28
Omugisho gw’omuntu mumva
1 Oyumîrhage obwo, erhi wakanayumva akanwa ka Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe, okanalanga n’okushimba aga marhegeko nkurhegesire ene oku ganali, Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe akulengeza akuhebe enyanya z’amashanja g’igulu goshi. 2 Eyi migisho yoshi yakurhindakwo enakuhe omusingo ebwa kubà wayumvîrhe izù lya Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe. 3 Wâbà oli mugishe eka, wâbà oli mugishe omu ishwa. 4 Yâbà eri ngishe emburho y’omu nda yâwe, emburho y’ebintu byâwe, n’emyêzi enkafu yâwe erimwo n’eyi ecibuzi byâwe birimwo kwo na kwo. 5 Lwâbà lugishe olurhanda lwâwe n’endugiro yâwe. 6 Wâbà mugishe okola washubûka, wâbà mugishe okola warhabâla. 7 Abashombanyi bakurhêre, Nyamuzinda akuhâbo abakwâme: bàkurhêra bali njira nguma, bakuyâke bali mihanda nda erhashigânana. 8 Nyamuzinda arhegeke omugisho gukazikulusa, gubè omu nguli zâwe n’omu mirimo yâwe, akugisha omu ishwa Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe ajikushobôza. 9 Nka kulyâla anacîgashaga yêne, Nyamuzinda akujira obè lubaga, nterekwa yâge, casinga olange amarhegeko ga Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe onashimbe enjira zâge. 10 Amashanja g’igulu goshi gabona oku izîno lya Nyamuzinda ly’odesirwe ganakazikurhînya.
11 Muli eci cihugo Nyamuzinda acîgashiraga embere za basho mpu àkuhâco, Nyamuzinda akugaza ojagalîre birugu: emburho y’omu nda yâwe, emburho y’omu bintu byâwe, n’emburho y’omu kwâwe. 12 Nyamuzinda akuhakûlira omuhako gwâge ahakamwo ebinja, amalungu mpu garhengemwo enkuba yabombêza idaho lyâwe amango gakwânîne, anagishe emirimo yâwe yoshi. Mashanja manji gayishikazikuhuna mpu ogahoze ci wêhe orhakajà emwâbo mpu olihoza. 13 Nyamuzinda akujira obè irhwe ci orhabâga ihunga, wakaziyôrha oli enyanya ci arhali idako, casinga oyumve amarhegeko ga Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe, agâla nkurhegesire ene nti ogalange onagashimbe, 14 orhanahabukiraga ekulyo erhi ekumosho kw’ebi binwa nkurhegesire byoshi, okaderha mpu okala washimba abandi banyamuzinda n’okubagashâniza.
Amahanya
15 Ci kwône erhi wakabà orhayumvirizi izù lya Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe, akabà orhalanziri ebinwa byâge n’amarhegeko gâge nkurhegesire ene, agâla mahanya goshi gakurhindakwo ganakuhe omusingo. 16 Wabà oli muhehêrere eka, wâbà oli muhehêrere n’omu ishwa. 17 Lwâbà luhehêrîrwe olurhanda lwâwe n’endugiro yâwe. 18 Yâbà ehehêrîrwe emburho y’omu nda yâwe, emburho y’omu kwâwe, iburha ly’enkafu zâwe n’ery’ebibuzi byâwe. 19 Wâbà oli muhehêrere omu kushubûka n’omu kurhabâla kwâwe. 20 Nyamubâho akurhumira obuhanya, ibala n’amashunga omu mirimo yâwe yoshi, mpu lyo oshandâla onaherêrekere duba, erhi bubî bwa bijiro byâwe burhuma, haguma n’okundeka kwâwe. 21 Nyamubâho akushwêkerako ecihûsi cikuherêrekeze muli eci cihugo okola wajà mpu ociyanke cibè câwe. 22 Nyamubâho akujira ofè wayuma, ofè n’amashushira, n’emibuha n’akalurha k’omu nda, ecûmwè n’enzirondo n’oluhiga, ebyo byoshi bikushimbulule bikulagirize. 23 Enyanya zâwe, amalunga gashube marhale, n’idako lyâwe lishube ibuye lya cûma. 24 Enkuba yania omu cihugo câwe, Nyamubâho ayijire kabè katulo gunabè mushenyi, bikazirhenga e malunga byanakuhonerakwo, bikushabûle. 25 Nyamubâho akazikujira okwâmwe n’abashombanyi bâwe: òkola warhabâla ogende mulongojira, ogaluke wayisha wabayâka mihanda erhabugânana, wâbà namakobwa oku mâmi g’igulu goshi.
