6
Yù Meyannung ta Sabadu, nga Ággibannák da
Mattiu 12:1-8; Markus 2:23-28
1 Á tádday nga Sabadu, nga ággibannák nayù ira Kudio, nallakák di Apu Kesu nga mattalebák ta ákkomanán. Á yù ira makituddu kuna, inurù da yù bungá na ammay, á binussilád da ta jinum da.
2 Á pakasingan nayù ira Parisio sù kingnguá ra, inibúyá ra ira, nga kud da, “Ngattá, ta magiurù kayu ta ammay sù ággaw nga ággibannák? Ta kunnay ta maggaták kayin, á arán na anugutan nayù tunung tam yù maggaták sù ággaw nga ággibannák,” kud da.
3 Á simibbák si Apu Kesu nira, á kinagi na, “Á arán naw panò paga binibbik yù kingnguá ra ngaw di Patul Dabid ánna yù ira kábulun na ta kabisid da?
4 Simillung si Dabid sù bale ni Namarò, á inâ na yù pán nga mangilin nga meyátáng kâ Apu, á kinán na, á iniyawâ na gapay sù ira kábulun na. Á kagian nayù tunung tam ta awán ta makáwayyá nga makkákán nu ari galâ yù ira pári. Ngam arán na liwâ ni Dabid, mássiki nu kinán na ánna inipamakán na sù ira kábulun na.”
5 Á kinagi ni Apu Kesu paga, “Sikán, nga Kaká na ngámin na tatolay, sikán yù makáwayyá nga makkagi sù mepángngà ánna mepugik nga akkuán na tolay sù ággaw nga ággibannák,” kun na.
Pamammapiá ni Apu Kesu sù Tolay nga Nassesseng yù Limá na
Mattiu 12:9-14; Markus 3:1-6
6 Á sù tádday nga Sabadu, nga ággibannák, minay si Apu Kesu sù kapilliá na Kudio, tapè mangituddu. Á ajjan tán yù tolay nga nassesseng yù limá na nga jiwanán, nga arán na masonnâ.
7 Á yù ira Parisio ánna yù ira mangituddu sù tunung ni Moyses, sinissimmurád da si Apu Kesu, tapè masingad da nu mamammapiá sù ággaw nga ággibannák, ta ikáyâ da nga ikeká.
8 Ngam ammu ni Apu Kesu yù nonopad da. Á kinagi na sù tolay nga nassesseng limá na, “Kopun, e ka bì manáddak sawe arubáng mi,” kun na. Á gimikkáng yù laláki nga minay nanáddak sù gián ni Apu Kesu.
9 Á keggá nayù tolay nga nassesseng limá na ta arubáng da, kinagi na laguk ni Apu Kesu sù ira tatolay, “Ajjan bì iyabbû ku nikayu. Anni yù anugutan nayù tunung nga akkuát tam sù ággaw nga ággibannák? Abbágát tam yù ira kábulut tam, onu akkuát tam ira? Anni yù kustu nga akkuát tam? Yù panole tam ta tolay onu pamapáte tam?” kun na.
10 Á iningan na yù ira ngámin nga ari makkituk. Á kinagi na laguk sù tolay nga nassesseng yù limá na, “Sonnatám mu yù limám,” kun na. Á sinonnâ na. Á ta panonnâ na kuna, dagarágâ nammapiá ngin.
11 Ngam yù ira Parisio ánna yù ira mangituddu sù tunung, nepallà yù pore ra kâ Apu Kesu, á nakkaká-ubobuk ira nu anni yù akkuád da kuna.
Panullà ni Apu Kesu sù ira Mapulu duá nga Minángngilayalayâ
Mattiu 10:1-4; Markus 3:13-19; Kingnguá 1:12-13, 26
12 Pappasá na yaw, giminon si Apu Kesu ta puddul, tapè umay makimállà kâ Namarò. Á tangatangagabi nga nakimállà tán.
13 Á ta alippánnawák, inagálán na yù ira makituddu kuna, á sinullà na nira yù ira mapulu duá, nga iningágan na ta minángngilayalayâ.
