7
Bintu Bihenera Muntu
(Matayo 15:1-9)
Bafalisaayo na beegesa ba biragiro bamwei̱ banyakubba baru̱gi̱ri̱ Yeru̱salemu̱ bei̱zi̱ri̱ beecooka hali Yesu̱. Baaweeni̱ nti bamwei̱ ha beegeseb̯wa baamwe baali nibakudya bidyo batadoosereerye murwa gwa kunaaba ngalu, makuru gaakyo nti baali batanaabi̱ri̱ ngalu mu mu̱li̱ngo gwa Bafalisaayo gu̱baaragi̱rengi̱ bantu bazinaabe. (Kubba Bafalisaayo na Bayudaaya bandi bensei̱, tibadya batabanzi̱ri̱ kunaaba ngalu mu mu̱li̱ngo gwa murwa gwa bahaaha baab̯u. B̯ubaruga mu katali, tibadya batanaabi̱ri̱. Kandi bahondera na mirwa mindi minene nka mya ku̱naabya bi̱kopo, byese, na mabbinika.)
Nahab̯waki̱kyo Bafalisaayo na beegesa ba biragiro baab̯u̱u̱li̱i̱rye Yesu̱, “Hab̯waki beegeseb̯wa baamu batahonderanga murwa gwa bahaaha beetu̱ gwa kunaaba ngalu, nibadya batanaabi̱ri̱ ngalu?”
Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naabaweera, “I̱saaya yaadooseerye kuragura hali nywe ngobya nywe, nka ku̱kyahandi̱i̱ki̱i̱rwe,
“ ‘Baba bantu babaza-b̯u̱bazi̱ kwolokya nti bakuntamwo ki̱ti̱i̱ni̱sa,
bei̱tu̱ mu biteekerezu byab̯u tibantaho mutima.
Bandami̱i̱rya b̯usa,
nzegesya gyab̯u gihondera biragiro binyakuteeb̯waho bantu b̯untu.’ 7:7 I̱saaya 29:13
Mu̱ru̱gi̱ri̱ ha biragiro bya Ruhanga, muli mukuhondera mirwa mya bantu.”
Yesu̱ yaagyendi̱ri̱ mu mei̱so na kubaweera: “Nywe muli na magezi̱ ga kuta kwantandu biragiro bya Ruhanga mwa kuhondera mirwa myenyu̱! 10 Kubba Mu̱sa yaakobi̱ri̱, ‘Oti̱i̱nenge bbaawu na maawu,’ 7:10 Kidemu 20:12; Kyabiragiro 5:16 kandi, ‘Yogwo yensei̱ akyena bbaawe rundi maawe, akusemeera kwi̱twanga.’ 7:10 Kidemu 21:17; Byabaleevi̱ 20:9 11 Bei̱tu̱ kandi nywe mu̱kwegesyanga nti kakubba muntu abba na kintu kyenseenya kyakusobora kuha bbaawe rundi maawe, naakaweera bbaawe rundi maawe, ‘Kintu kinyaakabba nku̱heeri̱, kili Korubbaani’ (makuru gaakyo nti, ki̱kyo kintu kili kisembu kya kuha Ruhanga), 12 b̯u̱b̯wo mubba mutacakamwikiriza kuha bbaawe rundi maawe b̯u̱sagi̱ki̱. 13 Mu ngeru gi̱gyo mubba ni̱mu̱ku̱di̱bya biragiro bya Ruhanga aleke mu̱doosereerye bya bahaaha beenyu̱ bi̱baabeegeseerye. Kandi mukora bintu bindi binene nka bibi.”
14 Yesu̱ yaab̯u̱ni̱i̱rye yeeta bantu banene bei̱ze hali yo. B̯u̱bei̱zi̱ri̱ yaabaweera, “Nywenseenya mu̱nzegwe kandi mwetegereze kiki. 15 Tihaloho kintu kibba hanzei wa muntu kisobora kugyenda mu yo nikikamuhenera mu mei̱so ga Ruhanga. Gana kintu kiruga mu muntu, kyokyo kimuhenera. [ 16 Yogwo yensei̱ ali na mapokopo gakwegwa, yeegwe.]”* 7:16 Bbai̱bbu̱li̱ zindi tizigira lulu lukaara lwa 16.
17 B̯u̱yaaru̱gi̱ri̱ mu kitebe ki̱kyo kya bantu banene ei̱ngi̱i̱ri̱ mu nnyu̱mba, beegeseb̯wa baamwe baamu̱b̯u̱u̱li̱i̱rye bigambu bikukwatagana na lugeera lu̱lwo. 18 Yesu̱ yaabab̯u̱u̱lya, “Mucakali kwetegereza? Ti̱mu̱kyegi̱ri̱ nti kintu kiruga hanzei wa muntu tikisobora kumuhenera? 19 Kubba kibba ki̱tagyendi̱ri̱ mu mutima, bei̱tu̱ kibba ki̱gyendi̱ri̱ mu nda gyamwe, kasi ki̱hu̱lu̱ki̱ri̱ mu mubiri gwamwe.” (B̯u̱yaabazi̱ri̱ yati, Yesu̱ yoolokeerye nti bidyo byenseenya bikwikirizib̯wa mu mei̱so ga Ruhanga.)
