1 Tɨmbi Yesulɨ gwañgwañii gɨta ama kɨmɨn wopum tɨ-pakɨlɨñ enda ñɨndɨñ enguk, 2 “Falisi gɨt endɨkñe manda nandɨ-tale ama endɨ Moselok kɨnjan ipi, endɨkñe manda san-daut tɨ-samañ. 3 Wala tɨmbi manda sanañ wɨn gɨtɨk tɨke-kunekalɨñ, gan ep tɨndɨnjɨ nɨtek tañ wɨn nɨm kɨmɨt-klembi tɨnekalɨñ. Nekta, endɨ endɨkñe manda san-daut tɨ-samañ, gan nɨsɨ manda wɨn nɨm tɨke-kuañda tɨmbi. 4 Endɨkñe manda sɨnda san-daut tɨ-samañ wɨn nepek mɨlap wɨn sɨndɨñgot tañgonenelɨñdok samañ wandin. Gan nɨsɨ sep tɨmbɨ pañgɨtanelɨñdok kɨt kɨmɨt no tɨnepi nɨm nandañ.

5 Nepek tañ gɨtɨk wɨn endɨ amalɨ yambɨmbi e-kɨndem da tɨ-semnelɨñdokgot pa tañ. Sɨndɨ Falisi gɨt endɨkñe nandɨ-tale ama endok kama besañ ba dama immɨsɨ wɨn kañ ba? *Juda amalɨ kama besañ ba dama immɨsɨ bɨt gwɨlaptɨ tɨmbi, Anutulok manda dɨwɨn (Kisim Bek 13:1-10, 13:11-16, Lo 6:4-9, 11:13-21) pepa plon youpi, wolok gɨnañ dasimbi, nɨmolo tɨndɨlok nainnan dasiañgɨlɨñ. Wɨn wopum sɨnɨk! Tɨmbi kuñgunjɨ Anutu biñmañ wɨn inda-dakleuptok endɨ dasindasinjɨ kusip blemblemat ombaplɨ tɨndɨn wɨn pa dasiañ. 6 Tɨmbi sina wopum indalaknan ba it kiyau gɨnañ endɨ pipapat damandama pakañ wolokgot pipatnepi nandañ, 7 tɨmbi amatam kɨmɨn kwelan yambañ endɨ we sembi giñgiñgan tɨ-semnelɨñdok ba kosɨ eu loumbi, ‘endaut’ pa enɨnelɨñdok nandañ.

8 Nandɨwɨt: ama noñgan endɨñgot sɨndok sandautsɨ sɨnɨk, tɨmbi sɨndɨ gɨtɨk dakwayañgot, wala tɨmbi amatamdɨ sɨndok kosɨ eu lonelɨñdok ‘nɨnɨndaut’ wɨndɨñ nɨm sanɨnekalɨñ. 9 Wɨndɨñgangot sɨndɨ kwelan ñolok ama nola ‘Bepnɨ’ nɨm kɨtɨnekalɨñ. Bepsɨ noñgangot endɨ kunum gɨnañ patak. 10 Tɨmbi bo amatamdɨ sɨnda ‘telak damanɨ’ nɨm sanɨnekalɨñ. Nɨm. Sɨndok telak damanjɨ wɨn noñgan endɨñgot, wɨn Mesia Anutulɨ en sepmektok nɨ-mukuk en wakan. 11 Sɨndok ama lolonjɨlɨ sɨndok kena gwañgwanjɨ kuukak. 12 No en enlok koi tɨke lolakta, Anutulɨ endok koi tɨke pɨukak. Tɨmbi no en kayombɨnembi kulakta, Anutulɨ endok koi tɨke loukak.”

