31
Govete Taloa se Zekopi Koe Lebani
Ba avosia Zekopi sapu ele zama nia ri na tuna koreo e Lebani si asa, sapu “Ele vagi betoi Zekopi sari doduru tinagotago tanisa tamada, meke koa ri doduru tinagotago mo tanisa tamada arini si boka tago va soku si asa,” gua si arini. Meke doṉo gilania tugo Zekopi sapu lopu koa baere se Lebani koasa, kekeṉoṉo gua tatasana. Meke zama la koe Zekopi se Zihova, “Mu kekere pule la pa popoa tadi na tiatamamu meke na turaṉamu meke kaqu koa koa goi si Rau,” gua si Asa.
Ke garunu lani zinama e Zekopi sari Lia e Reseli, pude mae tutuvia si asa pa inuma, vasina koa sari na rovana sipi gua. Meke zama koa rini si asa, “Ele doṉo gilania rau sapu lopu koa baere kekeṉoṉo gua visoroi hire sa tamamia koa rau. Ba koa koa rau sa Tamasa tadi na tiatamaqu. Meke ele gilania gamu kara sapu nabulu mate nia rau sa tamamia pa doduru qua ṉiniraṉira. Ba ṉoṉovala au sa tamamia meke hobei sa sari na qua tinabara ka manege puta totoso, ba lopu va malumia Tamasa si asa pude va kaleana au. Sipu zama se Lebani, ‘Saripu visovisodi si kaqu na tinabaramu,’ gua, si podo visoviso beto sari doduru. Sipu zama si asa, ‘Saripu gasigasi si kaqu na tinabaramu,’ gua, si podo gasigasi beto sari doduru. Gua asa ke ele vagi va seui Tamasa sari na rovana sipi tanisa tamamia, meke poni nau Sa koa rau si arini.
10 Pa totoso hira sari na rovana, si ele putagita ia tu rau sa pinutagita, meke ele dogori tu rau sari na qoti kokoreo pu varipapai si gasigasi na kidakida meke visoviso beto si arini. 11 Meke zama mae koa rau pa korapa pinutagita sa mateana te Tamasa, ‘Zekopi!,’ gua si asa. ‘Arau!,’ gua si rau. 12 Meke zama si asa, ‘Dotu, sari doduru qoti kokoreo saripu korapa varipapai si gasigasi keoro, kidakida, meke kidikodili tinidi. Arau mo vata evaṉia sapu gua asa, ura ele dogoria Rau sapu gua korapa tavete nigo e Lebani koa goi. 13 Arau sa Tamasa sapu vura koa goi pa Betolo. Vasina pu zoropo nia oela goi si keke patu vinabalabala meke va madia, meke zama tokotokoro koa Rau si goi. Ego va qaqiri kamahire, mamu pule la pa popoa, vasina sapu podomu si goi,’ gua.”* Zen 28:18-22
14 Meke olaṉa la ia ri Reseli e Lia se Zekopi, “Namu loke mami hinia si koa sapu kote ponini gami sa tamamami. 15 Ele evaṉa guni gami sa na tie karovo mami. Ele holuholuni gami sa, meke kamahire si guana ele okipani betoni sa sari na poata hinolumami gami karua. 16 Sari doduru tinagotago saripu ele vagi sa Tamasa koasa tamamami, si tamigami meke tadi na tumami. Ego, mu tavete la ia mo sapu gua tozi nigo sa Tamasa, pude tavetia,” gua si arini.
17-18 Ke va qaqiri se Zekopi pude pule la pa popoa tanisa tamana pa Kenani. Meke va haboti sa sari nana koburu na barikaleqe pa mudidia ri na kameli, meke va enei sa pa kenuna sari doduru kurukuru, meke gua tugo sari doduru likakalae saripu vagi sa pa Padani Arami. 19 Pa mudina sipu la kotoi Lebani sari nana sipi, totoso lopu koa si asa, si la hikoi Reseli sari na tamasa beku tana tatamana saripu tagoi sa tamana. 20 Sekesekei nia Zekopi se Lebani sina lopu vata gilana nia sa koasa sapu taloa si asa. 21 Meke vagi betoi sa sari doduru nana likakalae meke tuture taloa, meke karovia sa sa Ovuku Iuparetisi, meke ene la gua koari na toqetoqere pa Qileadi si asa.
