1 Èle èèna, Yesus hagꞌe nare ana madhutu Na dhu leo, pidhu nguru dua dhèu.*Sasuri lii Yunani cahagꞌe suri, na, ‘ana madhutu 72 dhèu’. Dhu leo hari suri, na, ‘ana madhutu 70 dhèu’. Madhutu terjemahan dhu hiu, ae dhu pili ‘72 dhèu’. Ka Na hagꞌe si, dua-dua dhèu, sèna ka lasi uuru asa era-era dhu Nèngu neo laꞌe. 2 Hèia Na pua si, aku Nèngu na, “Abhu dhèu ae dhu nuka sèmi are dhu karara le. Ka lamatua oka pua dhèu sabꞌa na lasi gꞌètu are se. De miu hudꞌi sabajꞌa, sèna ka Ama Lamatua hia tabha dhèu-dhèu sabꞌa Na, ho oru rare dhèu-dhèu dhu neo madhutu Jaꞌa. Lula dhèu dhu neo madhutu Jaꞌa, ae. Te ngaa dhèu sabꞌa dhoka ciki ooꞌe di.✡Mateos 9:37-38

3 De lami ka! Jaꞌa pua miu lami asa dhèu ae. Te ngaa sanèdꞌe sèmi neꞌe. Miu èci èèna ka dènge ana kahibꞌi-kalèbho dhu lami asa talora aae busa hui dhu bhelu.✡Mateos 10:16

4 Miu baku mèti doi-dhari, tas tao mèdha-papake, do salapa dhu risi ètu dꞌara kakako miu. Mage core eele ai lodꞌo dènge padhai lii iia dꞌara dènge dhèu ètu talora jꞌara.

5-8 Ladhe miu maso asa dꞌara rae èci, miu baku pidha-pidha era pea. Ladhe dhèu sèmi rare miu dènge beꞌa ètu dꞌara èmu cue, pea dhoka ètu èèna toke miu pakèdꞌi tèke eele rae èèna. Ladhe miu maso asa èmu cue, miu hudꞌi manèngi sèna ka Ama Lamatua hia berkat mi dhèu isi èmu èèna. Ladhe lamatua èmu ètu sèra sèmi nare miu dènge beꞌa, tatu Lamatua padꞌelo dꞌara hua iia Na mi isi èmu èèna. Te ngaa ladhe roꞌo boe sèmi miu, na, hudꞌi laa Lamatua padꞌelo dꞌara hua iia Na hia miu mesa mi. Ladhe miu maso asa èmu cue, do, asa rae èci, ra hia miu ngangaꞌa, miꞌa-minu laa dènge karejꞌe. Te ra hia èèna pamèci dènge èi kabhèsu miu dhu hae.✡1 Korintus 9:14, 1 Timotius 5:18 9 Puri-paꞌèle dhèu rèngu dhu pèdꞌa. Aa peka-padhai dènge dhèu sèra, na, ‘Paredha Ama Lamatua ètu katanga madha miu le!’

10 Te ngaa abhu kahèi rae dhu dhèu ra roꞌo boe sèmi rare miu. Ladhe ra tao miu sèmi èèna, na, lami titu asa jꞌara-jꞌara ètu dꞌara rae èèna, mi lii dènge ra, peka na, 11 ‘Nanene paie! Miu dhèu dhu ètu dꞌara rae ne. Jiꞌi mai le ngèti Lii Lolo Beꞌa Lamatua hia miu, te ngaa miu pusi-pahae boe. De jiꞌi caro eele ahu rae neꞌe nèti haga jiꞌi, ho jꞌajꞌi mi tadha dhu peka na, pe bèli-camèdꞌa sèmi mere pala mi! Te ngaa sanèdꞌe paie-iie! Paredha Ama Lamatua ètu katanga madha miu le.’✡Mateos 10:7-14, Markus 6:8-11, Lukas 9:3-5, Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 13:51

12 Miu meꞌa, sina ma, bhabhelu dhèu kota Sodom? Jaꞌa pasanèdꞌe miu! Bèli-camèdꞌa, dꞌai lodꞌo èle rai-haha ne, Ama Lamatua huku dhèu-dhèu dhu roꞌo boe sèmi rare miu, bia risi nèti dhèu Sodom!”✡Lii Lolo dhu Uru Tèka 19:24-28, Mateos 10:15, 11:24

