4
Ilaa Nyɛnyɛn Pɛwu Gɛmu Mɔ Gi Soo Yesu Idoo Kerɛ
1 Yesu gi lii Gyɔɔdan ɔbon mɔ dɔ nfono Gyɔn gi gyere mɔ Wurubuaarɛ sagyere mɔ mɔ, Wurubuaarɛ Oduduu gi suu de mɔ, ne Wurubuaarɛ Oduduu mɔ gi kyu mɔ kpe ɔ naa gipen mɔ dɔ.
2 Yesu gi gyi gipen mɔ dɔ nkɛ ikue-inyɔ. Ɔ bo nno gɛnen mɔ, ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ kya soo mɔ idoo ɔ kya kerɛ yɛɛ ɔ laa nu mɔ asɛ? Nkɛ nbono pɛwu dɔ mɔ, Yesu mɛŋ gyi sɛi-sɛi. Nkɛ mɔ gi baa logɛ mɔ, akon a kya mɔɔ mɔ kon.
3 Ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi tɔgɛ Yesu yɛɛ, “Nengyene gɛsintin fo gyɛ Wurubuaarɛ mɔ-bi mɔ, tɔgɛ sa gibui gidɛ de giꞌ bingiri bodobodo sa fo de foꞌ gyi.”
4 Yesu gi kine ne ɔ lɛɛ gɛnɔ sa mɔ yɛɛ, “Mɛ ŋmarasɛ Wurubuaarɛ agyɛbi mɔ dɔ yɛɛ, ‘I mɛŋ gyɛ agyudɔ wolɛ so ne nyamesɛ laa nyɛ gɛkyena.’ ”
5 Yesu gi kine gɛnen mɔ, ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi kyu Yesu kpaa yelɛ soso-soso gɛtɛɛko, ne ɔ yɛgɛ Yesu gi kerɛ gɛsinkpan so isowolɛ kpɛi-kpɛi imɔ‑rɛ imɔ-awura pɛwu gyanꞌ gikolon.
6 O nyiile Yesu gɛnen mɔ, o kii soo Yesu ɔdoo yɛɛ, “Gɛsinkpan so gɛwuragyi pɛwu de gɛmɔ-nyisigyi ɔbono fo kya wu faa mɔ, i san i bo daa me-gibaa dɔ. Nyamesɛ kamaasɛ ɔbono n kya laarɛ mɔ, nan taalɛ kyu kyɛɛ mɔ.
7 Imɔso nengyene fo laa ŋmii son me mɔ, imɔ ibono fo kya wu faa nan kyu imɔ pɛwu sa fo.”
8 Nfono mɔ, Yesu gi kine, ne ɔ lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, “Mɛ ŋmarasɛ Wurubuaarɛ agyɛbi mɔ dɔ yɛɛ, ‘Ŋmii de foꞌ kyu buubuu sa fo-Wura Wurubuaarɛ. Mɔ-wolɛ guan ne i kaaborɛ fo nyamesɛ foꞌ son.’ ”
9 Yesu gi kii kine gɛnen mɔ, ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi kyu mɔ kpe Gyɛrusalem ɔsowolɛ so. Mɛ fo nno mɔ, o kyu mɔ kpaa gyanꞌ Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ nfono i bo lege-lege mɔ ne o kii soo mɔ ɔdoo kerɛ yɛɛ, “Nengyene fo gyɛ Wurubuaarɛ mɔ-bi gɛsintin mɔ, lɛɛ fo-nyoro lii soso gɛrɛnaa kpaa too gɛsɛ.
10 A nyi ibono mɛ ŋmarasɛ Wurubuaarɛ agyɛbi ako yela yɛɛ,
‘Wurubuaarɛ laa tɔgɛ sa mɔ Wurubuaarɛ dɔ isɔɔ
yɛɛ mɛꞌ dii fo dandan.
