7
Na menemene hahaua Stiben tasir Sanhidran
Song ke dangatar patere ger i ran tatanono pare, “A menemenenine ra tohtoholaig totomua a manampe?”
* Uak 11.31; 12.1Doh Stiben ke mene hahaua pare, “Ro bung tahigulik mesnogo mamahoholik, mu ualongoro totoguo! Nagi God inggeig ger tampopokoho tun ke ualasira toin i Mesopotemia tang Abraham ge tamagigeig tar binaka halana te la i Haran. Doh God ke kula tatanono pare, ‘Hiliu tenang pang uan, karo tahimulik, doho la toro mahar koto geru turung hireio totomua.’ * Uak 11.31–12.5Maeit inggono ke hiliu tonosio mahar kotor Kaldia, kare la uangoul i Haran.”
“I muduhia ke mate pe tamanon, God ke ueliuime tatanono toro mahar koto rone rung uangouluioum daan. * Uak 12.7; 15.18; 17.8God ahik mate heir me sikir koto toro mahar koto roono tatanon pare, o nan. Tar binakon Abraham ahik me tun, bo God puk ke ualapagah tatanono pare, inggono meso bubunguna ra turung kale toro mahar koto roon. * Uak 15.13-14; KT 12.40God ke menmene tatanono pare, ‘O bubungumua ra la turung uangoul tar pang uan ahik paha nasisin, doh gisina ra turung uakarabusis, kara guata uasais e banoto toro 400 ro krismas. * KT 3.12Bo inggo puk u turung uauelmahing tasir tamata gera uakarabus tasisin, dohi muduhia gisina ra turung hiliu tar uanion, kara me lotu to tar buturene totoguo.’* Bolobolong Uakeken 12.7 * Uak 17.9-14; 21.4Song ke kula God tang Abraham tar poko tar tukunun. A puhono tere uabang paroko tar niualapagah ke guata keipin God tatanon. Doh Abraham ke uakotpokosongua tang Aisak, i muduhia tar tualir marein ka poho peion, inggono ka pokoin. I muduhia Aisak teke uatamanain Jekop, doh Jekop teka uatamanaisir hangaul, doha tang torikir tamat, gisina teso bung tubugigeig.”
* Uak 37.11,28; 39.2,21-23“Gisina ro bung tubugigeig ka nimalianang gehe tang Josep, temaene ka uabulauasina tatanono pare, a karabus tasir Isip. Bo God puk e uangoul tagu tatanon, kare uelkarusungua tatanono tar mamang binaka uasa. 10  * Uak 41.37-44Inggono ke heir tar ninamana uaia, kare uamalagir tang Josep tar kale tur tang Pero ger toiang Isip tar hangana uleik, maeit ke guatangua tatanono tere uoum keip i Isip, kare kaueke tono uma uakaponor toia.”
11  * Uak 41.54; 42.1-2“I muduhia a gogo uleik ke ualo i Isip, dohi Kenan, kare uakotpokosongua tar binaka uasa tasir tamat, maeit o bung tubugigeig ahik tun pah ka banotong tupara me niein. 12 Tar binaka ke longoro Jekop pare, a raes-uit e mok i Isip, inggono ke ualatue toso bung tubugigeig tar la banga tagin. 13  * Uak 45.1-4,16Tar uatorikinar nila tasisin, Josep ke uahire tasisina pare, mai tun, doh Pero ke la ate pono toso tahinalik Josep. 14  * Uak 45.9-11; 46.27I muduhia tar puhonene, Josep ke ualatue ra la kalein taman menia toso bubungun. Gisin o mouitir hangaul, doho tang tolima uakap. 15  * Uak 46.1-7; 49.33Maeit Jekop ke la uahiuako i Isip. I muduhia inggono ke mate to tar uaniono meso bung tubugigeig. 16  * Uak 23.2-20; 33.19; Jos 24.32A tukunusisina ka keip tapokisimpeig i Sekem, kara la keuimpeis tar lebang geke bulaua keipiono tar mani, ke bulaua tur toso bung tuna Hamon.”
17  * KT 1.7-8“I muduhia tar bureher krismas ke la pe, o tamatang Israel ka burehentiehe tun, doh na niualapagah God geke guata keipin tang Abraham ke hutung pokoso manas. 18 Tar binakanin, a tang giamehe manasar tamata re toia i Isip, doh inggon ahik pah ke ate tagu tang Josep. 19  * KT 1.11-22A toiaono ke tutlour tosnogio tamateig, kare guata uasa pono tasisin. Inggono ke petutupe pono tasisina tar baka tauete toso tususiner nihing poho mara mat.”
20  * KT 2.2“Tar binakanin teka poho to ponoin Moses, doh inggon a siokor keketik tun. I lolono tar touonor bialok, a toking tinanon kura kaueke bakampe tatanon. 21  * KT 2.3-10Tar binak ka la uamokoion i kalahar, a tuna Pero ger kuaha ke la kale tatanon, kare kaueke uauleik sira pare, a tuna tatanon. 22 Moses ka ualasirain tar bureher niateng Isip, doh inggono ke tampopokoho tun tar men, kara na nipiles.”
23 “Tar binaka ro toueitir hangaul no krismas Moses, inggono ke namana huara tar la ruh kout baka tosno tamat. 24  * KT 2.11-15Inggono ke banga tar tang siokor tamatang Isip re uiliatung pe tar tang siokor tamatang Israel, maeit inggono ke la tar poul tatanon, doh inggono ke uelturut tatanon, kare uiliatung pousungua tar peng Isip. 25 Moses ke namana ra bang parokosina pare, God ke heiriha tatanono tar uelkarus tasisin, bo gisina puk ahik.”
26 “Tar uagiamehenar marein, Moses ke me ueltupar tar toking peng Israel ura uiliatunge peis. Inggono ke uedanga tar poporo tasrasin, kare kula pare, ‘Tang torik! Raoum deh ramamahialik, ae maene re uiliatungeis raoum?’ ”
27 “Bo a tamata pukene re guata uasa tar tang giamehe ke tula bise liu tang Moses, kare kula pare, ‘Mai ke guata totomua pare, tero tamatang uoum keip, karo tamatang kedanga tamiueim? 28  * KT 2.14Ingga deh hero marang uiliatung pous sira totoguo ko uiliatung pous pe tar peng Isip nerau?’ 29  * KT 2.21-22; 18.3-4Tar binak ke longorono tar puhon, inggono ke sokoro gete ate Pero, kare ualonguala i Midia. Teke la uangoul sirono pare, a pokos, kare lengua. Inggono ke uakotpokosongua tar tang torikir tun.”
30  * KT 3.1-10“I muduhia kura la baka pe ro toueitir hangaul ro krismas, God ke pokoso sira pare, a anggelou tang Moses. Inggono ke pokos i lolono toro luhluhuna ro hue tar ranana ro douk, o tur tar butur padenen gere moko uahuhut tar siusan i Sainai. 31 Tar binaka ke bangon, inggono ke lutara tun, ae maene ahik ro douk paho luh. Gine re la uahuhut pelaono tar la banga uaia, inggono ke longoro tar Tamata Nomana re kula pe pare, 32 ‘Inggo tenas God ro bung tamoumua, na God Abraham, Aisak, doh Jekop.’ Doh Moses ke poroporo tun re sokoro pe, doh ahikingua pahe marang banga uelhir. 33 Song ke kular Tamata Nomana tatanono pare, ‘Liur liu tenang su ge a butur koto peene ro turia a koto dedeil. 34 Inggo ku banga tun ra guata uasa peis nogo tamat i Isip. Inggo ku longoro tenas nikiringisin, maeit ku la uahiuaha tar me kale tapokis tasisin. Lameene daan, inggo u turung ualatue totomua tar tapokis i Isip.’ ”
35  * KT 2.14Doh Stiben ke mene tumana poluk pare, “Moses te geka ueluelde turin i Isip, kara kulain pare, ‘Mai ke uamatoto totomua tero uoum keip karo tamatang kedanga tamiueim?’ Bo inggono puk teke ueliuilain God tar uoum keip, kare uelkarus tur tasisin i Isip tar binaka ke kotpokoso sira God tar anggelou i lolono toro luhluhuna ro hue i rana toro douk. 36  * KT 7.3; 14.21; Aha 14.33Moses ke keip tauete liu tur tasisin i Isip. Ke guata to pe tar bureher nitou i Isip, doh tar butur ra kilain, a laur kubkubar, kari lolono toro toueit ro hangaul ro krismas tar butur padenen.”
37  * Ual 18.15“A tamatonene Moses, te geke kula tasir Israel pare, ‘God e turung uakotpokoso me propeit e la tur katongo tamiuoum e turung ngohina totoguo.’ 38  * KT 19.3Moses ke uangoul tokaha tagu tasir Israel toro butur padenen menia pono tar anggelou geke mene to tatanono tar siusan i Sainai, doho bung tubugigeig, doh inggono teke kalkale tar uelhire ger tua mare uelueluahiueme tagigeig.”
39 “Bo o bung tubugigeig puk ka de mata longoro tatanon, ka ueluelde tatanon, dohi lolono teres ninamanasin, gisina ra marang tapokis pukumpe i Isip. 40  * KT 32.1Maeit gisina ka kula tang Aron pare, ‘Tuha menami godo inggeim gere turung uoum keip tamiueim, bo Moses geke ueliu tauete tur i Isip tamiueim, inggeim mi tele uamatot, kare hauon.’ 41  * KT 32.2-6Doh ter binakanin teka tuha tosina toro kaesa ngohina tar tunar kau. Gisina ka ueliuime tar uahung tang roon, kara guata tokaha toro niein uleik tar uatakai tar haua ka tuha katongoin.”
42 “Bo God puk ke nimaliana tasisin, kara hik pah ke namana baka poluk tasisina ra lotu pe tasir pitopit. Gininanine e uakeluk tar haua ka boloin i lolono tonosio bolobolor propeit pare,
 