14 Aggira di Simon nga iningágan na ta Eduru, ánna yù wagi na nga si Andares, á di Ime kâ Kuan, di Pilippi kâ Bartolome,
15 di Mattiu, kâ Tomâ, á si Ime nga tádday, nga anâ ni Alpio, ánna si Simon nga tádday nga abbúnad da ta Mengal sù ággubobuk da,
16 á si Kudas, nga anâ ni Ime, ánna si Kudas Iskariote, nga nabbalin nga mappagápù kâ Apu Kesu sù ira Kudio nga nalussaw kuna.
Yù Pangituddu ni Apu Kesu ánna Pamammapiá na sù ira Máttakì
Mattiu 4:23-25
17 Kabalin ni Apu Kesu nanullà nira, minutù ira ngámin sù puddul nga minay ta aláwa nga lugár. Á ajjan nga naggagammung tán yù ira káruán nga makituddu kuna ánna yù ira magaru gapay nga naggapu ta Jerusalem ánna káruán nga ili gapay sù purubinsia na Judiya, ánna yù ira nga naggapu sù duá nga ili ta aggik na bebay, nga Tiro ánna Sidon, tapè maginná ra yù ituddu na ánna iddagád da yù pamammapiá na sù tulágad da.
18 Á minay gapay yù ira buruburionán nayù ira anitu, á pinammapiá na ira gapay.
19 Á yù ira ngámin nga magaru, pinarubád da siniggek si Apu Kesu. Á ngámin yù ira naniggek kuna, nammapiá ira megapu sù ámmagaddátu na.
Yù ira Pagayáyatan ni Namarò ánna yù ira Pagikaruan na
Mattiu 5:1-12
20 Á nallipay si Apu Kesu sù ira makituddu kuna, á kinagi na nira,
“Napiá yù ággián naw, sikayu nga tumulù nga magáwák!
Ta mapagayáyâ kayu sangaw, gapu ta mesipà kayu sù pammagure ni Namarò.
21 “Napiá yù ággián naw, sikayu nga makkaragâ nga makituddu nikán ánna manuppál sù ipakuá ni Namarò nikayu!
Mapagayáyâ kayu sangaw, gapu ta pakáppagan na kayu sangaw ni Namarò, nga kunnay sù mabisin, nga mappálâ ta kanan na.
Á napiá yù ággián naw, sikayu nga maraddam nga makkulè!
Ta pagayáyatan na kayu sangaw ni Namarò, á maggagálà kayu.
22 “Napiá yù ággián naw, nu malussaw yù ira tatolay nikayu, ánna manakì ira nikayu ánna iluddè da kayu, ánna paraparáketad da kayu megapu sù pangikatalà naw ánna panuttul naw nikán nga Kaká na ngámin na tatolay, ta mapagayáyâ kayu sangaw.
23 Naggittá yù ira manigirigâ nikayu sù ira ngaw naggaká nira, ta yáyù gapay yù kingnguá ra ngaw sù ira ngaw ábbilinán ni Namarò. Á nu kunnian yù akkuád da nikayu, paguráyán naw. Magayáyâ kayu laguk sù dattál nayù ággaw nga panigirigâ da nikayu. Ayatán kayu lâ nga kunnay ta mattatála megapu sù ayâ na, ta aru yù napiá nga bálà naw nga pinakappián ni Namarò ta lángì, nga málâ naw sangaw nu lubbè kayu tán,” kun ni Apu Kesu.
24 Á kinagi na paga,
“Ngam sikayu nga maríku. Bay e! Makállállà kayu,
ta ikatalà naw lâ yù karíku naw, nga ari gemma mannanáyun.
Nálâ nawin yù napiá nga ikáyâ naw ánna yù napiá nga ággián naw sawe dabbuno, á yáyù áddè na.
25 “Bay e! Makállállà kayu, sikayu nga sigídá makákkáppagin,
ta kagian naw ta napiá kayu ánna awán ta máwák naw.