11 Mɛ laa kɔɔlɛ fo. Gisidi gbaa fo maŋ sidi.’ ”
12 Ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi tɔgɛ mɔ gɛnen mɔ, Yesu gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔ yɛɛ, “Wurubuaarɛ agyɛbi ako kee a tɔgɛ yɛɛ, ‘Gɛŋ sa foꞌ daasɛ fo-Wura Wurubuaarɛ kerɛ yɛɛ ɔ laa wɔra fo-gɛlaarɛ sa fo.’ ”
13 Ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi soo Yesu idoo ikpa kamaasɛ so kpon gɛnen mɔ, ɔ naa kyon taa Yesu yɛgɛ kpe ɔ gyoo owi ɔbono ɔ laa kii nyɛ ɔkpa soo mɔ idoo mɔ.
Yesu Gi Nyiile Asa Ilaa Galeli
14 Yesu gi kii kpe Galeli gɛsinkpan so mɔ, Wurubuaarɛ Oduduu mɔ kya wɔra ilaa kyu naa de Yesu so. Imɔso mɔ-ilaa i nu gyanꞌ de isowolɛ ibono i sindi nno mɔ pɛwu.
15 Ɔ kya kpe mɔmɔ-akyangbon dɔ kpaa nyiile mɔmɔ Wurubuaarɛ ilaa, ne ɔkamaasɛ kya yen mɔ.
16 Yesu gi kyon kpe Nasarɛtɛ ɔsowolɛ so nfono mɛ bela mɔ mɔ. Ɔ bo nno mɔ, mɔmɔ Gyuda awura gɛkɛ kyoolasɛ gɛko mɔ, o kpe mɔmɔ-gikyangbon dɔ fɛɛ gɛnɔɔbono ɔ kya kyena wɔra mɔ. Ɔ bo gikyangbon mɔ dɔ gɛnen mɔ, ɔ koso yelɛ de ɔꞌ kalɛ Wurubuaarɛ agyɛbi.
17 Nfono mɔ mɛ kyu ɔwolɛ ɔbono Wurubuaarɛ gi yɛgɛ mɔ-ikalan ɔtɔgɛbo Isaya mɔ gi wolaa ŋmarasɛ yela mɔ kyu sa mɔ. Yesu gi sɔɔ ɔwolɛ mɔ, ne o bugi mɔ, ne ɔ kalɛ kyu lii nyamesɛ ɔbono Wurubuaarɛ laa yɛgɛ ɔꞌ baa mɔlɛgɛ anyamesɛ mɔ so. Nno mɔ isa mɔ gi tɔgɛ yɛɛ,
18 “Wurubuaarɛ gi yɛgɛ mɔ-Oduduu mɔ gi suu de me,
ne o sun me de nꞌ baa tɔgɛ mɔ-ɔkalan konkonsɛ mɔ
sa abono ilaa i tiri mɔmɔ mɔ.
Ne abono ilaa i ŋminde mɔmɔ fɛɛ mɛ keda mɔmɔ tii de ibu mɔ
Wurubuaarɛ gi sun me yɛɛ nꞌ baa tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ
mɛ laa nyɛ mɔmɔ-nyoro.
O sun me yɛɛ nꞌ baa bugi agyaatanbo ansi
de nꞌ yɛgɛ abono i kya ka mɔmɔ-ansi mɔ
mɛꞌ nyɛ mɔmɔ-nyoro.
19 O sun me de nꞌ baa buu sa asa yɛɛ
owi ɔbono Wura Wurubuaarɛ laa mɔlɛgɛ ɔmɔ mɔ gi fo kon.”
20 Yesu gi kalɛ imɔ idɛ ta mɔ, ɔ baala ɔwolɛ mɔ bun ne o kiiri sa ɔbono ɔ kya kerɛ gikyangbon mɔ so mɔ, ne ɔ gbaa kyena de ɔꞌ lɛɛ gɛsɛ sa mɔmɔ. Ɔ kpelegɛ ɔ tɛ gɛnen mɔ, ɔkamaasɛ ɔbono ɔ bo mɔmɔ-gikyangbon mɔ dɔ nfono mɔ pɛwu ansi a san a yii daa mɔ so.