‘Ir tamatang Israel, kung uangoul pe inggoum toro toueit ro hangaul ro krismas tar butur paden,
inggoum kung heir baka tagu me uahung totoguo?
43 Inggoum kung huathuata teil tena taluh Molek ger god bohoboh
menia tar kaesang tar godo pitopit, Refan
gekung tuhasioum pare, mu lotu tatanon.
Maeit inggo u turung kale liu tamiuoum,
karu turung ueliuila tamiuoum toro mokong tar pang giameh i Babilon.’ ” Amos 5.25-27
44 Doh Stiben ke mene tumana poluk pare, “O bung tamagigeig ra kalkale teilimpeane tar padenena tar taluhung lotu. Inggonor taluh ka tuha uakeluk sirampein, hape ke longoro pe Moses ke ualatoho pe God tatanon. 45  * Jos 3.14-17Gine ka kale baka pesina tar taluhung lotu, Josua ke uoum keip toso bung tamagigeig, ka la keip menia tar taluhung lotu tar binaka ka kalesina tar mahmahar kotong toro pang uan geke geil liuis God. Inggono ke mokane tar koto ke la tuka tena binaka Debit, 46  * 2Sa 7.1-16geke uauaha tang God, kare dangata tang God pare, e tuha mena uma na God Jekop.”
47  * 1To 6.1-38“Bo Solomon puk teke tuha tar umon. 48 Bo God puk ger i ranantieh ahik pahe uoto uangoul tagu toro umang lotuniner uleik ger nituhang tamat, ngohina sira ka hire per propeit ke kula pe God pare,
 
