1 Omu mwâka gw’igana na makumi gali ndarhu, Aleksandro mugala wa Antiyokusi n’elishembano lyâge ye Epifani, anacirhabâla anacirhôla Ptolemaisi; abantu b’eyo bamuyankirira na kurhenga aho arhondêra okuyîma bwinjà. 2 Erhi mwâmi Demetriyusi anayumva kulya, ashûbûza engabo nyinji bwenêne anacijà emunda ali akola agendimulwîsa. 3 Na muli agôla mango gonênè Demetriyusi anacirhuma amaruba emwa Yônatani g’okujà omu murhûla anamulaganya mpu amukuza omu cikono. 4 Akazâgiderha erhi rhuyumvanye naye duba embere ayumvanye na Aleksandro oku muhona gwâni. 5 Bulya akola ayishikazikengêra amabî namujirire goshi kuli ye yênene, kuli mwene wâbo n’oku ishanja lyâge lyoshi. 6 Amuhà obuhashe b’okushubisinga engabo y’okulwa, okutula emirasano n’okuderha oku akola mwîra wâge, anacirhegeka mpu amugalulire empira bàgwârhaga omu lugo wâge.

7 Yônatani anacijà e Yeruzalemu, anacisoma galya maruba, agasomera olubaga lwoshi kuguma n’abantu bali omu lugo. 8 Bajuguma bwenêne erhi bayunva oku mwâmi anahîre Yônatani obuhashe bw’okujira eyindi mirhwe y’okulwa. 9 Abâli omu lugo banacihà Yônatani empira bali bagwêrhe naye anacibashubiza emwa ababusi bâbo. 10 Yônatani anaciyûbaka aha Yeruzalemu ashubirhondêra okuyûbaka n’okushakala olugo. 11 Ahûna abûbasi okushubiyûbaka olukûta n’okuzungulusa entondo ya Siyoni n’amabuye magoye lyo ezibuha, banajira ntyo. 12 Okubundi ab’ebigolo bali omu nyumpa nzibu Bakidesi ayûbakaga banaciyâka. 13 Ngasi muguma ajandika omukolo analiagwêrhe bakacîshubirira ngasi muguma omu cihugo câbo. 14 Aha Betisuri honênè hasigire baguma baguma muli balya banalibamaleka akanwa n’amarhegeko ga Nnâmahanga bulya ahôla ho halikola lwâkiro lwâbo.

15 Okubundi Aleksandro anacimanya okwôla Demetriyusi ajiriraga Yônatani, banacimuganîrira amatabâro oyûla amâlwa, entambala ahimire ye na bene wâbo n’embaka abwîne. 16 Anaciderha erhi ka rhwankabona mango maguma muntu wa borhere bwa bene obwo muntu wa bene oyôla? Rhumujire muntu mwîra wîrhu na murhabâzi wîrhu. 17 Anacirhuma amaruba gali mayandike ntyâla: 18 «Mwâmi Aleksandro kuli mwene wâbo Yônatani, omusingo. 19 “Rhwayumvîrhe barhubwîra oku oli muntu muzibu na oku wanahasha okubà murhabâzi wîrhu”. 20 “Co cirhumire kurhenga ene okola we mudâhwa mukulu*10, 20 Yasoni agula obudâhwa: 2 Mak 4, 7-10: Yônatani ahâbwa ecikono c’okubà mudâhwa mukulu ci kône arhaciberanaga nsiku nyinji, bakâmunyagâco ngasi mango: 10, 47; 11, 24; 11, 57. w’ishanja lyâwe rhwamânakuhà ecikono c’okuderhwa mwîra wa mwâmi.- Anacimurhumira kuguma akanzo kadukula ecimanè c’amasholo, - okombere ebintu bîrhu, onalange obwîra bwîrhu haguma na nâwe bwinjà”».