26 Omurhumba gwâwe gwalibwa n’enyunyi z’emalunga, gulibwe n’e by’erubala biri oku idaho na ntâye wabihanza. 27 Nyamubâho akulikirakwo amahurhe g’e Mîsiri, emibuha-mibuha, amaherhe n’ebizimba orhafume. 28 Nyamubâho akulikirakwo isirhe, obuhurha, anakudundaguze omurhima, 29 obone okola wajà watunduguza mûshi-kasirahinga, nka kula omuhûrha gutunduza omu mwizimya, orhanahike ngahi. Amâjira gâwe goshi gabà ga bihekà. Ci kwône walibuzibwa onanyagwe ebyâwe obule n’owakufungira. 30 Washeba omukazi n’owundi mulume amutwe ecishakè, wayûbaka enyumpa orhanayilalemwo, wahinga ishwa ly’emizâbîbu orhanalye oku mwâka muhyâhya. 31 Empanzi yâwe yabâgirwa emalanga gâwe orhanayiryekwo, endogomi yâwe bayihêka, obone oku bayihêka, erhanacigaluke, ebibuzi byâwe babigabira abashombanyi bâwe na ntâye wakulwîra. 32 Bagala bâwe na bali bâwe bahêkwa ihanga lya bene, ngasi lusiku amasù gâwe garhama mpu galola emunda bajire, n’okuboko kwâwe kurhabagalukire. 33 Olubaga orhîshi lwakulya emburho y’omu kwâwe, n’emyâka warhamiraga. Okuhinagwa n’okunyagwa kwo kwayôrha kubà kwâwe. 34 Kusiraha wasiraha hano amasù gâwe gabona ebi wabona. 35 Nyamubâho akulikira ecizimba cihâsa oku madwî n’oku nfundo, orhanacifume: câkulumira wêshi, kurhenga oku lushando kuhika aha ntondo z’irhwe.
36 W’oyo n’omwâmi wayîmika, Nyamubâho akuhêka omu ishanja orhayishi, ôli we, ôli basho, eyo munda wagashanizayo banyamuzinda bandibandi, ab’omurhi n’ab’ibâle. 37 Wâbà birhangâlo; lwimbo na masheka omu mashanja Nyamubâho akuhêka. 38 Warhwêra mburho nyinji omu ishwa, ci kwône binyi wasârûla, bulya enzige zakulyabyo. 39 Wagwîka olukoma lwâwe lw’emizâbîbu onalugenderere, ci kwône orhanywemwo divayi, bulyâla kashôlero akurhangakoyo. 40 Wahinga emirhi y’emizêti omu cihugo câwe mwoshi, ci kwône orhacîshîge mavurha, bulya emisî yâwe oku idaho yahwêra. 41 Waburha abarhabana n’abanyere ci barhabè bâwe, bulya bagenda mpira. 42 Ngasi murhi na ngasi irehe ly’omu kwâwe lwâbà lwîko lwa kashôlero. 43 Ecigolo cihanzire aha mwâwe casôkera enyanya bwenêne oku wahona bwandagala. 44 Wabona wekola wamusengera ci arhaciri ye wakusengcra, obone ye kola ôli oku mbêre nâwe oku nyuma.
45 Aga mahanya goshi gakuyishakwo, gakushimbulula gakugwârhe, galinde gakushandâza, bulya wamabula buyumvîrhiza izù lya Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe orhanashimbire ebinwa n’amarhegeko akuhâga. 46 Ago mahanya ensiku zoshi gayôrha gali cimanyîso na cisômerîne kuli we n’oku bûko bwâwe.
Okuhêkwa mpira
47 Na kulya kubà okugala oku birugu bya ngasi lubero kurhakuzigiraga wakolera Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe n’enshagadu n’obusîme bw’omurhima, 48 abashombanyi Nyamubâho akurhumakwo bo okolaga wakolera omu ishali, omu nyôrha, omu bwambale bubî n’omu kubula byoshi. Akuhira omurhamba gw’ecûma omu igosi kuhika oshandâle wêshi.
