4
أَجَارّبْ ن يَاسُوع ذِي ڒخْڒَا
يَاسُوع إِعْقبْ-د زِي لْ-ؤُرْذُونْ أَمْ ثُوغَا إِشُّورْ س أَرُّوحْ إِقدّْسنْ ؤُشَا أَرُّوحْ إِنْذهْ إِ-ث غَارْ ڒخْڒَا، 4:‏1 [مت. 4‏:‏1‏-‏11؛ مك. 1‏:‏12‏-‏13] — مت. 4‏:‏1؛ مك. 1‏:‏12. حِيمَا أَذْ إِتّْوَاجَارّبْ زڭْ إِبْڒِيسْ أَربْعِينْ ن وُوسَّانْ. وَارْ إِشِّي وَالُو ذڭْ وُوسَّانْ نِّي ؤُشَا أَوَارْنِي ڒَامِي عْذُونْ وُوسَّانْ نِّي، إِطّفْ إِ-ث ڒَاژْ غَارْ ؤُنڭَّارْ. 4:‏2 ؤُف. 34‏:‏28؛ 1 إِج. 19‏:‏8.
إِنَّا أَسْ إِبْڒِيسْ: ”مَاڒَا شكْ ذ مِّيسْ ن أَربِّي، إِنِي إِ وژْرُو-يَا أَذْ إِذْوڒْ ذ أَغْرُومْ.“ يَارَّا-د خَاسْ يَاسُوع، إِنَّا: ”أَقَا ثُورَا: ’بْنَاذمْ وَارْ إِدَّارْ س وغْرُومْ وَاهَا، مَاشَا س كُوڒْ أَوَاڒْ ن أَربِّي.‘ “ 4:‏4 أَعَوذ. 8‏:‏3؛ مت. 4‏:‏4.
خنِّي إِسّْڭعّذْ إِ-ث شِّيطَانْ غَارْ إِجّْ ن وذْرَارْ يُوعْڒَانْ، إِسّْشنْ أَسْ مَارَّا ثِيڭلْذِيوِينْ ن دُّونشْثْ ذڭْ إِجّنْ ورْمَاشْ. إِنَّا أَسْ إِبْڒِيسْ: ”أَذْ أَشْ وْشغْ صُّولْطَا-يَا مَارَّا ذ ؤُعُودْجِي نّسْ، مِينْزِي إِ نشّْ ؤُمِي ثمّوْشْ ؤُ تِّيشغْ ت إِ ؤُمِي خْسغْ. مَاڒَا ثْعبْذذْ أَيِي، أَذْ غَاركْ يِيڒِي مَارَّا أَيَا.“ يَارَّا-د خَاسْ يَاسُوع، إِنَّا أَسْ: ”أَقَا ثُورَا: ’سِيذِي، أَربِّي نّشْ، ؤُمِي غَا ثْسجْذذْ ؤُ إِ نتَّا وحّْذسْ ؤُمِي غَا ثْسخَّارذْ.‘ “ 4:‏8 أَعَوذ. 6‏:‏13؛ 10‏:‏20؛ 1 صم. 7‏:‏3.
يِيوْيِي ث غَارْ ؤُرْشَالِيمْ ؤُشَا إِسّْبدّْ إِ-ث غَارْ طَّارْفْ ن ثْزقَّا ن زَّاوشْثْ ثَامقّْرَانْثْ، إِنَّا أَسْ: ”مَاڒَا شكْ ذ مِّيسْ ن أَربِّي، نْضَارْ إِخفْ نّشْ سَّا غَارْ وَادَّايْ، 10 مِينْزِي ثُورَا: ’أَذْ يُومُورْ لْمَالَاكَاثْ نّسْ خَاكْ مَاحنْذْ أَذْ شكْ حْضَانْثْ، 11 أَقَا خْ إِفَاسّنْ نْسنْثْ أَذْ شكْ كْسِينْثْ، حِيمَا أَضَارْ نّشْ وَارْ إِنڭّحْ شَا أَژْرُو.‘ “ 4:‏11 إِزهد. 91‏:‏11، 12. 12 يَارَّا-د خَاسْ يَاسُوع إِنَّا أَسْ: ”أَقَا إِتّْوَانَّا: ’وَارْ تّْجَارَّابْ سِيذِي، أَربِّي نّشْ.‘ “ 4:‏12 أَعَوذ. 6‏:‏16.
13 ؤُمِي إِكمّڒْ إِبْڒِيسْ مَارَّا أَجَارّبْ نّسْ، يُويُورْ خَاسْ شَا ن ڒْوقْثْ.
 