Hadu Lulia Lebani se Zekopi
22 Meke sipu ele hola tu ka ṉeta rane si tozi nia rini se Lebani sapu ele govete taloa tu se Zekopi gua. 23 Ke turaṉi Lebani sari nana tie, meke hadu lulia rini se Zekopi ka zuapa rane, osolae kamoa rini si asa koari na toqetoqere pa Qileadi. 24 Meke mae koe Lebani pa korapa pinutagita sa Tamasa, koasa boṉi asa meke zama, “Mu balau, pude lopu tavete la nia tinasuna se Zekopi,” gua si asa. 25 Meke sipu ele va turu nana ipi tu se Zekopi koari na toqere, si kamoa e Lebani se Zekopi, meke e Lebani meke sari na turaṉana ba va turu dia ipi tugo koa ri na toqere pa Qileadi.
26 Meke zama la ia Lebani se Zekopi, “Na vegua ke sekesekei nau tu goi meke turaṉa goveteni goi sari na tuqu kekeṉoṉo gua ri na barikaleqe ta vagidi pa vinaripera? 27 Na vegua ke sekesekei nau goi, meke lopu tozi nau meke govete taloa mua? Be guana tozi nau goi, si kote luara qetuqetu nigo rau, pa minikemike kinerakera, na ivivu si goi, 28 Namu lopu hite va aho nau goi sari na tudia ri na tuqu, meke luluari sari na tuqu barikaleqedi. Tio, namu duviduvili si goi sapu tavete gua asa. 29 Arau si ari qua ṉiniraṉira pude tavete nigo tinasuna, ba koasa boṉi sapu ele hola sana, si va balau au sa mua Tamasa, pude lopu va tasuna igo si goi, gua. 30 Gilania qua sapu hiva taloa nia goi, sina hiva pule sisigiti la pa mua popoa si goi, ba vegua ke hikoi tu goi sari na qua tamasa beku huda, tana qua tatamana,” gua si asa.
31 Meke olaṉa se Zekopi, “Na matagutu si rau, sina balabala ia rau sapu kote mae saputu vagi va seui goi sari na tumu barikaleqedi, gua. 32 Ego, be dogoria goi tani si keke tie, sapu vagi sari na mua tamasa beku, si mani tava mate gana sa tie sana. Hire sari nada tie va sosode, pude hatai meke vagi saripu tamugoi.” Na lopu gilania Zekopi sapu e Reseli si hikoi sari na tamasa beku te Lebani.
33 Meke la hata pa korapa ipi te Zekopi se Lebani, meke pa korapa ipi te Lia, meke pa korapa ipi tadi karua barikaleqe pinausu, ba lopu boka dogori sa sari nana tamasa beku. Beto asa si tiqe nuquru la hata si asa pa korapa ipi te Reseli. 34 Ba se Reseli mo vagi sari na tamasa beku, meke voi lani sa pa korapa vovoina tiṉitoṉa pa habohabotuana tie tanisa kameli, meke habotu tamuni sa si arini. Meke hata betoa Lebani sa doduruna sa korapa ipi, ba lopu dogori sa si arini. 35 Meke zama la koasa tamana se Reseli, “Mu lopu bugoro nau qua baṉara, na lopu boka turu pa kenumu goi si rau na korapa kamo au na minoho tamigami barikaleqe,” gua si asa. Ke, hata ia mo Lebani sa doduru vasina, ba lopu boka dogori sa sari na tamasa beku tanisa nana tatamana.
36 Meke ta ṉaziri sisigiti se Zekopi, meke nanasa va bubugorae la ia sa se Lebani, meke zama, “Na tinarae sa si va sea ia rau, ke boka mae hata luliau tu goi si rau tani? 37 Dotu, ele hata beto koari doduru qua likakalae si goi. Na sa sa tiṉitoṉa tanisa mua tatamana sapu ele dogoria goi? Mu paleke vura mae nia tani, pude boka dogoria rina mua tie, meke sari na qua tie si asa, meke pude boka vizatia rini sapu esei koa gita si hinokara. 38 Ele koa koa goi si rau ka hiokona puta vuaheni meke lopu hite ele hira va kaleana sari na mua sipi na qoti mamaqota, meke lopu hite ele vagia rau si keke sipi kokoreo koari na mua rovana sipi. 39 Sipu tava mate si keke sipi koari na kurukuru pinomo, si arau mo hoke hobea si asa doduru totoso, meke lopu hoke paleke atunia rau si asa koa goi, pude va sosodea sapu lopu na qua sinea si asa. Ba hoke tepa nia tinabara goi koa rau, saripu ta hiko pana rane babe pana boṉi. 40 Meke soku totoso si hoke maṉini sisigitau na rimata pana rane si rau, meke pana boṉi si hoke ibu sisigitau meke lopu hoke puta valeana si rau. 41 Gugua mo asa, sipu koa koa goi si rau, koasa doduruna sa hiokona puta vuaheni. Koari ka manege made vuaheni si nabulu mate nigo rau, pude habai sari karua tumu vineki gua, meke ka onomo vuaheni si pude vagi sari na mua rovana sipi gua. Meke koa rina totoso arini meke kamoa kamahire, ka manege puta totoso hobei goi sari na qua tinabara. 42 Be lopu sa Tamasa tadi na tiatamaqu sapu sa Tamasa te Ebarahami meke te Aisake si koa koa rau, si be ele malamalaṉaqu mo meke hitu taloa nau goi si rau. Ba dogoria Tamasa sa qua tinasuna, meke sa qua tinavete sapu ele tavetia rau, gua asa ke nore igo Sa si goi koasa boṉi sapu ele hola,” gua se Zekopi.
