Ibaluwa ya Pauli kwe
Iwanu wa Galatiya
Ichilongole
Ibaluwa kwa Wagalatiya tsayandikighwa na Mtumighwa Pauli (1:1). Tsaikala ibaluwa yandikighwe na Pauli kwa makanisa gha Galatiya mghati mwe miyaka ya alubaini na nane na hamsini na saba kulawa Yesu hakalile muisi. Yakoneka Wagalatiya tsawang'ali wokala mne lijimbo lya utawala wa Roma ako Galatiya. Iwasomi ng'awomanyile ghoya bae Paulo tsayakalile kwani hang'ali yakwandika ibaluwa ino, lekeni lamda tsakakala mne imiji ya Efeso au Kolinto.
Pauli tsakawandikila iwanu we Imulungu mne makanisa gha Galatiya, wose Wayahudi na iwanu iwali si wayahudi bae. Tsakandika ili kughapinga ghamalangulitso gha ughutsu igholonga ka Wakiristo wobamighwa kuwinza malaghitso gha Wayahudi kulawa Laghano lya Ghumwande, ghendoghendo ukwingila ngoma. Mghati mwa Wakiristu tsakukala na kingili limwe ilikemighwe Wayuda, iwanu wano tsawabama iwanu iwali si wayahudi nawo wengile ngoma. Pfipfila iwanu awo tsawang'ali ng'awotoghola utumighwa wa Pauli. Pauli tsakawamila utumighwa wake kwa ukulonga simo yake imwe (1:11-2:14) na tsakayamila Imbuli Inoghile kwa ukulonga ka iwanu wodaha ukukombolighwa kwa kumtoghola Yesu Kiristu yaliheka (2:16). Uluso we Imulungu kwe iwanu na si achila chayotenda imunu bae.
Ighali mno
Isula ya 1. 1-5 Pauli kakwanza ibaluwa yake kwa kuwalamsa iwanu we Imulungu ako Galatiya (1:1-5)
Isula ya 1:6-2:21 Paulo kolonga mbuli tsake kwiyamila malangulitso ghake na kakonesa tsayang'ali yeyunda kughakinda malaghitso ila ayo ng'aisang'ane bae. (1:6-2:21)
Isula ya 3-4 Pauli kolonga sang'ano ya malaghitso na uluso we Imulungu mne ukukombolighwa
Isula ya 6:11-18 Pauli komalitsila ibaluwa yake kwa ukuwalamsa iwanu na kuwalongela ukughalusighwa ne Imulungu wawe pfilumbe wa sambi chinu chikulu kubita ukwingila ngoma.
1
1 Nene Pauli mtumighwa, sikemighwe bae wala kutumighwa ne iwanu, ila nikemighwa na kutumighwa ne Yesu Kiristu na Aba Imulungu iyamtsilihule Yesu, 2 nene ne iwandughu wose iwali na nene twomwandikilani mwemwe iwanu wa Galatiya imumtoghole Yesu.
3 Twomlombelani kwe Imulungu Aba wetu na Imtwatsa wetu Yesu Kiristu yawatendele uluso na yamwikeni tseghamba.
4 Kiristu tsakelapfa imwenyegho kwaajili ya nzambi tsetu ka pfayanoghelighwe Imulungu Aba wetu, ili yatukombole mne isi ino ihile ya sambi. 5 Imulungu yatunyighwe ghamatsuwa ghose. Ona.
Kuna mbuli inoghile imwe iliheka
6 Mwonikangawatsa, pfamumleka himahima Imulungu iyawakemile kwa uluso wa Kiristu, na mwoibokela mbuli ingi iikoneka ka mbuli inoghile, 7 lekeni kuduhu imbuli inoghile ingi, ila kuna iwanu womhanganyeni na wobama kuighalusa Imbuli Inoghile ya Kiristu. 8 Lekeni hata ka twetwe au malaika katsowapetelani mbuli ingi iikoneka ka mbuli inoghile na si mbuli ila yatuwapetele twetwe, ayo yalighitighwe ne Imulungu! 9 Ka pfatulongole kulonga, na sambi nolonga keli, imunu wowose ang'awapetela imbuli inoghile ingi, na si ila yamuibokele bae, ayo na yalighitighwe ne Imulungu!
10 Angu nibama kumnogheletsa nani? Kuwanogheletsa iwanu, au Imulungu? Ning'abamile kuwanogheletsa iwanu, ning'alekile kuwa mtumwa wa Kiristu.
Pauli pfayakemighwe ne Imulungu
11 Ndughu tsangu, nobama mmanye ka imbuli inoghile yanipetile nene si ya chimunu bae. 12 Kuya nene siibokele kulawa kwe imunu wowose, wala silangulitsighwe ne imunu bae. Yesu Kiristu imwenyegho iyo yanighubulile.
13 Mana tsamuhulika pfanikalile ghumwande kwa kukindilisa dini yangu ya Chiyahudi, na pfaniwadununze iwanu we Imulungu, tsambama niwamalitse ghendo. 14 Tsaning'ali nowalongola Wayahudi weyangu wengi wa ubala wangu kwa kukinda ghamalangulitso gha dini ya Chiyahudi, tsanikatsana ghendo kukinda ghatubokele kwa wabala wetu.
15 Lekeni Imulungu kwa uluso wake tsakanisaghula kulawa hala ng'ana nyelekighwe, kanikema nimtumikile. 16 Bahala hayonile pfinogha kumghubula Imwanaghe mghati mwangu, ili niwapetele Imbuli yake inoghile iwanu iwali si Wayahudi bae, sitsumilile bae kumghutsa imunu wowose, 17 wala sighendile bae Yerusalemu kwa awala iwatumighwa iwanongole, tanu tsang'enda isi ya Arabiya, kuya mbuya keli mne ghumji ghwa Damasko.
18 Haimalile miyaka midatu, ngeluka Yerusalemu kumwona Kefa*Kefa kwa lugha ya Chigiriki Petiri, tsang'ala naye ghamatsuwa kumi na tano. 19 Lekeni simwonile imtumighwa yungi bae, ila Jakobu, ndughu yake Imtwatsa.
20 Imulungu komanya ka agha ghaniwandikilani sighutsuka bae.
21 Hambele tsang'enda isi ya Siriya na isi ya Kilikiya. 22 Ghamatsuwa agho iwanu iwamtoghole Yesu wa isi ya Yudeya tsang'ana wambone bae. 23 Bali chawahulike chiliheka, “Ayula iyatudununze ghumwande, lelo kopeta ukutoghola kukula kwabamile kukumalitsa aho mwanduso.” 24 Apfo wamtunya Imulungu kwaajili ya nene.