ZAKARIYA, ZEKHARIYA
Enshokolezi
Zakariya ayigîrîze kurhenga omu mwâka gwa 520 kuhika omu mwâka gwa 518 embere ly’okuburhwa kwa Yezu Kristu, nk’oku bidesirwe omu cigabi cirhanzi c’ecitabu câge (cigabi ca 1-8). Ecigabi ca kabirhi c’ecitabu câge (c. 9-14) cirhuyigîriza bwenêne bwenêne ebiyêrekîre amango g’Omucunguzi n’obwôrhere bw’Omucunguzi yêne: Obûko bwa Daudi bwâyish’iyinamulwa kandi. Omucunguzi âyish’ibà mwîrhohye (9, 9-10), âyish’ilibuzibwa, âyish’inigwa (12, 10), âyish’ibà ntwâli. Obwo bwôrhere buli nk’obwa Yezu Kristu. Endagâno Mpyâhya ebâmwo ebyo bigabi by’ecitabu ca Zakariya (Mat 21, 4-5; 27, 9; 26, 31; Ywn 19, 37).
Omu cigabi cinene cirhanzi, enshokolezi (1, 1-6) ekulikirwa n’okubonekerwa kwa Zakariya kani. Aka Hageyo, Zakariya al’irhindibukire bwenêne okuyûbaka aka-Nyamuzinda kahyâhya n’okuhêka ecihugo enyanya. Nyamuzinda amanyîsize bunyi bunyi obwôrhere bw’Omucunguzi wâyish’ibà Mwâmi na Mudâhwa Mukulu.
EBIRIMWO
1. Okubonekerwa kwa Zakariya: mugalukire Nyakasane: cigabi 1, 1—8, 23
2. Okundi kubonekerwa: Omucunguzi ayishire: cigabi 9, 1—11, 17
3. Okubonekerwa kuzinda: Amalaganyo Mahyâhya oku bantu boshi: ci gabi 12, 1—14, 21
Ecigabi ca burhanzi
1
Okubà n’olugendo lwinjà
1 Omu mwâka gwa kabirhi gw’obwâmi bwa Dariyusi, mwêzi gwa kali munâni*1, 1 Muhaho na nacêze mwâka gwa 520 embere z’okuburhwa kwa Mwâmi Yezu; myêzi ibirhi enyuma ly’obulêbi hwa Hageyo; rhwanaganja ntyo bulya burhanzi Abayahudi bakagirhangira omwâka omu mwêzi gwa Nisan, gwa kasharhu erhi gwa kani gw’Abazungu e Bulaya. Buno bakola barhangira omwâka omu Septembri, cambasè, kwo kushokola myêzi isharhu oku mwâka gwa ONU; Bene Cina, bôhe barhangira omwâka myêzi ibiri enyuma za ONU, kwo kuderha omu kasi-kîru kazinda. Ntyo abantu ba mîra b’ebushoshôkero, bakagiganja emyâka amango omwâmi muhyâhya anayîmaga, akanwa ka Nyakasane kanacirhindakwo omulêbi Zakariya, mugala wa Barakiya mwene Ido. 2 Amurhegeka mpu abwîre bene Israheli, erhi: «Nyakasane w’Emirhwe al’ikunirire bashakulûza binyu bwenêne. 3 “Nyakasane w’Emirhwe adesire ntya: Mugaluke emunda ndi -Nyakasane okudesire - nâni nâshubira emunda muli”. 4 “Murhabâga aka bashakulûza binyu. Bo abalêbi ba mîra bàbwîraga, erhi: Nyakasane Ogala byoshi adesire ntya: Muleke olugendo lwinyu lubî n’ebijiro binyu bigalugalu, cikwône barhalonzagya okunyumva n’okushimba oluderho lwâni, Nyakasane okudesire”. 5 “Bashakulûza binyu ngahi baligi? Ka n’abalêbi banalama burhafà?” 6 “Cikwône ebinwa n’amarhegeko nal’ihire abalêbi bambali bâni ka birhahikagakwo bashakulûza binyu? Bahindula olugendo lwâbo banaderha, erhi: Nyakasane w’amashanja arhujirîre nk’oku anal’ihizire okurhujirira, nk’oku olugendo n’ebijiro bîrhu byàl’ikwânîne.”»