أَنَابِي وَارْ إِدْجِي ذ أَمقْپُوڒْ ذِي ثنْذِينْثْ نّسْ
14 إِعْقبْ-د يَاسُوع س جّهْذْ ن أَرُّوحْ غَارْ لْجَالِيلْ، ؤُشَا إِفّغْ ڒخْبَارْ خَاسْ ذِي مَارَّا جّْوَايهْ إِ ذ أَسنْ د-إِنّْضنْ. 4:‏14 [مت. 4‏:‏12‏-‏17؛ 13‏:‏53‏-‏58؛ مك. 1‏:‏14‏-‏15؛ 6‏:‏1‏-‏6] — مت. 4‏:‏12؛ مك. 1‏:‏14؛ يُوح. 4‏:‏43؛ ڒخ. 10‏:‏37. 15 ثُوغَا إِسّڒْمَاذْ ذِي ثمْزِيذَاوِينْ نْسنْ، سّْعُودْجَانْ ث إِوْذَانْ مَارَّا.
 
16 يُوسَا-د غَارْ نَّاصِيرَا مَانِي ثُوغَا إِتّْوَاربَّا، ؤُشَا يُوذفْ غَارْ ثمْزِيذَا ن وُوذَاينْ ذڭْ وَاسّْ ن سّبْثْ عْلَاحْسَابْ ثَانَامِيثْ نّسْ، ؤُشَا إِكَّارْ، حِيمَا أَذْ إِسّْغَارْ. 4:‏16 [نَاح. 8‏:‏4، 5؛ مت. 13‏:‏54؛ مك. 6‏:‏1؛ يُوح. 4‏:‏43] 17 إِمّوْشْ أَسْ أَذْلِيسْ إِتّْوَانّْضنْ ن ؤُنَابِي إِشَاعْيَا، ؤُشَا يَارْزمْ يَاسُوع أَذْلِيسْ إِتّْوَانْضنْ، يُوفَا أَمْشَانْ مَانِي ثُورَا:
 
18 ”أَرُّوحْ ن سِيذِي خَافِي،
مِينْزِي نتَّا إِذْهنْ أَيِي
حِيمَا أَذْ بَارّْحغْ
س ڒخْبَارْ أَصبْحَانْ إِ إِمزْڒَاضْ،
إِسّكّْ أَيِي-د حِيمَا أَذْ سّْڭنْفِيغْ
إِنِّي ؤُمِي يَارْژْ وُوڒْ،
حِيمَا أَذْ بَارّْحغْ إِ إِمحْبَاسْ س ؤُسَارّحْ،
إِ إِذَارْغَاڒنْ س ڒْخژْرَاثْ،
ؤُ حِيمَا أَذْ سّْفوّْجغْ إِنِّي إِتّْوَارْژنْ
س وغْفَارْ ن دّْنُوبْ نْسنْ،
19 حِيمَا أَذْ بَارّْحغْ س ؤُسڭّْوَاسْ ن أَرْضَا ن سِيذِي.“ 4:‏19 إِشا. 42‏:‏7؛ 61‏:‏1، 2؛ مت. 11‏:‏5.
 
