4
Arrenty ilkwelan Jesus arrkerneyel
(Matthew 4:1-11; Mark 1:12-13)
Jesus Inweng Mwerr-angker-akert anperl-alhew ilpay Jordan-they. Inweng Mwerr-angkerel renh atnwenheynew apmer arlpaw-warl. Apmer ikwer-itwew arrenty ilkwel renh arrkernenh inwek 40-ew-atety, renh Akngey-wety intwemeleleyew-arrpantey. Arlta arrpanenh amern-weny ra anenh, angayakw innganem irrew.
Arrenty ilkwa ra Jesus-warl alhew, rap ayernew, “Inngang ngan Alerikw Akngey-wenh? Ila apwert nhenh, amern irreyew, ntwa arlkweyew!”
Jesus-el tyernew, “Arrangkw wenh! Nthekwern atha arnwarney-angenh! Alakenh aynteyel pip Akngey-wenhel:
‘Nthekwern arrantherr iteth intem-antey aneyang, amernant arlkwemel.’ ”
Ikwer-penh arrenty ilkwel Jesus atnwenhew apwert irrwerl inngewarl, apmer arrpanenhap lwewarrernenh. Rap angkew ikwer, “Akngeyel atyeng apmer arrpanenh-then ilek-ilek mwerr-angker-then anthew. Ayeng ilkelhenty, athap anthem ingkerrenh-antey ingwerentyakew. Nga atyeng kwenerrenty, athap ngkweng ingkerrenh-antey anthem arrpemarl.”
Jesus-el tyernew, “Arrangkw wenh! Nthekwern ayeng ngkweng awelhey-angenh! Alakenh aynteyel pip Akngey-wenhel:
‘Arrantherr kwenerr-aynteyew Akngeyewant. Anyentew ikwerew awelh-aynteyew.’ ”
Arrenty ilkwel Jesus atnwenhew tawen Jerusalem-warl-anem. Rap renh irrwerl rnkernew tyaty ilkwa Jew-rnem-wenh-warl, irrwerl innga. Rap ayernew, “Inngang ngan Alerikw Akngey-wenh? Atnarnpa warl irrwerl nhenh-they ahern-warl! 10 Alakenh aynteyel pip Akngey-wenhel:
‘Antyerl-rnem ileyenh Akngeyelan, ngenh mwanty arntarnt-araynteyew. 11 Rernemap itep-they ngenh antwerrkenheyew, aytnewerran. Nthekwern ngenh atwey-angenh, arrangkw.’ ”
12 Jesus-el tyernew, “Arrangkw wenh! Nthekwern ayeng ngkweng awelhey-angenh! Alakenh aynteyel pip Akngey-wenhel arrpemarl:
‘Akngey arrkerney-angenh, ra apmwelheleyew-arrpantey.’ ”
13 Arrenty ilkwel rarl Jesus arrkernenh-penh, rap ywerrerl-alhew-anem. Rap ikwer mpwelhenh ingwer-ingwerewant-anem.
14-15 Jesus-an Inweng Mwerr-angker arawerrng-akert rap angkep alpew Galilee-warl. Rap tyaty Jew-rnem-wenh arrpanenh-warl alhenh, renh-rnem akalty-antherl-apaynteyew Akngeyew. Galilee-areny-rnem angkerrenh alakenh ikwer, “Ran mwerr-angkwarr anenhantherrenh akalty-antheyel.”
Nazareth-areny-rnem Jesus-wety arlkarerreyel
(Matthew 13:53-58; Mark 6:1-6)
16 Jesus alhew tawen Nazareth-warl, rarl ilkwerrew-warl. Saturday-el, arlta ltyerrey-angker Jew-rnem-wenh-angkwarr ikwerel, ra tyaty Jew-rnem-wenh ikwer-itwew aney-alhew. Ran apmelerr alhenh. Rap rtnerl-alhew, angka Akngey-wenh ingwer-rnemew reytemeleyew. 17 Artwa rltwa warlew-arteyel pip arlpenty anthew ikwer, ranap angkakert Isaiah-el awank-akerr ingkwernewarl. Ranap pip panty-apeny ataperreleyelarl. Jesus-el pip arlpimpelew, rap angka nhanyem arew-anem, rap ingwer-rnemew alakenh reytemelew-anem:
18 “Ayengan Inweng Mwerr-angker-akert-anem. Akngeyel ayenh rlwanew, angka mwerr-angker ikwer-akert irrepern-rnem-warl ilaynteyew, akwerrp-rnem-warl-then iterl-arey-angenh-rnem-warl.
