Téerëe bíníyú unna won Pool ɓëy Efes ra
Kúnsëe
Ƴee daa unna bíní Pool ɓëy ílí jaŋii Efes ra. Unna nék, mín hen wa bíníyúy ɓëy Efes kep, heeƴce sah wa bíníyúté i íl jaŋi caak kay di ginna Aasi fa hom Túrkí woteh ra, ƴi fí yúhté biti Pool pëyíɗté në. Wa fi ƴaaha ɓéeɓ nék, wa nonu koy-yaayya filiɓ ngémë, ndaa wa hoñci henu ɓëewí yëwúɗ neh. Pool nék, daa húmú yíp jaŋii Efes (Saame Tílëdí apootarra 19.1 níi 20.1). Unni ƴeh, ɗi bíníyëꞌ wë filiɓ kasaa, bee téƴúu rí rë.
Pool wonte yii leŋke iñi wunna ñéyíɗ Koope Kiristaa na ra (1.6-10), te ri wonte biti ɓal Kiristaa daa paaꞌ ɓéeɓ sun (1.21-22). Ɗi wonte biti ɓëewë nonu Kiristaa na ra, ƴee yëwúɗ a ƴee yëwúɗ neh ra ɓéeɓ henute yínë, Kiristaa níssé kaaꞌantaꞌa húmú hanndal ki wa ra, jaamma hente ñoy (2.14-16). Ɗi wonte wa biti wa fahantaꞌ hanndal ki wa, wa híin në gíŋ (3.17 ; 4.2-15).
Ɗi mëddëꞌ Kiristaa a ɓëy ílí jaŋaa a iñi éeyë yí ƴeh :
- Ti jëmmë ow nen : Kiristaa hente afa, yen fi ɓëy ílí jaŋaa henute faana (1.22).
- Ti faam nen : Kiristaa hente cíbë ham faam fa ra, yen fi ɓëy ílí jaŋaa henute faam fa (2.20-22).
- Ti ƴaal a ɓeleɓi nen : Kiristaa hente ƴaala, yen fi ɓëy ílí jaŋaa henute ɓelaa (5.22-32).
Ɗi wonte ɓal :
- yii leŋke pes has a pesaꞌ niiñ (4.17 níi 5.20),
- yii leŋke ɓeleɓ ƴaali na, a ƴaal ɓeleɓi na (5.22-33),
- yii leŋke koy boffi a yaafi na, a baap koohi na (6.1-4),
- yii leŋke ñaam kélfíi në, a kélfë ñaami na (6.5-9),
- a yii leŋke di nay haaꞌuu a Seytaane (6.10-20).
Ɓëyí fí jaŋi téeríi bee ɓéeɓ ay ot biti yen fi ɓëy ílí jaŋaa ɓéeɓ yen yínë. Ɗi ay yúh biti ɓal ow fi ow yen na ɓéeɓ waɗtee yeɗ moroomi cér.
1
Wodohi Pool ɓëy Efes
1 Ɗon fi ɓëy Efes*1.1 Ɓëewë húmú ñeyaatu unni ƴee bín fë woraꞌi wa ɓëewë rë, lahte na ƴi húmú bíníyúy uni beh : Efes., soꞌ mi Pool, soꞌ mi apootari Yéesú-Kiristaa ndah Koope daa fahaꞌ baaha ra, daa mi na wodoh ɗon fi ɓëewí Koope, ɗon fa pokuu Yéesú-Kiristaa na ra. 2 Baap-Koo a Yéesú-Kiristaa Yíkëe líhún rën mal, on ɗon jaamma !
Iñi wunna ñéyíɗ Koope Kiristaa na ra
3 Yen símún Koope, ɗi fi boffi Yéesú-Kiristaa Yíkíi yen ! Ɗi barkelte yen a malli mínéh ɗúmmë sun-Koo on yen Ruuh-Peseŋ ra ndah nona nonu yen Yéesú-Kiristaa na ra. 4 Balaa ëldúnë saku, ɗeef Koope tanisse yen ndah nona nonu yen Kiristaa na ra, nda yen hen ɓëewí ladute te lahuy síkkë fíyí. Fahaꞌa fahaꞌ ri yen ɗa, tahte 5 ɗi maañci ñeyaꞌ Yéesú-Kiristaa na, tanisse yen yen henute koyyi. Baa daa yee fahaꞌ ri te neɓaꞌ ri neɓoo ɗi paŋke ri ra. 6 Kon, yen kañun Koope di ɗee ƴúukëꞌ mali tiŋ, onte yen iñi wunna, ñéyíɗté rí Koy kee ke ri fahaꞌ ri níi fahaꞌ ra.