13 Ka Yesus tuhu hari lii padhai Na, aku Nèngu na, “Mate unu miu dhu pea ètu rae Korasin†Suri madhutu lii Idhonesia, ‘Khorazim’. Lii uuru nèti lii Yunani dhu suri tèke, Χοραζίν ‘Choradzin’. dènge miu ètu rae Betsaida! Miu dui mere jꞌajꞌèra! Jaꞌa tao tadha-tadha malaa ètu katanga madha miu, te ngaa miu moꞌo boe parcaya Lamatua. Ngaa hari miu dhèu Yahudi dhu peka na, miu tadhe Ne. Ladhe sèmi tadha-tadha malaa se, dhu Jaꞌa tao ètu rae miu, lèke ètu kota Tirus dènge kota Sidon, tatu nèbhu nare sange neꞌe dhèu sèra ele-hoꞌa le, aa ra tèke eele sasala-sasigo ra, ho mai madhutu Lamatua. Aa rèngu tatu pake le mèdha sasusa, dènge tao ahu ètu kètu ra jꞌajꞌi mi tadha dhu peka na, rèngu manyasa nèti sasala-sasigo ra. Te ngaa dhèu Tirus dènge dhèu Sidon sèra, dhèu Yahudi boe. De ra peka boe, na, rèngu dhèu dhu tadhe Lamatua.✡Yesaya 23:1-18, Yeskial 26:1—28:26, Yoel 3:4-8, Amos 1:9-10, Sakaria 9:2-4 14 Tareꞌa! Miu ladhe ku laa! Bèli-camèdꞌa dꞌai lodꞌo Lamatua pamaꞌète lii langu dhèu aaꞌi-aaꞌi, hahuku nèti Lamatua mi dhèu Tirus dènge dhèu Sidon samaa risi nèti hahuku miu.

15 Mata unu miu, kabarai Kapernaum! Miu baku pangee, na, bèli-camèdꞌa Lamatua nedhe miu pamaso asa dꞌara sorga. Aadꞌo! Mola-mèu èi! Èèna na Lamatua pèci miu asa dꞌara naraka lami!✡Yesaya 14:13-15

16 Sanèdꞌe pabeꞌa-beꞌa. Dhèu dhu nanene lii miu, nuka sèmi rèngu nanene Jaꞌa. Aa dhèu dhu pusi boe nanene miu, èci èèna ka ra pahae boe Jaꞌa. Aa dhèu dhu roꞌo boe nanene Jaꞌa, èci èèna ka dènge rèngu dhu pusi-pahae boe Ama Lamatua, dhu pua Jaꞌa mai asa rai-haha ne.”✡Mateos 10:40, Markus 9:37, Lukas 9:48, Yohanis 13:20

17 Ropa ana madhutu pidhu nguru dua sèra lèpa hari mai,‡Sasuri lii Yunani suri na, ‘ana madhutu 72 dhèu’. Cahagꞌe hari peka na, ‘ana madhutu 70 dhèu’. Nèti terjemahan dhu hiu, ae ka dhu suri, ‘72 dhèu’. dꞌara ra karejꞌe bia. Ka ra lole dènge Yesus, aku rèngu na, “Ira ii! Kakako jiꞌi ne, beꞌa bia! Ropa jiꞌi pake kolongara Ama ho babège eele nidhu, na, nidhu sèra nanene lii jiꞌi, hèia ra rai bhalèta.”

18 Te ngaa Yesus bꞌala si, peka na, “Mema tareꞌa! Lodꞌo miu tao sèra sa, Jaꞌa ladhe kèdhi Ama Lamatua pèci eele nidhu dènge dhèu aae ra nèti dedha-liru nèi, nuka sèmi bela dhu kahaꞌa nèti haa, nèti dhimu! 19 Sanèdꞌe! Dhèu aae nidhu èèna, musu èdhi. Aa nèngu dènge koasa kahèi. Te ngaa Jaꞌa pangèdꞌu le miu koasa, ho palaho koasa na. Ladhe miu jꞌèli lèke kaisao, do karaka rai, miu ngaa-ngaa tao boe. Ngaa èci sa bisa boe pajꞌèra miu.✡Lii Sodꞌa Koa-Kio 91:13 20 Miu karejꞌe lula nidhu nanene miu. Beꞌa kahèi, te ngaa sèra sa ana iiki era! Dhu beꞌa risi, dꞌara miu karejꞌe, lula Lamatua suri nare le ngara miu, jꞌajꞌi ana kabarai Na ètu sorga.”