Ingwer-rnemew apmwelarl, renh-rnem rwepel-apeny arertnew. Akngeyel ayenh thwenew, renh-rnem ileyew, ra apmwa ikwer-rnem-wety irrarlkemarl.
Ra ayenh thwenew aparrng-rnem-warl, rernem areyew-awaty.
Ra ayenh thwenew, ingwer-rnem-then ileyew, Akngeyel renh-rnem arntarnt-aremarl, ingwer-rnemelarl apmwel-ayeth ikwer-rnem arnwarnem-wetyan.
19 Ra ayenh thwenew, ingkerrenh ileyew, ‘Akngeyan arrewantherr iterreyel, ra arrenhantherrenh akngey-alpeyew angkep ikwer-warl.’ ”
20 Jesus-el angka reytemelew-penh, rap pip ataperrelew, angkep antheynew artwa rltwa warlew-arteyew. Rap arrernelheynew-anem, ingwer-rnem akalty-antheyew. Rernemap renh atwew-arenh. 21 Rap angkew ikwer-rnemew, “Angka yanhan atyeng-akert, Isaiah-elarl ingkwernew. Angka atharl ngwamp reytemelenh, inngarlap ran rlengk ayntem.”
22 Rernemarl awewel, Jesus-arl alakenh angkew, rernemap apateyelpew. Nakew-anem renh ayernerremel rernem, “Nthekwern ra angkeyel alakenh? Ran alerikw Joseph-wenh, apmer nhenh-areny!” 23 Ra angkew ikwer-rnem, “Atha arrenhantherrenh iterl-areyel. Arrantherr ayenh ilem, ‘Jesus-ay! Ntwa mwerr-angker mwanty mpwara arawerrng-akertel apmer nhenh-itwew, ngarl ilkwerrew-itwew!’ Arrantherr awew, ingwer-rnemarl angkerrenh, atharl arntety-rnem mwerrelenh tawen Capernaum-itwew. Arrantherr ayenh ayernem apek, athan alakenh mpwarey-angker. Arrantherr apek ayenh alakenh kwanthem, ‘Ngangkeray! Ntwa ingwer-ampeny-areny-rnem mwerrelenh! Nhenh-areny-rnem-alew?’ 24 Kel awelhenh-arey atyeng! Apmer ingwer-areny-rnem angkakert Akngey-wenh awelhem, apmer ikwerenh-areny-rneman arrangkwarl.
25 Awelheyel arrantherr atyeng? Arrantherr angka Elijah-akert iterl-areyel. Ranap angkakert Akngey-wenh Israel-areny awank-akerr anenh. Akngeyelan kwaty thweneyangarl aherrety irrpetyelan. Amern-weny ayntenh, ingkerrenh-anem angayakwan apmer ikwer-itwew. Kel akelty inpert Jew-rneman akngerrarl anenh Israel-itwew. 26 Akngeyelanap Elijah thweneyangarl akelty inpert Jew ikwer-rnem-warlan, renh-rnem alpemeleyew, arrangkwarl. Ra renh thwenew akelty inpert Sidon-areny-warl, tawen Zarephath-areny-warl.
27 Arrantherr angka Elisha-akert iterl-areyel. Ranap angkakert Akngey-wenh Israel-itwew awank-akerr anenh arrpemarl. Apmer ikwer-itwew arntety Jew-rnem akngerr anenh tywen-angketyarr. Elisha-elan ikwerenh-rnem mwerreley-angenh, arrangkw. Ranap artwa alethang Naaman mwerrelew, apmer ingwer-areny Syria-areny.” Alakenh-anyem Jesus-el akalty-anthenh.
28 Kel ingkerrenharl warl ikwerel anew-anenh awelherremel, rerneman Jew-rnemarl. Jesus rernem awew, rarl alakenh angkenh, rernemap ahelerrew ikwer. 29 Rernemap rtnerlarr-alhew, renh antwerrkemel, atnwenheynemel aketh-warl arleng. Tawen Nazareth ranap apwert-itwew irrwerl. Rernemap renh akngeynew apwert impalth-warl, renh twetiweyew irrwerl-they, ra aytneyew kwenel-athek ilweyel. 30 Rernem nthekwern renh antwerrkey-angenh, arrangkw. Ran alanty-alperl-alhew ikwer-rnem-wety.
