13
Danayun Ma Fafasin Bantará Ma Ovaéádein Baya Ino
(Maki 4:1-9; Ruku 8:4-8)
Maí damú ana Yisasi má pinté ekhuven non akharun akhempá o khumanen mino. *Kumantaré íkan kokhon nanin banta ano véi vaintá e iyiyaimpin béi e manten botifin un kumamin banasi ano eyurá manten mino. Mantakhan Yisasi kokhon baya o vaédiyan betin tiamemí, “Ineno. Mana vanta ano yunan barafin danayun mo fafaseno van oren mino. Mo fafasen oriyákan maen manáa aasá eravíkan nun kayo ano e aíden nen mino. Inká manáa yanayun on daró eravuaren bara asamana ukhan ainen e ampamen mino. Ampamen mifo vara ída amákó ukhan amun ída kain námen aravukharéin á kan maen mai yanayun kafuren puren mino. Inká manáa yanayun ayankun namampin eravukharen e ampamíkan ayankun naman mano úkuan dararen mino. Inká manáa yanayun mano kama varafin eravukharen e ampamaren aran iren mino. Manáa ano mana antareti (100) iran manáa ano sikhisti (60) iran manáa ano teti (30) iran en mino. Átaren ma van nain kayo vá inino.”
Yisasi Ma Ovaeran Baya Fákena Ma Sian Amá Ein Baya Ino
(Maki 4:10-12; Ruku 8:9-10)
10 Ínaimpáké bei eyo iyampon kayo ano Yisasi vaintá eriven máa sen inaemí, “Pará éi vaya ovaédiyá banasi siamiya fono.”
11 Máa síkan Yisasi evaránen betí ankan tiamemí, “Inaru yafisin pintenai aúpá baya ana ma afováin Tiyarafenu ano inka siretin amikhen mifo vetí ankan ída amikhen mino. 12  *Tiyarafenui vaya iniren ma kamaen dafisin nain nanin bantai Tiyarafenu ano moékan afova aminten mifo ída ma kamaen dafisin nain nanin banta fintena fefá ma mantáin nain afova vá inan do varanten mino. 13 Ma anarái ovaédé ana vaya siyá uno:
“Auu ano oniyan mifo vetí ankan ída mana yaná onanten mino.
Átarempó iniyan mifo vetí ankan ída vaya iniren afová inten mino.
14  *Mai ma nanin banta ano sakhanampa vanta Aisaiyani vayan pura sen afoká iyan mino. Béi máa sikharen mino,
“ ‘Tiretí ankan kokhon dádá baya inin nompo ída mai vayai ana afová inono.
Tiretí ankan kokhon dádá onan nompo ída kanaíeya mana yaná oman afová inono.
15 Para vara seyo, mai nanin bantai aú ona inka munkin
átaren konin maen baya ída inen
amúkuven oriyan mifo
auu máben onen
átarempó baya inen
inká áukaké afová uren
aú baeren baré intí
kasaé betin ayofanté eruna ren mino.’ Ais 6:9-10
16  *Máan tukhen mifo siretin auu ano ma kasaen minó daná onan ma átaren mano ma vaya iniyain nará tiretí ankan amusin ná ono. 17 Téi fura siré tiretí ankan tiamé uno. Pefá sakhanampa vanta kayo vá puntákein banta kayo vá ano ma ma saréa oniyaona yanasinta onano van iyaren mifo vetí ída ontaren mino. Inká ma ma saréa ma siretí ankan ma iniyaona vaya kayo ineno van ukharen mifo vetí ankan ída inikharen mino.
Danayun Pafasí Pákenai Ovaeran Baya Ma Sian Amá Ein Baya Ino
(Maki 4:13-20; Ruku 8:11-15)
18 “Banta ano ma yunan barafin ma yanayun pafasintá ma sian baereruna vayai ana vá ineno. 19 Banasi ano ma inaru yafisini kama vaya ma iniren ma ída mai vayai ana ma afová iyain mai yanayun ma aasá eraveiníi íkan mi Ban Anon mano eriven Tiyarafenui kama vaya ma aúká pafasirein ainen do varé iyan mino. 20 “On daró ma vain barafin ma eravein danayun kayo mai vanasi ano ma vaya iniren ma mai vaya ainen mamaren ma amusin einíi ukhen mino. 21 Máan tukhan maen ída arú kain orera uvin amun dan námen aravukharéin mi Tiyarafenui vayará ma ara ara uman ma erin maen ainen eraven ankamé iyan mino. 22  *Ayankun namampin ma eravein danayun kayo mai vanasi ano ma vaya iniren ma vara ráke yanasinta vá inká moni san ma in mai avúavá danasinta vá anon Tiyarafenui vaya yaramádan ída aran iré iyan mino. 23 Máan té iyan mifo kama varafin ma eravein danayun kayo mai vanasi ano ma vaya iniren mai vayai ana ma afová iyain manon mai mana antaretí (100) aran imádan inká manáa ano sikhisti (60) aran imádan inká manáa ano teti (30) aran imádan é iyan mino.”