21 Yônatani anaciyambala emyambalo migishe omu mwêzi gwa nda omu mwâka gw’igana na makumi gali ndarhu, oku lusiku lw’amahêma, anacisinga engabo, atulîsa n’emirasano. Amaruba Demetriyusi I ayandikiraga Yônatani.

22 Erhi ayumva kulya Demetriyusi anacigaya bwenêne. 23 Bici rhwajizirage obûla Aleksandro amârhurhanga okujà omu bwîra bwa Abayahudi lyo azibuhya obwâmi bwâge. 24 Erhi nâni nkola nabayandikira ebinwa by’okubarhiza mbalaganye obukulu n’oluhembo lunji lyo mbona oburhabâle bwâbo. 25 Anacibarhumira amaruba gali gayandisirwe ntyâla:

«Mwâmi Demetriyusi oku lubaga lw’Abayahudi: Omusingo. 26 “Mwalanzire kulyâla kunywana rhwanywânaga na ntyôla obwîra bwîrhu bwayôrha bukomîre buzira kucilunga n’abashombanyi bîrhu, rhwayumvîrhe okwôla rhwanasîma bwenêne”. 27 “Na bunôla muyôrhage murhujirako obwôla bwîkubagire, nanirhu rhwanahemba okwôla murhujirira n’aminjà ga ngasi lubero”. 28 “Rhwanabajirira luhembo lunji na binji birharhegesirwi”. 29 “Kurhenga ene namabakûlako obujà namanabagalulira, muli Buyahudi mweshi, okuhonga n’okuvurha empongano oku munyu, na ibarati lya mwâmi”. 30 “Ecigabi ca kasharhu c’omu mashwa ginyu n’oluhande lwa kabiri lwa eby’emirehe yinyu ebyali byâni mbagalulirebyo. Ntakacibilonza kurhenga ene n’ensiku zoshi mbigalulire ecihugo c’Abayahudi na birya bishagala bisharhu bilungîne naye bya omu Samâriya na omu Galileya”. 31 “Nalonza Yeruzalemu ayôrhe cishagala citagatîfu na ca murhûla kuguma n’omurhundu gwâco gwoshi, cirhûlîsa conene entûlo n’empogano zâco”. 32 “Ndesire kuguma obuhashe bwâni nalingwêrhe, bwâmi bubà aha Yeruzalemu mbulekîre omudâhwa mukulu nti ahebemwo abantu bakazilanga balya anacîshozire yênene”. 33 “Abayahudi boshi banahêsirwe bujà kurhenga e Buyahudi bakânabà bali omu bwâmi boshi mbahire obuhashe bw’okurhenga omu bujà, nalonza boshi babaleke barhacikazâgivurha ibarati ciru n’ery’ebintu byâbo”. 34 “Ensiku nkulu zoshi, eza Sabato, ezindi nsiku nkulu, ensiku ntagatîfu kuguma na zirya nsiku isharhu zishokolera erhi ezi kulikira olusiku †10, 34Oyo mwâmi alonza okurhebêba Yônatani bulya ayumvîrhe Aleksandro amâmukomakwo obwîra; Oli Yônata oli olubaga lwâge barhayêmêraga okurhebwalukulu, ezôla nsiku zibè nsiku za kurhahumwako na kandi, nsiku za kurhabà n’okurhacifuduka kantu kalebe oku Buyahudi boshi banabà omu cihugo câni”. 35 “Muli ezôla nsiku ntâye wankacibà n’obuhashe bw’okuderha erhi nasambisa owîrhu kuli kantu kalebe nîsi erhi abandi mbarhindibuze kuli olu lubanja erhi lula”. 36 “Barhôle basirika ba Buyahudi bihumbi makumi asharhu bajè omu basirika bâni bakazibajuha nk’oku bankajuha abandi basirika babà omu ngabo ya mwâmi. Baguma mulibo bajà omu nyumpa za mwâmi zirya nzibunzibu”. 37 “Na banji bahâbwa gulya mukolo omuntu akanacîkubagirwamwo omu bwâmi bwâni. Kuli okwôla abasirika bâbo bakulu bâbà omu bûko bwâbo, balama nk’oku amarhegeko gâbo ganabahunyire kuguma nk’oku nanajiriraga Obuyahudi boshi”. 38 “Erya mirhundu isharhu ya Samâriya nayûshûlaga oku Buyahudi, enajagemwo loshi na ntyo, amango bakola bagwêrhe murhambo muguma barhacirhumikira wundi mukulu ohi kuleka omudâhwa mukulu”. 39 “Mpânyire nka luhembo, Ptolemayisi n’omurhundu gwâge goshi, emwa aka-Nyamuzinda k’e Yeruzalemu, lyo bakazibona ebi bakolêsa omu ka-Nyamuzinda, oku nterekêro”. 40 “Nâni mpanyire ngasi mwâka nfaranga bihumbi ikumi na bini bya marhale, byayishirhôlwa kuli birya mwâmi anahâbwa omu ngasi marhambo minjà”. 41 “Na ngasi bilushire ebyakazâgikolesibwa omu myâka yagezire, kurhenga ene bikola byakahâbwa emikolo y’aka-Nyamuzinda”. 42 “Kandi kuli zirya nfaranga z’ebihumbi birhanu by’amarhale bikolêsibwa oku mikolo y’aka-Nyamuzinda binakûlwa ngasi mwâka oku ntûlo y’aka-Nyamuzinda ebyôla byagalulwa bulya bibà by’abadâhwa banali omu mikolo”. 43 “Ngasi yêshi wankanayâkira omu ka-Nyamuzinda aha Yeruzalemu nîsi erhi omu biyumba byâge kuyâka okuhâna ibarati lya mwâmi nîsi erhi kuyâka bindi bindi, oyôla anabè n’obuhashe bwâge boshi (barhacimujiraga kurhi) kuguma n’ebintu byâge ajira omu bwâmi bwâni boshi”. 44 “Ebyakazikolêsibwa oku kuyûbaka nîsi erhi oku kushakûlula aka-Nyamuzinda byakazirhenga oku birugu bya mwâmi”. 45 “Kwonoko omu kuyûbaka ebyôgo bya Yeruzalemu n’okukomeza obululi bwâge, ebyakolêsibwa byakazirhenga oku birugu bya mwâmi kwanayishiba kuguma amango bayûbaka erhi kushakûlula ebyôgo by’ebishagala by’e Buyahudi”».