21 Nfono mɔ, o yii gɛsɛ ɔ laa tɔngɛ mɔ, ɔ tɔgɛ yɛɛ, “Wurubuaarɛ agyɛbi abono nɛ kalɛ sa fɛye faa, i kyena de me-gɛkyena dɔ ilaa. Ndɛꞌ gɛkɛ gɛdɛ mɔ agyɛbi abono nɛ kalɛ faa a ba gɛsintin fɛɛ gɛnɔɔbono fɛ nu mɔ.”
Wurubuaarɛ Ikalan Atɔgɛbo Mɛŋ Kya Gyi Ginsi Mɔmɔ-Nwi
22 Mɔmɔ abono pɛwu mɛ bo nno mɔ mɛ kya yen mɔ. I dɛ mɔmɔ-gɛnɔ yɛɛ ɔ kya taalɛ bii tɔgɛ agyɛbi abono a kya gyi ginsi gɛnen. Mɛ san ma‑a taasɛ abara yɛɛ, “Iŋ gyɛ Gyosɛfo mɔ-bi mɔ ne?”
23 Nfono ne Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Nɛ bii fɛye-nwɔnsa dɔ yɛɛ fɛ kya laarɛ fɛꞌ tɔgɛ me yɛɛ, ‘Fo gyɛ asa ɔkyɛbo faa mɔ, kyɛ fo gbaa-gbaa fo-adɛ. Ilaa ibonoana a nu fo naa fo kya wɔra Kapɛɛniyon ɔsowolɛ so mɔ, wɔra fo-ɔsowolɛ gbaa-gbaa so gɛrɛ kee de aꞌ kerɛ.’ ”
24 Yesu gi kii tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Gɛsintin ne nꞌ kya tɔgɛ fɛye faa, Wurubuaarɛ ikalan ɔtɔgɛbo ɔko mɛŋ bo no ɔ kya gyi ginsi mɔ-gɛwi.
25 Nꞌ sa fɛye sinkaala ɔko de fɛꞌ nu. Dedaa mɔ, ikulaabo mɛ nyaakyɔ aye Isirale gɛsinkpan gɛdɛ so. Gɛnen owi ɔbono mɔ, Wurubuaarɛ ikalan ɔtɔgɛbo ɔko gi kyena. Wurubuaarɛ Oduduu bo mɔ dɔ. Mɛ kya terɛ mɔ yɛɛ Ilaagya. Mɔ-gɛkyena dɔ mɔ owi ɔko dɔ mɔ, i ba yɛɛ nyangbon mɛŋ baa da nsi nsa de gibaafon. Imɔso i yɛgɛ akon belɛ ako a baa tɔrɔ gɛsinkpan gɛdɛ pɛwu so.
26 Nfono mɔ Wurubuaarɛ gi yɛgɛ Ilaagya giꞌ kpaa wɔra ilaa dɛgɛnɔsɛ sa daa okulaabo kolon ɔko ne ɔ nyɛ agyudɔ gyi kpaa lii owi ɔbono akon mɔ aberɛ mɔ a baa kyon mɔ. Okulaabo ɔbono gbaa mɛŋ taa gyɛ aye Isirale awura dɔ. Gɛnen okulaabo ɔbono mɔ ɔ kyena daa Sarefa ɔsowolɛ so. Sarefa mɔ gyɛ gɛsowolɛbi sindi Sidon ɔsowolɛ.
