1 Timoteo
Tarik an Risala de
Rasul Bulus yau katibu risala de le Timoteo. Timoteo kaan maa Yahud, Bulus kaan gabilu ma uwo fi Lustura, mahal de fi Asiya al Suker al hasa gi nadi Turkiya. Wokit Bulus fi momoriya tou nimra itnin ta tabashir. (Amal al Rasul 16:1). Timoteo kaan douru wa bashiru ma Bulus be senawat ketir. Wa kalam tou tala ketir fi kitab ta Amal al Rasul (17:14-15, 18:5, 19:22, 20:4). Ashan umon kaan indu ilaka kweis, Bulus shilu Timoteo ze jena tou al nesiya fi iman (1 Timoteo 1:2). Timoteo istemir istakalu ma Bulus bad ma Bulus tala min sijin fi Roma (Amal al Rasul 28).
Risala de, risala al awal Bulus katibu le Timoteo wokit talau uwo min sijin fi Roma. Fi wokit dak, Timoteo kaan biga gesis fi Efeso. Bulus katibu risala de ashan bi sheja Timoteo ashan uwo bi geni fi Efeso, ashan uwo bi hilu muskila bita deresa al ma sah fi kenisa ta Efeso (1 Timoteo 1:3).
Kalamat al fi kitab de
Fi asha 1, Bulus bada be teriga ta wodi salam wa ihtiram (1:1-2) wa biga uwo istemir katibu kalamat al fi risala de. Fi risala de Bulus wori muskila al fi kenisa wa lee Timoteo bi kutu bal ashan bi hilu kalam de (1:3-17). Muderisin al kadabin kaan fekiru gali umon yau muderisin ta ganun bita Rabuna. Lakin umon kaan maa gi istamil ganun be teriga al kweis (1 Timoteo 1:8-11). Kalam bita istamil ganun ashan bi hukumu nas ta katiya gi zekiru Bulus an katiya bitou zamaan wa neima al Rabuna wodi le uwo (1:12-17). Fi akir ta asha 1, Bulus wodi teshji le Timoteo ashan bi amulu sakila al kweis, wa derisu muminin be deresa al hagiga.
Min asha 2, lahadi le asha 6:2, Bulus wonusu ketir an nizam fi kenisa. Fi asha 2, uwo wonusu kalam ta salawat, ish haya be salam wa sulta al kweis fi kenisa. Fi asha 3, Bulus wori teriga al nas kubar ta kenisa wa musaidin bi kun kef. Fi asha 4, Bulus zekir Timoteo tani mara an kalam ta deresa al maa sah wa sheja Timoteo ashan bi amulu sakila al kweis, ashan bi ish haya al Rabuna deiru, wa ashan bi derisu kalamat del kweis le muminin. Fi asha 5-6:2, Bulus wonusu an kalam ta aramil, nas kubar wa abiid fi kenisa.
Min asha 6:3, Bulus zekiru Timoteo tani mara an kalam ta deresa al maa sah. Muderisin al kadabin del gi derisu bes ashan kalam ta gurush, maa le Rabuna (6:3-10). Bulus biga sheja Timoteo gali, keli uwo ish fi haya al Rabuna deiru wa derisu muminin ashan bi amulu nefsa kalam. (6:11-21).
1
Risala nimra wahid al Bulus rasulu le Timoteo
1 Timoteo
Salam
1 Risala de min Bulus, rasul ta Yesuwa al Mesiya, aziluu be karar ta Rabuna mukalis ta nina wa Yesuwa al Mesiya al nina indu rajaa fogo uwo.
2 Risala de le Timoteo, jena tai al nesiya fi iman.
Keli neima, rahama, wa salam min Rabuna al Abu wa Yesuwa al Mesiya, Sultan ta nina kun ma ita.
Inzar did Muderisin al Kadabin
3 Ya Timoteo, zaman ana kaan gi ruwa fi Mudiriya ta Makedoniya, ana asalu ita ashan bi geni fi Efeso, ashan ita bi wodi karar le nas tanin ashan umon maa bi derisu deresa al maa sah. 4 Keli ita wori le umon ashan umon bi sibu gisat al maa min Rabuna wa kalamat ta judud al rusuu towil, al bes gi jibu afkar al maa indu faida wa munakasat. Kalamat al kida de maa gi saidu fi shokol ta Rabuna, al gi amuluu be iman. 5 Hadaf ta karar de yau muhaba, al gi ja min geliba nedif, wa fikra al kweis, wa iman al hagiga. 6 Nas tanin biga tala bara min kalamat del wa woduru sika ma wonusu kalamat al maa indu faida. 7 Umon deiru kun muderisin ta ganun ta Musa, lakin umon maa arufu kalam al umon gi derisu. Umon gi wonusu bidun kouf an kalamat al umon zatu maa arufu.
8 Nina arufu gali ganun kweis kan zol istamilu be teriga al kweis. 9 Nina kaman arufu gali ganun maa ashan bi hukumu nas al dukuri lakin did nas al gi kasuru ganun wa giladabin, nas al maa arufu Rabuna wa nas ta katiya, nas al maa kudusin wa nas al waskanin, nas al gi katulu abuhat wa umahat taumon, wa nas ta katulu nas. 10 Salau ganun did nas ta saalaga, rujal al gi num ma badun, nas al gi biyu insan bara, nas ta kidib, wa ta wodi suhuda al maa sah, au ay haja al maa wafigu ma deresa al hagiga. 11 Deresa de wafigu ma injil al Rabuna selimu le ana. Injil de gi wori shokol kebir ta Rabuna al mubarak.
Neima ta Rabuna le Bulus
12 Ana shukuru Yesuwa al Mesiya Sultan ta nina al wodi le ana guwa ashan bi amulu shokol tou. Uwo rudu ana zol al amin, wa uwo azilu ana ashan bi kadim le uwo. 13 Salakun ana kaan zol takiyan al taabu Yesuwa al Mesiya wa karabu suma bitou, lakin Rabuna amulu le ana rahama ashan ana kaan lisa maa aminu fi Yesuwa wa ana kaan maa arufu haja al ana gi amulu. 14 Wa Sultan ta nina wodi le ana neima bitou kifaya kalis ma iman wa muhaba fi Yesuwa al Mesiya. 15 Kalam de hagiga, keli nas kulu aminu fogo: Yesuwa al Mesiya ja fi duniya ashan kalisu nas ta katiya, wa ana yau zol ta katiya al futu umon kulu. 16 Lakin, ashan sabab de, Rabuna wori le ana rahama bitou. Uwo amulu zede ashan Yesuwa al Mesiya bi beinu sobur tou al azim be wasat tai, ana al katiya tai futu nas kulu. Ashan ana bi kun misal le nas kulu al baden bi aminu fi uwo wa ligo haya al abadiya. 17 Keli mejid wa ihtiram kun le Rabuna lel abad. Uwo yau melik al maa indu akir, al maa gi mutu, wa al maa gi ainuu. Uwo yau Rabuna al wahid bes. Amen.
Teshji le Timoteo
18 Timoteo, jena tai, ana gi wodi le ita karar de hasab kalamat al anbiya kaan wonusu zamaan an ita, ashan be kalamat del ita bi agder amulu sakila al kweis. 19 Gobud iman taki gowi wa amulu haja al ita arufu gali uwo kweis fi gidam ta Rabuna. Nas tanin aba kalamat del wa umon demiru iman taumon. 20 Misal ta nas del yau Umenayo wa Alegzanda, al ana selimu umon le Shetan, de bi derisu umon ashan bi sibu wanasa al batal an Rabuna.