Ta kunnay kayu sangaw ta mabisin, gapu ta yáyù pagáddekán nayù pagayáyâ naw.
Bay e! Makállállà kayu, sikayu nga sigídá maggagálà kunangan,
ta kagian naw ta napiá kayu nga awán bulubugá ta ikaburung naw.
Maburung kayu sangaw ta liwâ naw, á mepallà sangaw yù daddam naw ánna pakkulukulè naw,
gapu ta linonán naw yù awayyá naw nga mabbabáwi.
26 “Bay e! Makállállà kayu lâ nu dayáwad da kayu nayù ira ngámin nga tatolay, gapu ta kunnian gapay yù paddáyo nayù ira ngaw naggaká nikayu sù ira ngaw mattá-ábbilinán nga nakkagi ta naggapu kâ Namarò yù bilid da, ngam ari kuruk, ta nassirisiri ira.”
“Iddukan naw yù ira Makiramá nikayu.”
Mattiu 5:38-48; 7:12a
27 Á kinagi ni Apu Kesu paga, “Ngam sikayu nga magginná sù kagiak ku, iddukan naw yù ira makiramá nikayu. Á ikállà naw yù ira malussaw nikayu.
28 Kiddawan naw kâ Namarò yù allà na sù ira mangigagek nikayu, tapè pakomán ni Apu ira. Á makimállà kayu megapu sù ira manigirigâ nikayu.
29 Á nu ajjan yù tolay nga mallappák nikayu, ari kayu mabbálà, mássiki nu palapalingngian na kayu. Á nu ajjan yù maggubâ ta gámì naw, paguráyán naw lâ. Iyawâ naw paga yù barawási naw kuna gapay nu apan na paga.
30 Iddán naw yù ira ngámin nga makkiddaw nikayu. Á nu ajjan yù mangâ ta kukuá naw, paguráyán naw nu arán na itoli.
31 Á yù napiá nga ikáyâ naw nga akkuán nayù ira kábbulun naw nikayu, yáyù lâ akkuán naw nira.
32 “Á nu yù ira lâ nga mangiddù nikayu yù iddukan naw, bálatan na kayu panò ni Namarò? Ari gemma, ta mássiki yù ira nga mangnguá ta narákè, iddukad da gapay yù ira mangiddù nira.
33 Á kunnian gapay, nu yù ira lâ nga mangabbák nikayu yù abbágán naw, bálatan na kayu panò ni Namarò? Ari gemma, ta mássiki yù ira minálliwâ, kunnian gapay yù akkuád da.
34 Á nu yù ira lâ nga ammu ra nga mappagá yù pagatukán naw, dayáwan na kayu panò ni Namarò? Ari gemma, ta mássiki yù ira minálliwâ, makkakápagatù ira gapay sù ira nga ammu ra mappagá.
35 “Ngam sikayu, máwák naw iddukan yù ira ngámin nga kábulun naw, mássiki yù ira malussaw nikayu, ánna ikállà naw ira. Á mappagatù kayu sù ira ngámin nga makkiddaw, mássiki yù ira nga arád da máwayyá nga itoli nikayu. Á nu kunnian yù akkuán naw, dakal yù bálà naw ta lángì. Á mabbáli kayu ta ánâ ni Apu Namarò nga Kotunán, gapu ta kunnian gapay yù akkuán na. Ta ikákkállà na yù ira narákè gapay ánna yù ira ari mabbalabálà kuna.
36 Párigán naw laguk si Namarò nga Yáma naw, á mangikállà kayu ta kunnay kuna, ta nepallà yù allà na,” kun ni Apu Kesu.
Arát tam laguk Ibúyá yù ira Kábulut tam
Mattiu 7:1-5
37 Á kinagi ni Apu Kesu, “Arán naw panunnután yù ira kábulun naw, ánna arán naw ira pagikaruan. Á si Namarò, arán na kayu panunnután, ánna arán na kayu pagikaruan. Pakomán naw yù ira kábulun naw, á pakomán na kayu laguk ni Namarò.