Sa Vinariva Egoi tadi Zekopi e Lebani
43 Meke olaṉa la ia Lebani se Zekopi, “Sari na barikaleqe hire si na tuqu mo rau, meke sari na dia koburu ba taqarau tugo si arini, meke sari na rovana sipi hire ba taqarau tugo. Meke sari doduru likakalae saripu dogori goi tani si taqarau tugo si arini. Ba koa gua mo sapu lopu kaqu boka kopuni rau kamahire sari na tuqu barikaleqe meke sari na dia koburu, 44 ke leana, aria mada tavetia si keke vinariva egoi pa varikorapada gita kara. Mada tavetia si keke vinarigarae patu pude va balabalani gita sa nada vinariva egoi hie,” gua si asa.
45 Ke vagia Zekopi si keke patu, meke va turua, guana keke vina gilagila si asa. 46 Meke zamai Zekopi sari nana tie pude tavetia si keke vinarigarae patu, meke tiqe henahena tata koasa vinarigarae patu si arini. 47 Meke poza nia Zeqa Sahaduta Lebani si asa, ba Zekopi si poza nia Qalidi si asa. 48 Meke zama la koe Zekopi se Lebani, “Sari na vinarigarae patu hire si na vina balabalana sa nada vinariva egoi gita kara,” gua asa ke ta pozae Qalidi* Sa ginuana Qalidi si na puku vinarigarae patu vina sosode. sa vasina asa. 49 Meke zama gua tugo he se Lebani, “Mani kopu totokoni gita e Zihova si gita karua, pana koa varipaqahi si gita.” Gua asa ke ta pozae Mizipa* Sa ginuana Mizipa sina vasina kopu totoko. tugo sa vasina asa. 50 Meke zama pule tugo se Lebani, “Be ṉoṉovali goi sari na tuqu barikaleqe, babe habai goi si kaiqa barikaleqe pule, meke be lopu gilania rau si asa, mada balabala ia sapu korapa kopu totokoni gita Tamasa si gita karua. 51 Hire sari na patu saripu ele varihakehakeni rau pa varikorapada gita karua, meke hiera tugo sa patu vina gilagila. 52 Sari karua beto hire, sa vinarihakehakei patu, meke sa patu vina gilagila si na vina balabalana sa nada vinariva egoi gita karua. Lopu kaqu hola nia rau sa vinarihakehakei patu hie pude kana igo, meke agoi ba lopu kaqu hola nia sa vinarihakehakei patu meke sa patu vina gilagila hie. 53 Sa Tamasa te Ebarahami meke sa Tamasa te Nehoa, si kaqu pitu gita si gita karua.” Ke pa korapa pozana sa Tamasa sapu vahesia e Aisake sa tamana, si zama tokotokoro va nabu se Zekopi pude kopu nia sa vina tatara asa. 54 Meke va matea Zekopi si keke kurukuru, meke va vukivukihi nia pa batuna sa toqere, meke tioki sa sari na tie koasa hinenahena. Meke sipu beto henahena si arini, si puta si arini pana boṉi koasa toqere. 55 Meke pana munumunu hokara si vaṉunu se Lebani meke ahoi sa sari na tudia rina tuna meke sari na tuna barikaleqe meke taluarae pule la si asa pa nana popoa soti.

*31:13 Zen 28:18-22

*31:48 Sa ginuana Qalidi si na puku vinarigarae patu vina sosode.

*31:49 Sa ginuana Mizipa sina vasina kopu totoko.