21
Sa Tinaraedi rina Pinausu
(Diutironomi 15:12-18)
Beto asa si zama la koe Mosese sa Tamasa, “Hire sari na tinaraedi rina pinausu sapu kaqu valani goi koari na tie Izireli: Be guana holua goi si keke pinausu Hiburu, si kaqu tavetavete ponigo sa ka onomo vuaheni. Meke koasa vuaheni vina zuapa si kaqu ta rupaha, meke loke nana lipulipu si asa.* Liv 25:39-46 Be na pinausu lelekena meke mae si asa, si kaqu lelekena* Sa ginuana “Lelekena” si keke tie vaqura sapu lopu puta turaṉia si keke tie. tugo meke ta rupaha taloa si asa. Ba be na pinausu varihabana si asa, si mani turaṉa taloa nia sa sa nana barikaleqe. Ba be va haba nia sa palabatu pu tagona si keke barikaleqe koasa tie, meke va podo nia koburu koreo babe vineki sa si asa, si kaqu koa hola guana pinausu tugo tanisa sa barikaleqe meke sari nana koburu, meke sa tie mo si kaqu ta rupaha taloa nana mo. Ba be zama guahe sa pinausu, ‘Tataru nia rau sa qua palabatu, meke sa qua barikaleqe meke sari na tuqu,’ gua, meke lopu hiva ta rupaha taloa si asa, si kaqu turaṉa la nia sa nana palabatu si asa koari na tie varipitui pa kenuna sa Tamasa. Meke kaqu va turu kapae ia sa pa tukutukuna sa sasada babe koasa dedegere sasada meke tiqe lopaia sa sa taliṉana. Beto asa si kaqu na nana pinausu si asa pa doduruna sa nana tinoa. Be keke tie si holuholu nia sa sa tuna vineki pude na pinausu gua, ba lopu kaqu ta rupaha taloa kekeṉoṉo gua ri na pinausu tie. Ego, be ta holuholue si asa koa ke tie, pude na barikaleqe pinausu tanisa gua, ba lopu hiva nia sa tie si asa, si kaqu vata holu pule la nia sa tie koasa tamana sa barikaleqe si asa. Lopu kaqu holuholu nia sa koari na tie karovodi, sina lopu ronua sa si asa. Kumatia sa sa nana vina tatara koasa. Ba be keke tie si holua si keke pinausu vineki pude va haba nia koasa tuna koreo gua, si kaqu tataru gunia na tuna vineki soti sa si asa. 10 Be keke tie si vagi pulea si keke barikaleqe pude na nana barikaleqe vina rua, gua, si mani lopu makudo tugo pude tataru nia sa sa barikaleqe kekenu. Kaqu gunia tugo sa sa nana barikaleqe kekenu pa ginani, poko, na koa turaṉia sa, gua tugo pa pinodalaena sa dia kinoa keke pa vinarihaba. 11 Ego, be lopu tavete lani sa tie hie sari nana tinavete koasa barikaleqe kekenu, si kaqu vata rupahia sa si asa, meke loke nana gale sa barikaleqe koasa.
Tinaraedi rina Ginugua La gua pa Tinaṉaziri
12 Asa sapu sekea si keke tie meke va matea, si kaqu tava mate tugo si asa.* Liv 24:17 13 Ba be lopu pa nana hiniva pude va matea sa tie, gua, ba na ta evaṉa hola nana mo, gua, si kote boka govete la nana koa ke vasina sapu Arau kote vizatia pude la ia sa; meke vasina si kaqu tava sare si asa.* Nab 35:10-34; Diut 19:1-13; Zos 20:1-9 14 Ba pana bugoro sisigiti si keke tie meke kuhana nia sa sa tie meke va matea sa, si kaqu tava mate tugo sa tie asa. Be guana haqala la si asa koasa Qua hope pude tava sare, ba kaqu tava mate tugo sa tie asa.
15 Asa sapu sekea sa tamana babe tinana, si kaqu tava mate tugo si asa. 16 Asa sapu ososo tuqe taloa nia si keke turaṉana, pude holuholu nia, babe korapa kopu nia pude nana pinausu gua, si kaqu tava mate tugo si asa.* Diut 24:7 17 Asa sapu zama ṉoṉovalia sa tamana babe sa tinana, si kaqu tava mate tugo si asa.* Liv 20:9; Mt 15:4; Mk 7:10 18-19 Be ta evaṉa si keke vinariperai, meke la si keke tie meke gona nia patu sapu keke babe tupaia, ba lopu va matea sa si asa, si lopu kaqu tava mate si asa pu gonana ba be tupana si asa. Ba be eko pa nana teqe sa tie bakorana hie, meke mumudi si tekulu si asa meke hodu vura la pa sada; sa tie sapu va bakoraia sa tie hie si kaqu here nia sa sa nana totoso sapu ta okipalae hoboro, meke kaqu kopu nia sa si asa osolae ibu sa bakorana.
