11
Okufà kwa Aleksandro Balasi n’okwa Ptolemeyo
Mwâmi w’e Mîsiri anacirhôla engabo eli nyinji nka mushenyi guli oku burhambi bw’enyanja n’amârho manji, anaciyisha alonza okurhôla obwâmi bwa Aleksandro n’obwenge n’okubuyûshûla oku bwâmi bwâge. Anacijà e Sîriya n’ebinwa by’olubohôlolo abayûbakaga omu cishagala bakazibiyigula embere zâge banakazilibirhira emunda ali bulya mwâmi Aleksandro ali amârhegeka mpu bajè emunda ali bulya ali ishazâla. Ci erhi Ptolemeyo anajaga omu lugo, anahira abalanzi b’omu ngabo yâge muli lulya lugo. Erhi ahika aha Azoti, abantu b’eyôla munda banacimuyêreka enyumpa ya Dagoni oku yahîre, olugo lonêne, emirhundu yali eburhambi byoshi byashabusire, emirhumba eri eyi n’eyi misigaliza y’abahîraga omu ntambala bulya balijire babalundika oku burhambi bwa enjira yâge yoshi. Banaciganîrira mwâmi oku Yônatani ajizire koshi mpu lyo bamulenganya ci mwâmi acîhulikira. Yônatani anaciyisha ayambîrhe bwinjà bwinjà ajà emunda mwâmi ali aha Yope banacilamusanya bwinjà, banacigeza obudufu ahôla. Yônatani anacilusa mwâmi kuhika oku lwîshi lwa Eleteri, buzinda ashubigaluka e Yeruzalemu. Mwâmi Ptolemeyo anacibà ntyôla mwâmi w’ebishagala binali oku burhambi bw’enyanja kuhika oku Selekiya oku burhambi bw’enyanja erhi anajà ahiga emihigo mibî kuli Aleksandro. Arhuma entumwa emunda mwâmi Demetriyusi ali mpu bamubwîre erhi: «Oyîshe rhuyumvanye rhwembi nanayîshikuha mwâli wâni owali omu mwa Aleksandro, kandi wanayîma omu bwâmi bwa sho. 10 “Nacîyunjuzize erhi ngend’imuhà mwâli wâni bulya azindilonza okunyîrha”». 11 Amushobekaga ntyôla bulya anakazagilonza obwâmi bwâge. 12 Erhi abà amârhôla mwâli wâge agendimuhà Demetriyusi na kurhenga ahôla obwîra bwafà boshi na Aleksandro enshombo yâbo yanacikula yamanyîkana. 13 Ptolemeyo anacijà omu Antiyokiya, ayambala ntyôla mashungwè abiri oku irhwe lyâge, ishungwè ly’e Mîsiri n’ishungwè ly’e Aziya. 14 Mwâmi Aleksandro ali e Silisiya mwago mango, bulya abantu bayo bali bamâcîhinduliraye. Erhi ayumva kulya, Aleksandro anaciyisha alikoza ishazâla, ayisha ali mulwîsa. 15 Mwâmi Ptolemeyo anaciyisha ajà emunda Aleksandro ali n’engabo nyinji amuhima anamulibirhako. 16 Aleksandro anaciyâkira e Arabiya mpu ajilonzayo aha acîfulika, mwâmi Ptolomeyo anacihima ntyôla. 17 Omuharâbu Zabdieli anatwa irhwe lya Aleksandro anacilirhumira Ptolemeyo. 18 Mwâmi Ptolemeyo erhi kugera nsiku isharhu naye afà, n’abasirika bâge bali omu nyumpa nzibunzibu za amatabâro banigwa n’abantu ba mli lulya lugo. 19 Demetriyusi anacibà mwâmi omu maka gwa igana na makumi gali ndarhu na myâka nda.
