IV. Oniyasi alega Simoni e bwâmi
4
Obubî bwa Simoni w’endyâlya
Olya Simoni walilonza okusherêza ebirugu n’ecihugo ajà aderha binwa binji bigalugalu kuli Oniyasi mpu yêne walibuzagya Heliyodori mpu na ngasi mabî abwîne goshi Oniyasi wamujiriraga go. Ojirira olugo lwâge aminjà, omulanzi wa bene wâbo, omuntu oshimba amarhegeko bwinjà oyôla muntu abà ye derhwa nyankola-maligo. Eyôla nshombo yakula bwenêne kuhika abîra ba Simoni barhondêra okujayîrha abandi bantu. Oku bundi Oniyasi erhi abona oku eyôla nshombo y’okukaziyôrha barhalikîne, n’erhi abona oku Apoloniyusi n’erhi abona oku Apo­loniyusi, mwene Meneste, ntwâli omu basirika, ye wanarhambulaga e Sele-Sîriya n’e Fenisiya oku naye adwîrhe ashonza eyo ntambala, anali arhuma obucîbone bwa Simoni, ayimuka ajà emunda mwâmi ali. Arhayijiraga kwa kulonza okukoza bene wâbo ci oku bunguke bwa boshi, na bwa ngasi muguma omu lubaga. Bulya amâbona oku akabà mwâmi arhatwîri olwo lubanja, ntâkwo omurhûla gwa­ nkabonekana na kandi Simoni arhaderhaga mpu aleka isirhe lyâge.
Omudâhwa mukulu Yasoni alêrha enkômedu y’Abagereki
Ci kwône erhi Selekusi abà amâfà, Antiyokusi wakazâgiderhwa Epifani amâyîma omu byâge. Yasoni*4, 7 Izîno lya Yasoni ye Isa; kusimirira eby’ecigereki kwarhumire alihindula. mwene wâbo Oniyasi, acîhà obudâhwa bukulu. Omu kushambâla boshi na mwâmi, amulaganya magerha igana na makumi galindarhu ga marhale na gandi makumi gali munâni garhengaga handi handi. Analaganya4, 9 Olwo lubaga lwàli lubaga lwa banya-Antiyokiya b’omu Yeruzalemu. oku ayûshûla agandi igana na makumi arhanu nka bamuyêmêrire mpu ayûbakise oku buhashe bwâge yênene, engo y’olurhambà, anajirise omubalè gw’olubaga lwoshi. 10 Erhi mwâmi abà amâyêmêrera Yasoni okurhôla o­bwôla buhashe, caligumiza arhondêra engeso z’Abagreki. 11 Akûla emilagi mwâmi ali amâhà Abayahudi oku bwonjo bwâge, omu kusengererwa na Yowane îshe wa Epolemi olya warhumagwa bugo mpu agendinywâna n’Abaroma; n’erhi (Yasoni) abà amâkûla amarhegeko gayêrekîre akanwa ka Nnâmahanga, arhondêra okuhiraho bundi-bundi burhegesi burhalingânini n’oburhegesi bwa Nnâmahanga. 12 Ciru asîma okuyûbaka engo y’amashigwe omu marhambi g’Akropoli akaz’ihiramwo abâna b’emisole, n’abandi bali bâna b’abagale mulibo bakazijamwo banayambîrhe ensirha. 13 Engeso z’obugereki zagandâza bwenêne, n’abantu balalikira ezôla ngeso zarhengaga handi erhi bubî bw’oyôla Yasoni burhuma, owabaga ncuku ahâli h’okubà mudâhwa mukulu. 14 Abadâhwa barhacibâga na bushiru buci omu kurhumikira oluhêrero, kandi erhi babà bamâlekêrera eby’oburherekêre, bakaziharhira ebwa mashârha g’okusîmîsa omubiri, bakâcîfinja bwône kwône okujà oku mashârha gahanzîbwe n’amarhegeko ngasi kuyumva emishekera y’omurhondêro gw’ago mashârha magalugalu. 15 Bajandika omurhima gw’obuzigire babà bukuze bw’Abagereki bakola baharhîre. 16 Okwôla kwarhuma babona mazibu manji ciru n’emwa balya balonzagya okuyiga obwôrhere bw’okubashusha lwoshi, mwakarhenga banji babashomba n’okubarhindibuza. 17 Bulya omuntu arhankakazivuna amarhegeko ga Nnâmahanga buzira kuhanwa; okwôla rhukolaga rhwakubona omu byakulikira. 