BALUWA KWA
VAYIBULANIYA
ULONGULELU
Chitabu cha Vayibulaniya ndi baluwa ya kuvakola mawoku vandu, cheni chikulangusha ndambu Yesu wagolili wuwoneki nakaka wula umbuyi wa Lilaghanu lya Dahili.
Yaveli iyandikiwa kucha nandulilu. Kuna findu nendu ya milongu sita kufuma lilaghanu lya dahili liyandikiwili chiyibulaniya findu afi umbuyi waki wukuwoneka lipala, Yesu kawugola wuwoneka nakaka. Kandi muchitabu achi chikuhimulila ngimbaniku ya mtambika Mkomi wa Chiyawudi. Kwanongwa ayi chitabu achi chayilatili kuvakola mawoku Vayawudi yivamjumilili Yesu. Chitabu achi cha Vayibulaniya chikulangusha kucha Yesu amalilili chichuku cha Malawu va Chapanga vamupili Musa ili Vatambika va Chapanga vakotoo kuyendilela kutawula kandi mitambiku ya kunyanya. Kwanongwa Yesu ndi aveli litambiku kwa sambi shosi mwanja wumu hela na kwa fipindi fyosi. Vandu yivamjumilili Kilistu va majuva ava wuwula vakukoliwa mawoku na baluwa ayi ya Vayibulaniya vayendileli kumkovikela Yesu Kilistu yatugola yufwi tumjumili Chapanga na kuyendilela kumjumila mweni. Sula ya 12:2.
Kwahela mundu yamanyili ghani yayandikili chitabu cha Vayibulaniya, lakini yivapwembukili vatangalili vawomba pamongapa yayandikili aveli ndundami Pauli awu Lukasi awu Banabasi. Kandi chipindi chiyandikiwili chitabu achi chimanyika ha lakini vatangalili vakujumila chiyandikiwili kumbeli ya mwaka milongu saba pawonikili Yesu. Yelusalemu yaveli yifyoghiwa mu mwaka wa milongu saba kukandila pawonikili Yesu, lakini yayandikili baluwa ayi akuhimulila Yelusalemu kucha yaveli yifyoghiwa kala ha. Chitabu achi cha Vayibulaniya chiyandikiwili mu mbwani ya Loma. Sula ya 13:24 na pamongapa chashengitishiwili gati ya fipinga fitangalili fingi fya vandu yivamjumilili Kilistu.
Fivelili mugati kwa Chikata,
Yayandikili akulangusha kucha Yesu aveli mkomi pitu vambuyi va Chapanga na vamakungu. Sula ya 1:1-4:13.
Kandi ayendilelili kulangusha kucha Yesu mkomi pitu vatambika vala yivakimbanika munyumba sha Chapanga mu Yelusalemu. Sula ya 4:14-7:28.
Wuwula wula ngimbaniku ya Yesu yiva ngomi pitu lilaghanu lya dahili lyeni Chapanga agolili na vandu vaki kwadeha ya Malawu vala vamgayilili Musa. Sula ya 8:1-10:31.
Pamalilili kuhimulila kucha Yesu mkomi kwa ndambu shosi, muyandika akutawula malayishu va figoli. Sula ya 10:32-13:17.
Mbelu muyandika akumalilila kwa kuvakola mawoku na kuvajambusha. Sula ya 13:18-25.
1
Chilongu cha Chapanga kupitila mwana mundu
1 Dahili, Chapanga aywangili na vavaha vetu kupitila vambuyi vaki kwa deha sitangalili na ndambu sitangalili, 2 lakini majuva ava va mbelu kawomba na yufwi kwa deha ya Mwana mundu, yamgayilili findu fyonda fivi fyaki na kupitila mweni Chapanga alumbili milima. 3 Mweni ndi lung'ali lwa ukomi wa Chapanga na chilangushilu cha Chapanga mweni, yagola findu fiyendileli kuva ngimu wufivelili kwa chilongu chaki chivelili na liwovi. Pavapugili kala vandu sambi shawu, kayikala kumbindi kwa Chapanga, mwambu wa mlilu wa Chapanga mkomi.
Ukomi wa mwana wa Chapanga
4 Mwana wa Chapanga mkomi pitu makungu na Chapanga kamugayila litawa likomi pitu makungu. 5 Nongwa Chapanga amuwombilili ha hata yumu wa vala vamakungu wa Chapanga vaki kucha,
“Yuwi ndi Mwana wangu,
nalelu ngulandula ndiva Tati waku.”
Na wala kadeta ha kwa makungu yoyonda,
“Nenga dandivi tati waki,
na mweni daghavi Mwana wangu.”
6 Lakini Chapanga paghaveyi akumulayisha soli waki mumlima, adetili,
“Makungu vosi va Chapanga vamtundamili.”
7 Kwa makungu, Chapanga adetili kucha,
“Chapanga akuvagola vamakungu wa Chapanga vaki kucha uyegha,
na akuvagola vakimbanika vaki kuva kucha myengi ya motu.”
8 Kwa Mwana, Chapanga adetili,
“Wutwa waku, yuwi Chapanga, wikala majuva vosi!
Yuwi ukuvalongosha vandu wuyidayiliwa ngajila lushawu.
9 Yuwi ukutama ugoleki na ukuwunyekwa wafu.
Nongwa ayi yuwi Chapanga, Chapanga waku, kakushawula yuwi na kukushagha mafuta,
mafuta vatawukili munu
pitu yavagayilili vaghanja vaku.”
10 Wuwula wula adetili naha,
“Bambu, yuwi pakwandi walumbili mlima,
kwa mawoku vaku wagolili kumbindi. 11 Afi dafiwuki lakini yuwi dawikali jola,
fyosi dafisakali kucha yingwa.
12 Dawufifufungi kucha lihabiti,
dafighalambuliwi ghalambuliwi kucha fwali.
Lakini yuwi dawuvi yuyula yula jola,
na myaka yaku dayipeli ha.”
13 Chapanga kamuwombela kamu ha makungu waki hata yumu naha,
“Wikali mwambu wangu wa mlilu
mbaka pandivavika vachimdwama vaku
vavi chindu cha kuvikila mawulu.”
14 Makungu chindu liki? Ndi fuki simkimbanikila Chapanga na veni vakulayishiwa kuvatanga vala yivadayila kuyanga ulowolu.