13-14 Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Endɨkñe manda nandɨ-tale gɨta Falisi ama sɨndɨ kilañmet! Ama manjɨ manbenjɨ malet nomɨk sɨndɨ amatam kunumdok yama sip semañ, wɨn sɨnɨ Kunum Molomdok gɨñgɨt nɨm indañ, gan amatamdɨ endok gɨñgɨt indanep nandañ wɨn telak masip tɨ-semañ, wala tɨmbi Anutu en mek sambekak. †Nandɨ-tale ama dɨwɨndɨ manda kusip no gamañgot patak eañ. Wɨn ñɨndɨñ, “Endɨkñe manda nandɨ-tale gɨta Falisi ama sɨndɨ kilañmet! Ama manjɨ manbenjɨ malet nomɨk sɨndɨ nɨmolo ombap amalɨ sambɨ-nandɨ tɨnelɨñdok tañ, gan tam kanjak juluñɨt tɨ-sembi, isɨ yapma tɨkeañ, wala tɨmbi kolanjɨlok tuan ombɨ-tɨkenekalɨñ wɨn ama dɨwɨndok tuan makleukak.”

15 Endɨkñe nandɨ-tale gɨta Falisi ama sɨndɨ kilañmet! Ama manjɨ manbenjɨ malet nomɨk sɨndɨ gwañgwañjɨ noñgangot tɨmbɨ indanelɨñdok kwet tuop ba tuk kimbɨñ dɨkñembi ku-taleañ. Sɨndɨ kolandok gɨñgɨt tañ, tɨmbi ama nolɨ gwañgwañjɨ indambi, nanandɨnjɨ gɨt ep tɨndɨnjɨ kɨmɨt-kle-talelak sɨndɨ en tɨmbɨm kolandok gɨñgɨt tɨñɨpi, sapma klembi, kola sɨnɨk talak.

16 Ama dautsɨ sisipmɨn nosiila telak daut semañ sɨndɨ kilañmet! Sɨndɨ ñɨndɨñ enɨ-daut tɨ-sembi tañ: tɨkap ama nolɨ ñɨndɨñ eup nandɨlak, ‘Nak Anutulok dainan wɨndɨñ ba wɨndɨñ tɨmbettok e-kwambɨñ da tɨlet’, gan endɨ Anutulok koi kɨtɨup mɨsɨmbi, tapma ittok plon e-gembɨlalakta, endɨ manda wɨn kɨndem lapɨlektok tuop. Gan tɨkap endɨ nepenepek gollɨ tɨndɨn tapma ilan pakañ wolok plon manda e-kwambɨñ dalakta, endɨ manda wɨn lapɨlektok tuop nɨm. Sɨndɨ wɨndɨñ pa enɨ-daut tɨ-semañ. 17 Sɨndɨ ama dausɨ sisipmɨn gɨta kamasɨ! Anutulok dainan nek ñalɨ loloñ sɨnɨk? Wɨn nepek gollɨ tɨndɨn walɨ loloñ sɨnɨk, ba tapma it walɨ loloñ sɨnɨk? Nepek gollɨ tɨndɨn walɨ tapma ilnan nɨm palɨmda, walɨ loloñ nɨm tɨmbek yañ. 18 Tɨmbi bo ñɨndɨñ enɨ-daut tɨ-semañ, ‘Amalɨ sisuet plon manda e-kwambɨñ dalak, endɨ manda wɨn kɨndem lapɨlektok tuop. Gan tɨkap endɨ tapma no sisuettok plon kɨmɨlɨm patak wolok plon manda e-kwambɨñ dalakta, endɨ manda wɨn lapɨlektok tuop nɨm’. 19 Sɨndɨ dautsɨ sipmɨn. Anutulok dainan nek ñalɨ loloñ sɨnɨk? Wɨn tapma walɨ loloñ sɨnɨk, ba sisuet walɨ loloñ sɨnɨk? Tapma wɨn sisuettok plon nɨm kɨmɨlɨm palɨmda, walɨ loloñ nɨm tɨmbek yañ. 20 Wala tɨmbi no en sisuettok plon manda e-kwambɨñ dalakta, endɨ sisuet wakɨt nepek gɨtɨk wolok plon kɨmɨlɨm pakañ nepek wolok plon mandan e-kwambɨñ dalak. 21 Tɨmbi no en tapma ittok plon manda e-kwambɨñ dalakta, endɨ tapma it wakɨt Anutu en wolok kulak endok plon manda e-kwambɨñ dalak. 22 Tɨmbi no en kunumdok plon manda e-kwambɨñ dalakta, endɨ kwet wolok Anutulɨ pipapi, kunum kwet yambɨ-dɨkñelak wakɨt Anutu enlok plon manda e-kwambɨñ dalak.