18 Oku bali bacisîmisa aha Tiri n’amasharha ga ngasi myâka irhanu, na mwâmi anayishirilola kuli ago mashârha, 19 olya mugalugalu Yasoni anacirhuma abajà kuli ago mashârha bakazâg’iderhwa banya Yeruzalemu bambali b’Antiyokusi. Bali badwîrhe milengo magana asharhu ya nsaranga y’okurherekêra Heraklesi. Ci kwône abâli bazidwîrhe bahiga mpu ezôla nsaranga zirhakolêsibagwa oku kurherekêra, ko kurhankanashingânîne ci mpu zikolêsibwe oku gandi malagîrire. 20 Ntyôla erya milengo magana asharhu yalirhumirwe n’owayigoshôlaga mpu ehânwe omu nterekêro y’okukuza Heraklesi yakolêsibwa oku kuyûbaka obwârho bw’amatabâro, oku bulyo bwa balya bayidwîrhe.
Antiyokusi-Epifani ayankirirwa aha Yeruzalemu
21 Ntyo Apoloniyusi mwene Meneste, anacirhumwa e Mîsiri oku buhya bwa mwâmi Filometro4, 21 Mwâmi Filometro ayanka mwâli wâbo Kleyopatri wa kabirhi., Antiyokusi anaciyumva oku oyôla mwâmi arhasîma oburhegesi bwâge, alonza okucîlanga kuli ye anacijà e Yope n’e Yeruzalemu. 22 Anaciyankirirwa bwinjinjà na Yasoni n’ab’omu lugo lwoshi, bamuyankirira omu lugo n’ebimole omu karhî k’ebihôgêro. Enyuma ly’aho, arhuma e ngabo yâge omu Fenisiya.
Menelasi abà mudâhwa mukulu
23 Myâka isharhu yanacigera, Yasoni anacirhuma Menelasi mwene wâbo o­lya Simoni rhudesire enyanya mpu agendirhûla ensaranga ebwâmi, anamanyîse emihigo arhôzire oku bintu bya duba duba. 24 Ci Mendasi acîrhonêsa yênene e­munda mwâmi ali, amukuza, anacicîsengerera obudâhwa bukulu, ahyûla alushîsa Yasoni, ageza milengo magana asharhu ga marhale. 25 Agôla mango ayishaga adwîrhe omuhigo gwa mwâmi, anaciyîrukira e Yeruzalemu ci arhali agwêrhe bici byankamukengêsa nka mudâhwa, arhaligwêrhe bindi bici okuleka omurhima gw’ecishumûsi n’omurhima guli nka gwa nsimba y’erubala. 26 Ntyôla Yasoni wakulaga mwene wâbo oku ntebe, naye yênene owundi amuyimûla, ayumva akola asêzibwe okuyâkira emwa ba Amoniti. 27 Menelasi anacirhôla obuhashe ci kulya kubà arhakâg’ilyûla emyenda alaganyagya mwâmi. 28 N’obwo Sostrati akazâgimukengêza yo, oyôla ye warhegekaga e Akropoli, ye wanali ohîrwe omukolo gw’okujà ohongêsa eby’oku mburho, bombi oku bânali babirhi banacihamagalwa emwa mwâmi. 29 Menelasi asiga omulumuna Lisimaki mpu amuyîmangire nka mudâhwa mukulu, naye Sostrati asiga Kratesi murhambo w’e Cipro.
Olufù lwa Oniyasi
30 Kuli okwo, k’abantu b’e Tarsi n’ab’e Malosi barhazukamwo akavulindi bulya ebyôla bishagala oku binali bibirhi byàli erhi byahâbirwe Antiyokisi musolomi wa mwâmi. 31 Mwâmi anacikanya mpu akola agendizimiza ezôla mbaka, agenda erhi amânasiga Andronika nka mugombozi wâge, ali muguma w’omu barhambo bâge bakulu. 32 Menelasi erhi abona oku amango gamubêrire minjà akanya ajizimba orhubindi rhw’amasholo agendirhuhà Andronika ajiguliza orhundi e Tiri n’omu bindi bishagala bya hôfi. 33 Erhi Oniyasi ayumva bwinjà bwinjà oku kwo byabîre ntyôla, amurhumira ebinwa by’okumulongôza. ci erhi amânarhang’iyâkira omu irungu, e Dafne hôfi n’e Antiyokiya. 34 Kuli okwôla Menelasi anacirhôla Andronika amuhêka mahwe amubwîra mpu ayîrha Oniyasi. Andronika ajilonza Oniyasi amurhwêsa ebinwa by’obunywesi, amuhà okuboko kulyo analahira ibango, na ciru akabà bali bacîkêbirwe ye bwenêne, kurharhumaga arharheba Oniyasi arhenga mulya ali acîfulisire, na bona balya oku barhengamwo, amuyîrha buzira kucikengêra ibango analahiraga. 35 Arhali Buyahudi bônene, ci na bandi bantu banji bwenêne b’omu mashanja balumirwe n’olwo lufù lurhashingânîni lwa bene olwo.