49  * Ais 66.1-2‘I Heuene tonogo tabtabilo,
dohi koto tenag buturung uatoko keke inggo.
Hingiangua me nituha uma rung tuhaioum menag umo?
Ia kaein nag umang pepe uaho?
50 Ge inggo pe teku tuha tar mamang inetelik.’ ” Aisaia 66.1
51  * Ais 63.10Doh Stiben ke mene tumana poluk pare, “Inggoum deho tamata mahang longor! Inggoum deh halanampe tung uapalih tenami niguat, karung longoro tang God. Inggoum mu ueluelde dedempe tar haua re uedangaigir Iabena Dedeil tar uahire tamiuoum, mu uakeluk sira kompe toso bung tubumiu ka guata uoum pe.”
52  * Mat 23.31“O bung tamamiuoum ka ueluelde, kara uauelmahing tasir propeit uakapa tun. Gisina ka uiliatung pous pono tas geka hire tauete tena nipokosor tamata ger kodkodoh. Doh gine daana ke pokoso peon, inggoum kung ueliuila tatanono tar limasir uelmatan, kara tung pousin. 53 Inggoumene teka ualasiraisir anggelou tar ualatutur nang God, bo ahik puk pah kung uakeluk tananin.”
Stiben ka bakbak pousin tar palau
54 Tar binak ka longorosina ke mene pe Stiben paar, gisina ka eiteit uelkauiue tar liuous ra nimaliana pe. 55  * Ker 110.1Bo Stiben puk ke uoun tar Iabena Dedeil, ke banga kai taro i Heuen, kare bang huara tena nitampopokoho God, doh Iesu e tur tabara tar pang makoso tang God. 56  * Kol 3.1Doh Stiben ke kula pare, “Bang! Inggo u bang huar i Heuene ke takapuk, doha Tunar Tamat e tur tar pang makosohia tang God.”
57 Maeit gine ka longoro pesina ke kula pe inggono paar, gisina ka siokor kula ualeikintiehe tun, kara takop tane tar talingas. Doh gisina ka siokor tentur, kara siokor ualola, kara kuse tang Stiben. 58 Gisina ka keip liu tatanonane tar uan uleik, kara la bakbak pous tatanono tar palau tar uiliatung pous tatanon. Doh gisis ka bohboho tola tang Stiben ka siokor hiliu to tenas hikhiku tar tang siokor tamata kalan, a hangana tang Sol.
59 Tar binakene ra bakbak pous pesina tang Stiben, Stiben ke lotu pare, “Iesu nag Tamata Nomano, kale tar iabeiguo.” 60  * Luk 23.34Song ke hatup uahiu, kare mene pare, “Tamata Noman, ahik paho bak tulala tar niguata uasaene tasisin.” Gine ke mene baka peono pagiar, kare mat.