7 Ɗi ñeyaꞌ ñif ma yúf ɗi fi Kiristaa ra, tosse yen, baalte yen tooññi yen. Ɗaaha, ɗi teeɓpe yen biti ɗee teem mali ra ƴúukké tiŋ, 8 líifíɗté yen mal, onte yen níi yen lahute nuf, onte yen yen hereñute. 9 Neɓaꞌ ri neɓoo, ɗi teeɓpe yen yee maañ ɗii níɓ biti ɗi ay rii paŋ, ñéyíɗ rí Kiristaa na ra. 10 Yii baaha nék daa ri beh : ɗi négírëꞌ iña hom sun-Koo a ƴee hom feey fa ra ɓéeɓ, Kiristaa ílíf wë ɓéeɓ. Yii baaha, ɗi ay rii lúsɗé túkkíi ëldúnë.
11-12 Fun fi ɓëewë ɗéɓúu tík yaakaari fun Kiristaa na ra, nona nonu fun Kiristaa na ra daa tah Koope yeɗ fun wodi fun, fun fa ɗi maañ fun tanis ti di fahaꞌ ri ri nen ra. Hen ɗaaha raa, fun sím ɗee gaanaꞌ ri ra, ɗi fa yii lah a di mín ɗíi man ɓéeɓ, ɗi ay paŋ níi yee fahaꞌ ri ra míllëꞌ hen ra.
13 Ɗon ɓal ɗon nonute Kiristaa na, ndah síkírúu ron Uni kaaf ka daa Uni Neba kom ɗon múc ɗë, ɗon gémúté Kiristaa, Koope tíinndëꞌté ron teeɓaꞌi biti ɗon ƴii. Tíinndëꞌí baaha daa Ruuh-Peseŋ fa on ɗi ɗon ti di húmú gapaꞌ ri ri nen ɗa. 14 Te Ruuhi baaha daa yee habu yen naꞌ-naꞌ níi bín nay yen múcée faw ra. Kon, yen símún ɗee gaanaꞌ Koope ra !
Yee ɗagiɗ Pool ɓëy Efes ra
15 Yii baa daa tah, kelaꞌ mi biti ɗon gémúté Yéesú-Yíkëe te ɗon fahuute ɓëewí Koope ɓéeɓ rë, 16 mi dékëꞌ símí Koope ndah ɗon, a ɗagiri ron. 17 Mi ɗagiraꞌ ron biti Koope fi Yéesú-Kiristaa Yíkíi yen, ɗi fi Boffa líif a ndam ra, on ɗon nufi nay tahe ɗon ot di man ɗi fi Koope, te ɗon yúh rí níi yúh. 18 Ɗi kúnís affon, ɗon yúh yaakaara on ɗi ɗon dëekëꞌ rí ron ra, ɗon yúh ɗee gaanaꞌ yee yefiɗ ɗi ɓëewí rë, 19 ɗon yúh ɓal doolaa lahay teem teeɓaꞌ Koope habraꞌi yen fa gémú ɗii na ra. Doolii bah, Koope teeɓaꞌ ri kah-kah 20 bee këllëꞌ rí Kiristaa ɓúudé, kúɗté rí sun, tëekíɗté rí hëbísí, hompe yaꞌi ñamaa fi ra. 21 Ɗaaha, Kiristaa paaꞌte ɓéeɓ sun : mbínéeffë sun lahu sañ-sañ ra neh, kélfë yí wë neh, doole ya sun neh, yii ílíffé ow neh. Daa ri paaꞌ yii ow na haanoh ɗii na ɓéeɓ sun, te yii baaha ii teem jamanaa homu yen bee ra doŋ, ɗi ac ɗaaha níi kiri fi kirih. 22 Ahaŋkay, Koope tík iña ɓéeɓ paaꞌuute kotti Kiristaa, ɗi tíkké Kiristaa paaꞌte wa ɓéeɓ sun, këllíɗté rí jaŋaa, ɗi fi Kiristaa hente af jaŋaa. 23 Jaŋaa daa faan Kiristaa. Yii hom Kiristaa na ɓéeɓ ee jaŋaa, te yii hom Koope na ɓéeɓ ee Kiristaa na.
*1:1 1.1 Ɓëewë húmú ñeyaatu unni ƴee bín fë woraꞌi wa ɓëewë rë, lahte na ƴi húmú bíníyúy uni beh : Efes.