Jesus-el arrenty irrenteyel artwa anyent-they
31 Ikwer-penh Jesus tawen Capernaum-warl alhew, Galilee-ampeny-warl. Ran apmer ikwer-itwew aney-alhew Saturday-ew-atety. Arlta ikwerel-antey, arlta ltyerrey-angker Jew-rnem-wenh-angkwarr ikwerel, rap aylpew tyaty Jew-rnem-wenh ikwer-warl. Rap angka Akngey-wenh akalty-anthenh. 32 Angka ikwerenhant rap ilenh, angka ingwer-rnem-wenh iley-angenh, arrangkw. Rernemap apatewarl ikwer. 33 Artwa arrenty-akert anenh warl ikwer-itwew. Rarl akalty-anthenheng-arey, arrenty alakenh arlkew, 34 “Ay! Ngan Jesus Nazareth-areny! Nthakenh ileyenh ntwan anenhantherrenh? Ngang irrwerl-they apetyew, anenhantherrenh irrenteyew? Atha ngenh iterl-areyel. Ngan artwa mwerrarl, Akngeyelarl thwenew. Ngan inngarl ikwerenh!”
35 Jesus-el arrenty iltew, “Nga akeleyt anaynta! Tyerrelha ikwer-they!” Arrentyelan artwa renh ilatwew athenemel, rap ikwer-they tyerrelhew-anem. Artwa renhanap akep-akalthey-angenh-antey, mwerr-antey.
36 Ingkerrelap arew, rernemap apatew angkerremel-anem, “Angka ilek-apeny ran angkeyel? Artwa nhenhel angka rlterrk ingwer-lkwer ileyel. Ran arrenty-rnem ileyel, rernemap iylparethelarl awem! Rernem tyerrelherl-alhem, alpem-anem!” 37 Apmer yanh-areny-rnemel angka ikwer-akert ileynenh ingwer-rnemew Galilee-areny-rnemew.
Jesus-el akngerr ingwer-rnem mwerreleyel
(Matthew 8:14-17; Mark 1:29-34)
38 Ikwer-penh Jesus warl ikwer-they anperl-alhew, apmer Simon-wenh-warl-anem alhew. Simon-ew apelty-rnemel renh ayernew, “Mwerikw Simon-wenh arntety aynteyel warl nhak-itwew, akapwert rwenp innga. Ntwa apek renh alpemelem?” 39 Ra rtney-alhew akelty arntety ikwer-itwel, rap angkew, “Ipmelha! Tyerrelha ikwer-they!” Arwapeny tyerrelherl-alhew arntety ran, rap ywerrerl-alhew-anem. Akelty rap akwentenhey-alpew, amern-anem ikwer-rnem anthew.
40 Arlta ikwerel-antey, itwernan aylperl-alhenhel, apmer ikwer-areny-rnemel arntety-rnem arrenty-akert-rnem-then akngetyenh Jesus-warl, ra mwerreleyew. Ra itep-anem arrernenh ikwer-rnem-warl, mwerrelemel. 41 Arrenty-rnem tyerrelhenh ingwer-rnem-they, arrenty rernemap ikwer arlkenh, “Ngan Alerikw Akngey-wenh!” Rernem iterl-arew, Akngeyelarl renh thwenew ahern nhenh-warl. Arrenty-rnem ilkelhew, angka ikwer-akert ingkerrenhew ileyew. Rap arrenty renh-rnem akeleytelew apatelhelemel, ilewerr ingwer-rnem-warl.
42 Ingwepenh ingwerelan itwernarl aherlkewel-anem. Rap akwenterl-alhew, apmer ingwer-warl-anem anperl-alhew, apmer akeleyt-ampeny-warl-anem. Ra ament-anem anaynteyew, Akngey-warl-athek angkaynteyew-anem. Arntety-penh-rneman ikwer nthwenh arrpemarl ingkernan. Rernem renh arey-alhew, ikwer angkemel, “Nga anemer anewantherrel-arleng.” 43 Ra tyernew, “Arrantherr iterreyel arrewantherrenharrp-angkwarr. Akngeyel ayenh thwenew, angka mwerr-angker Jew-rnem ingkerrew ileyew. Atha renh-rnem ileyew, Akngeyan Ingkart ingkerrew apmer arrpanenh-arenyew aneyel. Nthekwern ayeng anayntey-angenh arrewantherr-itwel apmer nhel. Ayeng alheyew apmer ingwer-rnem-warl-then. Kel ayeng alpeyel-anem.”
44 Ikwer-penh Jesus-an alhenh ingweram-angkwarr apmer Jew-rnem-wenh-itwew. Rap angka mwerr-angker Akngey-akert ilerl-apenh tyaty Jew-rnem-wenh arrpanenh-itwew.