*7:2: Uak 11.31; 12.1

*7:4: Uak 11.31–12.5

*7:5: Uak 12.7; 15.18; 17.8

*7:6: Uak 15.13-14; KT 12.40

*7:7: KT 3.12

*7:7: Bolobolong Uakeken 12.7

*7:8: Uak 17.9-14; 21.4

*7:9: Uak 37.11,28; 39.2,21-23

*7:10: Uak 41.37-44

*7:11: Uak 41.54; 42.1-2

*7:13: Uak 45.1-4,16

*7:14: Uak 45.9-11; 46.27

*7:15: Uak 46.1-7; 49.33

*7:16: Uak 23.2-20; 33.19; Jos 24.32

*7:17: KT 1.7-8

*7:19: KT 1.11-22

*7:20: KT 2.2

*7:21: KT 2.3-10

*7:24: KT 2.11-15

*7:28: KT 2.14

*7:29: KT 2.21-22; 18.3-4

*7:30: KT 3.1-10

*7:35: KT 2.14

*7:36: KT 7.3; 14.21; Aha 14.33

*7:37: Ual 18.15

*7:38: KT 19.3

*7:40: KT 32.1

*7:41: KT 32.2-6

*7:45: Jos 3.14-17

*7:46: 2Sa 7.1-16

*7:47: 1To 6.1-38

*7:49: Ais 66.1-2

*7:51: Ais 63.10

*7:52: Mat 23.31

*7:55: Ker 110.1

*7:56: Kol 3.1

*7:60: Luk 23.34