38 Á iyawâ naw sù ira kábulun naw yù ángngabbák naw nira. Á si Namarò, iyawâ na gapay nikayu yù napiá nga tappangan na, nga inittà na, nga pinnu na, nga pinallábi na nga arán na kinarì. Ta igittá ni Namarò yù tappang na sù tappang naw, á kunnay sù tappangan naw ta iyawâ naw sù ira kábulun naw, kunnian gapay yù tappangan ni Namarò nga iyawâ na nikayu.”
39 Á nagángngarigán si Apu Kesu, á kinagi na nira, “Nu ajjan yù buling, máwayyá na panò nga aggina yù mamulù sù kabbulun na nga buling? Ari gemma, ta mesawwâ ira duá ta abbû, gapu ta arád da masingan yù angayád da.
40 Á kunnian gapay sù makituddu, nga ari makáwayyá ánnè sù mesturu na. Ngam sangaw nu ammu na ngámin yù netuddu kuna, á megittá sù mangituddu kuna.”
41 Á nagángngarigán si Apu Kesu ta meyannung sù ira nga makkakagi sù ira kábulud da, á kinagi na, “Ngattá, ta ibúyá naw yù baddì nga apuling sù matá nayù kabbulun naw, ngam arán naw matagenà yù karakal nayù apuling nga ajjan ta matá naw!
42 Máwayyá naw panò nga kagian sù kabbulun naw, ‘Kopun, ápulingát taka,’ ngam ajjan ga yù dakal nga apuling ta matá naw? Áppè pípiá kayu! Napiá nu mapolu bì irián naw yù dakal nga apuling ta matá naw, tapè masingan naw ta napiá, á mári naw gapay yù baddì nga apuling sù matá nayù kabbulun naw.”
Yù Kebalinán nayù Káyu ánna yù Bungá na
Mattiu 7:16-20; 12:33-35
43 Á kinagi na paga ni Apu Kesu, “Yù napiá nga káyu, ari mabbungá ta jikkù. Á yù jikkù nga káyu, ari mabbungá ta napiá.
44 Ta tákkilalát tam yù káyu megapu sù bungá na. Á arát tam gemma málâ yù lubbán sù guráwing. Á arát tam gemma málâ yù bayábà sù baribbì.
45 Á kunnian gapay, napiá lâ yù akkuán nayù napiá nga tolay, nga naggapu ta napiá nga nonò na. Á narákè yù akkuán nayù narákè nga tolay nga naggapu ta narákè nga nonò na. Ta akkuán na tolay yù nononopan na, á yáyù gapay yù ubobugan na.”
Yù Keyarigán nayù Manguruk ánna yù ari Manguruk
Mattiu 7:24-27
46 Á kinagi na paga ni Apu Kesu, “Ngattá, ta kagian naw ta sikán yù yápu naw, ta ‘Apu,’ kun naw lâ nikán, ngam arán naw kurugan yù kagiak ku nikayu!
47 Á yù ira tatolay nga umay nikán, nga magginná sù kagiak ku ánna kurugad da, á kagiak ku nikayu yù keyarigád da.
48 Kunnay ira ta nabbalay, nga alaram yù kinokkobán na. Á pakatunù na sù batu ta unak, yáyù pamatáddagán na sù kallang na. Á nu maddakal yù danum, malítù yù balay ánna masikan yù agì na danum. Ngam ari meburuk yù balay, gapu ta maláddá yù kapadde na.
49 Ngam yù tolay nga makaginná sù kagiak ku nga arán na kurugan, kunnay sù nabbalay, nga ababbaw yù inikokkok na sù kallang na, nga pinatáddak na lâ sù dabbun. Á paddakal nayù danum, nalítù yù dabbun, á nagagì yù danum sù gián nayù bale na. Á dagarágâ nakutukutáng yù balay nga neburuk, á kengá lâ.”