27 Sinkaala nyɔsɛ kee ne n gyɛ yɛɛ Wurubuaarɛ ikalan ɔtɔgɛbo ɔko kee gi kyena, Wurubuaarɛ Oduduu bo mɔ dɔ. Mɛ kya terɛ mɔ yɛɛ Elisiya. Mɔ-gɛkyena dɔ mɔ, akononbu mɛ nyaakyɔ aye Isirale gɛsinkpan gɛdɛ so. Mɔmɔ ɔko‑rɛ ɔko mɛŋ nyɛ de Elisiya ɔbono nꞌ darɛ faa ɔꞌ kyɛ mɔ. Siiriyanyen kolon ɔko wolɛ ne n nyɛ ne Elisiya gi kyɛ mɔ. Mɔ gbaa kee mɛŋ gyɛ aye Isirale awura mɔ dɔ. Mɛ kya terɛ mɔ-ginyen yɛɛ Naaman.”
28 Ilaa ibono Yesu gi tɔgɛ faa so mɔ, i yɛgɛ asa abono mɛ bo mɔmɔ-gikyangbon mɔ dɔ nno mɔ pɛwu mɛ kyu ginyadon de mɔ.
29 Mɛ koso ne mɛ nen mɔ kyu lii ɔsowolɛ mɔ so kpe ogee gɛnɔ de mɛꞌ kpaa nen mɔ too wɔra ogee mɔ dɔ. Mɛ yii ɔsowolɛ mɔ gyanꞌ daa gibii so.
30 Mɛ yelɛ ogee mɔ gɛnɔ gɛnen mɔ, Yesu gi naa loo mɔmɔ dɔ lii kyon taa mɔmɔ yɛgɛ, ne mɛ mɛŋ baa nyɛ nen mɔ wɔra ogee mɔ dɔ.
Yesu Gi Kosorɛ Ilaa Nyɛnyɛn Oduduu Lii Ɔnyen Ɔko So
31 Yesu gi lii nno mɔ, o kii kyon kpe Kapɛɛniyon ɔsowolɛ ɔbono ɔ bo Galeli gɛsinkpan so mɔ. Ɔ bo nno mɔ, ɔ kya kyena nyiile mɔmɔ Wurubuaarɛ ilaa mɔmɔ-nkɛ kyoolasɛ.
32 Mɔ-anyiilebi mɔ a kya dɛ asa gɛnɔ. I lii fɛɛ mɛ kya wolaa wu bii yɛɛ Wurubuaarɛ ne n sa mɔ ilaa nyiilesɛ mɔ.
33 Gɛkɛ kyoolasɛ gɛko mɔ, ɔnyen ɔko bo mɔmɔ-gikyangbon mɔ dɔ, ilaa nyɛnyɛn oduduu i tɛ mɔ so. Ɔnyen mɔ gi wu Yesu mɔ, ilaa nyɛnyɛn oduduu ibono i tɛ mɔ so mɔ i tɔgɛ ken-ken taasɛ Yesu yɛɛ,
34 “Ndo‑o! Yesu Nasarɛtɛnyen, menɛ ne fo kya laarɛ aye asɛ? Fo ba de foꞌ baa nyida aye ilaa nyɛnyɛn oduduu kpɛi-kpɛi mɔ abɛɛ?” Ne ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ i kii tɔgɛ sa Yesu yɛɛ, “N nyi isa ɔbono fo, Yesu, fo gyɛ. Fo ne n gyɛ gisen fufuli wura ɔbono fo-nkon ne n lii Wurubuaarɛ asɛ mɔ.”
35 Nfono mɔ, Yesu gi tɔgɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ yɛɛ, “Bun fo-gɛnɔ so de foꞌ koso lii ɔnyen baarɛ so, n kerɛ fo faa.” Gɛsintin mɔ, ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ i kuu ɔnyen mɔ da gɛsɛ asa mɔ ansi dɔ nfono, ne i koso lii ɔnyen mɔ so, iŋ wɔra ɔnyen mɔ sɛi.