Namu Kátará Ma Ovaéádan Baya Ino
24 Yisasi ena vaya máa sen betí ankan tian baéan amen mino. “Inaru yafisin mai máan mi ukhen mino. Mana vanta ano kama uviti ayun bei yunan barafin doren mino. 25 Dóden e vakhan maen beni namuro ano inuran eriven namu káta ayun me mai vanta ano ma uviti yódampin pafasiren oren mino. 26 Orikharé íkan uviti e ampamíkan maen inká mai namu káta vá deren e ampamen mino.
27 “Ampantá íkan doran banta kayo ano eriven dunan afóen máa sen tiamemí, ‘Kákan banta oe, éi kama uviti ayun mi ei yunan barafin pafaseona ifo inté eípasá namu káta maifin pótikhen nafino.’
28 “Máa síkan béi vetí ankan tiamemí, ‘Mana namuro anon mai avúavasí ukhen mino.’
“Máa síkan doran banta kayo ano véin inaemí, ‘Tetí ankan nan mai namu káta kayo oman daruren manará átaru ino vará anunu iya fono.’
29 “Máa síkan béi vetin tiamemí, ‘Ída ino. Namu káta yariyá inonafá uviti vá dere yari nona van muno. 30 Míkanan ma áesin manafin pótikharé intin ma yunan duyasin damusí ma inain mai anon kama ukhen mino. Pótikharé intin ma yuyasin damusí ma intí maé mai yorarí ma inain banta kayo séi máa sé tiamenté uno, ‘Namu káta kayo nare vá ira saran átaru ure ana yamuádare vá inká uviti átaru ure vá tenti yunan kain namumpin bare mo khaono.’ ”
Mastati Arantá Ma Ovaéádan Baya Ino
(Maki 4:30-32; Ruku 13:18-19)
31 Yisasi ena ovaeran baya máa sen betí ankan tiamemí, “Mastati e sin daa aran ma einíi inaru yafisin mano ukhen mino. Mana vanta ano mastati aran máden bei yunan barafin doren mino. 32 Mastati aú maen ída ena yunan aú kayo an den kákaní ukhen mifo sitó aúi vaé iyan mino. Dunan bara finté ma véi e fotiaren maen minó dunan ana esantaren dan mi ódivin nun kayo ano mai yaa ayantá e yomané iyan mino.”
Yisirá Ma Ovaéádan Baya Ino
(Ruku 13:20-21)
33 Máa siren Yisasi evaránen ena vaya ovaéden betí ankan tiamemí, “Inaru yafisin mai yisi an mi yakhen mino. Mana nanin mano ma yisi máden kokhon paravampin kakhufaren upí uran ma ínaimpáké mai faravan mano kákantá pamiyainíi ukhen mino.”
Yisasi Ma Ovaeran Baya Kayo Fóké Ana Vanasi Siamein Baya Ino
(Maki 4:33-34)
34 Minó baya ma Yisasi ano vanasi siamiyaré ein maen mai ovaédiyan manan tiamiyan mifo véi ída mana vaya funtáden tiamiyaren mino. 35 Mai avúavasí ma ein mai fefá mana sakhanampa vanta oo ráké uaren máa sikharen mino,
“Téi vaya ovaédiyá anan tiretin tiamenté uno.
Pefa suron ma ma vara afoká ein táké ma eriyan baren ma ma sare vaonará ma aúpá baré ein baya máan téi senté uno,” ma sikharé ein mi fura sen afoká en mino. Íbo 78:2
Namu Kátai Ovaeran Baya Ma Yisasi Sian Amá Ein Baya Ino
36 Mairá Yisasi vanasi me ampiren mápin orivíkan beni eyo iyampon kayo ano véi vaintá onóben temí, “Kaná éi mai namu káta ma yunampin ampantá eini ana setin tisimesí inétifante rafuno.”
37 Máa síkan Yisasi evaránen betí ankan tiamemí, “Kama uviti ayun ma yorein banta maen mai Banta Anin mino. 38 Dunan bara maen mai ma vara ino. Inká kama uviti ayun maen mai inaru yafisin pintena nanin banta ino. Namu káta maen mai Ban Anoni vanasi ino. 39 Mai ma namu káta ayun ma fafasiyain namuro maen mai Ban Anon mino. Dunan ma yuyasin damú maen mai ma vara ma kípan nain damú ino. Inká dunan duyasin banta kayo maen mai enisori kayo ino.
