vaga Ala adenggen ovaga bagya lagagi atma, Daut en iri dugwit, ‘Yakup Asin Ala dogopim o valisogon o,’ yiluk, yugogogi ovara, 47 aren vanggitek, Salomo enat Ala awi vanggigi.
48 Ala awi vanggigi ovara, At Siyalek Dombok Agarik ako, ap akwa enawi valekma agarikbuk o. Ala en yugugu hegek at navi en it yugirigya dugwit,
49 Nenasin Ala en,
Mbogot vaga andi, an nane denggalogo yugeraligama aro,
Eke, wen vaga andi, navema bisaligama aro.
An nawi nggarogonggan valup yiluk yagalagwi?
Eke, an nambor sar yangganggya dogop, nggoma o?
50 Yi menda ndi menda ogovak higirik yi andi, anen adigat ogovak higitigis ako dek? Yesaya 66:1
yiluk, yugeragagi ako wane-wane, ap akwa enawi valekma agarikbuk o.”
51 Yugirigya lagagirik, Sepanus en it wene amburup mbalisagwi menda ako ambi yugirigya dugwit, “Henendawimbuk henendawi anye dugwit, Ala ane hunggitek hit at. Henombawi Ala ane saganggu lagagwa hak, Averiniki ane sagalisagwi hit aro. 52 Hit henombawi en it endak Ala yugirigya hegek yugu lagagwa navi-navi ako ambi wiyiknom-weyaknom okbigitek andi sa embetep? Dek o. Iren yugu dugwit, ‘At Endawi Mot Sek Adigat Agarik ako warisogon o,’ yiluk, wene avok vagalogo yugurugu lagagwa ako initu lagagwa. Eke, yogak hirenenat At wagagirikmu onggo mbabaluk watugup! 53 Ala wene yugup Musa en dirup watigi ako it malaikat enat yukhera wagagwa wogogup ovara, ogagetek agipik hit aro,” yiluk, Sepanus en it wene amburup mbalisagwi menda yugeragagi.
Sepanus helep vaga watugwa wene
54 Yugeragagi it wene amburup mbalisagwi menda ako enaruk hunggu lagagwarik, enaninis ane yagan lagu dugwit, enabis mam hambubaluk inigik, 55 at Sepanus ako Averiniki endawima des iri lagagimu, elose mbogot-vaga ilik lagya dugwit, Ala siyalek agarikmu andoma Yesus inim inggis amotkan werek il inigigi. 56 Inugu lagagirik, yugirigya dugwit, “Hinil yokanes! Mbogot heyatas anggelekma at mbogot-vaga en ap at endaklarupwak yiluk lakba wambu wagagi ako Ala inggis amotkan agarik higi o,” yugeragagi.
57 Yugirigya lagagimu, it ako en enaruk nggedalhedelok enane ombok erogo yandyak-handyak yagan lagu dugwit, at Sepanus mbikit vagari lagagwarik, 58 o kota weram nggigilogo wibaluk, helep vaga watugwa. It enane at ovaga bagagwa ako en sogwes yum weram menda nggolalogo ap sawe ambi inis Saulus adema bagu lagagwarik, 59 helep vaga watu-sigik, at Sepanus ako en, “Nasin Yesus wai, an nendawi woman o,” 60 yiluk, erambo yunggubaluk ane ombok vaga iri dugwit, “It weyak ogasagwi yi, onggo okbisabuk! Hekbisin o, Nasin!” yiluk, yugugu lagagirik, hombagagi.

*7:17: Wene avyarat nggatuk erogo yugogogi ako andi, ayat 5 bikanes.

7:50: Yesaya 66:1