21 Lodꞌo èèna, Roh Lamatua dhu Mola-Mèci tao dꞌara Yesus karejꞌe-karae. Hèia Na koa-kio Ama Lamatua, peka na, “Ama dhu jꞌajꞌi Lamatua ètu dedha-liru dènge rai-haha. Jaꞌa manèngi makasi ae-ae, lula Ama paꞌabhe jꞌara-jꞌara seꞌe nèti dhèu dhu tao iisi dꞌèlu-mèu dènge dhèu lela dedha. Te ngaa Ama bhoke patalele aaꞌi-aaꞌi se hia mi ana iiki-ana iiki dènge dhèu-dhèu dhu pahaha iisi. Tareꞌa Ama! Lula èèna ka dhu pakarejꞌe dꞌara Ama!”

22 Hèia Yesus peka dènge dhèu ae sèra, aku Nèngu na, “Nanene paie! Ama Ku ètu sorga pangèdꞌu aaꞌi le koasa mi Jaꞌa. Dhu tadhe mèu, Jaꞌa ne cee, dhoka Ama di. Aa dhu tadhe mèu, Ama èèna cee, dhoka Ana nèti Ama di, nuka Jaꞌa ne. Aa Jaꞌa hagꞌe kore dhèu leo, sèna ka nori si, ho ra tadhe mèu Nèngu kahèi.”✡Yohanis 3:35, 10:15

23 Ka Yesus kabibꞌa asa ana madhutu Na, hèia Na peka dènge rèngu mesa ra, aku Nèngu na, “Miu se oto titu kèna, lula mèdhi le koasa Lamatua. 24 Dhèu aae-dhèu aae dènge dhèu rèti lii padhai Lamatua uru-uru sèra, dꞌèi titu kèna neo rèdhi ngaa dhu miu limuri ne mèdhi, te ngaa rèdhi boe. Rèngu dꞌèi kahèi neo tadèngi ngaa dhu miu nanene ne, te ngaa ra tadèngi rèdhi boe.”

25 Ca tèka, ca dhèu dꞌèlu-mèu atora agama Yahudi, titu ho neo sèku pamanahu Yesus. Na karèi peka na, “Ama Mese! Mu peka ku laa! Jaꞌa adꞌu jꞌara sèmi ngaa, sèna ka jaꞌa mamuri taa-taa dènge Ama Lamatua ètu sorga?”

26 Ka Yesus bꞌala ne, aku Nèngu na, “Musa suri tasamia lula-nèti jꞌara neꞌe ne? Aa madhutu mameꞌa èu, tasamia?”

27 Hèia dhèu ne dhaa peka na, “Na suri sèmi neꞌe ka:

Dhu suri kahèi, peka na, ‘Èu hudꞌi sue ku dhèu èu, sama sèmi èu sue ngiꞌu èu mesa mu.’ ”✡Atora nèti Ama-ama Agama 19:18, Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 6:5

28 Hèia Yesus bꞌala ne, “Dhu lèke kèna! Ladhe èu tao madhutu sèmi sèra, na, èu mamuri taa-taa dènge Ama Lamatua.”✡Mateos 22:35-40, Markus 12:28-34, Atora nèti Ama-ama Agama 18:5

29 Te ngaa dhèu ne, tao iisi na sèmi dhèu mola sa. Ka na karèi hari Yesus, aku nèngu na, “Te ngaa, ‘dhèu jaꞌa’ èèna, ka cee?”

30 Hèia Yesus bꞌala ne, peka na, “Sèmi neꞌe. Jaꞌa neo lolo dènge èu lii pakasame èci. Pe èu mesa mu ka dhu peka, na, mia ka dhu tareꞌa-reꞌa ‘dhèu èu’. Lii pakasame ne, sèmi neꞌe ka: ca lodꞌo, abhu dhèu Yahudi ca dhèu pakèdꞌi nèti kota Yerusalem, puru laꞌe asa kota Jeriko. Te ngaa ropa dꞌai talora jꞌara, cagꞌagꞌa laa parapo mai game paroe ne. Ra game, aa parame rare aaꞌi doi-dhari dènge mèdha-papake dhèu ne. Ka parapo se core ne asa sebhe jꞌara laꞌe, aa ra rai tèke eele ne. Dhèu ne, oe madhe.