40  *“Banta kayo ano ma namu káta átaru uren ma irafin taman kaureiníi ma vara ma kípan nain damú inten mino. 41  *Banta Anin mano vei enisori kayo siantantin maen beni inaru yafisin pintena umeí ino van ma vanasi akhenóka iyá ein danasinta vá namu avúavá ma variyá ein nanin banta vá do siantanten mino. 42  *Do siantáden maen mai kéká kákan irafin karúdantin o váken kákantá berai siyan aveantuntá inkekí piyan banten mino. 43  *Máan tiyantin maen puntákein nanin banta ano áau ma kheiníi vetí Afóeni yafisimpin inten mino. Átaren ma van nain kayo ano vá inino.”
Aúpá Ma Kama Ona Vain Má Ankaroro Vasan Ma Sian Baéádan Baya Ino
44 Yisasi evaránen máa semí, “Mana varafin kokhon kori aúpá baré íkan ma mana vanta ano oneiníi inaru yafisin ukhen mino. Ódaren kákan amusin uren ainen evaránen orein mano vei minó danasinta mo sarí uren moní mamaren mai vara e miyaníen mino.”
45 Yisasi evaránen máa semí, “Ona kokhon bain banta ano ma kama ankaroro kayo van ma yosiyainíi inaru yafisin ukhen mino. 46 Dosen noren ma mana kama uron ukhein ankaroro váin ma o ódaren maen bei minó ona mo sarí uren moní mamaren mai ankaroro o miyaníen mino.”
Noyana Arin Base Unantá Ma Sian Baéádan Baya Ino
47 Máa siren Yisasi ena ovaeran baya semí, “Base unan ma non akharumpin karúdan aravuvin ma ara ara noyana ma fákiyainíi inaru yafisin ukhen mino. 48 Mai vase unan ma karúdaran noyana kayo víkavin maen noyana arin banta kayo ano orun darifaan akhempá kaúden ma kumanten kama noyana máa aían unan kayofin kauren namu noyana kayo karúdé iyan mino. 49 Ínaimpá ma vara ma kípan nain damú máan manan inten mino. Enisori kayo ano eriven maen kama nanin bantafin ma namu nanin banta kayo ma vain do airanten mino. 50  *Do aíden maen karúdantin kákan ira kiyaimpin o váken kákantá berai siyan aveantuntá inkekí piyan banten mino.”
51 Máa siren Yisasi vei eyo iyampon kayo inaemí, “Ma ma ovaeran baya kayo ma siamerunai ana inká afová e rafono,” síkan betí ankan “eyo” sen mino.
52 Máa síkan béi vetí ankan tiamemí, “Máan tukhan mi man baya ma afová ukhein banta kayo ano ma inaru yafisin pintena vaya ma afova amiyain kéká ano kákan namun afóen an mi yakhen ona kain karafarampin un pében maen auyen afova vá peyante afova vá ma kama ukhein baren eré iyan mino.”
Nasaretí Nanin Banta Ano Ma Yisasin Oyan Amein Baya Ino
(Maki 6:1-6; Ruku 4:16-30)
53 Yisasi ma mai vaya kayo ovaédiyan tiamíden maen mai varu me ampiren 54  *bei varu anará oren mino. Oriven betíi monó átaru namumpin ódiven araíen Tiyarafenui vaya vanasi siamiyákan beni vaya iniren takhaen oreraen temí, “Ma vanta ano ma afova vá enará ukhein daná ákona ma maman afokáin má inte fáken ná manten nafino. 55  *Béi mana má uvaran banta anin mi vá tetí afová ukhé uno. Be anóe Marian bákan inká be afá kéká Yemisi, Yosepi, Saimoni, Yudasi siren mino. 56 Inká minó ben ayofin nái setin má bain mifo inte fákená béi mai ákona manten nafino siren takhaiyan kokhon ineine en mino.” 57  *Máa siren béin ará namu uantiyan maen Yisasi vetí ankan tiamemí, “Sakhanampa vanta aví minó barufá ban mifo veni varu anará bá ben amápin má ída ven aví ban mino.”
58 Máa siren béintá ída mumunan iyaimpin mai varurá ída kokhon enará ukhein daná afoká en mino.
* 13:2 Ruk 5:1-3 * 13:12 Mat 25:29; Mak 4:25; Ruk 8:18; 19:26 * 13:14 Yon 12:40; Apo 28:26-27 * 13:16 Ruk 10:23-24 * 13:22 Ruk 12:16-21; 1Ti 6:9-10, 17 * 13:40 Yon 15:6 * 13:41 Mat 24:31; 25:31; Mak 13:27 * 13:42 Mat 8:12 * 13:43 Dan 12:3 * 13:50 Mat 13:42; Ruk 13:28 * 13:54 Yon 7:15 * 13:55 Yon 6:42 * 13:57 Yon 4:44