46 Yônatani n’olubaga erhi bayumva ebyôla binwa barhabiyêmêraga banalahira okubishimba ebwa kubà bacikengêra amabî Demetriyusi ajiriraga Bene Israheli n’amalumwa manji abarhindibuzagyamwo. 47 Okubundi obwôla, banacihiga okunywâna na Aleksandro ye wali murhanzi wa okubabwîra mpu bayumvanye, banayôrhe bîra bâge. 48 Mwâmi Aleksandro anashubûza engabo nyinji mpu alwîse Demetriyusi. 49 Oku abôla bâmi bombi bamârhulubana engabo ya Demetriyusi bakûla omulindi na Aleksandro anacimuminika, anacimugonya 50 balegerera balwa burhahusa kuhika izûba lyahorha, Demetriyusi anacifà olwo lusiku.

51 Aleksandro anacirhuma emwa Ptolemeyo mwâmi w’e Mîsiri entumwa mpu bagendimubwîra erhi: 52 Namâshubira omu bwâmi bwâni, na nkola ntamîre oku ntebe ya balarha; nanyazire obuhashe nahimire Demetriyusi namarhôla oburhegesi bw’ecihugo cîrhu. 53 Namutuzirekwo entambala, nanamuhima ye n’engabo yâge rhwamâbutamala oku ntebe y’obwâmi bwâge. 54 Ntyôla, rhusingage obwîra haguma na nâwe; ompè mwâli wâwe omu buhya, nâbà mukwî wâwe, nayishikuhà kuguma naye oluhembo lukwânîne.