31 Te ngaa nèbhu boe, ka ama agama Yahudi ca dhèu puru mai re jꞌara èèna. Te ngaa ropa na ladhe nèdhi dhèu ne dhu diu raa, aa dhu tarenga ètu sebhe jꞌara, ama agama ne titu boe sa hèi, ho uri dhèu ne. Na kako paseli eele dhèu neꞌe, laꞌe asa cabèka jꞌara, ka na taruu. 32 Nèbhu boe ka dhèu leo hari èci kako re èèna. Nèngu ne nèti suku Lewi dhu tema sabꞌa ètu dꞌara Èmu Kapua Manèngi-Mangajꞌi Ama Lamatua. Ropa nèdhi dhèu ne dhu baa-baa ètu sebhe jꞌara, hèia laꞌe padètu-dètu ho ladhe, te ngaa na bara boe ne kahèi. Na sigo eele jꞌara, ka laꞌe taruu.

33-34 Nèbhu boe ka, dhèu èci nèti rai Samaria mai re jꞌara èèna dènge badha keledꞌei na. Dhèu Yahudi pahae boe dhèu Samaria. Te ngaa ropa dhèu Samaria ne nèdhi dhèu dhu lèke rapo èèna, ka dꞌara na mèke boe. Na mai padètu-dètu ho neo saradꞌe ne. Ka pamèu nuꞌa dhèu ne dènge èi anggor, hèia na panaꞌi dènge èi mènyi. Aa na parbaan nuꞌa na, èle ka na pacaꞌe asa keledꞌei na. Hèia nèti ne laꞌe asa dꞌara kota. Na pamaso ne asa dꞌara losmen, aa lalau pabeꞌa-beꞌa ne.✡2 Sejara nèti Israꞌel dènge Yahuda 28:15

35 Asa bèli madꞌae èèna, dhèu ne laꞌe bꞌae uuru kètu, doi iia dua bua§Lii Yunani suri, peka na, “dua dinari”. mi lamatua losmen ne, ka na peka, ‘Pake uuru doi ne ho lalau dhèu ne toke èle. Ladhe dꞌai boe, pake uuru doi èu. Pe jaꞌa lèpa, pula hari doi sèra.’ ”

36 Lii pakasame Yesus ne dꞌai sange neꞌe ka. Hèia Yesus karèi mi dhèu dꞌèlu-mèu atora agama Yahudi ne, aku Nèngu na, “Madhutu èu, mia ka dhu tareꞌa-reꞌa ‘dhèu nèngu,’ mi dhèu dhu lèke rapo ne?”

37 Ka dhèu ne dhaa, peka na, “Tatu dhèu dhu lalau ne toke èle.”

Hèia Yesus lii, peka na, “Tareꞌa! De lamu ka, tao madhutu sèmi èèna.”

38-40 Èle èèna ka, Yesus dènge ana madhutu Na, lasi taruu asa Yerusalem. Hèia ra dhuli ètu rae èci. Ètu era neꞌe, dhèu dua dhu paꞌaꞌari, ngara ra, Marta dènge Maria. Marta manèngi ho Yesus si manubha ètu èmu rèngu. Ka ra pea taha ètu èèna.

Ropa Yesus madhèdi ho ajꞌa si, Marta bhute dènge pananasu. Te ngaa ari na Maria, madhèdi padètu-dètu haga Yesus, ho nanene lii padhai Na. Nèbhu boe ka Marta mai kaꞌugu ètu madha Yesus, aku nèngu na, “Ama! Tasamia, ee? Jaꞌa dꞌai madhe lalau ngangaꞌa-nganginu mesa-mesa ku, te ngaa ari jaꞌa madhèdi mau-mau. Peka ku dènge ne laa, sèna ka mai bara jaꞌa ètu dapu ne.”✡Yohanis 11:1

41 Te ngaa Lamatua Yesus dhaa, na, “Marta. Èu ne bhute dènge ngangee rupa-rupa. 42 Beꞌa kahèi do, te ngaa jꞌara èci dhu beꞌa risi. Maria pili nare dhu beꞌa risi le, nuka madhèdi ho nanene Lii Lolo Beꞌa nèti Jaꞌa. Dhèu bisa boe parame rare nèti nèngu Lii Lolo Beꞌa ne.”