23 Endɨkñe nandɨ-tale ama gɨta Falisi ama sɨndɨ kilañmet! Anutu en mek sambekak. Ama manjɨ manbenjɨ malet nomɨk sɨndɨ nepek gɨtɨk kasɨleañ wɨn danbɨm, kɨt tambon tambon tɨmbɨmbi, tambon noñgan Anutulok pa mañ, wɨn nepek tipnam gwasap wandin tuan wopum nɨmnat wɨn bo sɨndɨ nɨm kamalañ. Wɨndɨñgan sɨndɨ endɨkñe manda wandin kambak kɨmɨt-kleañ, gan endɨkñe manda Anutu enlok dainan loloñ sɨnɨk wɨn pa lapɨkañ. Endɨkñe manda loloñ sɨnɨk walɨ nosii kundit dɨndɨm ba mamasa tɨ-semnelɨñdok, tɨmbi Anutu tɨke-kwambɨñ danelɨñdok pa sanañ. Wɨndɨñda sɨndɨ gembɨ kopi, endɨkñe manda loloñ wɨn kɨmɨt-klenekalɨñ. Tɨñɨpi, endɨkñe manda dɨwɨn gɨtɨk wɨn bo nɨm nandɨ-kɨmnenekalɨñ. 24 Sɨndɨ ama dautsɨ sisipmɨn wandin walɨ nosiila telak daut sembi, ñɨndɨñ tañ: sɨndɨ endɨkñe manda tip mɨnam wɨn ka-kɨliñ em kleañ, gan endikñe manda bien wopum sɨnɨk wɨn nɨm pa ka-nandɨ-dakleañ. Wɨndɨñda sɨndɨ ama nolɨ kwɨnakam tip mɨnam sɨnɨk tuk wɨtna gɨnañ nanin tɨke kotak, gan kamel wopum wolok patak wɨn nɨm kañbi, tuk tɨke lombi, wakɨtañgan kɨmo elak en wandin!

25 Endɨkñe nandɨ-tale ama gɨt Falisi ama sɨndɨ kilañmet! Ama manjɨ manbenjɨ malet nomɨk sɨndɨ jawañ ba kambot pawañgot wɨlɨt-kɨliñ tɨndɨn wandin, gan nepek kolan kusei kusei gɨnañjɨ gɨnañ tokñe-patak, wɨn sɨndɨ ep tɨndɨnjɨ kɨndem wolok walan pa tañ, gan ama piñpiñen sɨndɨ gɨnañjɨ gɨnañ sɨnɨlañgot pa nandañ. 26 Falisi dautsɨ sisipmɨn sɨndɨ dama gɨnañjɨ kambot gɨnañ nomɨk wɨn wɨlɨlɨmek, wolondamek pawan kɨndem daukak.

27 Endɨkñe nandɨ-tale ama gɨta Falisi ama sɨndɨ kilañmet! Ama manjɨ manbenjɨ malet nomɨk sɨndɨ ama sum no kawattɨ masipbi, pama satnin walɨ sapleñgɨlɨñ wandin. Pawan ka kɨndem danat, gan wolok gɨnañ ama kwandat gɨt nepek dañgalan walɨ tokñe-patak. 28 Wɨndɨñgangot sɨndɨ amalok dausɨnan ep tɨndɨnjɨ dɨndɨm walan tañ, gan ep tɨndɨnjɨ juluñ ba tɨmɨpmɨlelɨ gɨnañjɨ gɨnañ tokñe-patak.