20 خنِّي ينّضْ أَذْلِيسْ، إِوْشَا إِ-ث إِ ؤُمْسخَّارْ، إِقِّيمْ، أَمْ ذَايسْ نْضَارنْ ثِيطَّاوِينْ نْسنْ مَارَّا إِنِّي ثُوغَا ذِي ثمْزِيذَا. 21 خنِّي إِبْذَا إِقَّارْ أَسنْ: ”أَقَا أَسّْ-أَ تّْوَاكمّْڒنْثْ ثِيرَا-يَا إِقدّْسنْ ذڭْ إِمزُّوغنْ نْومْ.“
22 ثُوغَا مَارَّا شهّْذنْ خَاسْ، ثْبهْثنْ س وَاوَاڒنْ ن أَرْضَا إِ د-إِفّْغنْ زڭْ ؤُقمُّومْ نّسْ، ؤُشَا نَّانْ: ”مَا وَارْ إِدْجِي وَا ذ مِّيسْ ن يُوسُوفْ؟“ 4:‏22 إِشا. 50‏:‏4؛ مت. 13‏:‏54؛ مك. 6‏:‏2؛ لك. 2‏:‏47؛ يُوح. 6‏:‏42. 23 إِنَّا أَسنْ يَاسُوع: ”نِيشَانْ أَذْ أَيِي ثِينِيمْ لْمَاثَالْ-أَ: ’أَ أَضْبِيبْ، سْڭنْفَا يِيخفْ نّشْ! مشْحَاڒْ نسْڒَا بلِّي إِجْرَا ذِي كَافَارْنَاحُومْ، أڭّْ مَانْ أَيَا عَاوذْ ذِي ثنْذِينْثْ نّشْ.‘ “ 4:‏23 مت. 4‏:‏13. 24 خنِّي إِنَّا: ”س ثِيذتّْ، أَذْ أَومْ إِنِيغْ، وَارْ إِدْجِي ؤُنَابِي ذ أَمقْبُوڒْ ذِي ثمُّورْثْ نّسْ. 4:‏24 مت. 13‏:‏57؛ مك. 6‏:‏4؛ يُوح. 4‏:‏44. 25 س ثِيذتّْ أَذْ أَومْ إِنِيغْ: ثُوغَا ذِينْ ثِيجَّاڒْ أَطَّاسْ ذِي ثَادَّارْثْ ن إِسْرَائِيل ذڭْ وُوسَّانْ ن إِلِييَا ؤُمِي إِتّْوَابلّعْ ؤُجنَّا ثْڒَاثَا ن إِسڭّْوُوسَا ذ ستَّا ن إِيُورنْ، أَڒَامِي ثُوغَا ڒَاژْ إِمْغَارْ ذِي ثمُّورْثْ مَارَّا. 26 وَارْ د-إِتّْوَاسّكّْ إِلِييَا ؤُڒَا غَارْ إِشْثنْ زَّايْسنْثْ، مْغِيرْ غَارْ صَارْفَاثْ إِ إِدْجَانْ ذِي جّْوَايهْ ن صَايْذُونْ، غَارْ إِشْثْ ن ثَاجَّاتْشْ. 27 ثُوغَا ذِينْ ذِي إِسْرَائِيل ذِي ڒْوقْثْ ن ؤُنَابِي إِلِيشَاعْ أَطَّاسْ ن إِوْذَانْ إِ ذِي إِدْجَا ڒْبَارْصْ، ؤُشَا ؤُڒَا ذ إِجّْ زَّايْسنْ وَارْ إِتّْوَاسِّيزْذِيڭْ مْغِيرْ نَاعْمَانْ زِي أَرَامْ وَاهَا.“ 4:‏27 2 إِج. 5‏:‏14.
28 ؤُمِي سْڒِينْ أَيَا، تّْوَاشُّورنْ مَارَّا إِنِّي إِدْجَانْ ذِي ثمْزِيذَا، س ثفْقحْثْ. 29 كَّارنْ، سُّوفّْغنْ ث بَارَّا إِ ثنْذِينْثْ، إِوْينْ ث غَارْ ثْقِيشّثْ ن وذْرَارْ إِ خفْ ثُوغَا ثبْنَا ثنْذِينْثْ نْسنْ، حِيمَا أَذْ ث نْضَارنْ زِي جَّارْفْ يُوعْڒَانْ. 30 مَاشَا نتَّا إِشُوقْ ذِي ڒْوسْطْ نْسنْ، إِرُوحْ.
 