20 Yesu̱ yaagyendi̱ri̱ mu mei̱so na kubaza yaakoba, “Kintu kiruga mu muntu kyokyo kimuhenera. 21 Kubba mu mitima mya bantu, hooho haruga biteekerezu bibiibi, b̯wenzi̱ b̯wa bahuuru, b̯wi̱bi̱, b̯wi̱ti̱, b̯wenzi̱ b̯wa baswerangeeni̱, 22 mururu, itima, b̯u̱gobya, rwanju, i̱hali̱, kuhangiira, kwehaariiza, na b̯udoma. 23 Bibii bi̱byo byenseenya biruga munda mu muntu, kandi byobyo bimuhenera.”
Kwikiriza kwa Mu̱kali̱ Munyamahanga
24 Yesu̱ yaaru̱gi̱ri̱ mu ki̱kyo kiikaru yaagyenda mu kicweka kya rub̯uga lwa Ti̱i̱ro. 7:24 Bbai̱bbu̱li̱ zindi zi̱koresya Ti̱i̱ro na Si̱dooni̱. Yei̱ngi̱i̱ri̱ mu nnyu̱mba, atakwendya muntu yensei̱ yeege nka kwei̱ngi̱i̱ri̱mwo, bei̱tu̱ kandi yaali atakusobora kwebi̱sa. 25 Mu̱kali̱ munyakubba na muhara waamwe aru̱mbi̱i̱rwe muzumu, b̯u̱yaakeegwi̱ri̱ nti Yesu̱ alimwo, yei̱zi̱ri̱ hali yo yaaku̱nda malu̱. 26 Mu̱kali̱ yogwo yaalingi Muyonaani, munyakubyalwa mu Foi̱ni̱ki̱ya gyeihanga lya Si̱ri̱ya. Yaataagi̱i̱ri̱ Yesu̱ abinge muzumu guruge mu muhara waamwe.
27 Yesu̱ yaaweereeri̱ mu̱kali̱ yogwo, “Banza oleke baana badye bidyo byenseenya bi̱bakwendya, kubba ki̱doori̱ kwahi kutoola bidyo bya baana, okabiha mbwene.” 7:27 Ku̱si̱gi̱ki̱ra mu ngesu za Bayudaaya, beetwalengi̱ kubba nka baana ba Ruhanga, na Banyamahanga nibabatwala kubba nka mbwene.
28 Mu̱kali̱ yogwo yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Mukama wange, ki̱kyo kili kwokwo; bei̱tu̱ kandi na mbwene nazo, zidya ha b̯udyodyo b̯ugwa kuruga ha meeza gya baana.”
29 Mwomwo Yesu̱ yaamuweera, “Ku̱si̱gi̱ki̱ra nka kwoi̱ri̱ri̱mwo yatyo, okusobora kugyenda; muhara waamu muzumu gu̱mu̱ru̱gi̱ri̱ho.”
30 Mu̱kali̱ yeemu̱ki̱ri̱ yaagya mwana waamwe aleeri̱ ha kitabbu, muzumu gu̱mu̱ru̱gi̱ri̱ho.
Mwi̱jalu̱ wa Mapokopo na Mu̱nwa Naahona
31 Yesu̱ yaaru̱gi̱ri̱ mu kicweka kya rub̯uga lwa Ti̱i̱ro yaaraba mu nsi gya Si̱dooni̱ yaasi̱ri̱mu̱ka kwi̱taka lya Galilaaya yaadwa na mu kicweka kyei̱saza lya Mbuga I̱ku̱mi̱. 32 Ku̱kwo hooho bantu bandi baamu̱leeteeri̱ mudulu mwi̱jalu̱ mapokopo munyakubba de ei̱jeeri̱ mu̱nwa atakusobora kubaza. Bab̯wo bantu baamu̱taagi̱i̱ri̱ ateho yogwo mudulu ngalu amu̱honi̱e.
33 Yesu̱ yaatoori̱ yogwo mudulu mu kitebe kya bantu, yaamwi̱rya kwantandu, yaata nzala zaamwe mu mapokopo ga yogwo mudulu. Hei̱nyu̱ma gya kukora ki̱kyo, yaatwi̱ri̱ matwantwe ha nzala zaamwe, yaakwata ha lulimi lwa yogwo mudulu. 34 Yaali̱ngi̱ri̱i̱ri̱ kwakyendi̱ mu mwanya, yaahumula nei̱cya mutima naakoba, “Efata” (kigambu ki̱manyi̱sya nti, “Ijuluka!”). 35 Mapokopo ga yogwo mudulu gei̱ju̱lu̱ki̱ri̱, na lulimi lwamwe lwahuka, yaatandika kubaza kurungi. 7:35 I̱saaya 35:5-6
36 Yesu̱ yaabaragi̱i̱ri̱ bataweera muntu yensei̱ kintu ki̱yaakoori̱ hali yogwo mudulu. Bei̱tu̱ b̯u̱yaagyendengi̱ mu mei̱so na kubagaana batakibaza, mwomwo baagyendengi̱ mu mei̱so na kukibazaho. 37 Bantu baahu̱ni̱ri̱i̱ri̱ hoi̱ baakoba, “Bintu byenseenya abi̱koori̱ kurungi, asoboresya bei̱jalu̱ ba mapokopo kwegwa na bei̱jalu̱ ba minwa kubaza.”

7:7 7:7 I̱saaya 29:13

7:10 7:10 Kidemu 20:12; Kyabiragiro 5:16

7:10 7:10 Kidemu 21:17; Byabaleevi̱ 20:9

*7:16 7:16 Bbai̱bbu̱li̱ zindi tizigira lulu lukaara lwa 16.

7:24 7:24 Bbai̱bbu̱li̱ zindi zi̱koresya Ti̱i̱ro na Si̱dooni̱.

7:27 7:27 Ku̱si̱gi̱ki̱ra mu ngesu za Bayudaaya, beetwalengi̱ kubba nka baana ba Ruhanga, na Banyamahanga nibabatwala kubba nka mbwene.

7:35 7:35 I̱saaya 35:5-6