20 Be keke tie si hena vagia si keke huda meke seke va matea pa totoso tugo asa sa nana pinausu koreo babe pinausu vineki, sa tie asa si kaqu tava kilasa tugo. 21 Ba be hola keke be karua rane si leana pule nana sa pinausu, si lopu kaqu tava kilasa sa tie, sina nana tinago sa tie sa pinausu asa. 22 Be kaiqa tie si variperai meke sekea si keke barikaleqe aritiana, ke ta podo mokoe sa nana koburu, ba loketoṉa bakora nomana pule si ta evaṉa koasa; ke sa tie pu va huarana sa si kaqu here nia si asa, padana gua, sapu tepa ia sa palabatu tanisa barikaleqe, meke va egoa rina tie varipitui. 23 Ba be na tinasuna si kamo koasa barikaleqe; ke sa vina kilasa sapu kaqu vagia sa, si hobe nia tinoa sa tinoa. 24 Hobe nia mata sa mata, hobe nia livo sa livo, hobe nia lima sa lima, hobe nia nene sa nene,* Liv 24:19-20; Diut 19:21; Mt 5:38 25 hobe nia sinulu sa sulu, hobe nia bakora sa binakora, hobe nia tebotebo ehara sa tebo ehara. 26 Be sekea keke tie sa matana sa nana pinausu koreo babe vineki meke va behua sa si keke kali matana si asa, si kaqu vata rupahia sa si asa, pude na hinobena sa matana. 27 Be tupa pakoa sa sa livona, si kaqu vata rupahia sa sa pinausu asa, pude na hinobena sa livona.
Sari na Tinaraedi rina Tinago tanisa Tie
28 Be hoata va matea keke bulumakao kokoreo si keke tie, si kaqu ta gona patu sa bulumakao kokoreo, meke sa masana si lopu kaqu ta gani; ba sa tie sapu tagona sa bulumakao kokoreo hie si lopu kaqu tava kilasa. 29 Ba be asa mo sa hahanana sapu hoke tavetia sa bulumakao kokoreo, hoke tava balau tugo, ba lopu ta veko pa bara si asa. Ego, mumudi si hoata va matea sa si keke tie, ke kaqu ta gona patu sa bulumakao kokoreo, meke sa tie sapu tagona sa bulumakao kokoreo hie si kaqu tava mate tugo. 30 Ba be tava malumu pude veko hinere sa tie pu tagona sa bulumakao kokoreo, pude va sarea sa nana tinoa, gua, si mani here va hokotia sa sa doduruna sapu gua ta hivae. 31 Be va matea sa bulumakao kokoreo si keke koreo babe vineki, si sa tinarae tugo asa si kaqu ta tavetavetae vasina. 32 Be va matea sa bulumakao kokoreo si keke pinausu koreo babe pinausu vineki. Sa tie sapu tagona sa bulumakao kokoreo hie, si kaqu here nia ka toloṉavulu puta poata siliva sa tie sapu tagona sa pinausu. Beto asa si kaqu ta gona va mate sa bulumakao kokoreo asa.
33 Be keke tie si tukelia si keke pou, babe gelia sa si keke meke lopu tukua sa, meke hoqa voi vasina si keke bulumakao kokoreo, babe keke doṉ'ki, 34 si kaqu here nia sa tie pu tagona sa pou asa, sa tie pu tagona sa kurukuru ṉame sapu mate. Meke kaqu vagia sa tie herehere hie sa kurukuru sapu matena. 35 Be va matea sa bulumakao kokoreo, tanisa keke tie, si keke bulumakao kokoreo tanisa keke. Sari karua tie hire si kaqu holuholu nia sa bulumakao kokoreo toana, meke variva hiani ri karua sari na poatana, meke gua tugo sa bulumakao kokoreo matena, kaqu vari va hiani ri karua sari na masana. 36 Ba be ta gilana sapu hoke raraza nia kikihona sa bulumakao kokoreo hie, meke lopu ta kopue pa korapa bara koasa tie pu tagona sa, si kaqu varihobei bulumakao kokoreo sari kara, sapu matena si kaqu ta vala koasa pu tagona sa bulumakao toana meke kaqu hobea tugo sa sapu matena.

*21:2 Liv 25:39-46

*21:3 Sa ginuana “Lelekena” si keke tie vaqura sapu lopu puta turaṉia si keke tie.

*21:12 Liv 24:17

*21:13 Nab 35:10-34; Diut 19:1-13; Zos 20:1-9

*21:16 Diut 24:7

*21:17 Liv 20:9; Mt 15:4; Mk 7:10

*21:24 Liv 24:19-20; Diut 19:21; Mt 5:38