36 N’erhi mwâmi arhenga e Silisiya, Abayahudi boshi na ngasi Bagreki barhasîmaga okuyîrhwa kwa bene okwôla, bajà emunda mwâmi ali, banacimushambâlira kurhi Oniyasi anafâga. 37 Antiyokusi alumwa bwenêne omu murhima, obwonjo bwamugwârha, avugumula emirenge erhi akengêra obwîrhonzi n’olugendo lwinjà lwa nyakufà. 38 Omu burhè bunene, arhegeka mpu bakûle Andronika omwambalo gwâge gw’akaduku, asharhangula emyambalo yâge, n’erhi abà amâmuzungulusa omu lugo loshi, halyâla anayîrhiraga Oniyasi§4, 38 Oniyasi ye muluzi mugishe w’omu citabu ca Daniyeli 9, 25 ye na muluzi w’endagâno Daniyeli adesire omu cigabi ca 11, 22., naye amukubunguliza ahôla ho na nnènè.
Entumba yakuba Lisimaki
39 Ka muli agôla mango, emyanzi myanzi erhajà yagera omu cihugo oku hali obushambo bujizirwe na Lisimaki omu cihugo mpu bayumvanya boshi na Menelasi. Olubaga erhi luyumva okwôla lwakunira bwenêne kuli Lisimaki ci erhi na rhulugu rhunji rhwa masholo rhwamâshandâla eyi n’eyi. 40 Erhi abona oku abantu boshi bakola bamumanyanyirekwo erhi burhè burhuma, Lisimaki arhôla amatumu na bantu hôfi bihumbi bisharhu batula entambala erhi na Auranosi ali akola mukulu ci erhi na mpangaza. 41 Ci erhi abantu bamanya okola Lisimaki abarhabâlîre, baguma barhôla amabuye abandi barhôla ebihimbi by’emirhi, abandi barhôla oluvù*4, 41 Luvù lw’oku nterekêro bulya entambala yalwîragwa omu lusò lw’aka-Nyamuzinda. lwanali ahôla babibanda eyi n’eyi kuli ba­lya bantu ba Lisimaki. 42 Babahazamwo banji abandi bayagalika, abasigalaga bayâka na nyakujira isakrilego yênene bamuyîrhira hôfi h’enyumpa y’embîko.
Menelasi ahyûla anababalirwa.
43 Kuli ebyo byoshi, Menelasi bamuhêka lubanja. 44 Erhi mwâmi ajà e Tiri, bantu basharhu barhumirwe n’abashamuka b’e kagombe baj’imuyandika. 45 E­erhi abona oku amayâga, Menelasi aj’ilaganya Ptolemeyo mugala wa Dorimeni oku amuhà nsaranga nyinji akagend’imuyingingira mwâmi. 46 Ptolemeyo erhi abà amâhêka mwâmi ebwa muhango munene, babà nka kula abantu barhôla ehy’embohôlolo, mwâmi ahindula omuhigo gwâge. 47 Mwâmi alîka Menelasi mpu ntà cibî alikwo, n’obwôla ye wadwîrhe ebyo byoshi, ye nyakuhenya amaligo. Obwo abâli mushobesire boshi batwîrwa okufà n’obwo bali bêru­ kwêru n’obôla bacisambage rhinga ciru n’oli nka ba-Sitea bakabalesire bacîgendere bêru kwêru. 48 N’abantu bahanaga obuzîne bwâbo lugo lurhuma, n’olubaga n’ebintu bitagatîfu, bahâbwa ho na halya obuhane bwa busha busha. 49 N’okwôla Abanyatiri bônene omu kushologorhwa n’okufà kwa bene okola, bahâna binji bwenêne by’okubisha abôla banyakufa. 50 Menelasi anaciyôrhera oku ntebe erhi kuziga birugu by’abarhambo kurhuma; ajà ayûshûka omu mabî anabà mushombanyi bwenêne w’abayûbakanwa cihugo ciguma.

*4:7 4, 7 Izîno lya Yasoni ye Isa; kusimirira eby’ecigereki kwarhumire alihindula.

4:9 4, 9 Olwo lubaga lwàli lubaga lwa banya-Antiyokiya b’omu Yeruzalemu.

4:21 4, 21 Mwâmi Filometro ayanka mwâli wâbo Kleyopatri wa kabirhi.

§4:38 4, 38 Oniyasi ye muluzi mugishe w’omu citabu ca Daniyeli 9, 25 ye na muluzi w’endagâno Daniyeli adesire omu cigabi ca 11, 22.

*4:41 4, 41 Luvù lw’oku nterekêro bulya entambala yalwîragwa omu lusò lw’aka-Nyamuzinda.