BALUWA YA PAULO KWA
TITO
ULONGOELO
Baluwa ya Tito ni imwenga mwe zibaluwa izine kulawa kwa Paulo amuwandikile mnt'hu yumwenga ekedu hant'hu ha fyo dya want'hu wamhuwile Kilisito. Baluwa zint'huhu zint'hatu ni, Timoseo ya nk'hongo na Timoseo ya kaidi na Filemoni. Paulo andaga akamuwandikila Tito, mna naho awandikaga enga kugamba baluwa iyo neinda isomigwe kwa izwi kulu mwe kiyeti. Chadaha kuikombaganya imbuli ino kwaviya Paulo alavanyaga nt'hogola yo wigala ulosi wakwe, imbuli yamanyagwa kale ni Tito. Yadahika Paulo aiwandikaga ibaluwa ino mwe myaka ya milongo mtandatu na mitatu kubula milongo mtandatu na mishano yomboke kulawa aho Yesu eze elekwe.
Paulo amsigiilaga Tito ayalongoze mafyo ya wahuwila wa Kilisito ayo yandaga mwe kisiwa cha Kilete. Paulo amuwandikilaga Tito ibaluwa ino vileke inde malagizo mwo kuwasagula na kuwahiniza vilongozi we difyo dya wahuwila wa Kilisito. Amwink'haga malagizo yakuligana na yadya yeli mwe zibaluwa amuwandikile Timoseo. Baluwa zakwe zalavanya ivo vilongozi wa mafyo ya wahuwila ya Kilisito wakuungwa kudamanya vedi vitendese. Vilongozi na mafyo ya wahuwila wa Kilisito ya ivi haluse, waungwa kutoza ivo viwandikwe mwe baluwa ino.
Yemndani
Paulo amlangiliza Tito asagule vilongozi wakumwogoha Mnungu, 1:1-16
Naho akajika amlangiza awahinize want'hu wamwogohe Mnungu 2:1-3:11
Paulo alava mbuli za kuheleza ibaluwa yakwe. 3:12-15.
1
Miye Paulo mtumwa ywa Mnungu naho ni mwigala ulosi ywa Yesu Kilisito. Hitumwa vileke niuzenge mhuwi wa want'hu wasagulwe ni Mnungu, no kuwalongoza vedi wamanye ikindedi cho wikazi ukumwelela Mnungu, mhuwi uwo nk'hongelo lwakwe ni kukawiila kuhokela ugima wa ulo na ulo uwo Mnungu heekulonga lulimi, alagana kukongela aho isi yandaga ikei kuumbwa, naho mwo lupisi lwedi, nakakegubula mwe mbuli yakwe mwenye, miye nehink'higwa ulosi uwo niugendeze kwa miko ya Mnungu Mlokozi ywetu.
Nakuwandikila weye Tito mwanangu ywe kindedi mwo mhuwi wetu, wink'higwe uwedi na utondowazi kulawa kwa Mnungu Tate na kwa Yesu Kilisito Mlokozi ywetu.
Undima wa Tito uko Kilete
Nehikuleka kudya Kilete vileke ukaziike vedi zimbuli ziya zandaga hazinati zikale vedi no kuwasagula wadala vilongozi we difyo dya wahuwila wa Kilisito mwe kila mzi. Enga ivo nakulagize. Mdala kilongozi ywe difyo dya wahuwila wa Kilisito aungwa kunda mnt'hu heekulongwa vihile ni want'hu, ande na mvele yumwenga du naho wanawe waungwa kunda wahuwila naho wamanyike kunda hiyo wank'humbizi naho hiyo wank'hani. Kwaviya mdala kilongozi akulangiliza want'hu we difyo dya wahuwila wa Kilisito ni mkimaila ywe ndima ya Mnungu, aungwa asekunda mnt'hu akulongwa vihile ni want'hu, naho, asekunda na maya hegu asekunda mkozi wa divai naho asekunda mnt'hu ywa nk'humbizi, naho akukefenya naho hi mgubaguba. Naho aungigwa ande mkise akuungisa mbuli zedi, akudamanya vikuungwa ande akukile na mta lugendo lwedi naho akuuhuma umoyo. Aungwa atozese ulosi ukuhuwilwa, enga viya ukuhinizwa, nivo nevileke adahe kuwasangalaza want'hu watuhu kwa mahinizo yano ugima no kuwahuma wadya wakuhiga mahinizo ayo.
10 Kwaivo weyaho want'hu wakulawa mwe wahuwila we Kiyahudi awo wahigani naho wakuwadant'hiliza want'hu kwa uhezi wawe. 11 Nevinde vedi zimbuli zawe izi zikomelezwe, kwaviya wawatenda want'hu wase kuivana wakawahiniza mbuli hezikuungwa kuhinizwa vileke wapate matundu. 12 Naho yumwenga ywa walotezi wawe agambaga, “Wakilete wazoela kulonga lulimi, ni enga makala yaihile, naho wahank'hu naho wasokezi.” 13 Mbuli iyo ni ya kindedi kwaivo waungigwa kuwativilisa vileke wakimale watogile mwo mhuwi, 14 naho waleke kwiva zisimo ze Kiyahudi hegu malagizo yakulawa kwa want'hu walemele ikindedi. 15 Kila kint'hu kisunt'hika kwa want'hu wasunt'hike hameso ya Mnungu, mna hakihali kint'hu kisunt'hike kwa want'hu waihile na wadya hewe mhuwile Mnungu kwaviya ubala wawe na udahi wawe wo kuliganyiza ayedi hegu yaihile ubanika. 16 Want'hu enga awo waketogola kugamba wammanya Mnungu, mna kwa yadya wakudamanya wamlemela Mnungu, ni want'hu wakwiihiza vitendese naho hawakwiva dya mnt'hu naho hiyo wedi kwa mbuli yeyose yedi.