29 Endɨkñe nandɨ-tale ama gɨta Falisi ama sɨndɨ kilañmet! Ama manjɨ manbenjɨ malet nomɨk sɨndɨ plofet ama damanin ba ama Anutulok dainan dɨndɨm kuñgɨlɨñ endok sum wɨn tɨ-kɨndem dam tɨ-jamilambi, sumnan pama kɨndem kɨndem kɨmɨpi, 30 juluñgan ñɨndɨñ pa eañ, ‘Bep pañniilok nainnan kunemda, nɨnɨ ep tɨmbɨ platambi, plofet ama nɨm yandɨp kɨmneñ.’ 31 Manda wɨndɨñ pa eañ wɨn ñɨndɨñ inda-daklelak: bep pañjiilɨ plofet yandɨpgɨlɨñ, tɨmbi endok komblinjii sɨndɨ enɨsɨ nomɨk kuañ. 32 Wala tɨmbi kɨndem a, bep pañjiilɨ plofet yandɨp kɨm kena kusei kɨmɨkɨlɨñ wɨn yousɨmbi, sɨndɨ ña tɨmbɨ taleukak!

33 Sɨndɨ malet upmat wandin! Anutulɨ manda plon sep kɨmɨlɨmbi, jɨmbɨñdok gɨñgɨt tɨnekalɨñ wɨn sɨndɨ nɨtek maklenekalɨñ? Walɨ tuop nɨm. 34 Wɨndɨñda ñɨndɨñ sanba: nak plofet ama wakɨt ama nanandɨnjɨat ba ama Anutulok telak san-daut tañ sɨndoñ en-mulambi bañ. Gan sɨndɨ dɨwɨn yandɨp kɨmbi, dɨwɨn kloñbat plon yandɨp kɨmnekalɨñ. Dɨwɨn it kiyaunjɨ gɨnañ ep waipbi, dɨwɨn it kwet ñanekalɨñ tuop ep klem gɨmgɨm embi, yandɨp kɨmnelɨñdok. Sɨndɨ kolan wɨndɨñ pa tɨ-semnekalɨñ, 35 wala tɨmbi damasɨlɨ ama dɨndɨm gɨtɨk yandɨpmɨu kɨmgɨlɨñ wolok tuan wɨn sɨndɨ ombɨ-tɨkenekalɨñ. Ama yom nɨmnat damandama wɨlɨ kɨmguk wɨn Abel. Tɨmbi siñgi endɨ ama dɨndɨm asup yandɨp-ta-ñambi, siñgi sɨnɨk endɨ Sekalaia Belekialok nɨñañ tapma it wakɨt sisuet wolok boñgɨpsetnan wɨlɨ kɨmguk. 36 Nak biañgan sɨnɨk sanba: yandɨpmɨu kɨmgɨlɨñ wolok tuan wɨn amatam man ñɨndɨñgɨta kuañ sɨndɨ ombɨ-tɨkenekalɨñ.”

37 Yesulɨ yousɨmbi eñguk, “Jelusalem Jelusalem amatam sɨndɨ plofet ama yandɨp kɨmañ, tɨmbi ama Anutulɨ sɨndoñ en-mulɨm bañ wɨn kawattɨ yandɨp kɨm pa tɨ-semañ. Puput meñlɨ nɨñañii ep kamailak, wɨndɨñgangot nak nain asupgan sep kamaiuttok nandɨñgut, gan sɨndɨ nɨm nandɨ-tale-namgɨlɨñ. 38 Nandañ: Anutulɨ tapma isɨ biumbi, itgot pat-samekak. 39 Nak ñɨndɨñ sanlet: sɨndɨ ñɨndɨñ nanɨnekalɨñ, ‘Molomdɨ ama ñɨn ama wapmañnɨ kuuktok nɨ-mukuk en wakan gwɨlam tɨñmen!’ ✡Kap 118:26 wɨndɨñ nanɨnekalɨñ, wolondam ek nombo nambɨnekalɨñ, damala nɨm.”