55 Mwâmi Ptolemeyo naye anacimushuza muli ebi binwa erhi: Iragi ly’olusiku washubiragamwo omu cihugo c’ababusi bâwe n’olu watamalagamwo oku ntebe y’obwâmi bwâbo. 56 Bunôla nkolaga nakujirira nk’oku onanyandikire, ci konene oyîshe omu malanga gâni e Ptolemayisi, rhubonane nanakujira mukwî wâni nk’okwôla onadesire.

57 Ptolemeyo anacirhenga e Mîsiri boshi n’omwâli Kleyopatri banacijà e Ptolemayisi omu mwâka gw’igana na makumi gali ndarhu n’ibiri‡10, 57 Milongo 57-58: Bajira obuhya ou mwâka gwa 150 embere z’okuburhwa kwa Kristu. Omwâna wâbo ye Antiyokusi VI: Lolà 11, 39. . 58 Mwâmi Aleksandro anacirhenga halya mbêre za mwâmi, naye mwâmi anacimuhà omwâli Kleyopatri anacijirira obuhya aha Ptolemayisi n’obukuze bunene k’oku abâmi banakomerera. 59 Aleksandro anaciyandikira na Yônatani mpu bagende boshi. 60 Yônatani anacijà e Ptolemaisi emunda abôla bâmi babiri bali anajagalîre bwenêne anacibahà bo n’abîra bâbo amarhale, amasholo n’ebindi by’oluhembo lunene anacisîmwa omu masù gâbo là. 61 Okubundi abantu bagalugalu omu Buyahudi bashûbûzanya mpu bagendimubêshera ci mwâmi arhabayumvagya. 62 Anacirhegeka mpu bahogole Yônatani emyambalo yâge, banacimuyambisa emyambalo minjà y’akaduku. Anacijira kulya. 63 Okubundi mwâmi anacimutamaza hôfi naye anacibwîra abarhumisi bâge erhi: Muhuluke mweshi naye mugere omu karhî k’olugo, mwaderha oku irhondo ntâye ociderhaga akanwa kuli ye oku kantu kalebe n’oku irhondo wâciderhaga mpu amurhindibuze. 64 Erhi abashombanyi bâge bamanya obukuze mwâmi anamuhîre, oku mwâmi anamanyîsagya kuli ye n’oku anamuyambikaga omwambalo mwinjà gw’akaduku, boshi bayâka. 65 Erhi akola ayûshûla eryo irenge lyâge, mwâmi anamuyandika omu bîra bâge barhanzi anacimujira mukulu w’abalwî na murhambo w’ecihugo. 66 Yônatani ashubira e Yeruzalemu n’omurhûla n’obushagaluke bunene.

67 Omu mwâka gw’igana na makumi galindarhu n’irhanu, Demetriyusi anacirhenga e Kreti, ajà omu cihugo c’ababusi bâge. 68 Erhi ayumva ntyôla mwâmi Aleksandro anacishubira e Antiyokiya anababîre bwenêne. 69 Demetriyusi anacijira, Apoloniyusi murhambo w’engabo yâge, ali murhambo w’ecihugo ca Sele-Sîriya, naye anacishûbûza engabo nyinji bwenêne anayisha alitwa icumbi hôfi na Yamniya kurhenga ahôla analika entumwa emwa Yônatani mpu bagendi bwîra omudâhwa mukulu mpu:

70 «We oyu oli wênene ocishomye okurhugomera na nâni nkola muntu wa kugaywa na wakushekerwa erhi we orhuma! Kurhigi obwîne wankayôrha nâwe oli mukulu embere zîrhu muli ebîra birhondo. 71 Akabà obwîne oku ocîkubagire emisî yâwe, obungulukirage enôla munda rhuli omu kabanda rhugerane rhulole ndi mulume bulya nie ngwêrhe emisî y’olugo loshi. 72 Odôsagye nâwe emyanzi bakubwîra nie ndi na bahi rhuli rhweshi, boshi badwîrhe baderha mpu okugulu kwâwe kurhankasimika embere zîrhu bulya kabiri kabiri ababusi bâwe bacandabusirweko omu cihugo cinyu. 73 Na bunôla orhankahasha okukoza engabo y’abalwî b’enfarasi, n’engabo y’abalwî bangan’aha, omu kubanda omu rhwàli mabuye nîsi erhi rhubuye nîsi erhi handi hantu wankahash’icîfulika.»

74 Erhi Yônatani ayumva ebinwa bya Apoloniyusi yêshi agarabuka acîshoga omurhwe gwa balume bihumbi ikumi anacirhenga e Yeruzalemu n’omulumuna Simoni anaciyisha amukulikira mpu amurhabâle. 75 Bajihanda hôfi n’olugo lwa Yope; abantu b’omwôla lugo babahamikira olumvi bulya olwo lugo lwàli lulanzirwe n’abasirika b’Apoloniyusi banacirhangira okulwa ahôla. 76 Abantu b’o mwôla lugo erhi bagwârhwa n’obôba, bayigula enyumvi Yônatani w’e Yope anagwârha olwôla lugo. 77 Erhi akumanya Apoloniyusi anakeresa basirika bihumbi bisharhu bagenda n’enfarasi n’eyindi ngabo mwandu anacijà e Azoti, 78 nka bantu bajà balambagira konene ci erhi banajà bayegera olunda lw’ekabanda, bulya ali acîkubagîre obunji bw’abasirika b’enfarasi. Yônatani anacimukulikira olu nda lw’e Azoti n’ebyôla bigamba byombi byanacikorana. 79 Apoloniyusi ali amasiga afulisire enyuma lyâge banyakulwa n’enfarasi cihumbi. Ci Yônatani anacimanya oku hali omurhego guhizirwe enyuma lyâge. 80 Balya banyakulwîra oku nfarasi bagorha ecigamba ca Yônatani babatyabulira emyampi kurhenga sêzi kuhika bijingo. 81 Ci konene abantu ba Yônatani banasimika nk’o ku ananali abarhegeka ci erhi n’enfarasi za balya banyakulwa n’enfarasi zanajà zarhama. 82 Okubundi Simoni anabulula engabo yâge anacicîgusha oku kahè mbè ebwa kubà bene enfarasi bali bamârhama; Abanya-Sîriya banacihimwa naye banacikûla omulindi, bayâka. 83 Banyakulwîra oku nfarasi bashandabana omu kabanda, abayâkaga bagendishalira empûmu aha Azoti, bacîyongobeka omu Bet-Dagoni yali nyumpa ya omuzimu wâbo mpu bayâkiremwo. 84 Yônatani anayôca Azoti n’ebindi bishagala byamuli eburhambi ci erhi amârhangibihagula anacidûlika muliro eyôla nyumpa ya Dagoni haguma n’abâli bayâkiremwo. 85 Abadûlikagwa muliro n’abayîrhagwa n’engôrho bahika omu bihumbi munâni. 86 Oku arhenga eyôla munda Yônatani ajitwa ecirâlo hôfi na Eskaloni, abantu bayishimuyankirira n’amaboko gombi n’irenge linene. 87 Okubundi Yônatani anacishubira e Yeruzalemu n’engabo yâge n’omunyago munji. 88 Erhi mwâmi Aleksandro ayumva okwôla ashubiyûshulira Yônatani bintu binji by’okumukuza. 89 Anacimurhumira ehigondo hy’amasholo nk’oku abâmi banakomerera okuhemba bene wâbo. Omu kumuhemba anacimuhà Akaroni n’ecihugo c’olwo lugo.