Okubonekerwa kurhanzi: abashonyire oko biterusi
7 Omu mwâka gwa kabirhi gw’obwâmi bwa Dariyusi, omu nsiku makumi abirhi n’ini z’omwêzi gwa kal’ikumi na muguma†1, 7 Omwêzi gw’11 yali ekarhî ka kasikiru kazinda, bulya bakagishokola myêzi isharhu oku kuganja kw’ene, mwâka gwa 519 embere z’okuburhwa kwa Mwâmi Yezu., gwo mwêzi gwa Shebati, Nyakasane àshambâza omulêbi Zakariya, mugala wa Berekiya mwene Ido. Ntya kwo Zakariya ashambîre, erhi:
8 «Ene budufu nakâg’ilôrha. Nabona omuntu oshonyire oku citerusi c’akaduku. Al’iyimanzire ekarhî k’ecishakashaka c’emilukuluku yàl’imezire omu lubanda. Enyuma zâge yali ebindi biterusi, eby’akaduku, eby’akakumbi n’eby’akêru. 9 “Nanacimudôsa, nti: Muhânyi, ebyo biterusi kwo kuderha kuci? Naye malahika wal’irhumirwe okunderheza ànshuza, erhi: Nakuhugûlirabyo”. 10 “Oyo muntu wali omu karhî k’emilukuluku, ashuza erhi: Ebyo biterusi byo Nyakasane arhumire mpu bigere omu igulu lyoshi”. 11 “Balya bàl’ishonyire oku biterusi banacirhûla obugo bwâho emwa olya malahika wa Nyakasane wali omu karhî k’emilukuluku, bamubwîra, mpu: Rhwagezire omu igulu lyoshi, rhurhabwinemwo hidûndo: kahwenyenye konene”. 12 “Malahika anaciyâkûza, erhi: Nyakasane w’Emirhwe, ekola myâka makumi gali nda eyi erhi obêrîre Yeruzalemu burhè haguma n’ebishagala bya Yûda. Mangacigi wabahabalira?”»
13 Okubundi Nyakasane ashuz’omu binwa binjinjà by’okurhûliriza oyo malahika wakaginshambâza. 14 Naye malahika wakaginshambâza àntegeka ebi binwa bya Nyakasane w’Emirhwe ntya: «Ngwêrhe obuzigire bunene kuli Yeruzalemu na kuli Siyoni, 15 “cikwône oburhè bunene bungwêrhe erhi mashanja g’obucîbone garhuma. Bulya amango oburhè bwâni bwaciri busungunu kuli Israheli, gohe gashangîra oku kumusherêza”. 16 “Co cirhumire, kwo ndesire, niono Nyakasane w’Emirhwe, nâshubira e Yeruzalemu, nyêrekanireyo olukogo lwâni. Enyumpa yâni yashub’iyûbakwa e Yeruzalemu, banashub’iyûbakulula ecishagala bwinjà, omugozi gulambûlwe kuli Yeruzalemu.”» 17 Okubundi malahika àmbwîra mpu nyâkûze nderhe ebi bindi binwa, erhi: «Ebishagala byâni byâshub’ihirhira, kwo Nyakasane w’Emirhwe adesire, nashub’icîshoga Yeruzalemu, mbabalire Siyoni n’okumurhabâla».
*1:1 1, 1 Muhaho na nacêze mwâka gwa 520 embere z’okuburhwa kwa Mwâmi Yezu; myêzi ibirhi enyuma ly’obulêbi hwa Hageyo; rhwanaganja ntyo bulya burhanzi Abayahudi bakagirhangira omwâka omu mwêzi gwa Nisan, gwa kasharhu erhi gwa kani gw’Abazungu e Bulaya. Buno bakola barhangira omwâka omu Septembri, cambasè, kwo kushokola myêzi isharhu oku mwâka gwa ONU; Bene Cina, bôhe barhangira omwâka myêzi ibiri enyuma za ONU, kwo kuderha omu kasi-kîru kazinda. Ntyo abantu ba mîra b’ebushoshôkero, bakagiganja emyâka amango omwâmi muhyâhya anayîmaga
†1:7 1, 7 Omwêzi gw’11 yali ekarhî ka kasikiru kazinda, bulya bakagishokola myêzi isharhu oku kuganja kw’ene, mwâka gwa 519 embere z’okuburhwa kwa Mwâmi Yezu.