36 Gɛnen ilaa idɛ i wɔra asa abono mɛ bo nno mɔ pɛwu giyan. Mɛ san ma‑a taasɛ abara yɛɛ, “Menɛ ilaa ne idɛ? Yesu gɛnɔ dɔ agyɛbi a bo gya! Ɔ bo ɔkpa lii Wurubuaarɛ asɛ yɛɛ ɔꞌ gya ilaa nyɛnyɛn oduduu de iꞌ nu mɔ asɛ!”
37 Ilaa ibono Yesu kya wɔra mɔ i nu gyanꞌ de gɛnen gɛsinkpan gɛbono so pɛwu.
Yesu Gi Kyɛ Asa Sakyɔ Alɔbi
38 Yesu gi lii mɔmɔ-gikyangbon mɔ dɔ mɔ, ɔ kyon kpe Simon gɛwi. Gɛnen aberɛ abono mɔ, Simon mɔ-saa kyiisɛ kya lɔ. Ɔkyagyii dɛ mɔ. Imɔso Yesu gi loo Simon gɛwi mɔ, abono mɛ bo gɛten mɔ dɔ mɔ mɛ kolɛ mɔ yɛɛ ɔꞌ wɔra aniya de ɔꞌ kyɛ ɔkyii mɔ sa mɔmɔ.
39 Nfono mɔ Yesu gi kpaa yelɛ ɔkyii mɔ amu so, ne ɔ tɔgɛ sa gilɔtɔ mɔ yɛɛ giꞌ taa ɔkyii mɔ yɛgɛ ɔ kerɛ gimɔ faa. Ayaa abono so mɔ, ɔkyii mɔ gi nyɛ alanfiya, ne ɔ koso kii taalɛ keda mɔmɔ-gisafo.
40 Gɛnen gɛkɛ gɛbono mɔ owi mɔ kya kpe ɔꞌ kpaa tɔrɔ mɔ, asa abono mɛ dɛ alɔbo mɔ mɛ kyu ɔmɔ pɛwu bara Yesu. Ne o kyu mɔ-abaa gyanꞌ mɔmɔ ɔkamaasɛ so, ɔ kya kyɛ mɔmɔ-alɔtɔ ɔ sa ɔmɔ.
41 Ɔ kosorɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu kpɛi-kpɛi lii asa so gikyɔ. Gɛnen ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ i kya koso mɔ, i kya saawo ken-ken tɔgɛ sa Yesu yɛɛ, “Fo ne n gyɛ Wurubuaarɛ mɔ-bi mɔ.” Imɔso Yesu kya da imɔ tii. Ɔ mɛŋ kya sa imɔ ɔkpa de iꞌ nyɛ tɔngɛ. I kya nyiile yɛɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ i wu Yesu bii yɛɛ mɔ ne n gyɛ ɔbono Wurubuaarɛ gi sun yɛɛ ɔꞌ baa mɔlɛgɛ anyamesɛ mɔ.
42 Gɛdɛ gɛ kɛ mɔ, Yesu gi kpe nfono asa mɛŋ bo mɔ. Asa mɛ laarɛ mɔ ne mɛ laarɛ mɔ gɛnen‑n kpaa wu mɔ ne mɛ buɛɛlɛ mɔ yɛɛ ɔꞌ kyena mɔmɔ asɛ, ɔŋ baa naa taa mɔmɔ yɛgɛ.
43 Nfono ne Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “I kaaborɛ nꞌ naa isowolɛ banban so de nꞌ kpaa tɔgɛ Wurubuaarɛ ɔkalan konkonsɛ kyu lii mɔ-gɛwuragyi dɔ akyenabi mɔ so sa nno asa. Imɔso ne Wurubuaarɛ gi sun me ba gɛsinkpan so.”
44 Imɔso Yesu gi naa Gyudiya gɛsinkpan so tɔgɛ tɔgɛ Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi mɔ so ilaa sa asa mɔmɔ-akyangbon dɔ.