Demetriyusi na Yônatani bayumvikana
20 Muli agôla mango Yônatani anacishûbûza engabo y’Abayahudi mpu erhole olugo lwa Yeruzalemu, anacihirako masini manji ga kulwa. 21 Okubundi bantu babî baguma balya barhasîmaga ishanja lyâbo banacijà emunda Demetriyusi ali banacimubwîra oku Yônatani amagorha olugo. 22 Erhi ayumva kulya Demetriyusi anaciyandikira Yônatani mpu aleke duba duba okugorha olugo mpu anayîshe amubone aha Ptolemayisi bashambâle boshi naye. 23 Erhi Yônatani anabona agôla maruba, anacirhegeka mpu bakulikize okugorha olwôla lugo, na erhi abà amacîshoga abamulusa, baguma omu bashamuka b’Israheli n’abandi omu badâhwa, yêne acîhira omu mbaka. 24 Erhi abà amârhôla amasholo, enfaranga n’emyambalo minji n’ebindi binji bya luhembo anacijà emunda mwâmi ali aha Ptolemayisi naye anacirhona emunda ali. 25 Bantu baguma bagalugalu b’omu cihugo bagendi mushobeka. 26 Ci konene mwâmi amujirira nk’oku abâbo bamujiriraga embere: amukuza embere za abîra bâge. 27 Amusimika bwinjà omu budâhwa bwâge na ngasi cikono anali agwêrhe kurhenga mîra anacimuhà ecikono ca burhanzi omu bîra bâge boshi. 28 Yônatani anacihûna mwâmi mpu arhenze ngasi mpongano omu Buyahudi n’omu mirhundu isharhu ya Samâriya anacimulaganya kuli ebyôla talenta magana asharhu. 29 Mwâmi anaciyêmêra na kuli ebyôla byoshi anaciyandikira Yônatani amaruba bene agâla:
30 Mwâmi Demetriyusi kuli mwene wâbo Yônatani n’oku lubaga loshi lw’Abayahudi omusingo. 31 Rhumurhumire empamîso y’amaruba rhwayandikiraga mwene wîrhu Lasteni oku bimuyêrekîre lyo mumanya ebyali muli ago maruba. 32 Mwâmi Demetriyusi kuli îshe wâge Lasteni, musingo. 33 Rhwarhôzire omuhigo gw’okujirira Bene Israheli aminjà bulya babà bîra bîrhu banajira ebishingânîne emunda rhuli, okwôla oku bulonza bwâbo bwinjà barhujirira 34 Rhushubiri babwîra oku Obuyahudi bunali bwâbo na mirhundu isharhu y’oku Samâriya byarhenzibagwa oku Samâriya mpu bilungane n’Obuyahudi byo birigi Efrayimu, Lida, Ramatayimi kuguma n’emirhundu elungîne haguma nayo; oku bunguke bwabagendiharâmya aha Yeruzalemu rhubajirire ogu mulagi ahâli ha okukabahongêsa nka kulya mwâmi anakazagihongerwa ngasi mwâka oku mburho z’omu mashwa n’oku mirehe y’oku mirhi. 35 Na ngasi buhashe rhujira, kurhenga ene abè oku ibarati, abè oku mpongano enali yîrhu, abè omu munyu gulunga, abè oku bimanè bîrhu, rhwalonza okubalekerabyo. 36 Barhakacîkûla, kurhenga ene na ntà mango ciru n’amaguma omu nsiku zayisha, eyôla. 37 Bunôla mujirage obushiru bw’okujira olwandiko ly’eri irhegeko lihâbwe Yônatani linabikwe oku ntondo ntagatîfu*11, 37 Entondo ntagatîfu yo ntondo ya Siyoni. hâgo hâgo.