أَسُوفُّوغْ ن إِجّْ ن ڒَارْيَاحْ أَمنْڭُوسْ
31 إِهْوَا غَارْ كَافَارْنَاحُومْ، إِشْثْ ن ثنْذِينْثْ ذِي لْجَالِيلْ، ثُوغَا إِسّڒْمَاذْ إِ-ثنْ ذڭْ وُوسَّانْ ن سّبْثْ. 4:‏31 [مك. 1‏:‏21‏-‏28] — مت. 4‏:‏13؛ مك. 1‏:‏21. 32 ثْبهْثنْ س ؤُسڒْمذْ نّسْ، مِينْزِي أَوَاڒْ نّسْ ثُوغَا ث س صُّولْطَا. 4:‏32 مت. 7‏:‏29؛ مك. 1‏:‏22. 33 ثُوغَا ذِي ثمْزِيذَا إِجّْ ن ورْيَازْ ذَايسْ بُوحْبڒْ ن إِجّْ ن شِّيطَانْ أَمنْڭُوسْ. نتَّا إِسْغُويُّو س جّهْذْ أَطَّاسْ، 4:‏33 مك. 1‏:‏23. 34 إِنَّا: ”ثوّجْ خَافِي! مِينْ ذِينْ جَارْ أَنغْ أَكِيذكْ، أَ يَاسُوع نَّاصِيرِي؟ مَا ثُوسِيذْ-د ذَا حِيمَا أَذْ أَنغْ ثثحِّيذْ؟ نشّْ سّْنغْ مِينْ ثعْنِيذْ، أَقَا شكْ ذ أَمْقدَّاسْ ن أَربِّي.“ 35 إِوبّخْ إِ-ث يَاسُوع، إِنَّا أَسْ: ”سْقَارْ، فّغْ-د زَّايسْ!“ إِنْضَارْ إِ-ث شِّيطَانْ ذِي ڒْوسْطْ، إِفّغْ زَّايسْ، بْڒَا مَا أَذْ أَسْ إِسّخْسَارْ شَا. 36 يَارْسَا ؤُثبْهثْ خْ مَارَّا، ؤُشَا بْذَانْ سَّاوَاڒنْ جَارْ أَسنْ، نَّانْ: ”مَانَا أَوَاڒْ-أَ؟ أَقَا س صُّولْطَا ذ جّهْذْ إِتَّامَارْ ڒَارْيَاحْ إِمنْڭَاسْ، ؤُشَا فّْغنْ!“ 37 إِفّغْ-د خَاسْ ڒخْبَارْ غَارْ مَارَّا جّْوَايهْ إِ ذ أَسْ د-إِنّْضنْ.
 
أَسْڭنْفِي ن ثْضكّْوَاتْشْ ن بُوطْرُوسْ
38 ڒَامِي د-إِفّغْ يَاسُوع زِي ثمْزِيذَا، يُوذفْ غَارْ ثَادَّارْثْ ن شِيمْعُونْ. ثُوغَا ثَاضكّْوَاتْشْ ن شِيمْعُونْ ذَايسْ ثِيمسِّي أَطَّاسْ ؤُ تَّارنْ زَّايسْ ذِي طّْوعْ نّسْ. 4:‏38 [مت. 8‏:‏14‏-‏17؛ مك. 1‏:‏29‏-‏34] — مت. 8‏:‏14؛ مك. 1‏:‏29. 39 إِغْنسْ خَاسْ ؤُشَا إِوبّخْ ثِيمسِّي ؤُشَا ثجَّا خَاسْ ثْمسِّي. ڒخْذنِّي ثكَّارْ، ثذْوڒْ ثتّْسخَّارْ خَاسنْ.
40 ڒَامِي ثغْڒِي ثْفُوشْثْ، إِوْينْ-د غَارسْ مَارَّا إِنِّي ثُوغَا غَارْ إِدْجَا إِمهْڒَاشْ إِ ذِي إِدْجَا عْڒَامْ كُوڒْ ڒهْڒَاشَاثْ. ؤُشَا نتَّا إِسَّارْسْ أَفُوسْ نّسْ خْ كُوڒْ إِجّنْ زَّايْسنْ، إِسّْڭنْفَا إِ-ثنْ. 4:‏40 مت. 8‏:‏16؛ مك. 1‏:‏32؛ 7‏:‏32؛ 8‏:‏23، 25. 41 ثُوغَا شّْوَاطنْ تّفّْغنْ-د عَاوذْ زڭْ وَاطَّاسْ إِذْسنْ، ثُوغَا سْغُويُّونْ، قَّارنْ: ”شكْ ذ لْمَاسِيحْ مِّيسْ ن أَربِّي!“ مَاشَا إِوبّخْ إِ-ثنْ، وَارْ ثنْ إِجِّي أَذْ سِّيوْڒنْ، مِينْزِي سّْننْ بلِّي نتَّا ذ لْمَاسِيحْ. 4:‏41 مك. 1‏:‏34؛ 3‏:‏11.
 