49 Nyamubâho akutulira ishanja ly’ekulî, lyayisha libalire nk’ikozi, kurhenga aha kafende k’igulu. Lyabà ishanja orhamanyiri olulimi lyaderha, 50 ishanja lya busù bw’ifêka, lirhakenga mushosi, lirhafà bwonjo bwa musole. 51 Lyakulya ebyarhenga oku bintu byâwe, n’eby’omu ishwa lyâwe, kuhika bakushâbe wêshi, barhakusigire oli engano, oli idivayi, oli amavurha, oli omwâna w’enkafu, ôli omwâna w’ecibuzi, kuhika bakuninibuze. 52 Lyakugorha omu mirhundu yâwe yoshi, kuhika ebyôgo byâwe, ebizibuzibu n’ebirîrî bihongoke, birya byoshi wakanayakiramwo omu cihugo câwe. Lyakugorha omu mirhundu Nyamuzinda akuhà yoshi. 53 Muli okwôla kugorha bakugorha, na muli okwôla kulibuza omubisha akulibuza, wacirya emburho y’omu nda, washêga enyama y’abânarhabana n’ey’abânanyere Nyamûbaho, Nyamuzinda wâwe abà amakuhà. 54 Muli mwe, omuntu w’olukogo lunji n’ow’omurhima mulembu yêhe akolâja alola mwene wâbo kubî ciru n’omukazi babà boshi, n’abâna bacimusigalire. 55 Kuderha mpu akanajira muguma mulibwo ahakwo erya nyama y’abâna bâge adwîrhe alya: bulyâla arhasigalane akantu mw’okwôla kugorha bakugorha na muli okwôla kulibuza omubisha akulibuza omu mirhundu yâwe yoshi. 56 Emwâwe, omu bakazi b’omu lubaga lwâwe, olya w’olukogo lunji n’ow’omurhima mulembu, olya wakagirimbira obone arhakoza olushando oku idaho, oyôla akolaga alola kubî omulume babà boshi ciru n’omwâli n’omugala, 57 akolaga acîfulikabo, akola alya ecigozi carhengaga omu magala gâge n’omwâna waburhagwa, erhi kwo kurhuma okwo kugorhwa n’ago malibuko omushombanyi ayishikuhirakwo omu mirhundu yâwe yoshi.
58 Okaba orhalanziri n’okukulikira ebinwa by’olu lushika byoshi nk’oku binayandisirwe mw’eci citabu, erhi orhakenziri eri izîno: «Nyakasane, Nyamuzinda wâwe» izîno ly’irenge n’okurhînywa. 59 Nyamubâho akulikirakwo aga mahanya garhankaderhwa, woyo n’iburha lyâwe; mahanya manênene garhanayûrha, ndwâla ndârhi, zirya zirhafuma duba. 60 Akushubizakwo galya mahanya g’e Mîsiri, galya gakugezagyamwo omusisi, obone garhacikunanûkakwo.
61 Na kulusha aho, Nyamubâho akuzûkiza amalwâla goshi n’amahanya garhadesirwi mw’eci citabu c’olushika, kuhika oshandâle wêshi. 62 Mwazinda muli mahungà n’obwo mwâli banji nka nyenyêzi z’oku nkuba ebwa kubà murhayumva izù lya Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe. 63 Kulya Nyamubâho ali asîmire okukuha obusîme n’obwôloloke, kwo na kandi ayumva asîmire okukuheza n’okukushandâza. Bamushugulamwo eci cihugo mwajiyîmamwo. 64 Nyamubâho akushandabanya omu karhî k’amashanja goshi, kurhenga oku cikwi c’igulu kuhika oku cindi, n’eyo munda wajigashaniza bandi bandi banyamuzinda, balya murhayishi, ôli we ôli basho, banyamuzinda ba mirhi na ba mabuye. 65 Omu karhî k’ago mashanja orhabonemwo murhûla n’olushando lw’okugulu kwâwe lurhaluhûkireyo, ci kwône, Nyamubâho akuhà omurhima gurharhûla, amasù gahûnyire n’omûka mwofi. 66 Akalamo kâwe nêci kabà nyantamya, wakaziyumva ebihamba budufu na mûshi, orhayumve ocîkubagîre akalamo kâwe. 67 Obwôba bwakujà emurhima, n’ebi amasù gâwe gàbona byarhuma wakaziderha, sêzi, mpu: «Ndi wampisa bijingo mpali». 68 Nyamuzinda akushubiza e Mîsiri omu njira y’ebulambo erhi omu njira y’enyanja, n’obwo nali nkubwîzire nti: «Okacilolakwo eco cihugo», na hano ohikayo, mwagendiciguza emunda abashombanyi bâwe bali, mpu mubè bajà erhi bajà-kazi, murhanabone câgula.
Okufundika ebinwa
69 Ebyôla, byo binwa by’endagâno Nyamubâho arhegekaga Mûsa mpu afundike bona Bene-Isaraeli, omu cihugo ca Mowabu, kuleka erya ndagâno arhangigifundika bo nabo e Horebu.