Demetriyusi II n’engabo ya Yônatani barhabâlana omu ntambala yatulagwa aha Antiyokiya
38 Mwâmi Demetriyusi erhi abona oku ecihugo ciri n’omurhûla na ntà kantu kaciri kazibu embere zâge, arhuma engabo yâge ngasi muguma omu mwâge, kuleka emirhwe y’ihanga erya ajaga alonza oku bihugo biri oku nyanja emw’abapagani; na ntyôla emirhwe yoshi y’ababusi bâge yashuba bashombanyi bâge. 39 Trifoni11, 39 Trifoni, ali muntu orhalama omu bushinganyanya. Lolà 13, 31. owali mîra mwîra wa Aleksandro erhi abona oku emirhwe yoshi edwîrhe yacîdudumira Demetriyusi akanya ajà emunda omuharâbu Yamuleku ali, ye wakazâg’ilera Antiyokusi mwâna murhò mugala wa Aleksandro. 40 Anacisêza mpu agendimuheba oku ntebe ahâli h’îshe, anacimushambâlira amabî Demetriyusi amâjira goshi na kurhi obukunizi bw’engabo yâge buyôsire. Anacibêra ahôla nsiku zirhali nyi.
41 Yônatani anacirhumiza mpu bagendihûna mwâmi Demetriyusi okurhenza emirhwe yali omu lugo lwa Yeruzalemu n’omu zindi nyumpa z’okulwîra zanali omu Buyahudi bulya akazâgilwîsa Israheli. 42 Demetriyusi anacirhuma mpu bagendibwîra Yônatani erhi arhali wênene najirira okwôla, ci nalonza okukuhêka irenge we n’ishanja lyâwe ngasi mango erhi nankanabona mpashire. 43 Ontumirage bunôla wanajira kwinjà erhi wankantumira abantu bayish’intabâla buly’emirhwe yâni yoshi yayâsire. 44 Yônatani amurhumira bantu bihumbi bisharhu bazibu na ba ntwâli eyôla Antiyokiya. Banacijà emunda mwâmi ali naye asîma bwenêne erhi àbabona bayisha. 45 Bantu b’olwo lugo bashûbûzanya omwôla lugo mwonêne bantu bihumbi igana na makumi abiri balonza okuyîrha mwâmi. 46 Erhi mwâmi abà amâyâkira omu bwâmi bwâge, abantu ba lulya lugo banacifuka enjira z’omu lugo zoshi banarhondêra okulwa. 47 Okubundi mwâmi anacihamagala Abayahudi mpu bayîshe bamurhabâle, boshi oku banali bamuzongoloka buzinda balumîra omu lugo loshi. Bayîrha olwôla lusiku hôfi hantu bihumbi igana. 48 Bayôca lulya lugo, banyaga olôla lusiku eminyago erhali minyi banacilikûza mwâmi. 49 Erhi babona oku Abayahudi bo bakola bagwêrhe olugo bajuguma bajilakira mwâmi emirenge y’okumuyinginga 50 mpu orhulambûlire okuboko kwâwe kulyo, Abayahudi baleke okurhulwîsa n’okulwa omu lugo. 51 Ho na halya banacijandika emirasano yâbo bashenga omurhûla. Abayahudi bakuzibwa bwenêne emunda mwâmi ali n’emwa ngasi boshi banali omu bwâmi, banacishubira e Yeruzalemu bayisha bakungujire minyago minji. 52 Mwâmi Demetriyusi anacishubira oku ntebe yâge y’obwâmi n’ecihugo carhûlûla embere zâge. 53 Ci ahakana ebi ali amâlagana hyoshi; anyihya obwîra bwâge emunda Yônatani ali, arhanacikengêraga aminjà oyûla amujirîre anacirhondêra okumubabaza bwenêne.
Oburhegesi bwa Simoni omu Betisuri
54 Enyuma ly’okola, Trifoni anaciyisha adwîrhe Antiyokusi mwâna murhò, anacimuyîmika mwâmi anacimuyambisa n’ishungwè. 55 Kuli ye hashukira ngasi mirhwe yoshi Demetriyusi analibisireko, banacilwîsa oyûla muzinda anakûla omulindi ayâka. 56 Trifoni anacirhôla enjavu, anaciyîma omu Antiyokiya.