أَبَارّحْ ن يَاسُوع ذِي ثمْزِيذَاوِينْ ن لْجَالِيلْ
42 ڒَامِي ثُوغَا ذ أَزِيڒْ، إِفّغْ-د، إِرُوحْ غَارْ إِجّْ ن ومْشَانْ إِخْڒَانْ، ثُوغَا ڒْغَاشِي يَارزُّو خَاسْ، ؤُسِينْ-د غَارسْ ؤُشَا أَرزُّونْ أَذْ ث منّْعنْ، حِيمَا وَارْ خَاسنْ إِتّْرِيحْ. 4:‏42 [مك. 1‏:‏35‏-‏39] — مك. 1‏:‏35. 43 إِنَّا أَسنْ يَاسُوع: ”أَقَا إِتّْخصَّا أَيِي أَذْ بَارّْحغْ عَاوذْ إِ ثْندَّامْ نّغْنِي س ثْڭلْذِيثْ ن أَربِّي، مِينْزِي إِ مَانْ أَيَا ؤُمِي د-تّْوَاسّكّغْ.“ 44 ؤُشَا إِتّْبَارّحْ ذِي ثمْزِيذَاوِينْ ن لْجَالِيلْ.
 
 

4:1 4:‏1 [مت. 4‏:‏1‏-‏11؛ مك. 1‏:‏12‏-‏13] — مت. 4‏:‏1؛ مك. 1‏:‏12.

4:2 4:‏2 ؤُف. 34‏:‏28؛ 1 إِج. 19‏:‏8.

4:4 4:‏4 أَعَوذ. 8‏:‏3؛ مت. 4‏:‏4.

4:8 4:‏8 أَعَوذ. 6‏:‏13؛ 10‏:‏20؛ 1 صم. 7‏:‏3.

4:11 4:‏11 إِزهد. 91‏:‏11، 12.

4:12 4:‏12 أَعَوذ. 6‏:‏16.

4:14 4:‏14 [مت. 4‏:‏12‏-‏17؛ 13‏:‏53‏-‏58؛ مك. 1‏:‏14‏-‏15؛ 6‏:‏1‏-‏6] — مت. 4‏:‏12؛ مك. 1‏:‏14؛ يُوح. 4‏:‏43؛ ڒخ. 10‏:‏37.

4:16 4:‏16 [نَاح. 8‏:‏4، 5؛ مت. 13‏:‏54؛ مك. 6‏:‏1؛ يُوح. 4‏:‏43]

4:19 4:‏19 إِشا. 42‏:‏7؛ 61‏:‏1، 2؛ مت. 11‏:‏5.

4:22 4:‏22 إِشا. 50‏:‏4؛ مت. 13‏:‏54؛ مك. 6‏:‏2؛ لك. 2‏:‏47؛ يُوح. 6‏:‏42.

4:23 4:‏23 مت. 4‏:‏13.

4:24 4:‏24 مت. 13‏:‏57؛ مك. 6‏:‏4؛ يُوح. 4‏:‏44.

4:27 4:‏27 2 إِج. 5‏:‏14.

4:31 4:‏31 [مك. 1‏:‏21‏-‏28] — مت. 4‏:‏13؛ مك. 1‏:‏21.

4:32 4:‏32 مت. 7‏:‏29؛ مك. 1‏:‏22.

4:33 4:‏33 مك. 1‏:‏23.

4:38 4:‏38 [مت. 8‏:‏14‏-‏17؛ مك. 1‏:‏29‏-‏34] — مت. 8‏:‏14؛ مك. 1‏:‏29.

4:40 4:‏40 مت. 8‏:‏16؛ مك. 1‏:‏32؛ 7‏:‏32؛ 8‏:‏23، 25.

4:41 4:‏41 مك. 1‏:‏34؛ 3‏:‏11.

4:42 4:‏42 [مك. 1‏:‏35‏-‏39] — مك. 1‏:‏35.