57 Okubundi olya mwâna Antiyokusi anaciyandikira Yônatani amaruba gali gadesire ntyâla: «Nkuzibuhize omu budâhwa bwâwe nankujizire murhambo w’ebyôla bihugo bini nankuhizire oku mulongo gwa abîra ha mwâmi.» 58 Anacimurhumira kuguma ebirugu by’amasholo, na eby’oku ntalulè n’obuhashe bw’okunywêra oku cikombe c’amasholo, obw’okuyambala emyambalo y’akaduku n’okuyambala olugondo lw’amasholo. 59 Anacijira mwene wâbo Simoni murhambo w’abalwî b’omu cihugo cilandirire kurhenga e Mashonezo g’e Tiri kujà oku lubibi lw’e Mîsiri. 60 Okubundi Yônatani anacikanya ajà ageragera omu cihugo erindi ishiriza ly’olwîshi n’ebishagala; na kuli ye bacîlunga emirhwe y’Abanya-Sîriya boshi mpu bakazilwîra haguma. Anaciyôsha obôla aha Eskaloni, n’abantu b’eyôla munda bayisha bali mukuza. 61 Kurhenga ahôla ajà e Gaza. Erhi abantu bâyo bacimuyîgalira enyumvi agorha lulya lugo, ayôca emirhundu yali eburhambi anayinyaga. 62 Okubundi abantu b’e Gaza banaciyinginga Yônatani naye abalambûlira okuboko kulyo. Ci konene arhôla nka mpira abâna b’abakulu bâbo anacibarhuma e Yeruzalemu. Anacizunguluka ntyôla ecihugo kuhika aha Damasko.
63 Yônatani anayumva oku abarhambo b’abasirika ba Demetriyusi bali e Kadesi omu Galileya banagwêrhe omuhigo gw’okumalîra obuhimanyi bwâge. 64 Abarhabâlira erhi abà amaleka mwene wâbo Simoni omu cihugo. 65 Simoni anacijà e Betisuri, akoza yo entambala nsiku zirhali nyi okubundi aluzongoloka. 66 Abâli bazongolosirwe ntyôla erhi babà bamamuhûna mpu anayankirîre okuboko kwâge kulyo naye abalambûlirakwo, abarhenza mulya lugo anacilurhôla anacihiramwo abalanzi. 67 Yônatani n’engabo yâge banacihanda hôfi n’amîshi ga Genezari na erhi buca mucêracêra banacijà omu kabanda k’Asori. 68 Okubundi engabo y’abandi bantu bali bacîfulisire omu ntondo banaciyisha bayegera emunda bali. 69 Abantu bali bacîfulisire bafulumuka halya bali bacîfulisire banarhondêra okulwa; abantu ba Yônatani banacîkûla omulindi bayâka. 70 Kurhasigalaga omuntu aha nyuma lya Matatiyasi mugala w’Absalomu; na Yûda mugala wa Kalfi, barhambo b’emirhwe. 71 Okubundi Yônatani anasharhula emyambalo yâge, acîshîga akatulo omw’irhwe lyâge anacisâlira. 72 Anacibahindukira arhondêra okubalwîsa abashubiza nyuma, abalibirhako. 73 Erhi babona kulya balya bantu bâge bayâkaga bagaluka emunda ali, boshi haguma banacishimbulira abashombanyi kuhika aha Kadesi, aha alitwîre ecihando câge, nabo bônene bahanda ahôla. 74 Olwo lusiku kwanacifa bantu bihumbi bisharhu muli abôla bashombanyi, Yônatani anacishubira e Yeruzalemu.

*11:37 11, 37 Entondo ntagatîfu yo ntondo ya Siyoni.

11:39 11, 39 Trifoni, ali muntu orhalama omu bushinganyanya. Lolà 13, 31.